Toàn thân hơi thở

Sau khi có thể nhận biết chiều dài hơi thở trong 1 tiếng đồng hồ hay hơn, hành giả chuyển sang bước nhận biết toàn thân hơi thở từ lúc hơi thở bắt đầu chạm điểm xúc chạm, đi ngang qua điểm xúc chạm, cho đến lúc kết thúc khỏi điểm xúc chạm.

Hành giả để hơi thở tự nhiên, giữ tâm ở điểm xúc chạm và nhận biết rõ lúc hơi thở đang đi vào, đang đi ngang qua và kết thúc, giữ tâm ở điểm xúc chạm biết rõ hơi thở đang đi ra, đang đi ngang qua và kết thúc. . . Hành giả không nên đi theo hơi thở vào bên trong cơ thể hay ra bên ngoài cơ thể.

Giống như người gác cổng, anh ta đứng ở cổng thành, khi người đầu tiên của đoàn người đi qua cổng thành anh ta biết rõ điều đó, khi toàn bộ đoàn người đi ngang qua cổng thành anh ta biết rõ điều đó, khi người cuối cùng của đoàn người đi qua cổng thành anh ta biết rõ điều đó. Người gác cổng vẫn đứng ở cổng thành và không đi theo đoàn người vào bên trong hay ra bên ngoài.

Cũng vậy, hành giả giữ tâm ở điểm xúc chạm và biết rõ lúc hơi thở đang đi vào qua điểm xúc chạm, đang đi ngang qua và kết thúc khỏi điểm xúc chạm, giữ tâm ở điểm xúc chạm biết rõ hơi thở đang đi ra qua điểm xúc chạm, đang đi ngang qua và kết thúc khỏi điểm xúc chạm. Hành giả không đi theo hơi thở vào bên trong hay ra bên ngoài cơ thể. Giữa hơi thở vào và hơi thở ra thường có một khoảng ngưng.