KHOAI LANG ... CỦA AI?!
Tập 2

Điêu đứng vì khoai lang rớt giá

Ồ ạt bỏ lúa trồng khoai lang đã đẩy diện tích cây khoai tăng “chóng mặt” chỉ trong vòng một năm qua, khiến giá khoai lang rớt giá thảm hại, từ một triệu đồng xuống còn hơn 200 nghìn đồng/tạ (60 kg).

Hiện tỉnh Vĩnh Long có 6.400 ha trồng khoai lang, tăng hơn 50% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, đầu ra của loại khoai lang tím Nhật (chiếm 90% diện tích) phụ thuộc hoàn toàn vào thương nhân Trung Quốc. Hiện nay đã vào mùa thu hoạch nhưng thương lái vắng bóng, không người mua, khiến khoai lang rớt giá thảm hại: từ 1 triệu đồng xuống còn hơn 200 nghìn đồng/tạ (60 kg).

Ồ ạt bỏ lúa trồng khoai lang

Khoai lang đã được nông dân Vĩnh Long trồng từ hàng chục năm qua. Không ai nghĩ trồng khoai lang có thể làm giàu. Thế nhưng, chỉ trong vòng hai đến ba năm trở lại đây, khoai lang bất ngờ “sốt giá”. Một số nông dân bỗng dưng giàu có lên nhanh chóng. Từ đó, nhiều nông dân bắt đầu bỏ lúa, ồ ạt chạy theo phong trào trồng khoai lang. Trong đó, nông dân trồng tập trung giống khoai lang tím Nhật. Mặc dù loại khoai này chỉ có duy nhất đầu ra do thương nhân Trung Quốc thu mua, còn trong nội địa và các thị trường khác đều không tiêu thụ được. Mới đây, Hội nông dân tỉnh Vĩnh Long còn cho nông dân xã Thành Đông, huyện Bình Tân vay vốn để đầu tư trồng khoai lang. Và ở xã này đã chuyển toàn bộ 400 ha đất trồng lúa sang trồng khoai lang tím Nhật. Phong trào “chạy” theo khoai lang còn rầm rộ ở các xã Tân Thành, Thành Trung, Nguyễn Văn Thảnh, Mỹ Thuận… và trong toàn huyện Bình Tân. Những cánh đồng khoai bạt ngàn, xanh ngút tầm mắt. Vì thế Bình Tân còn được gọi là “vương quốc khoai lang”, nhất là giống khoai lang tím Nhật. Cạnh đó là huyện Bình Minh, địa phương có diện tích trồng khoai lang đứng thứ nhì trong tỉnh.



Khoai lang được giá đã cuốn hút nhiều hộ lao vào trồng. Nếu như ở Vĩnh Long trước đây diện tích khoai lang chủ yếu ở hai huyện Bình Tân và Bình Minh, nay nhiều hộ ở huyện Tam Bình cũng phá đất lúa để trồng khoai. Bà Nguyễn Ngọc Lợi ngụ xã Ngãi Tứ, huyện Tam Bình cho biết: “Vùng đất này xưa giờ chỉ chuyên canh cây lúa. Bây giờ thấy người ta trồng khoai lang làm giàu nên nhiều hộ đã bỏ lúa để trồng khoai. Nhà nào thiếu vốn đầu tư thì cho thuê đất cũng được 60 triệu đồng/ha/năm, khỏe hơn trồng lúa”. Theo thống kê của Phòng NN-PTNT Tam Bình, diện tích trồng khoai lang ở huyện này hiện đã tăng lên trên 100 ha và có thể sẽ còn tiếp tục tăng bởi nhiều thương lái từ các nơi khác đang đổ về mướn đất trồng khoai. Hiện, diện tích trồng khoai trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long hơn 6.400 ha, tăng 3.500 ha (hơn 50%) so với cùng kỳ năm trước. Đó là chưa kể hàng trăm nông dân Vĩnh Long sang các tỉnh Hậu Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ thuê đất trồng khoai với diện tích khá lớn.

