Bài viết mừng diễn đàn hồi sinh

Con người là một thể thống nhất với vũ trụ , mối quan hệ giữa Tam Tài Thiên Địa Nhân lại ứng với Tinh Khí Thần trong cơ thể . Muốn biết Thiên Thời thì xem xét sự dịch chuyển của Tinh Tú , muốn biết Địa Cơ thì xem xét sự biến hóa của Lục Khí . Muốn biết Nhân Tâm thì cần xem xét Sắc Khí . Thuyết vũ trụ Tiến hóa lấy vụ nổ Big Bang làm nguyên nhân phát sinh ra vũ trụ . Thì Đạo giáo lấy sự Hỗn Độn Sơ Khai làm nguồn gốc của Vạn Vật . Hỗn Độn Sơ Khai , vạn vật không hề có sự phân chia , chỉ bao trùm vạn vật là Hỗn Nguyên Nhất Khí , cái đó có thể tương tự như Hố Đen của vũ trụ , có nhiều thuyết nói về sự hình thành hố đen , song có một thuyết đang chiếm ưu thế , đó là do sự nhồi nén của quá nhiều vật chất vào trong một khối không gian nhỏ bé , khiến cho lực hấp dẫn trở nên quá tàn bạo , khiến cho một lỗ nhỏ cũng có thể chứa cả một hành tinh . Trong Phật Gia cũng từng nói : "Trong một hạt bụi có chứa cả Thái Sơn" , đó có thể là như vậy . Lại xét đến thuật kết Đan , há chẳng phải vận công ép mọi thứ quy tụ Đan Điền hay sao . Đạo Trời vốn chẳng thay đổi " Dương Trưởng Thì Âm Tiêu , Chí Dương Sinh Âm , Chí Âm Sinh Dương " , tuần hoàn liên miên không ngớt , đến một lúc nào đó , hố đen vũ trụ không còn dung nạp được nữa thì bao nhiêu vật chất sẽ tự nhiên bung ra , gây ra tiếng nổ lớn ...Cũng như vậy Hỗn Độn Sơ Khai bắt đầu chuyển sang Thái Cực . Thái Cực là gì ? Đó là do một chấn động làm cho Âm Dương bắt đầu phân chia , Dương Thanh thì biến thành Thiên , Âm Trọc thì Biến thành Địa . Âm Dương , Thiên Địa vừa mới hình thành , chưa có Chi Phối lẫn nhau nên gọi là Thái Cực . Thiên Địa sơ giao thì hình thành nên Tứ Tượng , từ đó bắt đầu xuất hiện Lục Khí . Lục Khí này trong Kinh Dịch thì là các quẻ : Cấn , Chấn ,Tốn , Khảm , Ly , Đoài . Trong cơ thể con người đó chính là " Hàn ,Thử, Táo, Thấp, Ôn, Lương . Trong Ngũ Hành chính là Kim, Mộc ,Thủy Hỏa, Thổ, Không . Không đó là gì ? đó có thể tạm gọi là Đạo , vì sao ? Vì Nó thống nhiếp Ngũ Hành , Thu Gom Âm Dương , Dưỡng Bát Quái . Cái Không đó trong con người chính là Tiên Thiên Nhất Khí . Trong Phật Giáo , lấy Thập Nhị Nhân Duyên mà xét ... thì "Lục Xứ " cũng có thể là nói về 6 thứ này . Từ Khi có Lục Khí , thì giữa Thiên Địa bắt đầu xuất hiện Sinh Vật . Từ khi có thêm Sinh Vật thì vạn vật sẽ phân thành ba thái cực , lấy con người làm đại diện đó là Thiên -Địa- Nhân . Thiên Địa vẫn trường cửu , và vẫn vận hành theo đúng quy tắc của nó , chỉ có con người ở giữa Thiên Địa , tự mình Tác Tạo lấy . Bởi vậy , vô hình chung đã làm rối loạn cái bản chất vốn có của mình . Họ đã tạo ra một nền văn minh rực rỡ , song cũng chính họ đã tự lấy dây trói mình... ngày càng chìm vào trong mối Tơ Vò , Sinh Sinh , Tử Tử không dứt . Ham Danh Vọng , Quý Tiền Tài , Xa Nhân Nghĩa,Trái Tự Nhiên . Bởi Vậy , Bệnh Tật Hoành Hành , Nội Tâm Xáo Động ...ai cũng phải công nhận một điều "Đời là bể Khổ"...Song Con Người , với Trí Tuệ hiểu biết , với cái Tiên Thiên Nhất Khí , thứ có thể cùng trường tồn với Đại Đạo , có thể vận dụng sự chuyển vận của Thiên Thời, Địa Cơ mà hành động cho đúng . Đó chính là Thiên Căn , Nguyệt Quật . Y như con người nằm trong sợi tơ , muốn gỡ nó , phải nằm yên cái đã , sau đó xem xét sự biến hóa của sợi tơ mới có thể tự giải thoát cho mình ...Đó là con đường Tu Chân .

