ĐI TÌM SỰ AN TOÀN CHO THAI PHỤ VÀ THAI NHI
Bài 1 – NHỮNG GIẢI PHÁP KHOA HỌC

LỜI NGỎ

Kể từ tháng 04/2012 đến tháng 06/2012, chỉ trong 3 tháng ngắn ngủi cả nước ghi nhận liên tiếp các ca tai biến sản khoa thật thương tâm như phản ánh trong topic này, và trên khắp các báo mạng đã đưa tin. Tai biến sản khoa thực sự như một cơn bão quét qua cả nước khắp các tỉnh thành, từ Bắc Ninh đến tận Cà Mau, trong thời gian ngắn, chỉ trong 3 tháng đã có gần 30 ca tử vong. Đây là hiện tượng chưa từng xảy ra trong ngành sản khoa cả nước và trên thế giới. Vậy chuyện gì đã và đang xảy ra ?!?

Hơn ai hết, ngành y tế đã đi tìm nguyên nhân, các bác sĩ đã tự kiểm điểm, bệnh viện đã tự đánh giá lại chuyên môn nghiệp vụ, Bộ y tế đã cố gắng giảm thiểu số ca tai biến, Chính phủ cũng đã chỉ đạo phải có ngay giải pháp không để tiếp tục xảy ra.

http://baodientu.chinhphu.vn/Home/Ph...126/140903.vgp

Tình hình bây giờ không phải lúc mọi người đổ lỗi trách nhiệm lẫn nhau, không nên trốn tránh trách nhiệm của mình, và càng không phải lúc oán giận và trả thù. Tất cả chúng ta không nên chờ đợi mà toàn xã hội cùng hợp tác với ngành y tế đi tìm Giải Pháp An Toàn cho tất cả những bà mẹ và thai nhi đang, sắp và sẽ chào đời, cho dù đó là giải pháp Khoa Học hay giải pháp Tâm Linh.

Ý KIẾN CỦA MỘT BÁC SĨ TÂM HUYẾT

Tiến sĩ, bác sỹ Trần Thị Hoa, Giám đốc điều hành dự án Khu liên hợp bệnh viện CHI tại huyện Đông Anh, Hà Nội, bày tỏ quan điểm về thực trạng các tai biến sản khoa dồn dập xảy ra trong thời gian qua.

Có thể ngăn chặn tối đa tai biến

Bác sĩ Trần Thị Hoa phân tích: Qua nhiều nghiên cứu, các chuyên gia của WHO và UNICEF kết luận, không có gì là huyền bí để không biết được lí do tại sao phụ nữ chết trong lúc sinh.

Họ khẳng định rằng, có thể ngăn chặn tối đa các tai biến này cũng như có thể hạn chế đến mức thấp nhất tỷ lệ tử vong mẹ và em bé với điều kiện phụ nữ trong suốt thời kỳ mang thai được tiếp cận được dịch vụ Chăm sóc Sản khoa đúng cách.

Trong công trình nghiên cứu của họ cũng đã chỉ ra xấp xỉ 80% tử vong mẹ có thể cứu sống nếu phụ nữ có tai biến sản khoa mà được BS phát hiện sớm và xử trí kịp thời.

Những động thái tích cực này đã thực sự diễn ra trong thời kỳ mà chương trình chăm sóc sản khoa/Làm mẹ an toàn ở vào thời điểm “sôi nổi”. Kết quả mà nó mang lại thật ngoạn mục, giảm tử vong mẹ và trẻ sơ sinh một cách rõ rệt.

Ở Việt Nam, các Tổ chức trên cũng đã hỗ trợ để Bộ Y tế triển khai, Chương trình rộ lên vào những năm của thập niên 90. Các công trình nghiên cứu cho thấy tỉ số tử vong mẹ từ 260/100.000 (NCPFP&GTZ, 1990) đã giảm xuống 160/100.000 (UNFPA, 1996) và còn 69/100.000 lần sinh sống (UNICEF, 2006-2010).

Theo ước tính của WHO trong khoảng thời gian 1990 - 2010 thì tỉ số tử vong mẹ trung bình ở Đông Nam Á là 190/100.000 trong khi Việt Nam ta chỉ có 69/100.000.

