Lên đồng : Đã phát triển đến giai đoạn cuối .
Chúng ta hãy cùng nhìn lại lịch sử phát triển của lên đồng và các giai đoạn câp độ mà nó đã trải qua .
Hầu đồng hay lên đồng là một phần không thể tách rời khỏi đạo Mẫu , là một hình thức diễn xuớng tâm linh đặc trưng cho đạo mẫu . Đạo mẫu xuất phát từ tục thờ nữ thần . và mãi cho đến thế kỉ 15 , 16 khi đạo giáo trung hoa du nhập vào nứoc ta , quá trình đồng hoá đựoc diễn ra và đỉnh cao là sự hình thành hệ thống tam tứ phủ .
Như vậy đạo mẫu gắn liền với lịch sử phát triển của cư dân Bách Việt , lên đồng đã ra đời từ những năm đầu tiên của lịch sử phát triển dân tộc . Ngay từ khi nền văn minh lúa nuớc đựoc hình thành .
Thực ra đáng vô hình thiêng liêng đã luôn âm thầm bảo hộ cho con ngưòi ngay từ khi cá thể con ngưòi đầu tiên đựoc hình thành trên trái đất , Nhưng ở giai đoạn đầu tiên của sự hình thành và phát triển lên con ngưòi này ‘’ ý thức ‘’ mà con ngưòi ta có đựoc chỉ là ý thức của bản năng sinh tồn vốn có của một cơ thể sống nên việc trợ giúp của các bậc vô hình chỉ dừng lại ở sự âm thầm lặng lẽ , và mãi đến sau này khi ý thức xã hội của con ngưòi đựoc hình thành , mà mốc đánh đầu tiên chính là sự ra đời của nền văn minh lúa nứoc thì sự thị hiện này đã đựoc đẩy lên qua một hình thức mới . đó là lên đồng .
Vì sao vậy ? : chính nền văn minh lúa nước là chiếc nôi để hình thành cộng đồng cư dân có lối sống định cư định canh và các giá trị văn hoá phi vật thể kèm theo, đó chính là văn hóa làng xã..
Ở giai đoạn này các thông điệp của đáng vô hình gửi cho con ngưòi thông qua các vật thể hữu hình - ghế đồng - là cần thiết hơn bao giờ hết . đây là giai đoạn mà niềm tin của con ngưòi đang dần đựoc hình thành , cái tâm lí e ngại , nghi ngờ cần đựoc tháo bỏ thay vào đó là một niềm tin sâu sắc và một sự chỉ bảo đúng đắn .
Theo tìm hiểu của tôi, ngày trước, những buổi hầu đồng thường chỉ diễn ra vào ngày lễ của làng. Việc tuyển chọn các cô đồng diễn ra rất nghiêm ngặt và phải do làng họp lại quyết định. Thường thì là trẻ con, tuổi lên sáu trở lên và là con nhà tử tế mới được chọn. Cô đồng có ý nghĩa biểu tượng như tuổi thanh xuân và tinh khiết của làng. Cô bé được chọn sẽ được cô đồng đi trước truyền dạy cho tất cả các cách thức múa may, tế lễ để có thể nhập đồng.
Những cô đồng thường chỉ "hoạt động" đến năm 25 tuổi thì "giải nghệ", lấy chồng và buộc phải trao lại "vinh dự" ấy cho cô đồng mới lớn lên, vừa được làng tuyển chọn.

Vâng đây chính là giai đoạn phát triển đầu của lên đồng ( giai đoạn 1 ) và với đúng ý nghĩa nguyên thuỷ của nó là :
Lên đồng hay còn gọi là hầu đồng, hầu bóng, đồng bóng là một nghi thức trong hoạt động tín ngưỡng dân gian (dòng Saman giáo) của nhiều dân tộc, trong đó có tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Về bản chất, đây là nghi thức giao tiếp với thần linh thông qua các tín đồ Saman giáo – các ghế đồng - các vị thần linh có thể nhập hồn vào thân xác các ghế đồng nhằm phán truyền, diệt trừ tà ma, chữa bệnh, ban phúc, ban lộc cho các con nhang, đệ tử. Khi thần linh nhập vào đồng thì lúc đó các ghế đồng không còn là mình nữa mà là hiện thân của vị thần nhập vào họ.
