Hoàng Phi Hồng
Hoàng Phi Hồng - “Nhất đại tông sư” của giới võ lâm vùng Lĩnh Nam - là một kỳ nhân võ thuật trong lịch sử cận hiện đại Trung Hoa. Nhưng trong chốn riêng tư, ông có những nỗi niềm thầm kín: Ba người vợ đều chết trẻ, từng thề nguyền không dạy võ cho con và chết trong tuyệt vọng
Hoàng Phi Hồng tên thật là Hoàng Tích Tường, sinh năm 1847 tại Tây Tiều, Nam Hải, Quảng Đông, Trung Quốc. Hoàng Kỳ Anh, cha ông, là một trong “Quảng Đông thập hổ” - có trình độ võ công hàng đầu trong giới võ lâm Trung Hoa cuối đời Mãn Thanh. Hoàng Kỳ Anh là cao đồ của Nam Thiếu Lâm đại sư Lục A Thái.
Phi Hồng từ lúc lên 5 tuổi đã được thân phụ truyền thụ Hồng quyền và nghề thuốc. 12 tuổi, đã theo cha rong ruổi các nơi múa võ bán thuốc. Ông có cơ duyên được các cao thủ truyền dạy như quyền sư Lâm Phúc Thành - cao đồ của Thiết Kiều Tam Lương Khôn - dạy cho tuyệt kỹ Phi đà, Thiết tuyến quyền; đại sư Tống Phúc Đường truyền cho Vô ảnh cước...
Vỡ mộng tế thế an bang
Phi Hồng vốn có căn cơ võ thuật, võ công tiến bộ rất nhanh, 14 tuổi đã được tôn xưng là “Thiếu niên anh hùng”. Hai cha con họ Hoàng lập võ quán ở Lạc Thiện sơn phòng, Quảng Châu, môn sinh rất đông. Sau khi Hoàng Kỳ Anh qua đời, Hoàng Phi Hồng mới 16 tuổi đã nối nghiệp cha dạy võ.


...Và di ảnh duy nhất của Hoàng Phi Hồng
Các triều đại Trung Hoa đều dùng võ lực để đoạt thiên hạ, triều Thanh cũng vậy. Lúc đầu các hoàng đế coi trọng việc võ, nhưng thái bình lâu ngày khiến tinh thần thượng võ giảm sút, coi thường rèn tập võ nghệ. Đến các đời vua Quang Tự, Phổ Nghi thì tình hình càng tệ hại.
Từ Hy thái hậu chuyên quyền, quan binh chỉ lo vơ vét, hút thuốc phiện của phương Tây đưa sang. Đến khi liên quân 8 nước xâm chiếm, chia kho báu ở Tử Cấm Thành, triều đình thất thủ phải cắt đất cầu hòa. Lúc này các đại thần như Viên Thế Khải, Trương Chi Động mới đề xướng cải cách quân sự, kêu gọi toàn dân luyện võ nghệ để tạo hùng khí.
Lúc này các môn thể thao phương Tây du nhập Trung Quốc. Hai phương thức cổ truyền và hiện đại không dung nạp nhau nên xảy ra hiện tượng tranh đấu “Thổ-Dương thể dục” quyết liệt. “Đả lôi đài” là hình thức phổ biến để tranh thắng bại giữa các phái võ cổ truyền Trung Hoa với các môn võ ngoại nhập như đấm bốc, đô vật, võ Nhật... Nhiều trận đấu nổi tiếng được ghi vào lịch sử, như Hàn Mộ Hiệp đấu lực sĩ Nga ở Bắc Kinh, Vương Tử Bình đấu võ sĩ Mỹ và Anh ở Thượng Hải, Tôn Lộc Đường, Hoắc Nguyên Giáp đấu võ sĩ Nhật...
Hoàng Phi Hồng vốn hào hiệp trượng nghĩa, ôm mộng tế thế an bang nhưng không thành. Võ quán ông chuyên truyền thụ võ nghệ cho “Dân đoàn” - chủ yếu là tầng lớp công nhân làm trong các hãng đồng, sắt, cá, rau quả... nhằm mục đích chấn hưng tinh thần dân tộc, truyền bá quốc túy Trung Hoa để thoát khỏi nỗi nhục “Đông Á bệnh phu”. Nhiều cao thủ các nước đến tỉ võ đều bị Hoàng sư phụ hạ gục.
Năm 1886, Hoàng Phi Hồng mở võ quán, y quán “Bảo Chi Lâm” ở Nhân An, Quảng Châu, vừa chữa bệnh cho dân nghèo, vừa dạy võ nghệ. Phi Hồng y thuật tinh thông, đặc biệt giỏi về chữa chấn thương, trật đả, danh tiếng lan đi khắp nơi. Thủ lĩnh quân Cờ Đen Lưu Vĩnh Phúc từng đến chữa bệnh ở Bảo Chi Lâm, kết giao với Hoàng Phi Hồng, tự tay viết tặng ông tấm biển “Kỹ nghệ giai tinh” - nghề võ và nghề thuốc đều tinh thông. Sau Lưu Vĩnh Phúc mời Hoàng Phi Hồng làm tổng giáo luyện, huấn luyện kỹ thuật chiến đấu cho quân Cờ Đen, cùng đến Đài Loan chiến đấu chống quân Nhật.