Huynh VDK ơi! TB xa quê hương lâu rồi, tiếng mẹ đẽ mỗi ngày đang gìn giữ sợ mất gốc,nhưng có đều chử nho TB mù tịch...có gì huynh viết chổ nào khó khó, huynh chịu khó giải thích luôn thể ...bài viết thì hay ...nhưng TB cứ ngó ngẩn ngơ hoài.... huynh VDK chắc tuổi chưa lớn ...sao chữ nho thâm hậu thế....bái phục huynh luôn.

Cám ơn huynh Thanh Bình đã góp ý . Đệ xin viết lại một bản đơn giản hơn vậy :) .

Con người là một thể thống nhất với vũ trụ , từng mối quan hệ giữa Trời- Đất- Con Người cũng giống như mối quan hệ giữa Tinh - Khí - Thần của con người vậy . Muốn biết sự biến hóa của Trời thì lấy sự xem xét của các vì sao để mà xét đoán . Muốn biết sự biến hóa của Đất thì xem xét sự biến hóa của sáu loại Khí ở tại mặt đất . Muốn biết được tâm tư của con người thì xem vào cái biến hóa của khí huyết để xem xét .Thuyết tiến hóa của vũ trụ lấy vụ nỗ Big Bang làm khởi nguồn của vũ trụ , thì đạo giáo lấy cảnh giới " Vạn Vật Hòa Chung Lẫn Nhau " làm nguồn gốc của mọi thứ . Lúc đó mọi thứ chỉ là một khối xen lẫn nhau , và tồn tại một loại khí chưa hề có sự phân chia gọi là Hỗn Nguyên Nhất Khí .cái đó có thể tương tự như Hố Đen của vũ trụ , có nhiều thuyết nói về sự hình thành hố đen , song có một thuyết đang chiếm ưu thế , đó là do sự nhồi nén của quá nhiều vật chất vào trong một khối không gian nhỏ bé , khiến cho lực hấp dẫn trở nên quá tàn bạo , khiến cho một lỗ nhỏ cũng có thể chứa cả một hành tinh . Trong Phật Gia cũng từng nói : "Trong một hạt bụi có chứa cả Thái Sơn" , đó có thể là như vậy . Cái Đạo của Vạn Vật trong vũ trụ này đều chẳng nằm ngoài hai chữ " Âm Dương ", " Dương tăng đến cùng cực thì hóa thành Âm ,Âm mà phát triển thì Dương phải thoái lui, Dương phát triển thì Âm phải thoái lui", tuần hoàn liên miên không dứt, đến một lúc nào đó , hố đen vũ trụ không còn dung nạp được nữa thì bao nhiêu vật chất sẽ tự nhiên bung ra , gây ra tiếng nổ lớn ...Cũng như vậy Hỗn Độn Sơ Khai bắt đầu chuyển sang Thái Cực . Thái Cực là gì ? Đó là do một chấn động làm cho Âm Dương bắt đầu phân chia ,những thứ nhẹ thì biến thành bầu trời , những cái nặng thì biến thành mặt đất . Hai thứ này chưa ảnh hưởng lẫn nhau nên gọi là Thái Cực , hai thứ này đan xen với nhau thì hình thành nên "Bốn hình thái cơ bản " từ đó lại phát sinh ra " 6 loại khí cơ bản " , trong kinh dịch là "Cấn , Chấn ,Tốn , Khảm , Ly , Đoài "(trong Linh Bảo Tất Pháp có ghi rõ , càn yêu cầu khôn và khôn yêu cầu càn làm phát sinh ra lục khí , hình thành 6 quẻ còn lại của bát quái).Trong cơ thể con người đó chính là "Lạnh,Nóng,Khô,Ẩm Ướt ,Ấm,Mát ".Trong Ngũ Hành là Kim , Mộc, Thủy Hỏa ,Thổ , Không .Không đó là gì ? đó có thể tạm gọi là Đạo , vì sao ? Vì nó bao hàm tất cả Ngũ Hành, Âm Dương, Bát Quái , cái Không đó ở trong con người là Tiên Thiên Nhất khí (thứ khí này nằm ở huyệt Vĩ Lư ). Trong Phật Giáo , đức Thích Ca đã phân chia ra "12 nhân duyên " chi phối con người , thì có một thứ gọi là " Lục Xứ ", có thể là ở giai đoạn này . 6 thứ đó sinh ra thì cũng là lúc các sinh vật bắt đầu được sinh ra , phân thành 3 thế lực chi phối lẫn nhau , lấy con người đại diện mà xét đó là " Trời - Đất - Con Người " . Trời Đất thì vẫn chuyển động theo đúng quy tắc khách quan của nó , chỉ có con người nằm giữa sự chi phối đó , lại hành động theo lý của riêng mình .Họ đã tạo ra một nền văn minh rực rỡ , song cũng chính họ đã tự lấy dây trói mình... ngày càng chìm vào trong mối Tơ Vò ,sống và chết tuần hoàn không dứt .. Ham Danh Vọng , Quý Tiền Tài , Xa Nhân Nghĩa,Trái Tự Nhiên . Bởi Vậy , Bệnh Tật Hoành Hành , Nội Tâm Xáo Động ...ai cũng phải công nhận một điều "Đời là bể Khổ"...Song Con Người , với Trí Tuệ hiểu biết , với cái Tiên Thiên Nhất Khí , thứ có thể cùng trường tồn với Đại Đạo , có thể vận dụng sự chuyển vận của Trời Đất mà thuận theo nó để tồn tại , lấy cái khách quan này chi phối cái khách quan kia , để đạt được mục đích của mình . Y như con người nằm trong sợi tơ , muốn gỡ nó , phải nằm yên cái đã , sau đó xem xét sự biến hóa của sợi tơ mới có thể tự giải thoát cho mình ...Đó là con đường Tu Chân .

