Chuyện Người Văn Sĩ

[vovi]

CHUYỆN NGƯỜI VĂN SĨ
(Sưu tầm)

Vùng nọ, có một người lữ hành cô đơn. Suốt mấy mươi năm rong ruổi từ vùng này qua vùng khác, không chủ ý định hướng gì rõ rệt. Đời sống và hoàn cảnh thay đổi như dòng nước chảy mau, tâm tư y cũng thăng trầm nhiều nỗi, nhưng dần dần đọng lại một điều gì khó tả.

Một buổi sáng nọ, trên một hoang đảo đầy nắng, trong cơn mơ, tỉnh, y nghe dường như có ai kể y nghe một câu chuyện ngắn.

Tỉnh lại, y ghi lại câu chuyện khó hiểu trên giấy. Như mạch nước được khơi, kể từ đó y bắt đầu viết văn, trở thành văn sĩ.

Như những lần rong ruổi đường dài, y miên man trong thế giới tư tưởng nhiều màu sắc, đầy tự do phóng khoáng. Truyện của y viết ra như nỗi niềm ào ạt tự ý tuôn trào, khổng trau chuốt, không giải thích. Bởi vậy không mấy ai hiểu và yêu chuyện của y. Y thầm nghĩ ” Ý tứ của ta đối với người hiểu rồi thì hoá ra dư thừa, còn đối với người chưa hiểu thì là tối tăm, hoang đường giả tạo, ta viết ra làm chi?”. Nhưng rồi y lại tự nhủ “ Mọi sự trên đời, từ nhận thức đến cảm giác, đối với người đời cũng đều như thế, hỡi tên văn sĩ quèn, mi đừng thắc mắc”.

Yêu văn chương y nhất lại là chính y. Viết được một vài câu chuyện, y đóng thành một tập truyện. Rong ruổi trên đường, lúc nào y cũng mang theo tập sách đó trong túi đeo vai. Những lúc nghỉ ngơi y lấy tập truyện đọc say mê như đọc lần đầu.

Một ngày kia, Văn sĩ nọ thấy mình không còn ý tứ viết truyện gì nữa, tâm tư và quan sát nằm lạc loài từng mảnh không sao kết hợp được.Y giở tập truyện cũ ra đọc lại, cố tìm thử những bí quyết văn chương. Càng đọc y càng yêu văn mình, càng mong viết được những chuyện tương tự.

[vovi]

Ngày qua ngày, Văn sĩ càng già yếu. Y không viết được câu chuyện nào nữa. Rong ruổi đường dài, đã bắt đầu gối mỏi chân mòn, túi vải đeo vai ngày càng nặng. Tâm tư chỉ còn văng vẳng những mẩu chuyện đã viết, y buồn rầu tự nghĩ ”Văn nghiệp ta chỉ chừng đó thôi ư?”. Bây giờ y không còn đọc tập truyện, sau nhiều năm, y đã thuộc lòng.

Một ngày kia, trên bước đường phiêu bạt, văn sĩ già đến bờ một con sông nhỏ. Bên kia sông, cảnh vật xanh tươi khác hẳn con đường đất đỏ bên này. Văn sĩ bây giờ đã già yếu cực độ, y đã vất bỏ mọi thứ trong túi đeo vai cho bớt nặng, chỉ còn giữ lại tập truyện. Y không còn sức bơi qua sông, đi lần theo bờ. Bỗng thấy xa xa một chiếc cầu, y mừng rỡ đi nhanh đến đầu cầu. Vừa bước lên bậc thềm, chân y run rẩy ngã sóng xoài. Túi vải đập lên ngực như một cú đấm trời giáng.

