Dưới Chơn Thầy-Thượng Đế

[kẻ khù khờ]

THIÊN THỨ NHẤT: TÁNH PHÂN BIỆN

Tánh phân biện chia ra làm năm khoản như sau đây:
1- Những mục đích thật
2- Cách sanh hoạt của ba thể : xác, vía trí
3- Ðiều lành và điều dữ
4- Phải hết sức ngay thật
5- Tình bác ái và Thiên mạng (sự sống thiêng liêng)

I.- Những mục đích thật

Đứng đầu trong bốn điều kiện là tánh Phân biện. Thường thường người ta hiểu nghĩa phân biện đây là phân biện sự chơn và sự giả nó dắt con người vào Ðường Ðạo. Hiểu như thế thật đúng, nhưng mà còn nhiều hơn thế nữa; và phải thực hành phân biện, không những khi mới bước vào đường Ðạo, mà luôn mỗi ngày mỗi bước đi cho tới lúc đắc đạo thành chánh quả. Con bước vào Ðường Ðạo bởi vì con biết rằng duy trong đó mới có những việc đáng thâu lãnh mà thôi. Những người chưa hiểu biết làm lụng đặng trở nên giàu sang và có quyền thế, nhưng hai cái tước lộc nầy dùng được lâu lắm bất quá là một đời mà thôi, bởi thế chúng nó là mộng ảo. Có nhiều việc lớn lao đáng tìm lấy hơn sự giàu sang và quyền thế – mấy việc ấy chơn thật và không hề hư hoại; một khi người ta thấy rồi, không còn muốn điều gì khác nữa.
Trên thế gian nầy chỉ có hai hạng người : những người hiểu biết và những người không hiểu biết; duy chỉ có sự hiểu biết mới là hệ trọng mà thôi.Con người giữ Đạo nào hay thuộc về giống dân nào là những việc không trọng hệ. Điều thật trọng hệ là sự hiểu biết đó, sự hiểu biết Cơ Trời đối với con người. Bởi vì Trời có một Cơ, mà Cơ đó là sự tiến hóa. Chừng nào con người thấu rõ được Thiên Cơ (God's plan) và khi thật biết rồi, thì con người chỉ lo hiệp tác với Thiên Cơ, đồng hóa với Thiên Cơ và giúp cho Thiên Cơ được thực hiện. Đó là sự vinh diệu và sự tốt đẹp của con người. Ấy vậy, bởi con người hiểu biết rồi nên mới thuận theo lẽ Trời [1a], khắn khắn một lòng làm lành và chống chỏi với sự ác, lo giúp cho muôn loài vạn vật tiến hóa chứ không vì tư lợi.
Người mà thuận theo lẽ Trời tức là người một nhà với chúng ta, dầu y nói y giữ đạo Bà la môn hay giữ đạo Phật, giữ đạo Thiên Chúa Giáo hay giữ đạo Hồi, hoặc y nói y là người Ấn Độ hay là người Anh, người Trung Quốc hay là người Nga thì cũng không thành vấn đề. Những người nào thuận theo lẽ Trời thì biết rằng tại sao mình thuận theo vậy. Họ biết bổn phận mình phải làm cái chi và cố gắng hoàn thành công việc đó. Còn những người khác không thuận lẽ trời không biết mình phải làm điều chi, cho nên họ thường hành động như những kẻ ngông cuồng. Họ cố tạo ra những đường lối cho chính họ mà họ tưởng rằng chúng nó sẽ làm cho họ được hài lòng chớ không biết rằng "vạn vật đồng nhất thể", và vì lẽ đó, chỉ ý Trời mới làm cho mọi người được thực sự đẹp lòng. Họ đeo đuổi theo sự mộng ảo chớ không phải sự chơn thật và nếu ngày nào mà họ không học cách phân biệt hai việc ấy thì ngày đó họ chưa thuận theo lẽ Trời. Bởi vậy sự Phân Biện là bước đầu tiên.
Nhưng dẫu khi chọn lựa rồi đi nữa, con cũng phải nhớ rằng sự chơn và sự giả có nhiều loại khác nhau; và con phải biết phân biệt cái lành với cái dữ, cái trọng hệ với cái không trọng hệ, cái hữu ích với cái vô ích, cái thực với cái hư, cái ích kỷ với cái vô tư lợi.