NGHIỆP THỨC VÀ TÁNH GIÁC

Làng Cây Phong - 1994

Hôm nay chúng tôi sẽ giảng về đề tài “Nghiệp thức và Tánh giác”, để quí Phật tử nhận rõ trên đường tu hành, chúng ta có phương pháp cụ thể như thế nào.
Ngày xưa ở Trung Quốc có Thiền sư Triệu Châu Tùng Thẩm nổi tiếng là nhanh nhẹn nhất. Một hôm có người đến hỏi Ngài:
- Bạch Hòa thượng, con chó có Phật tánh không?
Ngài trả lời:
- Không.
Vị này đã từng đọc kinh Đại thừa, nghe thế khởi nghi, hỏi tiếp:
- Bạch Hòa thượng, trong kinh nói tất cả chúng sanh đều có Phật tánh, tại sao con chó lại không có Phật tánh?
Ngài trả lời:
- Vì nghiệp thức che đậy.
Hôm khác, cũng có người đến hỏi giống như vậy:
- Bạch Hòa thượng, con chó có Phật tánh không?
Ngài đáp:
- Có.
Vị kia thắc mắc:
- Đã có Phật tánh tức là sáng suốt, tại sao lại chui vào trong đãy da lông lá lù xù vậy?
Ngài trả lời:
- Vì biết mà cố phạm.
Một sự việc mà hai lối trả lời khác nhau, như vậy có mâu thuẫn không? Đó là lối trả lời của Thiền sư khiến người nghe hơi khó hiểu. Chúng tôi sẽ giải thích cho quí vị thấy rõ ý nghĩa thâm thúy trong từng câu đáp của ngài Triệu Châu.
Người trước hỏi con chó có Phật tánh không, Ngài trả lời không. Vị ấy hỏi tiếp, tại sao tất cả chúng sanh đều có Phật tánh mà riêng con chó không có, Ngài nói vì bị nghiệp thức che đậy. Chúng ta đọc kinh điển Đại thừa, ai cũng hiểu Phật dạy tất cả chúng sanh đều có Phật tánh. Đã thế tại sao Ngài nói con chó không có Phật tánh? - Vì nghiệp thức che đậy. Ví dụ đêm rằm trăng sáng nhưng mây đen che mịt mù, dưới này chúng ta nhìn lên không thấy mặt trăng. Bấy giờ có người hỏi “hôm nay có trăng không”, “có”, nhưng mình không thấy, nên đáp “không”. Không đây tức là vì mây che không thấy, chớ không phải không có mặt trăng. Nói vậy cũng hợp lý.
Cũng thế, Phật tánh dụ như mặt trăng, mây đen che dụ cho nghiệp thức. Chúng ta vì nghiệp thức lăng xăng liên tục che mờ Phật tánh nên mình không thấy được. Vậy nghiệp thức là gì? Tức thức tình phân biệt của chúng ta. Suy nghĩ việc này việc nọ, dừng lại không được, đó là ta đang chạy trong nghiệp thức. Nói cách khác sự phân biệt theo thói quen chính là nghiệp thức.
Thói quen thế nào? Như chúng ta quen suy nghĩ về những vấn đề hơn thua, phải quấy, tốt xấu… Khi ngồi lại nói chuyện lúc nào cũng xoay quanh những vấn đề ấy, vì nó đã trở thành thói quen của mình rồi. Người hay suy nghĩ về danh dự vinh nhục, khi ngồi lại những thứ nhục vinh cứ trồi lên hụp xuống, kềm không nổi. Tóm lại những thói quen nào chúng ta đã tập, khi ngồi lại nó trồi lên, tâm duyên theo không dừng, nên tánh Phật bị che khuất.
Tuy đức Phật dạy chúng ta có Phật tánh, nhưng mình chưa thấy, chỉ tin thôi. Tại sao không thấy? Vì nghiệp thức liên miên che đậy. Ngồi thiền cả một hai giờ, nhưng chưa chắc đã được mười phút, hai mươi phút hoàn toàn lóng lặng, không có niệm nào dấy khởi. Niệm niệm liên tục dấy khởi cũng như mây đen liên tục kéo đến che khuất mặt trăng, làm sao ta thấy được trăng sáng? Muốn thấy được mặt trăng thì mây phải tan. Muốn thấy được Phật tánh thì phải dừng nghiệp thức. Nghiệp thức không dừng không bao giờ chúng ta thấy được tánh Phật.
