3.3. HẬU THIÊN BÁT QUÁI


Tiên Thiên Bát Quái là cơ cấu phối hợp hai Tứ Tượng vật chất Tiên Thiên như các thiên thể âm dương và con người nam nữ. Từ cơ cấu phối hợp đó mà có sự tương sinh ra Tiên Thiên Ngũ Hành và tương thành ra Hậu Thiên Ngũ Hành theo qui luật Hà Đồ.

Hậu Thiên Bát Quái là vị thế an định các Tứ Tượng Thiên thể và con người nay đã là chất Ngũ Hành Hậu Thiên. Lạc Đồ chỉ rõ qui luật mà Khí Ngũ Hành có thể được dùng để phá vỡ thế an định của chất Hậu Thiên Ngũ Hành mà lập lại Tiên Thiên Ngũ Hành.

Trong Lạc Đồ, Khí Ngũ Hành thuộc Dương và Âm Kim (9,4) đi vào nhà Hỏa phương Nam (Ly Tốn) và Khí ngũ Hành thuộc Âm và Dương Hỏa (2,7) đi vào nhà Kim thuộc phương Tây (Khôn Đoài). Hỏa khắc Kim nên đó là vị thế tạo ra Hỏa bức Kim hành (Hỏa khắc Kim nên buộc Kim phải chuyển).


Những cơ cấu, qui luật và vị thế này vốn nhược thiệt nhược hư. Lập ra cơ cấu, cung cấp năng lượng là lập Đạo, học biết các vị trí và phương pháp là học Đạo. Nhưng dạy Đạo có khi là dại Đạo vì Đạo vốn thiệt với người sáng suốt mà có tâm hòa ái và tín thành nhưng lại là hư với người đang mơ màng hoặc có ý tranh tiên.

Bát Quái Hậu Thiên thường được vẽ theo trục đứng Ly trên Khảm dưới của thân người. Các hướng của Hậu Thiên Đồ được vẽ trùng với các hướng trên mặt đất: Ly Nam Khảm Bắc Chấn Đông Đoài Tây.


Lạc Đồ có các số chẳn 2,4,6,8 ở bốn góc Khôn, Tốn, Cấn, Càn. Sao Càn Khôn không chiếm vai tuồng quan trọng trong Hậu Thiên Bát Quái? Vì Càn Khôn ở đây diễn tả năng lực Thiên Địa mà con người phải tạo ra chớ không phải là năng lực chi phối các tương tác Hậu Thiên của con người.

Các số của Lạc Đồ tạo nên một tổng cộng theo từng hàng ngang dọc chéo đều là 15. Số 5 trung cung là TA và cái Ta vật chất Hậu Thiên ấy được tạo ra trong thế quân bình với bốn phương.