Kỳ bí "hòn đá vía"
19/05/2010 0739
- Từ xa xưa Tư mã Hai Đào được người dân Mường Xia coi như một vị thần giữ vía cho cả Mường và khi ông mất đi người dân gửi vía vào một hòn đá. Từ đó "hòn đá vía" đã gắn liền với đời sống của người dân nơi đây...

18 thiện nam, tín nữ rước "hòn đá vía"

Cụ Hà Văn Dậu, 70 tuổi, nguyên là bí thư xã Sơn Thủy cho biết: "Hòn đá vía" của người Mường Xia có từ thời khai thiên, lập địa. Khi lớn lên tôi đã nghe ông bà kể về sự linh thiêng của nó, sự ứng nghiệm đối với người Mường. Hiện nay "hòn đá vía" vẫn nằm nguyên vẹn tại vị trí xưa kia, ngay giữa trung tâm của bản Chung Sơn, gần sát với nền móng của ngôi nhà Tư mã Hai Đào.

Trước đây, phải từ 10 - 20 năm người Mường mới được phép đào "hòn đá vía" lên để thờ cúng và phải lựa chọn 18 thanh niên, trong đó 9 nam, 9 nữ để rước "hòn đá vía" từ nơi chôn cất.



Cụ Hà Văn Dậu, làm lễ cúng trước "hòn đá vía".

"Hòn đá vía" được đào lên, rửa sạch, bọc vải đỏ và cho lên kiệu Long Đình rước về làm lễ trước đền thờ tướng quân Hai Đào. Khi tổ chức lễ hội Mường Xia xong, "hòn đá vía" lại được rước về chôn xuống nơi cất giấu cũ và trồng cây xương rồng xung quanh để bảo vệ.

"Báu vật của người dân Mường Xia"

"Hòn đá vía này linh thiêng lắm. Mỗi khi gia đình nào mới sinh con nhỏ lại ra đứng trước hòn đá này để làm lễ xin được khoẻ mạnh, xóa bỏ những bệnh tật và xin được bình an, lớn lên sẽ thành người có ích trong xã hội. Người dân Mường Xia mỗi khi đi làm ăn xa hay đi đâu đó đều phải đứng trước "hòn đá vía" để xin phép đi ra khỏi bản, cầu cho sức khoẻ dồi dào, làm ăn được thuận lợi may mắn", cụ Dậu chia sẻ.

Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ cứu nước, Mường Xia có hàng trăm người con lên đường đi nhập ngũ, vào các chiến trường ác liệt nhất, nhưng điều lạ kỳ là tất cả đều bình yên trở về, có chăng cũng chỉ bị thương nhẹ.

Cụ Nguyễn Văn Vong (75 tuổi ở xã Sơn Thủy) là người từng tham gia kháng chiến chống đế quốc Mỹ, tham gia trận đánh Mậu Thân năm 1968 và giải phóng miền Nam. Ông nhớ lại: "Có trận đánh cả tiểu đội tôi gần như ai cũng bị thương, nhiều người đã ngã xuống nhưng tôi chỉ bị thương nhẹ, cứ lên đường là xung trận quyết tử và tôi tin rằng "hòn đá vía" đã bảo vệ mình...".

Mỗi khi trong Mường có người đi làm ăn xa hoặc đi bộ đội, gia đình đều mang một cái áo của người sắp lên đường đi xa lên Đền thờ Tư mã Hai Đào để thắp hương xin ông phù hộ cho con em được chân cứng đá mềm, giữ cho vía yên, vía lành, đi đến nơi về đến chốn. Sau đó, người đi xa đến trước "hòn đá vía" của Mường xin được gửi vía. Người dân tin rằng, làm như vậy sẽ bình an nơi trận mạc để quay về cố hương và gặp may mắn trong cuộc sống.



Cũng chính vì người dân tin rằng, "hòn đá vía" của người Mường Xia mang lại những điều linh thiêng, nên nhiều năm về trước có nhiều người ở xung quanh đó sang thăm dò. Người dân Mường Xia sợ hòn đá bị đánh cắp nên đã cử thanh niên di chuyển báu vật này đi cất giấu và cắt cử người trông coi ngày đêm.


Đức Lợi