Đám cưới của người Giáy

Một đám cưới được tổ chức đúng nghi lễ phải qua các bước như: dạm hỏi (xam dà, xam pấu), lễ ăn hỏi (cun cơ lý), đám cưới (cun láu). Đầu tiên, sau khi đôi trai gái thêu chuyện với cho mẹ hai bên nếu được sự đồng ý thì gia đình nhà trai sẽ tiến hành lễ dạm hỏi. Thông thường trong lễ dạm hỏi nhà trai đưa cho nhà gái một vòng cổ, một vòng tay để "đánh dấu". Tiếp theo là lễ ăn hỏi đó chính là lúc để gia đình nhà gái thách cưới. Ngày nay thực hiện nếp sống mới, đồ thách cưới của người Giáy cũng đã giảm nhiều, chủ yếu chỉ còn mang tính hình thức.

Lễ đón dâu là một tục lệ khá cầu kỳ và có phần hơi rắc rối. Đoàn đi đón dâu bao giờ cũng đủ các thành phần: đội Pí lè (bốn người), hai ông bà già, chú rể, phù rể, hai cô gái, một cậu em để dắt ngựa cho chị dâu và có một đoàn người để gồng gánh lễ vật. Khi vào nhà gái đón dâu chú rể, phù rể phải làm lễ quỳ lạy trước bàn tổ tiên. Còn khi đưa dâu ra khỏi nhà gái thì cả chú rể, phù rể và cô dâu đều phải lạy tạ trước bàn thờ theo quy định và hướng dẫn của người già. Để đưa được cô dâu ra khỏi nhà gái những người bên nhà trai không những phải uống hết những khay rượu do nhà gái đun ra mà còn phải giằng được cô dâu khỏi tay những người họ hàng nhà gái. Cuối cùng thì cô dâu cũng được đưa đến nhà trai lại tiếp tục quỳ lạ trước bàn thờ tổ tiên như lúc ở bên nhà gái. Lúc này, nhà trai mới mở tiệc ăn mừng vì đón được dâu về.

Đồng bào Giáy quan niệm rằng đám cưới càng lớn, càng đông vui thì hạnh phúc cũng thiêng liêng bền chặt. Do đó tục lệ đón khách và đưa tiễn khách trong đám cưới người Giáy cũng khá thú vị. Khách ở nơi xa đến dự đám cưới sẽ được các cô gái bưng nước ấm đến mời rửa mặt, rửa chân tay, còn khi ra về nếu khách lò họ hàng thân thích thì cô dâu chú rể phải đích thân bưng chậu nước đến mời rửa tay bằng chiếc khăn mới tinh và cái khăn này cũng chính là lễ vật của đôi vợ chồng trẻ đáp lại cho khách.

Trong đám cưới người Giáy bao giờ cũng có những đội thối Pí lè. Pí lè được buộc khăn đổ tượng trưng cho hạnh phúc lứa đôi. Cùng với thổ Pí lè, hát đối đáp cũng là trò vui được nhiều người tham gia. Các cuộc hát đối đáp thường được bắt đầu từ chập tối kéo dài đến tận ngày hôm sau. Ngoài ra trong đám cưới người Giáy còn có hát đón dâu, hát rửa mặt, hát trước mâm rượu, hát khuyên răn, cảm ơn?

HELLBOY (st).