Cho nên các Thiền sư dạy chúng ta tu thiền cốt để dừng nghiệp thức. Nghiệp thức dừng lại thì trí tuệ mới sáng. Giả sử chưa dừng được hoàn toàn nhưng thưa thưa bớt, chúng ta cũng thấy sáng phần nào. Tu thiền là để Trí vô sư hiển lộ. Như khi quí Phật tử đọc kinh hay nghe quí thầy giảng, có vấn đề gì nghi, chưa hiểu rõ nên trong lòng cứ chuyên chú vào vấn đề đó, không tan được. Bất chợt hôm nào trong lúc ngồi thiền, tuy mình không suy nghĩ về vấn đề đó, nhưng bỗng dưng nó sáng lên, mọi nghi ngờ tiêu tan hết. Đó là do mây nghiệp thức lặng xuống hết nên ánh sáng của Tánh giác hiện ra, khiến chúng ta thấy được mọi vấn đề thông suốt, rõ ràng.
Người tu thiền nỗ lực trong một thời gian dài sẽ có những khoảng sáng như thế. Từ đó chúng ta mới thấy giá trị của sự tu. Nếu không như thế, nhiều vị tu hoài vẫn không thấy gì lạ hết. Như đức Phật do tâm thanh tịnh, Ngài mới chứng được Túc mạng minh nhớ lại vô số kiếp về trước của mình như những chuyện hôm qua. Nếu vị nào để ý sẽ thấy, khi ngồi thiền được yên chúng ta sẽ nhớ những chuyện cũ một cách rõ ràng, dù mình không tác ý nhớ. Nhiều người bực mình tự trách: “Giờ này không phải giờ nhớ, tại sao lại nhớ?” Nhưng đó là chuyện đương nhiên thôi. Bởi vì khi tâm chúng ta yên, những gì mình quên nó hiện ra. Chỉ yên có một chút mà nhớ được chuyện mấy năm về trước, huống là hoàn toàn yên định. Cho nên đức Phật nhớ tới mấy muôn kiếp về trước, đâu phải chuyện lạ.
Qua những kinh nghiệm đó chúng ta mới thấy những gì đức Phật tu được, mình cũng có thể tu được. Nhưng vì khả năng yên tĩnh của chúng ta ít quá nên nhớ những việc gần, không nhớ những chuyện xa. Nếu tâm hoàn toàn thanh tịnh trong thời gian dài, tự nhiên những chuyện xa mấy ta cũng nhớ được. Bởi vậy những người ngoại đạo tu thiền cũng có Thần túc thông. Chúng tôi đọc trong kinh Trường A-hàm, Phật nói nhiều vị ngoại đạo tu nhớ được ba kiếp hoặc sáu kiếp, mười kiếp… Nhưng Phật kết luận trí nhớ ấy cũng còn giới hạn, quá tầm đó họ không biết. Chỉ có đức Phật mới nhớ được vô số kiếp.
Nhiều người nghĩ mình tu thiền, bỏ hết chuyện đời không biết sau này có bị lơ lơ lửng lửng không? Vì họ sợ không nhớ, không học thêm thì dễ quên. Không phải vậy. Chúng ta quên những thứ lăng xăng lộn xộn mà nhớ bằng trí dụng. Các chủng tử từ nhiều đời nằm trong Tàng thức không mất, ta thấy biết rõ ràng. Cái đó không thể tưởng tượng nổi, vì nó quá sức của người phàm. Vì thế có những điều của Phật nói tới bây giờ chưa ai tin nổi, vì nó vượt quá xa sức tưởng tượng của chúng ta.
Người tu thiền khi ứng dụng tu phải cố dẹp tan đám mây nghiệp thức từ lâu đời. Đám mây ấy tan rồi, chừng đó chúng ta không cầu sáng tự nó cũng sáng. Phật tử thường tụng kinh Bát-nhã, thấy đoạn chót nói chư Bồ-tát tu tập không có sở đắc. Vì không có sở đắc nên Bồ-tát vượt qua hết những điên đảo vọng tưởng, cứu kính đạt Niết-bàn. Ba đời chư Phật cũng vì không có sở đắc mà chứng Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác. Cho nên trong nhà thiền thường nói vô đắc mà đắc.
Đọc kinh nếu không khéo, chúng ta sẽ thấy toàn là mâu thuẫn, không thể hiểu nổi. Tại sao? Bởi vì chúng ta tu có tâm cầu chứng cầu đắc, trong khi Phật nói tu là không có chứng đắc. Tại sao? Tôi thường ví dụ, như người đi ngoài đường thấy một số tiền đánh rơi, họ lượm lên bỏ túi. Khi lượm lên gọi là được hay đắc. Trước đó không có, bây giờ lượm được là đắc. Nếu người đó có tiền sẵn trong túi, khi cần lấy ra xài, không nói là được vì tiền đã sẵn trong túi rồi. Cái chưa có mà bây giờ có mới gọi là được, còn đã có chỉ cần lấy ra xài, không gọi là được.
