Vì cái chết xảy ra cho tất cả chúng sinh trong ba cõi, nên sự tu tập theo cách này rất quan trọng. Khuynh hướng mạnh mẽ nhất vào lúc chết sẽ là tin tưởng rằng các bạn thực sự hiện hữu và bám chấp vào cái biết đó. Không có sự tu tập trong bản tánh huyễn hóa của các hình tướng xuất hiện, không tự mình quen thuộc với ánh sáng thì cho dù các bạn là một học giả rất uyên thâm hay một yogi kỳ dị với mái tóc dài, các bộ y trắng, một cái bùa bằng bạc cột trong tóc trên đỉnh đầu các bạn, các khoen tai bằng vỏ ốc và mọi thứ đồ trang sức, các bạn vẫn thất bại vào giây phút quan trọng này. Sự thực hành thực sự của các bạn sẽ rõ ràng vào ngày các bạn chết. Nếu các bạn chưa từng thành tựu cái thấy (kiến) thì các bạn sẽ chết như một người bình thường thay vì như một hành giả Pháp. Là các hành giả, điều quan trọng là chuẩn bị cái chết để các bạn sẽ không dễ dàng bị lạc lối ở đó với ác hạnh của các bạn, quằn quại một cách bất lực, muốn hoàn tất công việc hơn nữa và nhận ra rằng đã quá muộn. Các bạn đừng cố gắng hành xử như các Đại thành tựu giả vĩ đại trong quá khứ và làm ra vẻ mình là một hành giả Kim Cương thừa vĩ đại. Sự trắc nghiệm cuối cùng xảy ra vào lúc chết, và nếu không có chút thành tựu nào thì các bạn sẽ chết trong cách thế bình thường. Tất cả các hành giả ở mọi cấp bậc, dù họ là các nhà sư, yogi hay hành giả cư sĩ, đều phải chuẩn bị cho giây phút này. Cách thức chuẩn bị là chứng ngộ cái thấy và sự thiền định.

Đây là Giáo Pháp sâu xa nhất mà các bạn sẽ luôn luôn tiếp xúc với. Vấn đề duy nhất sẽ là mặc dù các bạn đã tiếp xúc với nó, các bạn khó là những hành giả ngay cả của Tiểu thừa. Đôi khi tôi tự hỏi tại sao tôi xử sự với các bạn như thể các bạn có nghiệp của các hành giả vĩ đại thuộc Đại thừa hay Dzogchen Kim Cương thừa mặc dù tâm thức các bạn bị giới hạn ở các trạng thái tỉnh giác thấp kém. Một yogi đích thực có cái nhìn linh thánh, và thực sự nhìn thấy thế giới bên ngoài như một cõi thanh tịnh, tất cả chúng sinh là các bổn tôn nam và nữ, và nghe mọi âm thanh như bản tánh của mantra. Vị nam hay nữ ấy an trụ trong trạng thái Kim cương ba nhánh của giác tánh như sự nô đùa của sự sống, vượt lên những biên cương của thiền tịnh, không-thiền định và hậu-thiền định. Ngày nay hầu hết các hành giả Kim Cương thừa tự cho mình là anh hùng với nhiều vũ khí nhưng khi trận chiến thực sự xảy ra, họ đánh rơi vũ khí của họ và chạy trốn. Những anh hùng đích thực không có vũ khí. Trong cùng cách đó, nhiều hành giả xấu mặc những y phục kỳ dị và sử dụng năm điều đáng ao ước, nhưng không có bất cứ cái thấy (kiến) nào. Các yogi tốt không cần đến bất kỳ thứ gì trong những loại đó nhưng họ thường không được nhận thấy. Ngày nay bất kỳ các bạn đi đâu, dù các bạn ở Tây Tạng, Ấn Độ hay bất cứ nơi nào, các bạn thấy rõ những vấn đề này. Ai cũng muốn giáo lý Dzogchen và ai cũng tự cho là đang thực hành ở mức độ cao nhất. Tuy thế khi thực sự khảo sát thì thậm chí có ít người gần được là các hành giả Dzogchen, ít người có thể thực sự tự cho là những người đi theo gót chân của các đại thành tựu giả vĩ đại trong quá khứ. Giáo pháp thì thật sâu xa và tuy thế các hành giả vẫn đổ lỗi cho Pháp đối với những thiếu sót của riêng họ. Những người sinh ra đời là người xấu, và họ đổ lỗi cho Pháp đối với mọi vấn đề của họ trong khi cho mình là tốt đẹp khi thực tế thì không như thế. Các bạn chớ bao giờ đổ lỗi cho Pháp. Pháp thì tuyệt hảo trong mọi dòng truyền thừa. Các bạn phải thấy lỗi lầm của chính mình và làm việc với chúng để khi các bạn đi đến tuổi già trong đời mình các bạn có thể như một con chim bay thẳng đến giải thoát mà không gặp bất kỳ trở ngại nào. Rồi thì các bạn sẽ chiến thắng những bardo và đạt được giải thoát.

