GIẢNG XƯA CỦA PHẬT THẦY TÂY AN


1. Cha chết, mẹ chết, Thầy đi tu ở núi Tà Lơn cho đến khi được ấn chứng

Tòng Sơn (1) căn gốc ông bà
Mua đất tọa lạc tại làng Cần Chông
Vợ chồng xưa cũng đồng lòng
Thầy Cai tên Sử họ mà chánh Lê
Sanh con đặt thửa tên này
Họ Lê Hướng Thiện (2) tháng ngày nưng niu.
Cho ăn tôm thịt đau nhiều
Ăn ròng những muối cơm không chịu đời,
Thầy Cai mua đất khắp nơi
Mang bịnh hút ghiền bán hết còn chi
Còn một miếng đất biếu đi
Tới kỳ góp lúa cu ly nó chèo,
Mẹ con bước xuống tiểu thoàn (3)
Góp lúa ăn hết bảy ngàn năm trăm
Tá điền xin lúa có năm
Buổi ghiền lúc giận thú cầm báo tao
Mẹ con tang liệu làm sao
Dám cho bớt lúa của tao như vầy
Hay là đem dạ tà tây
Đem lòng hoa nguyệt đem lòng hại tao
Mẹ con mày kíp ra mau!
Đánh mẹ bốn chục con mà xin dưng
Nhìn mẹ nước mắt rưng rưng
Khổ này con chịu mẹ an thửa lòng!
Cầm roi ông đánh Thầy xong
Ba ngày nhóm bịnh ông mà bỏ thây.
Ông chủ là chú của Thầy
Chủ hườn bước lại mới rày quở la:
Anh tao chết cũng vì mày
Xiêu mưu lập kế giết rày anh tao
Anh Cai có chết đi rồi
Rước làng biên tịch hết thôi gia tài.
Hương chủ là chú của Thầy
Giả vô thăm bệnh thoa vào miệng Cai
Thuốc độc dòm thấy ghê thay
Làng xét thấy vậy bắt ngay mẹ Thầy
Tịch bôi gia sản đông tây
Ông chủ xét lại xin làng khảo tra
Tội này tịch của tịch gia (4)
Đuổi ra chẳng đặng lấy mà món chi
Bảy ngày cúng tế vậy thì
Heo chưng bò cúng đi rày bạc trăm
Các quan làng xóm rần rần
Kẻ quỳ người tế đông chân chật nhà,
Thầy chùa trống đánh bên la
Lại thêm cổ nhạc trống mà rất đông
Mẹ con thảm thiết âu sầu
Thiên đình thấy lỗi dắt âu đem về
Ông Cai dám đánh con Trời
Mượn bụng sanh đẻ nối đời nhà Nam
Ông chủ tom góp của luôn
Cho nên Ngọc Đế bắt hồn ông Cai
Phải chết còn của bạc muôn
Muốn đoạt của thế thánh thần cũng hay
Tóm đồ mới đuổi mẹ Thầy
Có bảy đồng bạc trong mình đi ra
Đuổi ra chịu tiếng xấu xa
Kêu trời bốn tiếng bước ra ngoài đường.
Còn Thầy bước lại thắp hương
Cha ơi ở lại con ra ngoài đường
Chú tôi tom góp hết rồi
Mẹ con than thở vô hồi nhớ thương.
Bao đành phi việc vô lương
Đoạt nhà vườn đất Phật Trời chứng tri.

Than rằng mẹ chớ sầu bi
Tạm qua lối xóm mua xuồng kiếm ăn
Mẹ rằng xưa cũng có ăn
Ngày nay phải chịu khó khăn mãn đời,
Bước ra thảm thiết vậy thời
Mua xuồng thì có dầm thì vốn không
Miếng tre khẽ lấy bơi ròng
Gian nan chi xiết châu hồng trời ơi!
Xóm giềng xem thấy rụng rời
Ông chủ đành dạ ăn chi của người
Bà rằng khổ sở mình tôi
Mẹ con tha thiết kiếm trầu đặng mua
Bà rằng ít vốn ba trăm
Thầy rằng ít quá cũng tầm ba thiên
Ra đi nước mắt liên miên
Bạc trăm để đó ra thì mình không
Của muôn bạc giạ khó mong
Ra đi mình một nuôi thân bán trầu.