Duy chỉ có một số sự nhầm lẫn trong nhận thức của con ngưòi từ giai đoạn đó đén nay đó là :
- Các vị thần linh không nhập xác ghế đồng , các ghế đồng ở đây chỉ đóng vai trò là một cái ghế đúng nghĩa , các vị thần linh sẽ ‘’ ngồi ‘’ trên cái ‘’ ghế ‘’đó , hình ảnh này đựoc miêu tả là khi các vị thánh xuát hiện tại khu vực đó và toạ ở một miền không gia trên cao ( có thể là trên đầu đồng ) và gia trì thần lực khiến các ghế đồng quay tít như một con rồi .chứ hoàn toàn không có chuyện các bậc chơn linh cao cấp nhập xác đồng .
-
- Những chiếc ‘’ ghế ‘’ mà các thần thánh lựa chọn phải là những chiếc ghế luôn ‘’ sạch ‘’ đúng theo nghĩa của nó . và tiêu chí lựa chọn các cô đồng tôi đã nêu ở trên là một trong những điều phải bắt buộc .
. ở giai đoạn này có những lúc lên đồng phải trải qua những cuộc bể dâu biến cố cùng lịch sử dân tộc , có những lúc tưỏng như đã bị mai một hoàn toàn . âu cũng là qui luật phát triển tất yếu .
ở giai đoạn này những tài liệu dạy đạo của những bậc chân linh đựoc ghi chép lại rất nhiều , và từng đó tài liệu giảng dạy là đã đủ cho qua trình học tập để tiến hoá của con ngưòi .
Giai đoạn 2 :
từ năm 1986 trở lại đây
Là giai đoạn đựoc mở đầu bằng một mốc lịch sử quan trọng .
Ngay sau khi đất nứoc ta trải qua 2 cuộc chiến tranh tàn khôc cướp đi bao nhiêu sinh mạng con ngưòi . nay hoà bình đã đựoc lập lại , đời sống xã hội của nhân dân tạm đủ , thì đã đến lúc nhu cầu trở về quê hưong của các anh hùng liệt sĩ , nhu cầu ‘’ cần quan tâm , chăm sóc ‘’ của các vị liệt tổ liệt tông cần đựoc nhắc đến và đưa ra .
đến đây , vinh nhớ lại câu hỏi của thầy : thầy hỏi vinh , tại sao nứoc ta trong tưong lai không xa sẽ trở thành cái nôi đạo của thế giới , như vậy nứoc việt ta phải đựoc đáng thiêng liêng ưu ái lắm chứ , tại sao nứoc ta phải trải qua những cuộc chiến tàn khốc vào đãm máu như vậy , tại sao nứoc ta lại phải có nhiều ngưòi chết như vậy .
vinh trả lời : do cơ trời ạ .
thầy gật đầu bảo : ừ , em nói đúng , và thêm 1 điều nữa là do nghiệp của chính dân tộc ta đã tạo ra từ trứoc đó .
mô phật !
Từ cơ trời đấy có nghĩa thật bao la .
nếu như các chiến sĩ anh linh của chúng ta không ‘’ sống ‘’ lại , không thị hiện cho con cháu họ đựoc biết , và đỉnh cao là sự ra đời của các nhà ngoại cảm đi tìm mộ thì hỡi ơi những con ngưòi mang đậm , thấm nhuần chủ nghĩa duy vật , mấy ai chịu tin vào một thế gioi vô hình khác đây .
rồi mấy ai chịu tin , chịu học đạo để tiến hoá đây .
âu cũng là cơ trời mà ra cả .
và hiện nay ‘’ lên đồng ‘’ đã trở nên phát triển nở rộ .
sư nổ rộ này là một đièu đáng mừng , đáng mừng khi con ngưòi ta đã thật sự tin tuởng vào một thế giói siêu linh luôn song song tồn tại cùng con ngưòi . đi đôi với những uư điểm mà nó tạo ra thì những hệ luỵ , những mặt trái mà nó tạo ra đã trở thành một bức xúc của cả 2 cõi âm duơng . và giai đoạn phát triển thứ 2 của lên đồng xuất hiện .
Giai đoạn 2 :
Là giai đoạn chúng ta đang trải qua và là giai đoạn lên đồng sắp lên đến sự thoái trào để bứoc sang giai đoạn mới .
