3. Mượn giả tu chân cần hiểu lý

Tu trí tuệ Bát-nhã phải từ tướng hư giả mà khởi tu, từ tướng hư giả mới có thể đạt đến tướng chân thật. Giả tướng là pháp hư vọng, làm sao có thể đạt đến tướng chân thật được? Từ tướng hư giả, bạn phải liễu giải được tánh duyên khởi "không" của vạn pháp. "Không" tức là chân Thật tướng. Trong kinh Kim Cang, đức Phật có nói: "Nếu thấy các tướng là chẳng phải là tướng, tức thấy Như Lai". Như Lai tức là chỉ cho Thật tướng pháp thân.

Chúng ta đắp tượng Phật nhằm mục đích gì? Nhằm giúp chúng sinh nương nơi tướng tốt của Phật mà phát khởi tâm cung kính tu hành. Nếu không mượn tượng Phật hư giả thì chúng sinh nương ở đâu, lấy cái gì lễ bái cúng dường, làm mô phạm cho chính mình? Tất cả đều phải từ tướng hư giả mà khởi tu hành. Nói duyên khởi là hư giả, thế nhưng không thể xa lìa tướng hư giả mà tu đạo xuất thế được.

Vì vậy, chúng ta cần phải phát tâm tu tập theo sự tướng. Phải liễu giải được Thật tướng sự tướng của vạn pháp vốn là không, sự tướng vốn là vô tướng, vô tướng chính là phước Bát-nhã, phước vô tướng. Phước Bát-nhã vô tướng là gì? Đó là loại phước mà khi chúng ta tạo, không có sự chấp trước. Ví như khi làm phước, bạn còn thấy mình là người cho, thấy người nhận và chấp trước vào công đức đó, đó là bạn dụng tâm thế gian tu thiện để cầu phước báo rồi. Phước báo của việc làm đó đương nhiên là có, có gieo nhân tất phải có quả. Song, phước báo đó chỉ là phước báo của trời người, là Đệ nhị nghĩa đế. Nếu bạn lấy phước đó mà mong liễu sinh thoát tử, muốn thành Phật thì không thể nào có được. Như vậy, chúng ta phải tu phương pháp nào mới có thể liễu sinh thoát tử? Chúng ta phải lấy vô ngã tướng, vô nhân tướng và vô chúng sinh tướng, mà tu tất cả thiện pháp, thì mới có thể thành tựu việc liễu sinh thoát tử.

4. Tu Thật tướng phải nương vào trí tuệ

Như thế nào mới là Thật tướng niệm Phật chân chính? Đứng về phương diện duyên khởi mà nói, như đã nói ở trên, hư tướng là không có tướng chân thật, tất cả đều do nhân duyên hợp lại mà thành, bản thân của nó không có tướng chân thật. Y theo lý duyên khởi nhất tâm chỉ quán, đó là niệm Phật Thật tướng. Dù bạn có lý giải như thế nào đi chăng nữa, tuy nhiên hư giả vẫn là hư giả. Thế nhưng, vẫn phải tu cái chân thật. Nếu nói hư giả không có tu thì hoàn toàn sai lầm. Nếu không từ sự mà khởi tu thì làm sao có thể nhập được Thật tướng niệm Phật! Bạn không thâm nhập Thật tướng niệm Phật, làm sao có thể liễu đạt đến chỗ chân thật "phàm những vật có hình tướng, tất cả đều hư vọng" (kinh Kim Cang)? Như khi bạn ăn cơm, nếu bạn thấy cơm là hư giả, không chịu ăn, thì làm sao bạn có thể giữ gìn thân để tu hành vãng sinh được. Tuy cơm là duyên sinh, là vô ngã, là giả, nhưng nó có thể nuôi dưỡng thân xác của bạn. Bạn có thân thể khỏe thì mới có thể tu hành tự lợi, lợi tha và làm tất cả các việc. Cho nên, tuy là hư giả nhưng nó cũng có công năng; nếu bạn cho nó là hư giả rồi không ăn, bạn không ăn chắc chắn sẽ chết. Phật pháp giảng "không" là muốn cho bạn nhận thức được nguyên lý chân thật, nói có là muốn cho bạn tu tập tất cả các thiện pháp, không xa lìa sự tướng. Do đó, Tổ Huệ Năng có nói: "Phật pháp tại thế gian, không lìa thế gian mà giác ngộ". Chúng ta phải ở tại thế gian mà tu hành mới có thể thành tựu các pháp.

Nếu nói các pháp xuất thế gian là hư vọng, nhưng thế pháp của phàm phu có hư vọng hay không? Đương nhiên là càng thêm hư vọng. Chúng ta cần phải chú ý: "Phàm những vật có hình tướng đều là hư vọng". Nếu bạn có thể "thấy các tướng chẳng phải là tướng, tức thấy Như Lai". "Không", không phải là không có, cũng không phải lìa sự tướng mới là không. Bạn phải liễu đạt tất cả các pháp chỉ là một khối duyên sinh giả tướng, không có tánh chân thật, như vậy mới là liễu giải được tánh không. Tuy là không, nhân ngã là giả tướng, thế nhưng phải y theo nhân quả mà tu hành, thuận theo nhân quả mà tạo tác. Có nhân tất phải có quả, làm ác phải đọa Tam đồ. Vì vậy, Lý Sự cần phải hiểu rõ mới có đủ trí tuệ để tu niệm Phật Thật tướng. Trong Thật tướng có vô tướng, trong vô tướng có Thật tướng. Không là Chân đế, có là Tục đế. Muốn hiểu rõ Chân đế, các bạn phải dụng công nghiên cứu tu hành, mới có thể thấu hiểu được.

5. Đệ nhất nghĩa đế cứu cánh là không

Nếu y theo Đệ nhất nghĩa đế mà nói, Thật tướng chân như cứu cánh là không. Nói nhiều thì lại càng sai, nói đúng hơn "tâm suy nghĩ tức là sai". Tâm phải không có một mảy may trụ chấp vào bất kỳ một pháp nào, ngay cả danh từ "không" cũng không trụ, cũng phải bỏ đi, đó mới gọi là niệm Phật Thật tướng, niệm Đệ nhất nghĩa đế không, cũng là niệm mà vô niệm. Mọi người nghe qua khó mà hiểu được? Học Phật pháp, điều đáng sợ nhất là không hiểu, vì không hiểu sẽ đưa đến hiểu lầm, rồi sinh ra hủy báng. Nhưng chúng ta nghe dần dần sẽ liễu giải được thôi. Nếu không giảng, thì mãi mãi chư vị sẽ không thể hiểu được. Hiện tại trong khóa tu, chúng ta không dùng phương pháp Thật tướng niệm Phật, mà chỉ chú trọng Trì danh niệm Phật thôi. Niệm Phật Thật tướng là chuyên nhờ vào tự lực, trong khi đó căn cơ chúng ta ở đây còn thấp kém nên chỉ chú trọng Trì danh niệm Phật là chính, vì Trì danh niệm Phật là nhờ vào tha lực. Thời đại mạt pháp ngày nay, nếu không nhờ vào tha lực sẽ không bao giờ có ngày liễu sinh thoát tử. Chư vị nên chú ý điều đó!

Trì danh niệm Phật là nhờ vào tha lực. Thời đại mạt pháp ngày nay, nếu không nhờ vào tha lực sẽ không bao giờ có ngày liễu sinh thoát tử.