Tuy nhiên, thực trạng bà mẹ và trẻ sơ sinh tử vong trong vòng một tháng qua gợi ra rằng, phải chăng Chương trình chăm sóc Sản khoa đã bị mai một nhiều.

Đừng đợi báo cáo!

Bà Hoa cho rằng, không nên kéo dài thời gian để tìm ra nguyên nhân và mổ xẻ lỗi do ai. Thay vào đó, cần tập trung cao độ và khẩn cấp khắc phục tình hình trầm trọng này mang tính vĩ mô và bền vững gồm 4 giải pháp làm đồng bộ đó là:
- Không sinh con quá sớm hoặc quá muộn (dưới 20 hoặc trên 40 tuổi);
- Đảm bảo cả hai vợ chồng đều khỏe mạnh trước khi có ý định sinh con;
- Đảm bảo chế độ ăn đủ dinh dưỡng; Tránh làm việc nặng và không lo lắng căng thẳng;
- Đăng kí chăm sóc thai sản tại các cơ sở y tế ngay từ khi nghĩ là có thai và thực hiện Chăm sóc Sản khoa định kỳ theo lời dặn của cán bộ y tế.
(Lời khuyên của WHO và UNICEF)

Củng cố hệ thống chăm sóc sản khoa đã có. Theo bà Hoa, chúng ta nên thiết lập lại chương trình Chăm sóc Sản khoa/Làm mẹ An toàn phủ khắp trong cả nước.

Từ thập niên 90, UNFPA/UNICEF đã giúp nước ta xây dựng chương trình đào tạo và đào tạo nguồn cán bộ y tế, có cả tài trợ thiết bị y tế cho lĩnh vực này rất quý. Mặc dù chương trình đã cách đây vài chục năm nhưng cho tới thời điểm này thì nội dung của nó do WHO tái bản gần đây về nguyên tắc là không có gì thay đổi.

Các chuyên gia chỉ khuyên rằng mỗi nước nên điều chỉnh một chút sao cho sát hợp với bối cảnh phát triển kinh tế xã hội mà thôi.

Sáng kiến này không đòi hỏi cao siêu về mặt học thuật y khoa và chi phí cao. Nói cách khác, nó là Chương trình Chăm sóc Sản khoa Ban đầu vừa dễ thực hiện và giá thấp.

Nội dung chương trình đào tạo có thể hình dung gồm: Kiến thức và thực hành về Chăm sóc Bà mẹ và thai nhi trong suốt thời kỳ mang thai trong lúc sinh và chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh trong tháng đầu sau sinh; Kiến thức và thực hành về Chăm sóc Sản khoa Cấp cứu Tòan diện: xử trí các tai biến sản khoa bào gồm cả sơ cứu và cấp cứu toàn diện; Khả năng nhận biết (chẩn đoán), xác định và đánh giá tình hình sản phụ để chuyển tuyến trên kịp thời.

Đầu tư cả cán bộ y tế lẫn trang thiết bị hỗ trợ cho việc sơ cứu và xử trí toàn diện các trường hợp sản phụ có tai biến sản khoa cho những cở sở y tế đã có sẵn mà gần dân nhất và thuận tiện về giao thông.

Ý KIẾN CỦA BÁC SĨ NGUYỄN THỊ NGỌC PHƯỢNG

Trước cái chết của hàng loạt sản phụ và thai nhi trong hơn 1 tháng qua, GS – TS, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng, Phó chủ tịch Hội Sản phụ khoa Việt Nam, nguyên Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ TP.HCM và cũng là một người có công lao lớn cho nền sản khoa nước nhà đã thể hiện quan điểm của mình.

Thưa bà, vừa qua liên tiếp xảy ra nhiều vụ tai biến sản khoa nghiêm trọng làm chết sản phụ và thai nhi. Theo bà nếu tất cả đều nói là do rủi ro liệu có thuyết phục?

Tai biến có thể dự đoán thông qua việc thăm khám thai định kỳ là sản giật. Những tai biến không dự đoán được là thuyên tắc ối, sa dây rốn…

Trong y văn thế giới có nói thuyên tắc ối mà mẹ và em bé còn sống thì không phải thuyên tắc ối. Nếu đúng sản phụ bị thuyên tắc ối, nguy cơ tử vong mẹ và em bé là 100%.