II.- Cách sinh hoạt của ba thể

Một bên lành, một bên dữ, có khó chi trong sự chọn lựa, bởi vì những người nào muốn theo Chơn Sư thì đã nhứt định làm lành, dẫu thế nào cũng vậy. Tuy nhiên, con người và xác phàm của nó là hai cái khác nhau; và ý chí của con người luôn luôn không phải là những gì xác phàm ham muốn. Khi xác phàm của con muốn cái chi, con hãy ngừng lại và suy nghĩ coi có phải thật là Con muốn cái đó chăng? Bởi vì Con là Thượng-Đế, và con chỉ muốn điều nào Thượng Đế muốn; nhưng con phải xét thấu trong cõi lòng con (hồi quang phản chiếu) đặng tìm Đức Thượng Đế và nghe lời của Ngài, lời của Ngài tức là lời của con vậy. Ðừng nhầm lẫn các thể của con là con. Cái xác phàm của con, cái vía của con, cái trí của con không phải là thật con đâu. Nhưng mỗi thể đó đều giả vờ xưng là con để đạt được những điều nó muốn. Con phải hiểu chúng nó hết và con phải tự biết rằng chính con là chủ của chúng nó.
Khi có một việc phải làm, cái xác phàm lại viện lẽ nó cần nghỉ ngơi, đi chơi, ăn uống; người chưa hiểu biết nói trong lòng rằng "Tôi cần làm mấy việc đó nên tôi phải làm mới được". Còn người hiểu biết nói: "Cái xác của tôi muốn mấy việc đó chớ không phải tôi đâu, nó phải đợi mới đặng". Thường khi có dịp phải giúp đỡ ai, xác phàm nghĩ như vầy: " Việc đó sẽ phiền mình lắm!; để cho người khác làm đi". Nhưng con người trả lời với xác phàm như vầy: "Ngươi không nên cản ta làm những việc tốt lành ".
Thân xác con vốn là con thú của con, con ngựa của con cỡi. Bởi thế, con phải đối đãi với nó cho tử tế và phải săn sóc nó kỹ lưỡng. Đừng bắt nó làm việc quá sức, phải nuôi nó cho đúng phép với những đồ ăn, thức uống tinh khiết và giữ gìn cho nó luôn thật sạch sẽ, đừng dung dưỡng một mảy bợn nhơ. Bởi vì không có một xác thân tinh khiết và tráng kiện, thì không thể nào con lo nổi công việc chuẩn bị khó khăn đặng bước vào đường Đạo, con không chịu nổi những sự rán sức không ngừng đâu. Vậy phải chính là con, người luôn luôn điều khiển, kiểm soát Thể xác đó chứ không phải là Thể xác đó điều khiển, sai khiến con.
Cái Vía của con có nhiều sự ước ao, - lên đến hàng tá; nó muốn thấy con nổi giận, nghe con ăn nói gắt gỏng, nó muốn thấy con ganh gỗ, tham lam tiền bạc, toan đoạt của cải thiên hạ và ngã lòng rủn chí. Nó muốn mấy điều đó và còn nhiều việc khác nữa, không phải nó có ý hại con, song tại nó ưa những sự rung động dữ dội và thay đổi liền liền. Trong mấy việc đó con không muốn việc nào cả, bởi vậy con phải phân biệt ý muốn của con với ý muốn của cái vía.
Cái Trí của con ưa thói kiêu căng chia rẽ, nghĩ nhiều về nó, và ít ngó ngàng gì đến kẻ khác. Dù khi con hướng trí con ra khỏi những việc trần gian được rồi, nó còn rán gom hết về cho bản ngã của con, nó giục con chú ý tới sự tiến hóa riêng của con, chớ không lo nghĩ đến công việc của Chơn Sư và giúp đỡ kẻ khác. Khi con thiền định nó cố ra sức làm cho con nghĩ đến những chuyện lung tung khác mà cái trí nó muốn, thay vì chuyện duy nhất mà con muốn. Con không phải là cái trí đó đâu, nhưng nó vẫn là một thể của con để cho con xử dụng, vậy một lần nữa, nơi đây sự phân biện cũng cần thiết. Con phải giữ chừng liên tục, bằng không con sẽ thất bại.

III.- Điều lành và điều dữ.