Cũng vậy, chúng ta biết mình có Tánh giác sẵn, chỉ vì đám mây nghiệp thức che đậy nên nó khuất mất, chúng ta không thấy được. Bây giờ chúng ta phá tan đám mây nghiệp thức đi thì Tánh giác sáng suốt hiển lộ ra, đó là điều đương nhiên như vậy, không nói được gì cả. Cho nên không có được mà được, được mà không có chỗ được. Hồi xưa không sáng bây giờ sáng, chính nhờ cái sáng đó mà nói đắc, chớ thật ra không có gì lạ để đắc cả. Thế nên nói vì vô sở đắc nên Bồ-tát được Niết-bàn, vì vô sở đắc mà chư Phật thành tựu Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác.
Nghiệp thức từ đâu mà ra? - Từ thân, khẩu, ý tạo tội mà ra. Như kẻ ăn trộm có biết làm việc đó là tội lỗi không? - Vẫn biết, họ còn biết nếu gặp cảnh sát bắt thì họ sẽ bị bỏ tù nữa. Biết mà họ vẫn cố làm, cho nên quả ở tù không nghi ngờ gì cả. Không ở tù sớm thì ở tù muộn nếu họ cứ hành nghề đó mãi. Vì vậy Thiền sư nói con chó tuy có Phật tánh, nhưng nó vẫn chui vào đãy da xấu xí là vì biết mà cố phạm.
Cũng vậy, chúng ta là người tu biết phải quấy, thiện ác rõ ràng mà vẫn tạo nghiệp ác nên nói biết mà cố phạm. Vì thế dù có Phật tánh cũng vẫn bị nghiệp ác ấy dẫn tới chỗ xấu xa, khổ đau như thường. Thiền sư nói biết mà cố phạm thì phải chui vào đãy da lông lá lù xù, đây là câu nói rất cụ thể để nhắc nhở chúng ta. Con người hầu như ai cũng thế, biết cái đó là lỗi mà vẫn cố làm, ít ai hay chưa có ai biết cái đó lỗi nên không làm.
Người có tu chút chút thì nghĩ rằng mình làm gì khổ thiên hạ là tội, nhưng khi giận lên cũng quên làm khổ người ta mình mang tội. Rõ ràng đó cũng là biết mà cố phạm. Đã là biết mà cố phạm thì không tránh khỏi phải đọa vào đường ác. Ở đây tôi chỉ cho quí vị thấy chủ trương tu của đạo Phật. Phật giáo chủ trương giác ngộ giải thoát, giải thoát là tự do. Tự do tức là không bị ai lôi kéo. Nhưng bây giờ nếu chúng ta phạm tội thì làm sao có tự do? Biết việc đó sai trái mà vì lòng tham, vì nóng giận ta vẫn làm việc sai trái thì kết quả không thể nào có tự do được. Phần nhiều người ta đòi tự do ở bên ngoài, như đòi tự do với cha mẹ, đòi tự do với chính quyền mà không đòi tự do với mình, đó là một sự lầm lẫn lớn. Chúng ta thử nghĩ nếu mình nổi nóng lên, mất tự chủ, cơn sân hận xúi bảo mình phải nói năng dữ dằn cho hả dạ, mà nói năng theo sự sai khiến của cơn giận là mất tự do rồi. Biết đó là quấy mà ta vẫn phải làm theo áp lực của nó là bị nó lôi đi mất, đâu còn tự do nữa.
Chúng ta tu hành phải nhớ, áp lực của ba thứ độc tham sân si rất mạnh. Nó bắt mình làm theo nó, ta không đủ sức tự chủ, đời này đã theo sự sai khiến của nó rồi thì đời sau nó dẫn đi đâu ta theo đó. Chúng ta tu muốn chọn con đường tốt trong hiện đời cũng như đời sau thì phải đừng bị áp lực của ba thứ độc tham sân si lôi kéo. Ba thứ độc đó chuyên xúi bảo chúng ta tạo nghiệp ác, từ nghiệp ác ấy mà mình bị dẫn đi trong các đường ác. Do đó ta mất tự do ngay bây giờ và đời sau lại tiếp tục mất tự do nữa. Cho nên tu là đòi tự do với chính mình, chớ không phải đòi tự do với ai bên ngoài.
Ai cũng tỏ ra mình là người tự do tự tại, tôi làm cái này tôi làm cái kia. Nhưng sự thật chúng ta không tự tại chút nào hết. Một cơn tham nổi lên là bị nó lôi, một cơn sân nổi lên cũng bị nó lôi, có tự tại gì đâu! Lúc tỉnh chúng ta không làm điều sai quấy, nhưng khi nổi giận lên, nó xúi gì ta làm đó, không còn tí tự do nào. Đôi khi làm xong lại hối hận thì sự việc đã muộn rồi. Cho nên quan trọng là giữ bình tĩnh, tâm luôn tỉnh sáng biết điều nào dở xấu, chúng ta không làm. Đừng để tham sân si làm chủ dẫn đi, đã bị nó dẫn thì mình hết quyền làm chủ. Ngày nay không có quyền làm chủ thì ngày mai nhất định cũng không có quyền làm chủ. Như vậy là hoàn toàn mất tự do.
