Nghĩ đa!

Nghĩ đến cảnh mình còn như thế cảnh ai không,
Chàng sao ắt đổi lòng bỏ thiếp.
Duyên dầu đặng tâm đầu ý hiệp,
Cũng ngại lo chầy kíp phụ phàng nhau.
Cứ nâng niu trao đóa yêu đào,
Sợ rủi úa phai màu chồng chẳng ngó.
Mới sanh tật ngăn mưa đón gió,
Sợ chồng tham sắm đó cùng đăng.
Chờ gặp cơn hoa cợt đài trăng,
Bủa lưới bắt ả Hằng đem nhốt rọ.
Tánh đoan chánh dầu cho chẳng có,
Vợ nghi hoài cũng khó cho mình.
Mỗi bước đường đi cũng theo rình,
Ghen nói bướng người khinh thêm khó chịu.
Bởi trước chẳng dằn lòng khéo liệu,
Vợ ghen rồi khó biểu đừng ghen.
Cũng như người ghiền rượu đã quen,
Hễ vừa bắt hơi men thì ngáp vắn.
Khá giữ dạ lời xưa căn dặn,
Dạy vợ hay nhờ đặng buổi sơ giao.
Mình không cao nếu muốn làm cao,
Gặp gió ái đừng xao đầu tử trước.
Tục thường ví Nữ Nam như lửa nước,
Dựa mình ngà nhịn được mới là hay.
Khó mà hơn mới gọi là tài,
Dễ mà thắng nào ai chẳng có.
Đợi chi gặp tiểu thơ mặt lọ,
Mới dằn lòng chẳng ngó cuộc truy hoan.
Dầu may duyên gặp khách quảng hàn,
Cũng cột chặt vững vàng gió túi.
Đừng tập tục vào lòn ra cúi,
Nổi nợ duyên may rủi phú tay mai.
Đừng ngại gì hai chữ gái trai,
Nếu không có gái trai không chồng vợ.
Đã quyết đoán may duyên rủi nợ,
Thà nợ duyên hay dở định nơi mình.
May gặp duyên há hỏi ai xin,
Rủi gặp nợ ai binh toan đến gỡ.
Nhiều trai gái duyên hài lỡ dở,
Tại chim xanh dụng mở mối đường.
Đạo vợ chồng là đạo tào khương,
Mình đi nỡ cậy nương ai lập sẵn.
Tình chung thủy ví dầu nồng mặn,
Lại nhờ ai lên thẳng mối tơ.
Nổi tông môn hương lửa phụng thờ,
Dạy con cháu há chờ kẻ giúp.
Gây sự nghiệp sang hèn vinh nhục,
Đừng cho ai kể chút công gì.
Gẫm sự đời thị thị phi phi,
Hễ nhiều cậy e khi ra nhiều nhục.
Lắm mồm mép so đo từ chút,
Hằng kể ơn lúc giúp chọn đôi.
Hễ thọ ơn người thì phải trả cho rồi,
Ơn định vợ nghĩ thôi nên thẩm trọng.
Thà chịu khổ a vào lạy khống,
Cùng nhạc thân mềm mỏng cầu duyên.
May gặp cơn lặng nước êm thuyền,
Mình dễ thế giao nguyền cùng thục nữ.
Đừng chùng lén mà ra sanh sự,
Hạnh đoan nghiêm giữ tánh trang hoàng.
Gặp điều chi ví muốn hỏi han,
Cứ cửa giữ chun ngang định liệu.
Phải xét nét phận mình đủ thiếu,
Liệu coi mình có hiểu bước đào nguyên.
Tỉ nhạc thân đòi ngọc Lam Điền,
Mình phải đủ phép Tiên trồng đặng ngọc.
Đừng đợi đến ôm cầu mà khóc,
Nước ngập mình tơ tóc đều trôi.