Độ dài hơi thở

Tỉnh giác thở vô dài, vị ấy biết mình thở vô dài, tỉnh giác thở ra dài, vị ấy biết mình thở ra dài. Tỉnh giác thở vô ngắn, vị ấy biết mình thở vô ngắn, tỉnh giác thở ra ngắn, vị ấy biết mình thở ra ngắn.
Hơi thở dài là hơi thở có thời gian đi lâu qua điểm xúc chạm, hơi thở ngắn là hơi thở có thời gian đi nhanh qua điểm xúc chạm.

Ở bước trên, khi đang quan sát hơi thở vào, hơi thở ra hành giả cũng biết hơi thở là dài hay ngắn, ở đây hành giả để ý làm rõ hơn điều này.
Hành giả không nên nghĩ trong đầu là: hơi thở dài, hơi thở dài …. Hành giả cũng không nên nghĩ trong đầu là: hơi thở ngắn, hơi thở ngắn ….

Giống như một người gác cổng đứng ở cổng thành, khi có đoàn người đi qua anh ta để ý và biết rõ đoàn người này là dài hay ngắn, anh ta không lặp lại trong đầu: đây là đoàn người dài, đây là đoàn người dài, đây là đoàn người ngắn, đây là đoàn người ngắn … anh ta chỉ để ý và biết rõ độ dài của đoàn người.

Cũng vậy, hành giả giữ tâm ở điểm xúc chạm và biết rõ độ dài hơi thở. Hơi thở có khi là dài, có khi là ngắn hoặc lúc dài lúc ngắn. Bất kể là gì hành giả cũng nên để hơi thở diễn tiến tự nhiên, không nên điều khiển hay thao túng hơi thở.