Hiểu như thế chúng ta nên đòi tự do ở chính mình, đó là sự tự do tuyệt đối. Muốn tự do tuyệt đối thì ba chú độc tham, sân, si phải giải quyết cho xong. Đừng để nó có thẩm quyền xúi giục mình nữa. Như vậy chúng ta mới có tự do trong cuộc sống hiện tại, tự do kể cả mai sau. Cái tự do đó là nhân để đưa tới giải thoát sanh tử. Cho nên tu là cả một vấn đề, phải nhìn thấy từng cái hay cái dở của chính mình, chớ không phải tu trên hình tướng sơ sài thôi.
Người tu mà tham vẫn nuôi, sân vẫn giữ thì tu làm chi. Có nhiều người nói: “Câu đó đáng giận quá, không giận sao được?” Ngày xưa lúc tôi bệnh có lên Phương Bối am ở với thầy Nhất Hạnh. Lúc đó Phật tử ở các tỉnh gởi thư cho tôi, kể chuyện bị người ta ăn hiếp, cuối cùng họ nói: “Thưa Thầy, người ấy làm như vậy thật là đáng giận.” Tôi gởi thư trả lời rằng: “Không có cái gì đáng giận cả, chỉ tại Phật tử nhẫn không được thôi.”
Chúng ta nhẫn không được rồi đổ thừa sự việc đáng giận, con người đáng giận để mà giận. Thật ra cái gì cũng có thể bỏ qua được hết, khi ta biết rõ nó không thật. Bởi không biết rõ nên càng nghĩ càng giận. Đáng giận hay dễ giận là câu tục ngữ để che đậy lỗi dễ sân của chúng ta. Tu như vậy làm sao phá được sân si? Chừng nào phá được sân si, ta mới có phần tự chủ, có tự chủ mới có tự do. Tự do là nhân sẽ đưa đến quả giải thoát. Người tu cần phải chiêm nghiệm kỹ nội tâm của mình, chớ không phải đua nhau trên hình thức bên ngoài.
Tôi từng nhắc nhở quí Phật tử, không phải ăn chay nhiều là tu, không phải tụng kinh giỏi là tu. Có nhiều vị tụng kinh rất siêng, ăn chay rất giỏi, mà con cháu nói trái ý một chút thì chửi om sòm. Như vậy có phải tu chưa? Tu như thế chỉ làm cho người ta cười thêm. Người biết tu, thật tu là phải tự kiềm chế mình, tự kiểm tra lại những lỗi lầm sai quấy của bản thân để chừa bỏ. Siêng năng sửa lỗi hằng ngày hằng giờ mới có thể tiến được.
Muốn Tánh giác hiện bày, chúng ta phải dẹp tan nghiệp thức. Còn nghiệp thức thì tánh Phật không bao giờ hiển lộ. Đó là một lẽ thật. Ngài Triệu Châu đáp hai câu hỏi thật đơn sơ mà là cả một bài học rất thâm thúy về sự tu. Đáp như Ngài là nói rõ cho học nhân hiểu rồi, các Thiền sư khác thường ít nói trắng ra như vậy. Như câu chuyện Hoàn Lục Công tới ngài Nam Tuyền, ông hỏi thế này:
- Bạch Hòa thượng, có người nuôi một con ngỗng trong cái bình. Con ngỗng từ từ lớn bằng cái bình, bây giờ làm sao đem con ngỗng ra mà đừng đập bể cái bình?
Ngài Nam Tuyền đem ra rất dễ. Ngài kêu:
- Đại phu.
Hoàn Lục Công ứng thanh:
- Dạ.
Ngài bảo:
- Ra rồi.
Ngay đó Hoàn Lục Phu đảnh lễ.
Hồi xưa giảng tới đây, tôi không nói gì nữa nên nhiều vị nghe khó hiểu quá. Tại sao tôi không giảng? - Để quí vị khám phá. Nhưng ngày nay nếu không nói ra, chẳng có ai chuyên tâm khám phá, phần tôi thì không còn cơ hội gặp Phật tử nữa, nên hôm nay tôi tạm giải thích. Hoàn Lục Công là người đã thâm hiểu về thiền nên ông mới đặt câu hỏi như thế. Con ngỗng là chỉ cho Chân tâm hay Tánh giác của mình, cái bình là chỉ cho thân này. Thân và tâm không tách rời nhau, nên hỏi làm sao đem con ngỗng ra mà đừng làm hư cái bình, nghĩa là ngay cái thân này làm sao biết được có Tâm chân thật? Ngài Nam Tuyền kêu “Đại phu”, ông liền ứng thanh “dạ”, Ngài nói “ra rồi”. Tánh giác tuy không có hình tướng nhưng nó thường hiển lộ nơi sáu căn của chúng ta. Tức mắt hay thấy sắc, tai hay nghe tiếng… Vừa kêu liền dạ là có đầy đủ Tánh nghe Tánh biết rồi, cho nên Ngài bảo “ra rồi”, Tâm chân thật ở ngay nơi cái hay thấy, hay nghe, hay biết đó. Hoàn Lục Công là một cư sĩ am hiểu lý thiền, nên nghe đến đó ông liền đảnh lễ.