Lần lần chống cặp theo bờ
Lớn đi ròng đậu (5) dật dờ mé sông.
Đêm ngày nhịn đói sạch không
Có ba nồi gạo để hòng nuôi thân
Nấu cơm một nắm đỡ lòng
Ăn mà dằn bụng nào hòng dám no,
Mười lăm ngày mới tới nơi
Vô vàm thấy Mạc Cần Dưng (6) rõ ràng
Khổ thay trong dạ vô hồi
Mẹ ôi thức giấc tỉnh ngồi dậy chơi
Nấu cơm trời sáng hừng rồi
Ăn sơ ba hột con lần bơi đi
Vĩnh Hanh (7) Thầy mới thông tri
Cắm xuồng Thầy nghỉ lên bờ Thầy coi
Chỗ này thiệt chỗ hẳn hòi
Lập đình hát bộ đặng coi Minh Hoàng
Thảm thay trần thế chàng ràng
Bẻ cây cặm xuống làm đình Vĩnh Hanh
Chỗ này sau có đua tranh (8)
Lỡ đường bá tánh dừng chân tạm nhờ
Làm nên bá tánh đặng nhờ
Làm quấy ngồi chày làm hoài chẳng nên
Ối thôi bước thẳng xuống thuyền
Mẹ toan nằm nghỉ con liền bơi đi.
Ra đi chi xiết rụng rời
Tay liền mở nút áo thời cởi ra
Đắp cho thân mẹ ấm da
Con toan phải chịu tuyết sa lạnh lùng,
Tay bơi muỗi cắn tứ tung
Hai bên đế sậy (9) bịt bùng thậm đa
Rong cùng bùn trịn (10) thay là
Thầy mà ra sức xuống mà đẩy đi
Bùn lên ngập xuống nửa dầm
Mòng đeo muỗi cắn đập mà tứ tung
Ve kêu dế gáy não nùng
Lớp đắp cho mẹ lớp nào gửi thân,
Rưng rưng nước mắt hai hàng
Bao giờ muỗi cắn Thầy bèn leo lên
Chờ cho nước lớn phục hồi
Thầy toan vội chống lần hồi khỏe thân.

Đi ngang nghe tiếng rên rần
Trời đương hừng sáng lên bờ hỏi thăm
Thấy cô chuyển bụng rên thầm
Hỏi sao rên quá xin phân tôi tường!
Cậu ơi đau bụng không giường
Chồng tôi đi khỏi đâm rùa sau lung (11)
Cho nên giường dạt không làm
Thân đau nhặt thúc (12) trong lòng mệt đa
Khuyên cùng với cậu thay là
Kêu chồng (13) làm phước ngàn ngày đội ơn!
Thầy than không biết gần xa
Để tôi tiếp giúp chặt mà lao vôi (14)
Làm giường tiếp thím cho rồi
Thím lên sanh đẻ có tôi phụ dùm,
Thầy than lạy với quỷ thần
Chứng minh cho thế đặng hầu sanh thai
Vái rồi bé trổ sanh ngay
Không ai tiếp giúp đỡ tay đun lò
Ra tay điên điển (15) nhúm lò
Cà dăm phơi sẵn đút lò lửa than
Thương thay nghèo khổ cơ hàn
Không ai nhau rún Thầy càng gớm ghê
Thầy ra múc nước trịn bùn
Phun cho ngồi dậy cắt mà rún nhau
Thầy ra hốt những cỏ rừng
Ôm vô Thầy bó thít mà bỏ đi
Hoảng ra Thầy lại kêu gì
Đi chôn dùm thế để mà hôi tanh,
Đúng ngọ Thầy mới hồi thành
Ngó mong dòm thấy lội về chơi vơi
Cậu Thành về tới đến nơi
Cúi đầu bái biệt đáp ơn cùng Thầy:
Nay tôi khổ sở cơ bần
Lấy chi đền đáp cho mà ân nhân
Xâu rùa đáp lễ đền ân
Cúi đầu chín lạy tỏ phân là cùng.
