KHỔ ĐẾ CÓ THẬT LÀ CHÂN LÝ PHẬT DẠY ?

[hoasenngancanh]

@ Vấn Đạo: Ý ông hỏi là cõi Vô Sắc không có thiệt, vì tâm phải nương theo thân (căn, xứ, môn) thì mới khởi lên được phải không? còn trong cõi Vô Sắc do không có thân thì làm sao có tâm khởi lên được? trong Abhidhamma nói cõi Vô Sắc là cõi Tứ Uẩn, nhưng tái sanh về cõi này lại dựa trên tâm quả của thiền Vô Sắc, chứ không phải là tâm thiền Vô Sắc, trong lộ nhập định Vô Sắc phải có ý căn để làm chủ cho cảnh Vô sắc hiện lên được.

HS cũng được học là muốn đắc thiền Vô Sắc phải trải qua tầng thiền Hữu Sắc Tứ định trước, rồi buông cảnh Sắc đã trở nên tinh vi ở tầng Tứ định ra thì mới nhập vào định Vô Sắc được, nhưng xét theo chi thiền của cả 4 tầng thiền Vô Sắc thì chỉ là 2 chi Xả và Định, càng lên cao thì chi Xả càng tinh anh hơn. Cho tới tầng thứ 8 là Phi tưởng phi phi tưởng xứ thiền, thì tâm đã trở nên có trạng thái vô cùng tinh tế nên dường như có dường như không có, nên trong trạng thái này dường như đã viên mãn an vui. Tuy nhiên, trong đó nhưng vẫn còn có tâm cảm thọ cảm xúc: Xả thọ tinh tế, tức còn tâm Ái vào cảnh này. Bậc thánh Tứ Quả phải diệt 5 thượng phần kiết sử trong đó có Ái Vô Sắc này thì mới đạt Lậu tận, cho nên trạng thái thiền Vô Sắc không phải trạng thái Niết bàn của Phật giáo. HS nghĩ, tâm khởi lên được là do nương theo cảnh, trong trường hợp này thì là cảnh thiền Vô Sắc. Nếu xét theo 4 uẩn thì Thọ là thọ Xả vi tế; Tưởng tuy là Tưởng vô cùng nhẹ nhàng tinh tế nhưng vẫn có dấu tích của sự hiện hữu nên mới gọi là Phi tưởng phi phi tưởng, Tưởng này vẫn còn chức năng của nó là ghi nhớ cảnh thiền Vô sắc ấy; Hành là sự diễn tiến và tiêu hoại nên ở lộ trình tâm trong khi trú trong thiền Vô Sắc ấy - các tâm cùng loại vẫn thi nhau sanh sanh diệt diệt liên tục trong suốt thời gian nhập thiền Vô sắc chí tới tâm quả Vô sắc tác tạo tâm tái tục vào cõi Vô sắc cũng theo dòng đổng lực sanh lên và diệt đi vô số lần cho tới 84.000 a tăng kỳ kiếp trái đất; còn Thức thì mới là vấn đề cần nói theo phương diện có thân thì mới có tâm mà VD đề cập tới, phải chăng ý của VD nói tới Ngũ môn hướng tâm có trong lộ tâm bình nhật của một chúng sanh cõi Ngũ uẩn? Thức của vị Phạm thiên cõi Vô sắc rất tinh tế (nhất là cõi Phi tưởng) và không có Ngũ môn như chúng sanh đầy đủ Ngũ uẩn, nên cõi này không có Ngũ môn hướng tâm. Theo HS nghĩ, thì cuộc sống của chư vị Phạm thiên Vô Sắc là sự tương tục của dòng tâm thiền quả Vô Sắc phát sanh sau khi vị ấy lâm chung nhưng không mất tâm thiền Vô Sắc, khi còn mang thân xác Ngũ uẩn.


HS sẽ suy nghĩ và hỏi các bậc cao nhân về vấn đề này của ông, cám ơn vì câu hỏi thú vị này.