Sự phân phái liên quan ẩm thực:

Tưởng chừng ẩm thực trong Phật giáo là chuyện nhỏ có thể dàn xếp được nhưng thực sự nó cũng góp phần gây ra những tranh luận khá lớn. Đề-bà-đạt-đa (Devadatta) đã từng đề nghị Phật giao Tăng đoàn cho ông lãnh đạo. Không được chấp nhận, ông lập phe nhóm và đến thách đố với Phật nhằm hạ uy tín Ngài. Một trong 5 điều ông yêu cầu Tăng đoàn của Phật thực hành là “Không ăn cá thịt cho đến trọn đời, vị nào ăn cá thịt thì vị ấy phạm tội”. Sau khi Phật nhập diệt khoảng hơn 100 năm, sự phân phái thành Thượng tọa bộ (Phật giáo Nguyên thủy hay Nam tông) và Đại chúng bộ (tiền thân của Phật giáo Đại thừa hay Bắc tông) xảy ra do bất đồng về giới luật, trong đó có các giới liên quan đến ẩm thực. Trong 10 điều được cho là trái giới luật thì hết 5 điều liên quan đến thực phẩm.

Trong thời hiện đại, Phật giáo Nam tông và Bắc tông có sự chia rẽ phần lớn cũng vì ẩm thực. Phật giáo Nam tông khó chịu với bữa ăn chiều của Bắc tông trong khi Bắc tông thì chưa cảm thông được với việc ăn mặn của Nam tông. Trong một bài thuyết trình tại hội thảo với chủ đề “Truyền bá Phật giáo Nam truyền (Theravada) thế kỷ XXI” tại Trường Đại học Mahamakut, Thái Lan, giáo sư Gombrich đã có đề cập một việc mà theo giáo sư là tổn thương cho Phật giáo. Đó là việc Phật tử Sri Lanka không xem Phật tử Bắc tông là đồng đạo chỉ vì lý do duy nhất tiêu thụ thực phẩm vào buổi chiều. May thay, trong những năm gần đây Tăng-già của hai truyền thống có hợp tác với nhau cũng như tổ chức nhiều hội thảo về Phật giáo nên vấn đề vừa nêu đã giảm thiểu. Hai bên đã có sự cảm thông lẫn nhau và biết tôn trọng truyền thống khác nhau. Ít ra, đó cũng là dấu hiệu đáng mừng cho Phật giáo.