Còn những tai biến khác như vỡ tử cung, băng huyết sau sinh, sản giật vẫn có thể tránh được nếu can thiệp kịp thời.

Những trường hợp tai biến sản khoa vừa qua đăng tải trên các phương tiện thông tin tôi thấy sản phụ là những người không có nguy cơ cao (mẹ không nhỏ hơn 18 tuổi, không quá lớn tuổi, không mắc các bệnh về chuyển hoá, nội tiết, tim, phổi, huyết áp…) Như vậy, chúng ta cần kiểm tra lại từng bước xem nếu can thiệp sớm, xử trí kịp thì có cứu được chăng?



Tai biến sản khoa tuy không thể tránh được 100% nhưng ta cố gắng tránh được càng nhiều càng tốt. Nói tóm lại, trong một ca sinh khó, để mẹ tròn con vuông cần lắm sự hợp tác giữa thầy thuốc với sản phụ và gia đình sản phụ. Thầy thuốc cần phải lắng nghe nguyện vọng của sản phụ và gia đình họ, xử trí tận tình trong giới hạn có thể.

Để tránh tử vong trong sản khoa, thầy thuốc không chỉ cần sự nhiệt tình, chu đáo, trách nhiệm mà phải có năng lực chuyên môn.

Sau cái chết của hàng loạt sản phụ, thai nhi, người dân, nhất là thân nhân sản phụ phản ứng rất gay gắt. Họ cho rằng nguyên nhân cái chết mà bệnh viện và hội đồng y khoa đưa ra chưa thoả đáng, các bác sĩ bênh vực và bưng bít cho nhau. Bà nghĩ sao về chuyện này?

Người dân căm phẫn là có lý do. Đối với ngoại khoa, nội khoa, người ta bị bệnh mới nhập viện. Nếu chẳng may họ chết thì người nhà cũng không quá phản ứng và nghĩ chết là do bệnh nặng. Nhưng đối với sản khoa lại khác.

Có thể buổi chiều người ta vừa ăn cơm với gia đình, chồng con rồi đau đẻ. Khi nhập viện sinh nở, sản phụ vẫn mạnh khoẻ bình thường, vậy mà hai tiếng sau báo là đã chết.

Như thế tất nhiên gia đình và thân nhân phải sốc, bất ngờ, hụt hẫng. Chưa chắc bác sĩ sai nhưng lúc ấy có nói gì cũng là vô ích, người nhà sản phụ rất khó chấp nhận.

So với các nước trong khu vực chất lượng y tế sản khoa của nước ta như thế nào, thưa bà?

Tôi nghĩ chúng ta cũng khá đấy. Tỷ lệ tử vong của nước ta là 70/100.000 ca. Ta chỉ thua Thái Lan, Trung Quốc và Singapore. Ta tốt hơn Lào, Philippin, Malaysia, Campuchia, Indonesia.

Xin bà cho biết một ca sinh nở mẹ tròn con vuông cần những điều kiện gì?

Có thể cho rằng tôi nói hơi xa xôi nhưng một ca sinh nở tốt đẹp không chỉ phụ thuộc vào quá trình chuyển dạ đâu.

Từ lúc vị thành niên người con gái phải biết chăm sóc mình, không để mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Người phụ nữ phải được ăn uống đủ dinh dưỡng.

Khi lập gia đình người phụ nữ phải có bước chuẩn bị cho hôn nhân, học lớp tiền hôn nhân, biết về cuộc sống vợ chồng và cuộc sống làm mẹ tương lai.

Lúc lập gia đình người phụ nữ phải biết mang thai lúc nào là thích hợp, trước khi mang thai phải khám sức khoẻ. Lúc mang thai rồi thai phụ phải đi khám thai định kỳ, làm đầy đủ xét nghiệm, tránh những chất gây độc hại, dị dạng cho thai nhi.

Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã chứng minh việc khám thai định kỳ sẽ làm giảm tỷ lệ tai biến trong quá trình chuyển dạ.

(vietnamnet)