Vì sao người Nhật Bản luôn đúng giờ đến mức khắc nghiệt?

18/03/2019 1546 GMT+7



Nhật Bản tháng trước chấn động bởi việc Bộ trưởng An ninh mạng và Thế vận hội Nhật Bản Yoshitaka Sakurada đến muộn họp 3 phút, khiến ông này phải lên tiếng xin lỗi.
Đúng giờ đến mức tuyệt đối ở Nhật Bản đã trở thành nét văn hóa.
Theo tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP), đó không chỉ là bê bối xảy ra với quan chức cấp cao. Dù là công việc hay bất cứ điều gì trong cuộc sống bình thường, đúng giờ là điều quan trọng nhất ở Nhật.
Nhưng vì sao người Nhật lại đúng giờ đến mức tuyệt đối như vậy? Đó là vì ngay từ nhỏ, người Nhật được dạy về việc phải đúng giờ.
“Cha mẹ luôn nhắc tôi về việc không được muộn giờ, nghĩ về những người gặp rắc rối khi mình đến muộn, dù chỉ muộn một chút. Tôi cảm thấy việc đến muộn thật tồi tệ”, Issei Izawa, một sinh viên 19 tuổi nói.
Kanako Hosomura, 35 tuổi sống ở Saitama, nói cô rất ghét việc muộn giờ, dù chỉ là một phút. “Tôi muốn đến sớm hơn là đến muộn vì đợi người khác tốt hơn là để người khác đợi mình”, cô nói, nhấn mạnh rằng mình sẽ không chơi với người nào đến muộn hay làm phiền người khác.
Nhưng đối với một số người, nét văn hóa này cũng tạo ra phiền toái. “Bạn gái tôi làm việc ở công ty đường sắt. Tuần trước, cô ấy đến muộn 10 giây và bị quản lý cảnh cáo”, người đàn ông nói. “Thật quá hà khắc”.
Việc người Nhật tuân thủ văn hóa đúng giờ góp phần quan trọng vào sự phát triển của nền kinh tế.
Ở Anh, việc đi muộn đã khiến nền kinh tế tổn thất tới 9 tỷ bảng Anh vào năm 2017. Hơn một nửa số người được hỏi nói họ thường xuyên đi muộn.
Bộ trưởng An ninh mạng và Thế vận hội Nhật Bản Yoshitaka Sakurada đã phải xin lỗi vì đi họp muộn 3 phút.
Ở Mỹ, việc đi muộn cũng gây ảnh hưởng đến kinh tế, Ước tính thành phố New York tổn thất 700 triệu USD/năm và bang California tổn thất 1 tỷ USD/năm vì vấn đề đi muộn, theo báo cáo năm 2018.
Vậy văn hóa đúng giờ của Nhật Bản có từ bao giờ? Trước thời công nghiệp hóa, người Nhật tỏ ra khá dễ tính với chuyện đi muộn.
Willem Huyssen van Kattendijke, một sỹ quan người Hà Lan đến Nhật Bản vào những năm 1850, nói người địa phương chẳng bao giờ đến đúng giờ. Ở thời điểm đó, có đoàn tàu còn đến ga chậm 20 phút.
Vào thời kỳ Minh Trị (1868-1912), Thiên Hoàng Nhật đã áp dụng các biện pháp cải cách toàn diện, đưa Nhật Bản trở thành nước công nghiệp hóa.
Khi đó, đồng hồ trở thành thứ phổ biến. Người Nhật bắt đầu nhận ra “thời gian là tiền bạc”. Đến những năm 1920, thói quen đúng giờ được tuyên truyền khắp đất nước.

Người dân Nhật được dạy cách vặn đồng hồ sớm 5 phút, thậm chí nhiều hơn để đối phó với tình trạng đi muộn.
Việc đi làm đúng giờ thể hiện kỷ luật trong môi trường công sở Nhật Bản.
Kể từ đó, đúng giờ đã trở thành nét văn hóa ở trong các công ty, tổ chức. “Nếu công nhân đi làm muộn, cả công ty sẽ phải hứng chịu hậu quả. Nói một cách đơn giản, nếu không đến đúng giờ thì không thể làm xong được việc”, Makoto Watanabe, giáo sư tại Đại học Hokkaido Bunkyo nói.
Watanabe cũng nhấn mạnh rằng, việc đúng giờ không đồng nghĩa với hiệu suất làm việc.
Năm 1990, thảm kịch xảy ra khi học sinh 15 tuổi bị cánh cửa trường học chèn chết vào lúc 8 giờ 30 phút. Người bấm nút đóng cửa khi học sinh này băng qua bị sa thải và vụ việc trở thành tâm điểm tranh cãi suốt nhiều năm.
“Những cuộc họp quá dài mà chẳng giải quyết được việc gì hay việc cứ ngồi vào bàn làm việc lúc 9 giờ sáng cũng không tạo ra sự khác biệt”, Mieko đến từ Đại học Waseda nói.
Cuối cùng, văn hóa đúng giờ và không có ranh giới cho làm việc quá giờ đã ảnh hưởng đến chất lượng sống của người Nhật.
“Ở Nhật có thực trạng là khi mọi người làm gì thì người khác cũng phải làm theo. Điều này dẫn đến những trường hợp tự tử vì làm việc quá sức”, Yukio, công dân mang hai quốc tịch Canada và Nhật nói.
“Nhiều bạn bè tôi đến Canada và họ không muốn quay về Nhật. Ở đây, mọi người về nhà lúc 5 giờ chiều. Nhưng ở Nhật thì không như vậy”, Yukio nói.
Theo Đăng Nguyễn (Dân Việt)