Khắc thê
Các nhà tử vi cho rằng Hoàng Phi Hồng có số “khắc thê”. Ông có 4 đời vợ, đều là người trước qua đời mới lấy người sau. Vợ chính là La thị, cưới được 3 tháng thì mất. Vợ kế là Mã thị, sinh được 2 con trai là Hoàng Hán Lâm và Hoàng Hán Sâm thì bệnh mất. Vợ thứ ba là Sầm thị, sinh được một trai là Hoàng Hán Khu rồi cũng qua đời. Vì “mệnh khắc thê” nên khi Hoàng Phi Hồng cưới người thứ tư là Mạc Quế Lan thì chỉ gọi là “thiếp” chứ không gọi là “thê”. Mạc Quế Lan chính là hình ảnh dì Mười Ba (Thập Tam) trong phim, vốn dòng võ Mạc gia, từ nhỏ đã luyện Mạc gia quyền, sau theo Hoàng Phi Hồng luyện võ rồi kết nghĩa vợ chồng. Lúc ấy Mạc Quế Lan mới 19 tuổi, còn Hoàng Phi Hồng đã 64.
Trong các con của Hoàng Phi Hồng, Hoàng Hán Sâm (Phì Nhị Tử) được cha truyền thụ võ công nhiều nhất, sau đi làm vệ sĩ cho một khu thương mại. Có một vệ sĩ đồng nghiệp tên là Quỷ Nhãn Lương thách đấu với Hán Sâm, chỉ qua 2 chiêu đã bị hạ, ôm hận trong lòng. Tết Trung thu năm ấy, Quỷ Nhãn Lương phục rượu Hán Sâm đến say mèm rồi dùng súng bắn chết. Phi Hồng biết chuyện, đau đớn vô cùng, thề rằng không bao giờ dạy võ cho con nữa.
Tháng 8-1924, tổng trưởng thương đoàn Quảng Châu là Trần Liêm Bá được đế quốc Anh hỗ trợ, thừa lúc Tôn Trung Sơn bắc phạt, đã phát động bạo loạn võ trang ở Quảng Châu, cả dải Quan Tây chìm trong khói lửa.
Bảo Chi Lâm mà Hoàng Phi Hồng khổ tâm cả đời gầy dựng bỗng chốc trở thành đống tro tàn. Hoàng Phi Hồng suy sụp nặng, uất ức thành bệnh, mùa đông năm ấy qua đời, thọ 77 tuổi.
Lúc ấy trong nhà tiêu điều, không còn tiền bạc, may có nữ đệ tử là Đặng Tú Quỳnh đứng ra lo liệu hậu sự cho thầy, an táng Hoàng sư phụ bên chân núi Bạch Vân. Hoàng phu nhân Mạc Quế Lan được các đệ tử Lâm Thế Vinh, Đặng Tú Quỳnh giúp đỡ, cùng hai con di cư sang Hồng Kông, tiếp tục mở võ đường, truyền thụ võ công của Hoàng Phi Hồng. Mạc Quế Lan qua đời năm 1983 tại Hồng Kông, thọ gần trăm tuổi.
Nhà cải cách quyền pháp thiếu lâm nam phái
Hoàng Phi Hồng tung hoành giang hồ mấy chục năm, nhờ vào võ nghệ cao siêu, dũng cảm hơn người, cơ trí linh mẫn và bách chiến bách thắng, danh tiếng vang khắp nơi, lưu lại rất nhiều huyền thoại.
Tuyệt kỹ của Hoàng Phi Hồng gồm có Song phi đà, Vô ảnh cước, Hổ hạc song hình quyền, Tử mẫu đao, La Hán bào, Thiết tuyến quyền, Đơn song hổ trào, Công tự Phục hổ quyền, La Hán Kim tiền phi tiêu, Tứ tượng tiêu long côn. Ông có công rất lớn trong việc cải cách hệ thống quyền pháp Thiếu Lâm Nam phái, bỏ được các điểm yếu như động tác lặp lại nhiều, chậm chạp, nặng nề, thêm nhiều đòn chân, thay đổi cái tệ “quyền Nam cước Bắc”.


Bảo Chi Lâm ngày nay
Hổ hạc song hình quyền qua Hoàng Phi Hồng cải tiến trở nên độc đáo, mới lạ. Hổ hình chuyên luyện khí và lực, động tác dũng mãnh, khí thế uy phong. Hạc hình chuyên luyện tinh và thần, thân thủ mau lẹ, động tác biến hóa, được mệnh danh là “tĩnh như gái trinh, động như thỏ phóng”. Bài quyền này sau khi được Hoàng Phi Hồng chỉnh lý đã theo chân các môn sinh lưu truyền rất rộng rãi từ Quảng Đông ra khắp Trung Quốc, sang các nước Đông Nam Á, đến tận Bắc Mỹ. Hoàng Phi Hồng cũng nổi tiếng về múa lân-sư-rồng, được mệnh danh là “Quảng Châu sư vương”.
Hình tượng Hoàng Phi Hồng chiếm kỷ lục về thể tài phim võ thuật, đã được tái hiện qua hơn 100 bộ phim võ thuật, do các diễn viên nổi tiếng như Quan Đức Hưng, Triệu Văn Trác, Thành Long, Lý Liên Kiệt... thủ diễn. Tên của ông được đưa vào từ điển danh nhân võ thuật Trung Quốc.
THƯỢNG VĂ