Tóm lại, người mới bắt đầu được dẫn đến chánh đạo bằng cách kiểm tra và làm quen với thiền định. Vì vậy, trước tiên hãy sống ẩn dật ở một nơi vắng vẻ, ngồi xuống trên một chiếc đệm thoải mái và nuôi dưỡng tâm bồ đề tối thượng. Với lòng ngưỡng mộ và tôn kính nồng nhiệt, hãy cầu nguyện tới vị đạo sư của bạn và nhận được bốn quán đỉnh. Sau đó, hãy xác định chắc chắn rằng điều quan trọng nhất trong thân khẩu ý là tâm trí.

Sau đó, hãy kiểm tra và khảo sát nghiêm ngặt cái gọi là tâm trí này: đầu tiên là nguồn gốc của nó, sau đó là vị trí của nó, và cuối cùng là đích đến của nó. Bằng cách làm như vậy, bạn sẽ khám phá ra sự trống rỗng của khởi nguồn, tồn tại và tan biến.

Hơn nữa, hãy tìm hiểu xem có những lựa chọn nào cho thực thể gọi là tâm trí, cái gợi lên đủ thứ. Hình dạng và màu sắc, hình thức và nguồn gốc, khởi đầu và kết thúc của nó là gì? Nó là một thực thể thực sự hay chỉ là hư vô? Khi bạn đã đạt đến kết luận không thể chối cãi rằng tâm trí không được xác lập như bất cứ thứ gì, bạn sẽ bước vào con đường.

Về việc này, nếu bạn cố tình chặn những suy nghĩ của mình bằng cách tập trung nhất niệm vào những thứ như cành cây, viên sỏi, thì lúc đó một số lượng lớn các ý nghĩ sẽ nảy sinh, như thể bạn đã chặn một kênh tưới tiêu chứa đầy nước chảy. Do đó, thân khẩu ý của bạn sẽ trở nên vô cùng khốn khổ.

Thay vào đó, hãy giải phóng với cảm giác thư giãn và quan sát những ý nghĩ của bạn từ xa. Bằng cách làm như vậy, mọi thứ phát sinh ra sẽ được nhìn thấy với vẻ sống động hoàn hảo. Cái nhìn thấy được xác định là chánh niệm, hay tỉnh giác, cái được nhìn thấy được xác định là chuyển động, và an trú trong trạng thái đó được xác định là tĩnh lặng. Bạn nên xác định và tập trung theo cách đó.

Nếu bạn thiền định chăm chỉ theo cách đó, những kinh nghiệm ổn định của thiền định tĩnh lặng, tức là, hỷ lạc, sáng tỏ, vô niệm, sẽ phát sinh trong dòng tâm thức của bạn. Hơn nữa, một khi bạn đã hợp nhất tĩnh lặng, chuyển động và tỉnh giác thành một, và khi mọi ý nghĩ lan man đều tự biết, tự soi sáng, thì điều đó được xác định là tỉnh giác. Khi những ý nghĩ thông thường bị rải rác khắp mọi nơi, chúng được xác định là tâm không tỉnh giác.24

Bằng cách duy trì (sự tỉnh giác) đó, những trải nghiệm thiền định như phúc lạc, sáng suốt, trống rỗng, tĩnh lặng và thô ráp có thể phát sinh không thể đoán trước, tùy thuộc vào mức độ nhạy bén tinh thần của bạn. Ví dụ, bản tính của tâm là thỉnh thoảng vui và buồn, giống như bản chất của mặt trăng luôn là tròn và khuyết. Do đó, không hy vọng hay sợ hãi, từ chối hay chấp nhận, phủ định hay khẳng định, đừng đánh mất cảm giác của riêng bạn về sự tỉnh giác sáng tỏ đó, đây là điểm cốt yếu. Nhận ra rằng những kinh nghiệm thiền định, giống như ảo ảnh và giấc mơ, tự nhiên biến mất và chúng không thể tự duy trì tồn tại.

Nếu bạn coi những kinh nghiệm về hạnh phúc, sáng suốt, trống rỗng, thô ráp, giấc mơ, thiền định, hay nhận thức siêu giác quan là tối cao, phủ nhận hay khẳng định, hy vọng hay sợ hãi, khao khát hay bám víu và chúng, việc này sẽ dẫn đến sai lầm và các che chướng, vì vậy, hãy nhận ra chúng như vậy.

Bây giờ, do nghe các trưởng lão nói rằng thiền định là con đường tốt để giác ngộ, tôi đã suy nghĩ cẩn thận về điều này và sau đó cho rằng đó là điều mà tôi có thể nhìn thấy bằng mắt, cầm trên tay hoặc nghe bằng tai. Tôi nghĩ rằng nếu những lão sư đó có thể tìm thấy nó, thì dĩ nhiên tôi cũng sẽ có cơ hội tìm thấy nó! Vì vậy, tôi đã đến một nơi hoan dã, vắng vẻ, dựa lưng vào một tảng đá đỏ, và ở đó, tập trung sự chú ý vào phía trước mình trong ba ngày. Vào buổi tối của ngày cuối cùng, trong một giấc mơ khi tôi đang ngủ, một đứa trẻ da trắng xuất hiện và hỏi: “Tại sao bạn lại ngồi đó?”