TỔNG KẾT

Trên đây là năm giai đoạn mà chúng ta phải tuần tự đi qua. Việc thực hiện hoàn tất năm bước đó có người nhanh, người chậm, người lối này, người lối khác nhưng tất cả đều không qua mục đích tập trung chân khí rồi dẫn chân khí đi qua những kinh lạc. Kinh lạc là một mạng lưới cái nọ hỗ, trợ, bổ sung cho cái kia. Bước trước là cơ sở để bước sau nương theo mà đi, bước sau sẽ giúp cho bước trước phát huy mọi hiệu năng, hiệu quả. Tiến trình chúng tôi vừa trình bày ở trên đi theo những gì mà cổ nhân vẫn thường thu gọn trong câu: luyện tinh hóa khí, luyện khí hóa thần, luyện thần hoàn hư. Những từ ngữ thời xưa có vẻ bí hiểm, những đồ bản để tập luyện có vẻ thần kỳ vì phương pháp đả thông kinh mạch vốn dĩ là của những đạo sĩ tu luyện nội đơn. Ngày nay, khi chúng ta tìm hiểu về những phương pháp tập luyện đó, khi bỏ ra ngoài những huyền hoặc của phương sĩ, chỉ cần sử dụng một số nguyên tắc căn bản đem áp dụng vào đời sống hiện tại, chúng ta sẽ không bị rơi vào mê lộ mà nhiều người, hoặc vì dốt nát, hoặc vì cố tình đã làm cho thêm mù mờ, khó hiểu. Trong tiến trình này, chúng ta có thể tổng kết thành ba giai đoạn tương ứng: Luyện tinh hóa khí: Bao gồm các bước 1, 2 và 3 nghĩa là tập trung khí lực để đả thông nhâm mạch. Giai đoạn này chủ yếu là ý thủ đan điền nhưng phải qua giai đoạn giữ tại tâm oa. Những ai ngay từ đầu tập trung khí tại đan điền đều bị chóng mặt, buồn nôn và nhiều khi khó chịu, mất ngủ nên sợ hãi nhất là lại e ngại vì có thể tẩu hỏa nhập ma. Giai đoạn này, như đã trình bành, phần lớn không nắm được qui tắc “hậu thăng, tiền giáng” nghĩa là khi hút vào thì khí chạy lên theo đốc mạch từ hội âm lên đầu (theo xương sống chạy từ dưới lên trên), mà khi thở ra thì khí chạy theo nhâm mạch từ đầu xuống đan điền (theo đằng trước từ đầu chạy xuống bụng). Nhiều sách vở viết ngược lại là hít vào thì vận khí xuống đan điền vì tưởng lầm khí đó là không khí mà chúng ta dồn cho đầy ngực. Thở sâu, nén khí, ngoài việc nghịch hành chân khí còn làm cho đầu váng mắt hoa, có thể thành bệnh cao áp huyết, đưa đến việc xuất huyết não, hay bệnh tim mạch. Do đó, nếu nắm được qui tắc, tập trung tinh thần vào khi thở ra sẽ thoát khỏi được cái nhầm lẫn mà nhiều ngoại gia công phu đã truyền dạy.

Luyện khí hóa thần: Khi chân khí đã đầy đủ, việc đưa chân khí theo đốc mạch chạy lên giúp cho não bộ hoạt động mạnh hơn, tăng cường công năng của lớp vỏ não được mệnh danh là luyện khí hóa thần. Với kiến thức thô thiển về cơ thể học, người xưa đã coi não bộ như một thái cực đồ nên việc tập trung tinh hoa lên nuôi dưỡng não bộ được mệnh danh là khí hóa thần. Luyện thần hoàn hư: Khi chân khí vượng thịnh, kinh lạc thông sướng, các xúc động được kiềm chế và kiểm soát, tâm hồn trở nên tĩnh lãng thân thể thư khoái như mặt nước hồ mùa thu. Cảnh giới đó được mệnh danh là luyện thần hoàn hư và coi như giai đoạn cao cấp nhất của phép vận hành chân khí. Giai đoạn này chân khí ngoài việc quán thông hai mạch nhâm đốc còn được dẫn đi khắp thân thể theo vòng đại chu thiên, tới khắp mọi tế bào, chân lông, kẽ tóc. Toàn thân trở thành một mà người xưa coi như hợp nhất với vô cực (hoàn hư) và họ tin rằng đã tới giai đoạn đắc đạo, trở thành chân nhân, trường sinh bất tử. Lẽ dĩ nhiên chúng ta còn phải đặt dấu hỏi về những thành quả đó, nhưng chắc chắn một điều là thân thể sẽ khỏe mạnh hơn, đời sống sung mãn hơn. Dù luyện công với mục đích nào chăng nữa, ba giai đoạn, năm bước này với mỗi người có đại đồng tiểu dị. Yếu quyết quan trọng nhất là thuần tịnh tự nhiên, vận dụng một cách linh hoạt, không nên khiên cưỡng, cũng chẳng hối hả truy cầu, câu chấp. Cốt nhất là kiên tâm, đi từng bước, chậm mà chắc để có thể đi lâu mà không nản. Lẽ dĩ nhiên việc tập luyện chân khí không không đủ. Chúng ta cần phối hợp một cách toàn diện những hoạt động khác trong đó bao gồm thể dục, hoạt động trí óc và hoạt động xã hội. Vấn đề dinh dưỡng, ẩm thực, đời sống tâm sinh lý là những mắt xích không thể thiếu mà mỗi một bộ môn đều đòi hỏi sự hiểu biết chu đáo, cặn kẽ. Tùy theo mục đích, chúng ta có thể áp dụng những phương pháp khác nhau cũng như có thể bổ túc cho phép vận hành chân khí bằng yoga, bát đoạn cẩm, ngũ cầm hí, dịch cân kinh ... hay những phương pháp khác. Ở đây chúng tôi chỉ trình bày như một phương pháp thể dục, cốt để mạnh khỏe và cải thiện đời sống chứ không phải nhằm mục tiêu tôn giáo, y học hay triết học.