Thầy khuyên lại với anh rằng:
Ra tay làm phước màng gì ơn lo.
Xuống xuồng bà mẹ rày to:
Việc mình buôn bán không lo tối ngày!
Mẹ ơi làm phước đêm ngày
Lỡ người sanh đẻ bỏ rày sao nên!
Ra đi dốc dạ cho bền
Hỏi mày chắc thiệt còn nhà nhiều không?
Mẹ ơi vô đó thật đông
Đi một ngày ròng trầu héo sạch trơn
Tới nơi gặp chốn rừng tòng (16)
Cậu Ân vợ chết khóc ròng như mưa
Thầy thưa cùng mẹ cho đi
Lên thăm hỏi thử việc chi om sòm
Con lên tới đó biết rằng
Hỏi thăm buôn bán coi mà đặng không?
Bước lên than khóc lụy ròng
Vợ tôi đã chết ai hồng đi chôn
Thầy xem tội nghiệp chôn dùm
Bước vô làm sảy bó ma một mình
Cậu Ân lệ nhỏ dầm mình
Nhào lăn lộn lại khóc ròng em ơi
Thầy toan cất gánh dời thây
Kề vai thầy cõng đem mà tới nơi
Đào mương đào lỗ xong rồi
Bỏ thây người xuống dập rồi Thầy đi
Trở về gia nội vậy thì
Cậu Ân cúi lạy xin Thầy thương tôi
Thân Thầy tấc dạ ngùi ngùi
Việc người lại nhớ việc tôi sụt sùi
Ra đi bước xuống thoàn lui
Kiếm chuyện gạt gẫm mẹ mình an vui.
Hỏi thăm ta nói được rồi
Lần vô bán trúng mẹ đừng có lo.
Mày thôi báo hại tao to
Không lo mua bán cứ lo việc gì
Trầu khô héo cuống hết rồi
Mẹ đừng than thở héo thời bán lên
Tao mên thứ héo ăn bền
Con đi thường biết thế mà ăn hung.
Bơi hoài tăm tối khôn cùng
Tới bến Xà Tón (17) cặm dầm Thầy lên
Mẹ ơi chắc khổ không bền
Mẹ lên theo trẻ bước đường tử sanh
Cặm dầm đến chỗ quán tranh
Chỗ này sau có thị thành rất đông,
Bước lên mẹ thấy mủi lòng
Mùng chiếu không có nằm ròng mẹ than,
Con hòng tím ruột bầm gan
Con nhìn thấy núi con mang lòng sầu!
Đêm khuya thảm thiết buồn rầu
Tao hầu thấy núi tao hầu muốn lên,
Mẹ ơi tôi chắc chốn đây
Sau nên thành thị chốn này rất đông
Chừng nào lộ thẳng đường đồng
Liêu linh bá tánh long đong sơn hà
Bá gia ăn đá dưỡng già
Lập nên đại hội ông bà tiêu diêu.

Xảy đâu chen lặng trời chiều
Sương phong cảm mạo mẹ liền phát run
Kề vai cõng mẹ khôn cùng
Chung lần đảnh núi tầm đường thúc thân
Áo quần cởi hết truồng trần
Lớp đắp cho mẹ lớp nào che thân
Thảm thương ve muỗi rần rần
Mẹ than lạnh quá chết mà bớ con!
Mẹ ơi gượng gạo lên non
Mẹ chết con còn sống lại làm chi!
Hai bên ve muỗi li bì
Mòng kêu sáo thổi ve kêu não nồng
Thầy than một tiếng tấm lòng
Không ai tiếp giúp đưa lần tới nơi!
Than rồi đom đóm nhiều nơi
Chá ngời bốn phía làm đèn đi khơi,
Nửa đàng mẹ lại kêu trời
Con ơi ở lại mẹ thời xa con
Chắc là mẹ chết không còn
Vậy con ở lại giữ tròn trung quân
Con ơi thảm thiết vô cùng
Tay chân vọp bẻ nhức mình tắt hơi
Hai bên cọp gấu dưng lời
Tiếp thời dắt mẹ hụt hơi chết rồi
Con ơi con ráng tìm trời
Mẹ chẳng sống nổi tách dời âm cung!