Thương lái Trung Quốc thao túng

Ông Võ Văn Theo, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Bình Tân cho biết, trồng khoai lang cho hiệu quả cao hơn hẳn các loại cây trồng khác. Tuy nhiên, đầu ra chủ yếu của khoai lang là do thương lái Trung Quốc sang thu mua và xuất khẩu bằng đường tiểu ngạch, nên giá cả thất thường và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Khi nào thương lái Trung Quốc tăng cường thu mua thì giá khoai tăng ngất ngưởng. Còn lúc họ ngưng mua là giá khoai rớt ngay lập tức. Ông Sơn Văn Luận- Chủ nhiệm HTX Khoai lang Tân Thành, huyện Bình Tân nhận định: “Trước đây, khoai lang ở Bình Tân, Vĩnh Long có nhiều giống như: khoai trắng, khoai bí vàng,… diện tích trồng từng loại không chênh lệch nhau nhiều. Từ khi thương nhân Trung Quốc vào vùng này và chỉ mua khoai tím Nhật đã làm mất cân bằng giống. Hiện tại, khoai lang tím Nhật chiếm trên 90% diện tích khoai trong huyện Bình Tân. Hai năm trước, thương nhân Trung Quốc chọn ăn khoai loại lớn. Nhưng năm 2012 họ lại dứt khoát không mua cỡ khoai lớn (loại 300 gram/củ trở lên). Thị trường khoai lang nhiều năm qua luôn bị thương lái Trung Quốc thao túng từ quy cách, sản lượng, kích cỡ đến giá cả… không theo một tiêu chuẩn nào cố định. Họ luôn quay nông dân mình như một cái chong chóng”.


Khoai lang Vĩnh Long đóng thùng xuất sang Trung Quốc

Đến “Vương quốc khoai lang” bây giờ không còn cảnh nhộn nhịp thu hoạch, vận chuyển khoai như trước nữa. Những cánh đồng khoai đến thời điểm thu hoạch vẫn bị “neo” trên ruộng để chờ giá … nhích lên. Ông Ngô Văn Tua trồng 16 công khoai lang tím Nhật ở xã Thành Đông như ngồi trên … đống lửa, than thở: “Khoai lang đã đến thời gian thu hoạch nhưng rất ít thương lái chịu mua khoai. Người trồng khoai dở sống, dở chết với những ruộng khoai đã vượt ngày thu hoạch. Nếu khoai đúng kích cỡ của thương lái đưa ra thì giá khoảng 280 đến 300 nghìn đồng/tạ (60kg). Trong khi vụ khoai này năm ngoái giá đến 1 triệu đồng/tạ. Những ruộng khoai quá lứa thì thương lái đến xem và trả giá chỉ ở mức 220.000 đ/tạ, giảm gần năm lần, thê thảm nhất từ trước tới nay. Với giá này, người trồng khoai lỗ khoảng 50 triệu đồng/ha, còn người thuê đất để trồng thì lỗ lã tăng gấp đôi”. Lãnh đạo ngành nông nghiệp tỉnh cho rằng, hiện chưa có doanh nghiệp trong nước nào đứng ra thu mua, chế biến và xuất khẩu khoai lang. Cho nên, chuyện thương lái Trung Quốc “một mình, một chợ” thì sao tránh khỏi thao túng thị trường. Tuy nhiên, Chủ nhiệm HTX Khoai lang Tân Thành “vặn” lại: “Vấn đề là do quản lý lỏng lẻo để thương lái Trung Quốc mặc tình thao túng. HTX chúng tôi cũng là đơn vị thu mua khoai lang nhưng không thể nào hợp tác được với họ. Chúng tôi chỉ nắm đằng “lưỡi”, họ nắm “cán, còn nông dân là “cá nằm trên thớt”.

http://www.nhandan.com.vn/cmlink/nha...t-gia-1.348155