Huyền bí học (Occultism) không hề công nhận có sự thỏa hiệp giữa việc lành và việc dữ. Dầu thế nào cũng phải làm việc lành, con không nên làm việc ác, để mặc tình người không biết nói cái chi hay tưởng cái chi cũng được. Phải học hỏi cho rộng sâu những luật Trời còn ẩn tàng, và chừng biết rồi, con sắp đặt cuộc đời của con phù hợp với những luật đó, bằng cách luôn dùng đến lý trí và lương tri.
Phải phân biện việc trọng hệ với việc không trọng hệ. Đối với sự lành và sự dữ thì lòng con phải cứng như đá, còn những việc ít trọng hệ con luôn nhường cho kẻ khác. Bởi vì con phải ở cho dễ thương, tử tế, biết xét nét và thuận hòa, và để cho thiên hạ có đầy quyền tự do bằng quyền tự do mà con yêu cầu cho chính con vậy.
Hãy tìm kiếm coi việc nào đáng làm; và con phải nhớ rằng không nên coi theo giá trị bề ngoài của sự việc mà xét đoán chúng nó. Thà làm một chuyện nhỏ mọn mà hữu ích liền cho công việc của Chơn sư còn hay hơn làm một việc lớn lao mà thế gian gọi là tốt. Chẳng phải phân biệt cái nào hữu ích với cái nào vô ích là đủ, mà con còn phải phân biệt cái nào có ích nhiều với cái nào có ích ít. Nuôi kẻ nghèo là một việc tốt, cao quí và hữu ích; nhưng mà nuôi linh hồn mấy người đó lại còn cao quí và hữu ích hơn nữa. Người nào giàu cũng nuôi được thân xác, mà duy chỉ người hiểu biết mới nuôi được linh hồn. Nếu con hiểu biết rồi, bổn phận của con là phải giúp kẻ khác giác ngộ.
Nhưng dầu con đã khôn ngoan thế mấy đi nữa, con còn phải học hỏi nhiều trên Ðường Ðạo; nhiều đến nỗi ở đây con cũng phải dùng đến sự phân biện. Vậy con phải phân biện và chọn lựa cho thật kỹ càng cái nào đáng ra công học hỏi. Sự hiểu biết nào cũng hữu ích, và một ngày kia con sẽ biết đủ hết mọi việc; nhưng khi con biết có một phần, con phải gìn giữ làm sao cho phần đó hữu ích hơn hết. Đức Thượng Ðế vốn Minh triết và cũng là Từ ái vô biên; và hễ con được minh triết nhiều chừng nào thì con càng biểu lộ được Ngài nhiều chừng nấy. Vậy con phải học hỏi, nhưng trước hết con phải học hỏi điều nào sẽ giúp cho con nhiều nhất để con giúp đỡ người khác. Phải bền lòng chăm chú vào sự học hỏi của con, không phải đặng cho kẻ khác tưởng con là khôn ngoan, mà cũng không phải ý muốn được hưởng hạnh phúc của sự khôn ngoan, nhưng bởi người khôn ngoan mới có thể giúp đời một cách khôn ngoan. Dầu con mong ước giúp đời thế mấy đi nữa, nếu con dốt nát thì con sẽ làm hại nhiều hơn là làm lợi.

IV.- Phải hết sức ngay thật.