Vào lúc cuối của các giai đoạn tan rã của các đại, phong đại tan vào thức và thức tan vào tịnh quang. Nếu sự vô minh ngăn che ánh sáng chói ngời thì ta sẽ rơi vào giấc ngủ, bị say bởi giấc ngủ giống như ta say rượu. Nếu không thế, ta sẽ thực hiện sự tỉnh giác về ánh sáng chói ngời, sự thành tựu tuyệt đối với tất cả sáu trạng thái bardo. Bây giờ, những phương pháp cuối cùng để thành tựu sự tỉnh giác tịnh quang trong trạng thái mộng là giữ tư thế sư tử ngủ, quán tưởng trong trung tâm tim của các bạn một hoa sen bốn cánh, ở giữa bông hoa là đạo sư gốc của các bạn xuất hiện và là một, không thể phân ly với Đức Padmasambhava. Thân ngài có kích thước của một đốt ngón tay cái, và ngài trong sáng chói ngời và trong mờ. Hãy để bản thân các bạn tập trung vào sự hiện diện của ngài trong trung tâm tim của các bạn và nếu các bạn mất sự tỉnh giác thì đem nó trở lại và duy trì sự tập trung của các bạn. Sau đó, hãy tưởng tượng rằng ánh sáng từ thân Đức Padmasambhava đi vào các bạn và thân các bạn tan ra thành ánh sáng. Rồi ánh sáng phát ra thâm nhập ba cõi sinh tử. Vũ trụ tan ra thành ánh sáng hòa tan vào tất cả chúng sinh. Tất cả chúng sinh tan thành ánh sáng và hòa tan vào các bạn. Bản tánh của các bạn là Đức Padmasambhava ngồi trong trái tim các bạn và các ý niệm còn sót lại của bản ngã hòa tan vào Đức Padmasambhava. Rồi hãy tưởng tượng rằng các bạn và tất cả chúng sinh được giác ngộ trong giác tánh của thân, ngữ, và tâm của Đức Padma-sambhava. Khi tâm thức các bạn hợp nhất với Đức Padma-sambhava, thì thay vì một kinh nghiệm về giấc ngủ hôn trầm, nó sẽ là một kinh nghiệm về sự trong sáng và thấu thị. Trước hết các bạn sẽ kinh nghiệm thấy vào thân thể của chính các bạn và sau đó nhìn thấy mọi sự đang diễn tiến quanh các bạn một cách rõ ràng. Các bạn có thể đi vòng quanh Núi Tu Di và bốn châu lục. Các bạn sẽ thấy chúng sinh trong các cõi sống. Thậm chí các bạn sẽ có thể thấy một tên trộm lẻn vào nhà trong khi các bạn đang ngủ ở đó. Các bạn sẽ thấy mọi tình huống xảy ra trong khi các bạn ở trong kinh nghiệm về ánh sáng chói này thay vì ở trong trạng thái mộng. Đây không phải là sự giác ngộ nhưng chỉ là một giai đoạn trên con đường. Khi phong đại tan vào thức, trong trường hợp của một hành giả chân thực thì kinh nghiệm đó trở thành ánh sáng chói. Còn với người không có sự tu tập, thức bị che chướng bởi vô minh. Điều này hoàn toàn giống như đang say rượu và không thể nhận ra sự tỉnh giác nội tại. Chúng ta tiến hành các thực hành này, chúng được liên kết với sáu bardo để thể nhập Phật tánh, đó là giải thoát khỏi mọi dấu vết của mê lầm.