Văn sĩ già đau đớn muốn gục. Y bỗng nổi cơn giận dữ nhìn túi vải chỉ còn tập truyện. ”Ta đã cưu mang sinh thành ra mi, không lẽ bây giờ ta chết vì mi !”. Y lẩy bẩy mở túi vải, lôi tập truyện ra. Lạ thay, tập truyện đã biến thành tảng đá từ bao giờ. Nhìn kỹ, thấy nét chữ trên bìa còn sắc sảo, nhưng giấy đã biến thành đá, cân nặng chắc cũng cả trăm cân. Văn sĩ trân trối nhìn tập thạch thư, không hiểu mộng hay thật. “ Thì ra ta đã mang hòn đá tảng này hơn mười mấy năm qua. Ta già yêu không phải vì tuổi tác mà chính vì sức mạnh của mi ”. Y dùng hết tàn lực đẩy tập thạch thư ra một bên. Hòn đá rơi xuống chân cầu một tiếng như một tiếng kim loại chạm nhau. Vừa nghe tiếng kêu, người văn sĩ bỗng nhiên thấy mình mạnh khoẻ như hồi niên thiếu. Y nhẹ nhàng bước qua cầu.

Vừa bước qua cầu, cảnh vật hoàn toàn khác hẳn. Như có tiếng nhạc từ trên cao vọng xuống, đâu đây sực nức mùi thơm. Khắp nơi trái cây chín đầy, lấp lánh ngũ sắc.

Đi lần thêm một đoạn, bao nhiêu cung đài nguy nga tráng lệ hiện ra từng từng lớp lớp. Người người ra vào mặt mày hoan hỉ, như có thần thông, nói không ra tiếng, đi không chạm đất.

Bỗng có tiếng ai đi tới. Văn sĩ quay người nhìn thấy một bà già, trên vai một đôi quang gánh. Nhìn kĩ, bà già gánh đầu hai cái giỏ, bên trong lấp lánh đầy nước. Y kinh ngạc thấy nước không chảy ra còn bà già đi đứng nhẹ như không. Biết gặp thần nhân y vái lạy, hỏi:

- Phải chăng đây là nơi mà người ta gọi là Niết bàn?

Bà lão cười khanh khách:

- Đây chỉ là cảnh giới tam thập tam thiên, một cõi cao hơn loài người đôi chút.

- Phải chăng các loài sống ở đây chính là chư Phật?

Bà lão lắc đầu:

- Các loại thọ xanh ở đây phần lớn có hạnh nghiệp tốt đẹp, đặc biệt là các hạnh nghiệp thuộc phạm vi ý thức. Các giống Thanh văn, Duyên giác, các giới tu tiểu thừa hay thọ xanh ở đây, trong cảnh giới xung mãn như vầy. Các loài này còn cách Phật hay Bồ Tát rất xa.

- Nhưng có lẽ các vị cũng đã đắc đạo?

Bà lão cười lớn:

- Hạnh nghiệp ý thức của chúng thì tốt đẹp, nhưng có phải vì thế mà phá được chấp ngã, phá được vô minh đâu. Ngươi không thấy được các lâu đài nguy nga tráng lệ kia sao? Đó chính là nơi ẩn náu kiên cố của ý thức của chúng, chẳng bao giờ dám chịu dời xa, và vì vậy không còn tiến bộ.

[vovi]

Văn sĩ ngần ngừ, bà lão nói tiếp:

- Như có người dùng thuyền qua sông, khi tới nơi, tiếc con thuyền không chịu bỏ dòng sông, hoặc lên bờ tiếp tục vác chiếc thuyền đi tiếp.

Nghe tới đây Văn sĩ rùng mình, người lạnh toát.

- Cũng có người, nương theo ngón tay thấy mặt trăng, chấp rằng ngón tay là mặt trăng. Cũng có kẻ thọ sanh ở đây, không còn thấy khổ đau, cho rằng đây là Niết Bàn, lại tiếp tục chịu cảnh sanh tử. Cũng có loài tu được chút thần thông, thoát được vài trói buộc của thân, đã vội cho rằng đắc đạo. Ôi, chấp trước của chúng sinh thật vô cùng vô tận.