Con phải biết phân biệt giữa cái chơn và cái giả; con phải tập làm sao cho hết sức chơn chánh trong mọi việc, từ tư tưởng, lời nói đến việc làm.
Thứ nhứt là trong tư tưỏng. Cái nầy không phải dễ đâu, vì trong đời có biết bao nhiêu tư tưởng lầm lạc, biết bao nhiêu điều mê tín dị đoan phi lý, hễ ngưòi nào để cho chúng nó chi phối thì không bao giờ tiến bộ được. Bởi vậy con chẳng nên cho một tư tưởng nào là chơn chánh bởi nhiều người đã cho nó là chơn chánh, hay là tại thiên hạ đã tin nó mấy thời đại rồi, hoặc là thấy nó ghi ở trong một quyển sách thuộc về loại sách Thánh; con phải tự mình suy nghĩ và con phải tự phán đoán xem tư tưởng đó có hữu lý hay không. Con hãy nhớ rằng dầu cho có cả ngàn người đồng công nhận một việc kia đi nữa, nếu họ không biết cái chi trong đó hết thì ý kiến của họ vẫn vô giá trị. Người nào muốn bước trên Ðường Ðạo phải tập tự mình tư tưởng, bởi vì thói mê tín dị đoan là một trong những tội lỗi lớn nhất trên thế gian, một trong những chướng ngại con phải tự hoàn toàn giải thoát mới được.
Ðiều nào con suy nghĩ cho thiên hạ cũng phải trung thực. Con không được nghĩ cho kẻ khác điều nào mà con không biết rõ. Con đừng tưởng rằng thiên hạ hằng luôn nghĩ về con. Nếu một người kia làm một việc gì mà con ngỡ là có hại cho con hay là nói một chuyện nào dường như có can hệ tới con, chớ vội nghĩ ngay rằng: "Người đó có ý làm tổn thương tôi". Có lẽ hầu như người đó không tưởng đến con chút nào, bởi vì mỗi linh hồn đều có những việc lo riêng của nó và những tư tưởng của linh hồn cũng chỉ tập trung dồn vào bản thân nó mà thôi . Nếu có một người nào nói giọng quạo quọ, con chớ nói rằng: "Người đó ghét tôi và muốn lăng nhục tôi". Có lẽ tại một người nào hay là một việc chi đó làm cho y nổi giận, và vì người ấy tình cờ gặp con nên trút hết cơn giận lên đầu con cho đã giận. Người đó làm chuyện điên cuồng, bởi vì tất cả những sự nổi giận đều là sự điên cuồng, nhưng không phải vì cớ đó mà con nghĩ sai quấy về người ấy.
Chừng nào con làm đệ tử của Chơn Sư rồi, con luôn có thể thử xem tư tưởng của con chơn chánh hay không bằng cách để nó kế bên tư tưởng của Ngài. Bởi vì Thầy với trò vẫn "hiệp nhứt", miễn trò đem tư tưởng mình kề với tư tưởng của Thầy thì sẽ thấy ngay hai tư tưởng có phù hợp với nhau hay không. Nếu không, thì tư tưởng của trò đã sai lầm, người đệ tử phải thay đổi lập tức, vì tư tưởng của Chơn Sư vốn trọn lành, bởi Ngài thông hiểu hết mọi việc. Những người nào chưa được Ngài thâu nhận làm đệ tử chánh thức [3] thì không thể làm như vậy; nhưng họ có thể tự giúp mình thật nhiều nếu họ thường ngừng lại tự hỏi như vầy: "Thầy sẽ nghĩ việc nầy làm sao? Gặp trường hợp nầy Thầy sẽ nói hay sẽ làm thế nào ?". Bởi vì không nên làm, nói hay nghĩ điều nào theo ý mình, mà Thầy không làm, không nói hay không nghĩ như thế".
Lời nói của con cũng phải cho ngay thật nữa, - chính xác và không quá lố (phóng đại). Ðừng bao giờ gán nguyên do nào cho người khác, duy có một mình Thầy y biết tư tưởng y mà thôi. Không biết chừng y làm như vậy là tại duyên cớ gì đó mà con không bao giờ rõ được. Khi con nghe một câu chuyện có hại cho người nào đó, thì đừng lập lại nó; có thể câu chuyện đó không có thật, mà dầu có thật đi nữa, đừng nói đến mới là nhơn từ hơn. Trước khi nói, con phải suy nghĩ cho kỹ lưỡng, vì e rằng con sẽ mắc vào cái lỗi không được chính xác.
Phải thành thật trong việc làm; đừng bao giờ kiếm thế khoe khoang điều nào mà con không có, vì tất cả sự giả trá đều là một tấm màn ngăn cản ánh tinh quang của chơn lý chiếu xuyên qua lòng con như ngăn cản ánh sáng mặt trời rọi ngang qua tấm kiếng trong trẻo vậy.

V.- Tình bác ái và sự sống thiêng liêng.

Con phải phân biện điều nào ích kỷ với điều nào không ích kỷ. Bởi vì sự ích kỷ có nhiều hình trạng lắm, và khi con nghĩ con trừ được tật ích kỷ trong một hình trạng nào rồi thì nó lại nảy sanh ra trong một hình trạng khác mạnh bạo như trước vậy. Nhưng lần lần sự lo giúp đỡ kẻ khác sẽ choán cả lòng con cho đến đỗi trong trí con không còn chỗ nào và giờ phút nào nghĩ tới con nữa.
Con còn phải phân biện một cách khác nữa. Phải học phân biệt Ðức Thượng Ðế trong mọi người, mọi vật, dầu cho vẻ bề ngoài người ấy hay vật ấy có tồi tệ, xấu xa đến đâu chăng nữa, thì Thượng Ðế vẫn ẩn tàng trong đó. Con có thể giúp huynh đệ của con là nhờ con với họ trong lòng đều có cái chung, đó là Sự Sống Thiêng Liêng. Con hãy học cách làm thế nào thức tỉnh Sự Sống đó trong người của họ và con hãy học cách làm thế nào khơi gọi Sự Sống đó trong người của họ. Như vậy con sẽ cứu huynh đệ con ra khỏi điều sai lầm.