Cám ơn huynh Delightdhamma đã có những diễn giải rất khúc triết. Như vậy theo đồ hình huynh post thì đức Phật đi từ tứ thiền hữu sắc đến thiền tuệ và chứng tam minh không đi qua 4 thiền vô sắc. Như vậy con đường của 4 thiền vô sắc là không cần thiết trong việc giải thoát và nó có thể nói là thiền ngoại đạo mặc dù nó được nói đến trong một vài kinh.
Còn một điểm nữa là khi hành thiền Vipasana thì đề mục chú tâm là hơi thở hoặc sự phồng xẹp của bụng. Theo huynh thì đó thuộc về thiền định hay thiền tuệ.
Một điểm nữa là trong kinh tứ niệm xứ hay đại niệm xứ đức Phật có nói về quán thân, quán thọ, quán tâm và quán pháp trong đó đề mục về quán thân có nói về quán hơi thở và quán sự chết (quán tử thi) nhưng không hề nói tiến trình của các phương pháp thực hành này liên quan đến tiến trình của các bậc thiền đạt được từ nhất thiền đến tứ thiền và đến giải thoát. Vậy nhưng đức Phật có nói việc thực hành pháp này từ 7 ngày đến 7 năm thì đạt được chánh trí, giải thoát. Ở đây tôi cảm thấy như một lỗ hổng trong việc thực hành vì tiến trình thân, tâm không liên kết với pháp hành. Huynh có thể chỉ giáo thêm về việc này không ?