Trong nhà thiền có nhiều câu đáp lạ lùng, người ngoài nghe tới đây bí thôi, không làm sao giải nổi. Nhưng khi hiểu được rồi mới thấy hay đáo để. Các Thiền sư không có gì giấu giếm chúng ta cả, chỉ vì mình không hiểu không nhận được nên thấy khó. Có Phật tử hỏi tôi tu thiền làm sao đừng kẹt vào tĩnh. Chữ tĩnh này là lặng. Thật ra thiền được yên lặng là tốt, nhưng đừng nghĩ mình được lặng mới không kẹt vào tĩnh. Còn nghĩ là còn kẹt, còn kẹt thì chưa phải tĩnh. Ngài Vĩnh Gia Huyền Giác có nói: “Tỉnh tỉnh lặng lặng, phải”. Tỉnh đây là tỉnh sáng chớ không phải tĩnh lặng. “Tỉnh tỉnh loạn tưởng, sai.” Tỉnh mà loạn tưởng là sai. “Lặng lặng tỉnh tỉnh, phải. Lặng lặng hôn trầm, sai.” Chúng ta tu cứ lấy đó làm nguyên tắc. Tỉnh mà lặng thì đúng, chớ tỉnh mà nhớ tứ tung thì không được. Lặng mà phải tỉnh thì đúng, chớ lặng mà gục lên gục xuống cũng không được.
Lại có nhiều vị thắc mắc khi hành thiền nên quán chiếu hay phải giữ cho tĩnh? Thiền có hai lối hoặc Chỉ hoặc Quán. Có khi chúng ta dùng pháp quán chiếu để dừng tâm loạn tưởng, có khi ta dùng yên lặng để định tâm. Ví dụ Phật tử thường áp dụng phương pháp thở vô thở ra, tưởng toàn thân an lành, toàn thân vui tươi, đó là thuộc về pháp Quán. Hoặc có chỗ khác dạy chúng ta quán Tứ niệm xứ, đây cũng thuộc về quán. Còn người ngồi trụ tâm vào một cảnh nào đó gọi là Chỉ. Trong lúc tu, hành giả linh động có khi chỉ, có khi quán, áp dụng thế nào tâm an ổn là tốt. Nếu quán lâu tâm hơi nghĩ nhiều, không được yên thì chuyển sang chỉ, tâm định trở lại. Cho nên không thể cố định vào một cách thức nào cả, tùy sự tu tập riêng của mỗi người mà chúng ta có các cách ứng dụng thích hợp, miễn sao đúng là tốt.
Trong sanh hoạt thường ngày, quan trọng là làm sao Phật tử thoát khỏi phiền não đau khổ. Thế thì có cách nào để tu tại gia được an vui không? Phải luôn luôn hằng tỉnh hằng giác, đừng để tham sân si dẫn đi. Chỉ có cách duy nhất đó thôi. Chúng ta nên nhớ không phải người xuất gia cạo đầu mới hết phiền não. Ở chùa chưa chắc đã hết phiền não, vậy tại sao Phật tử lại sợ ở nhà phiền não? Nếu sợ ở nhà phiền não, chạy vô chùa phiền não hơn nữa thì sao?
Lúc tôi đang ở Thường Chiếu, có một Phật tử từ Bến Tre lên vào lúc mười giờ trưa. Ông xin gặp và hỏi tôi một câu rồi trở về liền. Tôi nghĩ đường xa, đạo hữu này tha thiết hỏi có một câu rồi về nên tôi hoan hỉ chấp nhận. Ông kể từ khi qui y rồi ăn chay, biết tụng kinh, biết tội phước đàng hoàng, nhưng sao thấy cái gì đẹp cũng còn tham, ai nói trái tai cũng còn giận. Bây giờ xin thầy dạy con làm sao bớt tham sân?
Tôi cười và hỏi: “Tại sao ba thứ độc, mà đạo hữu sợ có hai thứ, còn si bỏ đâu?” Tôi giải thích thật ra tham với sân chỉ là ngọn, gốc từ si mà ra. Sợ tham sân, muốn hết tham sân mà không bỏ si thì không bao giờ hết. Vì sao chúng ta tham? - Vì bản ngã. Thấy cái đó đẹp mình thích, thích được để ta hưởng. Từ chấp ta mà sanh ra tham hưởng thụ những thứ đẹp. Bây giờ nếu thấy ta không thật thì tham đẹp làm gì? Do chính cái si, nên thân không thật mà chấp là thật, mới sanh ra tham sân. Bây giờ đạo hữu cứ nhìn thấy rõ thân mình không thật thì hết tham, hết sân.