Phương pháp khác mà các bạn có thể sử dụng là tự quán tưởng mình là bổn tôn. Ở giữa thân các bạn, hãy quán tưởng kinh mạch năng lực trung ương, avadhuti, thật chói sáng và trong suốt như một cái nhau phồng lên và không có bất kỳ sự hiện hữu bẩm sinh chân thực nào. Kinh mạch kéo dài từ lỗ mở ở đỉnh đầu xuống tới điểm ngay dưới rốn. Sau đó, ở ngang trung tâm trái tim, hãy quán tưởng một bindu ánh sáng trắng với sắc hơi đỏ, nó nổi, rung động, lung linh, sẵn sàng tự nhiên đi lên và ra khỏi đỉnh đầu. Khi các bạn tập trung vào bindu ánh sáng này, các bạn phải ở trong một trạng thái tỉnh giác nội tại, trong sáng trống không, và sau đó cố gắng rơi vào giấc ngủ. Nếu các bạn không thể kinh nghiệm ánh sáng sau khi rơi vào giấc ngủ theo cách này, thì thật lý tưởng nếu có một người bạn ở đó để đánh thức các bạn một khi các bạn bị cuốn vào giấc ngủ vào một lúc nào đó. Họ sẽ đánh thức các bạn để xem các bạn có rơi vào kinh nghiệm về ánh sáng hay không. Các bạn không cần tiếp tục ngủ trong một thời gian dài, các bạn có thể thức để xem các bạn có kinh nghiệm ánh sáng hay không và sau đó các bạn có cơ hội để tiến hành sự thực hành một lần nữa để thể nhập kinh nghiệm ánh sáng này hay không. Đây là phương cách khác để tập nhận ra ánh sáng vào lúc chết.

Khi các bạn thực hành, thì sau cùng các bạn cần đạt tới một điểm ở đó không còn bất kỳ phân biệt nào nữa giữa thực tại lúc thức và trạng thái mộng hay kinh nghiệm tịnh quang. Chúng trở thành một giòng tương tục của giác tánh nội tại. Khi các bạn thành tựu kinh nghiệm về ánh sáng này, an trụ trong giác tánh nội tại, các khả năng thấu thị mà các bạn phát triển thật hết sức ngạc nhiên. Các bạn sẽ có thể viếng thăm chúng sinh ở những cõi hiện hữu khác. Các bạn sẽ biết ai trong những thân quyến của các bạn đã tái sinh ở đó vì thế các bạn có thể tạo mối liên hệ về nghiệp tốt đẹp hơn đối với họ trong tương lai bởi các bạn biết rõ điều gì xảy ra cho họ. Các bạn sẽ có thể nhìn thấy những chúng sinh mà các bạn có những cộng nghiệp đặc biệt với họ. Đây là điều cực kỳ ích lợi trong phạm vi làm lợi lạc chúng sinh. Nếu các bạn trở thành một hành giả tốt ở cấp độ này thì các bạn có thể tự coi mình như một yogi Dzogchen hạng thứ (so với hạng trưởng). Sau khi các bạn đã hoàn thiện sự thực hành về ánh sáng chói lọi này, các bạn sẽ nhìn mọi sự hiện hữu hiện tượng với tri giác thanh tịnh. Các bạn sẽ có thể thấy được những năng lực nam mãnh liệt như Samatabhadra và những năng lực nữ mãnh liệt như Samantabhadri. Vào lúc đó, các bạn có thể tự coi mình như một yogi Dzogchen tốt. Sẽ không còn bất kỳ phân biệt nào giữa tốt và xấu. Dù sao đi nữa, điều này kết thúc sự truyền dạy về Bardo Giấc mộng nó bao gồm giai đoạn thành tựu ánh sáng chói lọi (quang minh).

Điều đó sẽ kết thúc giáo lý vào tối hôm nay. Tôi cảm thấy muốn về nhà và đi ngủ.

Saigon42