Văn sĩ cúi đầu ngẫm nghĩ, bà lão nói tiếp:

- Trong mọi thứ chấp thì ngã chấp là vi tế nhất, nó đeo đuổi người học đạo tới mức cuối cùng. Nhớ rằng ngã không chỉ là thân tâm mình, mà là toàn bộ nghiệp lực, kể cả đạo nghiệp. Ngã chấp và vô minh theo nhau như hình với bóng, tràn đầy khắp nơi, ngay cả trong cõi tam thập tam thiên này.

Văn sĩ ngẩng đầu nói:

- Nhưng dù sao các loài sống ở đây vẫn dễ hiểu đạo hơn loài người.
Bà lão cả cười:

- Không phải, kiếp người nhiều khổ đau, nhưng cũng vì thế mới hiểu đạo. Lúc ngươi đang mê man vui thú đọc văn chương của chính mình và lúc tập thạch thư rơi xuống bờ sông, lúc nào ngươi dễ hiểu đạo hơn? Chính vì ngươi không thoát khỏi sự ràng buộc của chính văn chương ngươi nên không còn sáng tạo gì nữa.

Văn sĩ nghe xong, định nói gì, bỗng có tiếng chân từ dưới bờ sông lên. Nhìn kỹ thì đó là một nhà sư, dáng đi mạnh bạo. Nhà sư nhìn đôi quang gánh của bà lão, cúi đầu vái chào, hỏi:

- Chẳng hay người có thấy hai vị đạo sĩ áo trắng tới đây?

Bã lão đáp:

- Hai vị đó đã học đạo xong đạo tiên, đã rời đây và về chốn cũ.

Nhà sư bỗng nổi giận đùng đùng:

- Chúng là kẻ tu hành sao có nhị tâm! Ta giao ước với chúng cùng chung học đạo, thế mà mà chúng đang tâm lừa dối, bắt ta đợi mấy ngày trên bến sông để học lấy một mình.

- Từ Đạo Hạnh, ngươi và chúng có duyên nghiệp sâu xa. Mọi sự đều nhân duyên.

Nói xong, bà lão ghé tai Từ Đạo Hạnh nói nhỏ điều gì, rồi lẳng lặng gánh nước đi tiếp.

Từ Đạo Hạnh nghe xong quày quả bước đi, xem chừng lòng còn giận dữ. Văn sĩ ngơ ngác một giây xong bước theo nhà sư. Y thấy mình đi như bay, phút chốc đã về chốn xưa.

Tới một bụi cây nọ, bỗng Từ Đạo Hạnh lẩn vào gốc cây, xa xa vừa có người đi tới. Nhĩn kỹ, đó là hai đạo sĩ, mặc áo trắng. Đợi họ vừa tới gốc cây, Từ Đạo Hạnh quát lên một tiếng rất lớn, nghe như hổ gầm, nhảy xổ ra:

- Minh Không, Giác Hải, các ngươi là kẻ hai lòng, nhưng đi đâu cho thoát tay ta.

Hai đạo sĩ giật mình một cái rồi cười vang dội, người tên Minh Không cất tiếng nói:

- Từ Đạo Hạnh, ngươi được Phật Bà truyền cho phép thu ngắn đường đi. Tưởng gì khác, chứ ngươi muốn làm hổ thì ngươi sẽ làm hổ!

Văn sĩ giật mình đánh thót, thì ra bà lão chính là Quan Thế Âm. Vừa nghe tiếng đấu phép, y quay người bưới đi, phúc chốc đã đến cây cầu cũ. Nhìn xuống bờ sông, thạch thư vẫn còn đó, rêu sanh đã bám đầy. Y nhón một bước, đã tới nơi, vận lực nâng hòn đá lên. Nào ngờ thạch thư bây giờ nhẹ như bông. Y búng ngón tay, thạch thư biến thành tơ vàng, bay đong đưa trong gió.