Thầy than thảm thiết vô chừng
Làm sao chôn mẹ lấy gì móc hang
Hùm kêu vượn hú nghe ran
Cọp đang móc lỗ chôn rày mẹ ta
Khỉ vào rừng nội bôn ba
Bẻ bông hái trái cúng bà quảy đơm,
Nghiêng mình lăn lóc Thầy nằm
Kêu trời than khóc mẹ đành bỏ con
Từ đây thế sự hao mòn
Mẹ toan chết trước con còn mà chi!
Hùm Beo trỗi giọng kêu thì
Từ đây phải chịu li bì khóc than
Ra đi tím ruột bầm gan
Mẹ nam con bắc chẳng an lòng sầu
Ta đi mưa nắng dãi dầu
Trời ơi đất hỡi thảm sầu tứ phương
Cúi đầu lạy mẹ miên trường
Mẹ an xuống lỗ chịu đường gian nan.
Tà Lơn (18) tầm Phật rõ ràng
Hai bên đế sậy con càng phải đi
Ve kêu dế gáy dậy thì
Vắt đeo cơ cực con nào dám rơ
Bao nhiêu rối rắm đường tơ
Hùm kêu khỉ rống dật dờ khá thương
Thấy ve với muỗi đoạn trường
Cắn đeo cho chắc kẻo mà xảy tay
Phận tôi thắm thiết đêm ngày
Tà Lơn đến ngụ theo thời Phật Tiên.

Phật Bà ngó thấy người hiền
Thử tài cho biết Thánh Tiên về trần
Ráng coi theo bảo ân cần
Thường thường xin đọc coi đời biết nhau
Bao giờ đến lúc minh trào
Xin cho hiểu lý thấp cao làm gì
Này con ráng nhớ lời ghi
Phật Bà truyền dạy phải y theo lời
Thế gian chớ có ngạo cười
Phật Bà thấy vậy theo đưa ghẹo người.
Thầy đi sáu tháng tới nơi
Lần hồi mới tới xứ rày Tà Lơn
Ra đi ve muỗi phiền hờn
Cắn Thầy máu nhuộm chớ hờn muỗi ve
Thảm thay rừng đế vắng hoe
Mẹ nam con bắc vô hồi nhớ thương
Ra đi lụy nhỏ đoạn trường
Ôm lòng nhớ mẹ trăm đường biệt ly
Mẹ ơi con sống làm chi
Lần hồi tầm kiếm thấy thì Phật Tiên
Ôm lòng mà chẳng dám phiền
Tuôn rừng lướt bụi phải yên lòng này
Quyết lòng tìm được chúa thầy
Hùm kêu beo rống đồng này khá thương
Ra đi lụy nhỏ đoạn trường
Lánh thân tìm chúa đoạn trường xiết bao
Thảm thay trong ruột quặn đau
Ve kêu khỉ hú rừng tòng khá thương.
Từ đây xa cách hai đường
Mẹ an phận mẹ con thương thảm sầu
Mòng đeo vắt cắn khó âu
Bây ơi đeo chắc kẻo mà xảy chân,
Đi đêm rồi lại đi ngày
Cơm thì chẳng có nước rày chẳng không
Thảm thay chi xiết đèo bòng
Đi thời sáu tháng mới hòng tới nơi,
Tà Lơn tạm ở vậy thời
Chín năm lao khổ đất trời có hay
Trần truồng nằm dưới cội cây
Không quần không áo đêm ngày chan chan
Màn trời chiếu đất che thân
Chiếu là mặt đất đỡ thân lạnh lùng
Thảm thương beo tượng chung cùng
Vượn mà dâng trái beo mà dâng sương
Đem theo Thầy uống đoạn trường
Năm canh Thầy ngủ hào quang rọi đầy,
Thầy nằm chiếu sáng phương tây
Phật Tổ mới hỏi cái gì sáng đây
Phải đòi thập bát la hầu
Mở cửa dòm xuống dương gian vị nào
Cớ sao thấu đến bàn đào
Đòi mà tiên nữ xuống mà xem qua,
Phật Bà ngự trước tâu qua
Để tôi giáng thế coi mà thế ni
Bà vâng Bệ ngọc liền đi
Giả ra cô gái ngộ mà thất kinh
Tới mà trêu ghẹo dạng hình
Thử Lê Hướng Thiện coi mà trung không:
Thiếp thưa lại với cùng ông
Thiếp tu một cảnh chùa chiền phòng không
Đêm ngày thiếp luống đợi trông
Thấy ông thiếp muốn dắt ông về chùa
Năm canh lạnh lẽo bốn mùa
Gặp ông thiếp muốn dắt về tu chung.
