Làm thế nào biết được ạ ? Thế mới phải học , sau này cháu sẽ hiểu .
...Ngài ưa nhàn dật , bởi thời Ngài là thời loạn , muốn đem tài ra giúp nước mà chẳng được . Thế nào là loạn hả ông ? Cứ đánh nhau liên miên , nhũng nhiễu ức hiếp dân là loạn cháu ạ . Sau này , người đời hiểu theo cách truyền thống , đánh giá Ông là bậc tôi hiền nhưng không gặp được Minh chủ . Như ông Khổng Minh giỏi thế phò Lưu Thiện là chúa ngu đần sao không về ở ẩn ông nhỉ ? Ừ , vì ông Khổng Minh đã hứa với ông Lưu bị , chứ ông này biết thừa chẳng thể nào khôi phục lại nhà Hán , đem lại thái bình được , nên ống ấy có than " ..Vô lực hồi Thiên , cúc cung tận tụy .." đất thôi . Thế Thái bình là gì ạ ? Thái bình là xã hội Thái bình , không đánh đấm , giết chóc nhau , đất nước êm đềm , yên ả , diều hòa như cỗ máy thêu dệt , không phải cứ hò hét thay đổi xoành xoạch , cẫng lên cả ngày , sao gọi là Thái bình , cháu hiểu chưa . Đức Trạng Trình cũng biết , sau Ngài loạn lạc kéo dài và Ngài đã viết " Lẽ sinh ra Thánh nghìn tài , lại sinh toàn lũ Quỷ , ma nhà Trời ..." Sao Trạng Trình biết toàn Quỷ , ma ông nhỉ , khiếp thật đấy . Ừ hẳn , Ngài là người Trời , là Ngài chiêm thấy Thời mà con người ưa bạo lực , không tin có Hoạ , Phúc , Thánh , Thần , nên Ngài viết thế . Còn theo Chu dịch cổ thư các cụ dạy thì là Âm Thịnh - Dương suy , vật chất , Kỹ nghê cứ đua nhau là Âm thịnh đấy , thành thử chiến tranh cứ liên miên . Vì vậy mà Trạng ở ẩn để đọc sách ông nhỉ . Thế là cháu hiểu đấy , có lẽ Ngài còn chịu ảnh hưởng của triết học Lão tử , chủ trương không can thiệp vào vạn vật của Thế gian , bản thân con người phải biết nhường , biết đủ , không duy ý chí " Đa ngôn sổ cùng - Bất như thủ trung " , tạm hiểu là nói mãi cũng không hết , thà để sự việc tự nó thi hành - Đạo trung đứng ngoài , hoặc ảnh hưởng của Trang tử theo tự nhiên , tự do , tự tại giữ Đạo " Vạn vật thù lý . Đạo bất tử " , tạm hiểu là Lý theo vật . Đạo chỉ một , mà bản thân Trạng thì chí Thiện , không muốn tham gia phe phái để tranh giành . Cho nên chỉ làm Quan 8 năm là Ngài xin về ở ẩn . Chuyện kể rằng Trạng dâng sớ xin chém 18 lộng thần không được Vua mạc chấp nhận mà Ngài về , hẳn cũng là một cái cớ để quy nhàn . Nhưng nhiều khi Vua Mạc mời Trạng lên Kinh đô , theo truyền thọai , Ngài vẫn đi đấy thôi . Thì cưỡng sao được hả cháu , cũng còn quan sát tượng Trời , tượng Đất , làm rõ cái sở học của mình cháu ạ . Ngài viết " Thanh nhàn vô sự là Tiên . Năm hồ phong nguyệt ruổi thuyền buông chơi . Cơ Tạo hóa , phép đổi đời , đầu non mây khói phủ , mặt nước cánh buồm trôi . Hươu Tần mặc kệ ai xua đuổi . Lầu Hán trông lên ngẫm mệnh Trời . Tuổi già thua kém bạn , Văn chương gửi lại Đời . Dở hay nên tự lòng người cả . Bút nghiên soi hoa chép mấy lời . Bí truyền cho con cháu , dành Hậu thế để xem chơi "