NGHI THỨC LỄ GIAO THỪA NGOÀI TRỜI

[vien dung]

Theo phong tục ở ta, khi sang canh, giờ Tý ngày mùng một tết, các gia đình đều sắp lễ để thắp hương đón năm mới, chúng tôi xin trình bày một nghi thức theo sách vở xưa.
Lễ đón năm mới (nghênh tân), theo thuyết cho rằng, mỗi năm có một Quan Hành Khiển chịu trách nhiệm điều hành trong năm đó trên Thiên Tào, vẫn gọi là Đương Niên Hành Khiển. 12 năm từ Tý đến Hợi luân lưu thay đổi, mỗi năm một vị. Lễ Nghênh Tân tức là lễ đón Quan Hành Khiển mới. Thông lệ là bày bàn ở trước cửa nhà, ngoài trời. Lễ vật gồm có xôi (xôi gấc càng tốt), gà trống giò (mọi người thường chuộng con mã lửa), hoa, quả, trầu rượu, đèn nến(năm nào kiêng thì không dùng), người cẩn thận thì có cả sớ. Đồ mã thì gồm : mũ tai chuồn, quần áo, hia, tiền vàng. Màu sắc của đồ mã thì tùy theo từng năm mà thay đổi cho phù hợp.
Quan Hành Khiển và tùy tùng hằng năm :
-Năm Tý : Chu Vương hành khiển, Thiên Ôn hành binh chi thần, Lý tào phán quan. Mặc áo vàng, sợ dùng gậy ( tức là đồ mã màu vàng, không để gậy gần chỗ lễ ).
-Năm Sửu : Triệu Vương hành khiển, Tam Thập Lục Thương hành binh chi thần, Khúc tào phán quan. Mặc áo đỏ, sợ Thần kiếm.
-Năm Dần : Ngụy Vương hành khiển, Mộc Tinh hành binh chi thần, Tiêu tào phán quan. Mặc áo trắng, sợ trường kiếm.
-Năm Mão : Trịnh Vương hành khiển, Thạch Tinh hành binh chi thần, Liễu tào phán quan. Mặc áo đen, sợ gậy sắt.
-Năm Thìn : Sở Vương hành khiển, Hỏa Tinh hành binh chi thần, Biểu tào phán quan. Mặc áo vàng, sợ các đạo bùa.
-Năm Tỵ : Ngô Vương hành khiển, Thiên Hao hành binh chi thần, Hứa tào phán quan. Mặc áo tím, không sợ gì.
-Năm Ngọ : Tần Vương hành khiển, Thiên Hao hành binh chi thần, Vương tào phán quan. Mặc áo xanh, sợ Ngũ lôi ( cả tiếng trống).
-Năm Mùi : Tống Vương hành khiển, Ngũ Đạo hành binh chi thần, Lâm tào phán quan. Mặc áo vàng, sợ lệnh bài.
-Năm Thân : Tề Vương hành khiển, Ngũ Miếu hành binh chi thần, Chu tào phán quan. Mặc áo trắng, sợ Thần xích.
-Năm Dậu : Lỗ Vương hành khiển, Ngũ Nhạc hành binh chi thần, Cự tào phán quan. Mặc áo hồng, sợ đuốc.
-Năm Tuất : Việt Vương hành khiển, Thiên Bá hành binh chi thần, Thành tào phán quan. Mặc áo hồng, sợ tích trượng.
-Năm Hợi : Lưu Vương hành khiển, Ngũ Ôn hành binh chi thần, Nguyễn tào phán quan. Mặc áo vàng, sợ lệnh bài.
Sauk hi sắp lễ xong, có thể lễ theo bài sau :
- Quốc hiệu… tỉnh…thành phố, huyện…. phường, xã…đường phố, thôn xóm….số nhà…..
Ngày… tháng…. năm…
Tên … tuổi… (cả nhà) .. đồng gia kính cẩn sắm lễ vật hương hoa…thành tâm dâng lên :
…. Vương hành khiển cùng đức …. phán quan.
Kính mong Đại Vương.
Thông minh tài trí, văn võ thánh thần, ban ân báo đức.
Ngài vâng mệnh Thượng Đế phân công, để xử lý việc âm dương đều thỏa mãn. Tấm lòng Ngài chính trực nên tất cả đều rõ ràng, cai quản mọi nơi bằng sự sáng suốt, khắp chốn được hàm ân.
Xuân đã tới muôn vật như hồi sinh, nay dâng lễ nghênh tân. Năm xưa đã đội ân đức che trở của Đại Vương, nay kính bày lễ mọn, ngửa trông lượng cả phù trì.
Cúi lạy muôn nhờ đức lớn ! Kính cẩn bày lời !

-Cũng có người làm trước khi sang canh, tức là cuối giờ Hợi của ngày cuối năm, với ý, đã đón thì phải làm trước khi đến.