Cô ơi tôi chẳng muốn hùn
Khổ tôi tôi chịu chung hùn khổ đa
Dầu mà tu niệm thật thà
Cô đừng khuyến dụ thói tà chẳng nên
Cô về niệm Phật cho bền
Công phu bái sám giữ gìn thiện tâm
Việc tu đừng có sai lầm!
Gặp ông thương quá trời đày cũng cam
Thấy ông quần áo lang thang
Thiếp nay sắm sửa ông về chung vui
Sao ông trong dạ ngùi ngùi
Ông về với thiếp tu hành chung đôi.
Thầy than chết sống mình tôi
Xin cô tránh khỏi mà đừng vãng lai
Nhứt tâm niệm Phật lâu dài
Cô đừng bạo dạn ghẹo hoài tôi chi
Có thương trở lại thiên đường
Cứ theo chọc ghẹo tội trời lắm đa
Dốc lòng niệm chữ ma ha
Xin cô tránh khỏi xấu xa phận này
Thân tôi là tớ của Thầy
Bồng lai nhuộm mật thơm rày khắp nơi
Thân tôi bùn lắm mọi nơi
Sen tàn cúc rụi dám chường cô đâu,
Xin cô trở lại cho mau
Cúi đầu lạy tạ cô đừng khuyên lơn
Việc tu chớ giận đừng hờn
Cô về thượng giới mà chầu Phật Tiên
Muôn tâu đức Phật thánh hiền
Họ Lê Hướng Thiện khuyên hoài không nao
Lịnh trên coi tính thể nào
Nam Tào Bắc Đẩu nghi rày làm sao
Cho về làm Phật minh trào
Dương gian làm phước cứu hàng chúng sanh.
Cho nên Phật Tổ truyền rành
Biểu bà mau xuống truyền mà họ Lê
Năm canh an giấc Thầy nằm
Niệm ba tiếng Phật nằm mà nghỉ an
Phật Bà cầm quạt bước sang
Đằng vân giá võ xuống mà Tà Lơn
Gặp Lê Hướng Thiện đang nằm
Ngủ mê chẳng thức Bà liền gần bên
Quạt luôn ba cái bên trên
Giựt mình thức dậy Bà liền hoœi ngay:
Hỏi rằng Hướng Thiện tên này
Muốn về Thượng Đế hay gần dương gian?
Mối đạo con bỏ chẳng an
Ngày sau tiêu diệt dương gian còn gì!
Bà thương truyền phép vậy thì
Truyền chơi sáu khắc Thầy đà hiểu thông,
Bà truyền hai phép phù thần
Hỏi mày về thế cứu trần làm sao?
Thầy quỳ phân tỏ âm hao:
Con về cứu thế bất cần món chi.
Nếu mà hạ thế cứu trần
Dịch ôn trừ khử thánh thần cũng tiêu
Bà cho con xuống hạ trần
Núi Sam con ở độ lần nhơn sanh
Chắc con còn chịu nợ trần
Tam tai vương lấy nhiều lần gian nan
Con về lại cảnh Tây An
Khuyên nhủ bá tánh nhơn gian cho hòa
Bàn tay lật ngửa vậy mà
Con mau bước tới cho Bà thổi đi
Thế nào con chịu lâm nguy
Cúi đầu Thầy lạy con đi về trần
Vậy con ráng độ dương trần
Con về cõi thế Bà hồi phương Tây.
Ba tiêu Bà quạt Thầy bay
Núi Sam thầy ở tháng ngày náu nương.