ở giai đoạn này là thời kì nhân quả nhãn tiền , nghiệp chuớng báo hiện , cùng với ý thức xã hội cao của mỗi con ngưòi và cùng với sự thị hiện trứoc đó của thần linh đã khiến con ngưòi đã có đủ niềm tin vào Đạo .
ở giai đoạn này cụm từ lên đồng vẫn đựoc sử dụng nhưng bản chất của cụm từ này không còn đựoc giữ nguyên nữa , nó đã đựoc thay đổi ở cả 2 cõi âm duơng .
Vì các vị thánh hiển thị qua đồng để Giảng đạo đã trở thành vấn đề không cần thiết nữa , vì các ngài đã Giáng cơ quá nhiều rồi ……
Việc chữa các bệnh tâm linh : như vong nhập đã chuyển về với đúng với qui luật của nó : bệnh vô hình phải chữa bằng cách vô hình .
tất cả nhũng hành động thị hiện của thần thánh qua xác đồng để chữa bệnh cho bệnh nhân để chứng minh khă năng siêu phàm cũng như sự tồn tại của cõi vô hình như bấy lâu đã không còn cần thiết nữa .
Ngày nay , ngay ở giai đoạn này việc hầu đồng chỉ dành cho những ‘’ con bệnh hay chính là con nợ ‘’ , những con bệnh hay con nợ này sẽ tự chữa bệnh cho chính bản thân mình thông qua các giá hầu . Đó là sự thăng hoa cần thiết để đạt tới một sự cân bằng âm dương trong cơ thể . là một sự trả nợ cần thiết để đựoc cho lại .
Và trong một vài truờng hợp nào đó những nguời có xác hội sẽ bị đánh đồng nhâm lẫn với những ghế đồng .
ở đây cần phải có một sự phân biệt cần thiết và chính xác , thế mới giúp cho thánh đạo hưng long đựoc .
xác hội : là những ngưòi làm xác cho những hàng vong linh cấp thấp nhập vào .
ghế đồng : là cái ghế để các Thánh ngồi và khiển , tiêu chuẩn đầu tiên của ghế phải là các đồng nam , trinh nữ có Tu .
đây chính là 1 giai đoạn ‘’ tĩnh lặng ‘’’ của lên đồng , và thay vào đó là sự xuất hiện và đẩy lên của hình thức xác hội .
một giai đoan tĩnh lặng vừa đủ để con ngưòi ta suy ngẫm , chiêm nghiệm trứoc khi bứoc vào giai đoạn cực thịnh , giai đoạn 3 .
Và đến đây tín hiệu báo hiệu cho sự thay đổi đã xuất hiện , một sự phát triển , một bứoc nhảy vọt của lên đồng đã đựoc cõi vô hình tạo ra .chúng ta cùng chào đón giai đoạn 3 của lên đồng .
một sự khác biệt , có phân biệt rõ ràng .
Giai đoạn 3 :
Là giai đoạn cuối cùng và cũng là giai đoạn phát triển cao nhất của lên đồng .
ở giai đoạn này các ghế đồng không chỉ đơn giản là cái ghế vô giác , mất tự chủ nữa , ở giai đoạn này các ghế có khả năng thông linh trực tiếp với thánh thân thông qua một số phưong pháp đặc biệt .
những chỉ thị , những phưong pháp …sẽ đựoc thân linh truyền tải trực tiếp cho các thanh đồng .
ở giai đoạn này việc thân linh khiển xác , muợn xác đồng sẽ không xảy ra nữa . thay vào đó là sự thông linh trực tiếp với thánh thần , đồng nghĩa với nó là cụm từ hầu đồng để Thánh Giáng sẽ biến mất , mọi ngưòi sẽ chỉ biết đến lên đồng như một hình thức diễn xưóng , diễn tích để tuởng nhớ tới công ơn của trời đất , thánh thần mà thôi .
và đối tưong có khả năng thông linh trực tiếp với trời đất này sẽ là nhũng con ngừoi biết Tu , biết giữ cho thân thể mình ‘’sạch sẽ “”
Những ngưòi thuộc nhóm này tức là đã nắm trong tay thiên mệnh , cùng với sự hỗ trợ đắc lực của đấng thân linh , họ sẽ thực hiện tiếp công việc : khai sáng cho những nơi cần khai sáng .
mô phật !
thiện tai thiện tai .