Trong kinh Bát-nhã, đức Phật dạy “chiếu kiến ngũ uẩn giai không độ nhất thiết khổ ách”, nghĩa là soi thấy thân năm uẩn này không thật liền vượt qua tất cả khổ nạn. Vì chúng ta thấy thân thật nên muốn đem những tốt đẹp về cho mình. Khi bớt được tham thì bớt sân luôn, vì những gì ta muốn mà bị ai ngăn trở thì nổi giận. Bây giờ mình không muốn nữa nên ai làm gì thì làm, đâu có giận. Sân gốc từ tham mà ra, tham gốc từ si mà có. Chỉ cần phá si thì hai thứ kia cũng theo đó mất luôn. Nên biết cột trụ của phiền não là từ chấp ngã. Phá tan chấp ngã thì mọi thứ phiền não theo đó dứt hết.
Như vậy Phật tử tại gia muốn bớt phiền não, bớt nghiệp thức thì đừng thèm chấp ngã là thật. Thường chúng ta hiểu theo lý của Phật dạy mà không chiêm nghiệm kỹ. Nghe Phật nói thân giả thì cũng nói theo, nhưng thật ra không thấy giả chút nào cả. Hồi xưa ngồi chiêm nghiệm lại, chúng tôi thấy Phật nói thân này là giả, nhưng làm sao để giải thích giả một cách cụ thể cho người ta hiểu. Ta nói giả do duyên hợp thì được, nhưng vẫn chưa rõ hết sự thật của cái giả ấy.
Bây giờ tôi có thể nói giả qua sự vay mượn liên tục bốn chất đất, nước, gió, lửa của thân. Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta sống là nhờ tứ đại ở trong cộng với tứ đại bên ngoài hỗ trợ liên tục. Như lỗ mũi đang hít thở đều đặn, không ngừng nghỉ. Rồi uống nước, ăn cơm… Mượn vô trả ra, mượn vô trả ra, cứ như thế tiếp nối hoài. Nếu quá trình ấy gián đoạn hay ngừng nghỉ thì mình chết ngay. Như vậy chúng ta sống bằng cái vay mượn, chớ có gì là mình thật đâu! Nhìn cho thật tường tận mới thấy đời sống của con người chỉ là chuyện mượn trả đều đều, không có gì sang, cũng không có gì quí. Mượn trả êm xuôi thì còn thấy vui, nếu mượn trả trục trặc thì chở đi bác sĩ liền. Cho nên hạnh phúc của thế gian chẳng qua là sự vay mượn êm xuôi, nếu khác đi là mất hạnh phúc, là đau khổ liền. Thế thì cuộc sống quí giá ở chỗ nào? Vậy mà nói giả người ta không chịu!
Hiểu như vậy rồi còn gì để chúng ta tham nữa không? Mà không tham thì cái gì trái ý mình bỏ qua. Ta không thật, người cũng không thật, tranh hơn thua với nhau làm chi, có được gì? Được vậy tự nhiên phiền não hết sạch. Thiền sư sống tự do tự tại là nhờ vậy đó. Các ngài thấy rõ có gì đâu phải buồn phiền, có gì đâu phải hơn thua được mất? Lâu nay chúng ta không chịu nghiệm lại mình, cứ lo tìm cái này cái kia bên ngoài, mà cái gần nhất chính là bản thân mình, lại không biết gì hết. Cứ lo ăn ngon, hít thở không khí tốt, uống nước trong mát v.v… mà không ngờ tất cả những thứ đó đều mượn trả, không có gì của mình hết.
Như vậy quí Phật tử muốn hết phiền não, chỉ cần dùng trí tuệ quán chiếu thấy rõ phiền não gốc từ si mê chấp ngã mà ra. Phá được gốc si mê này thì hết phiền não, chớ đừng nói ở chùa hết phiền não. Hết phiền não thì nghiệp thức không còn, nghiệp thức đã dứt sạch thì Tánh giác hiện tiền. Điều đó rõ ràng như vậy.
Hôm nay tôi lược nói về Nghiệp thức và Tánh giác để tất cả quí vị hiểu rõ, ứng dụng tu hành cho có kết quả. Tôi tin chắc nếu ai quyết tâm vén áng mây mờ nghiệp thức thì mặt trăng trí tuệ sáng suốt sẽ chiếu soi, không nghi. Mong tất cả lắng nghe, suy gẫm và thực hành đạt được nhiều lợi ích thiết thực.

Trích dẫn:

---

Nguyên văn bởi VoDanhKhach

Cám ơn huynh Thanh Bình đã góp ý . Đệ xin viết lại một bản đơn giản hơn vậy :) .

Con người là một thể thống nhất với vũ trụ , từng mối quan hệ giữa Trời- Đất- Con Người cũng giống như mối quan hệ giữa Tinh - Khí - Thần của con người vậy . Muốn biết sự biến hóa của Trời thì lấy sự xem xét của các vì sao để mà xét đoán . Muốn biết sự biến hóa của Đất thì xem xét sự biến hóa của sáu loại Khí ở tại mặt đất . Muốn biết được tâm tư của con người thì xem vào cái biến hóa của khí huyết để xem xét .Thuyết tiến hóa của vũ trụ lấy vụ nỗ Big Bang làm khởi nguồn của vũ trụ , thì đạo giáo lấy cảnh giới " Vạn Vật Hòa Chung Lẫn Nhau " làm nguồn gốc của mọi thứ . Lúc đó mọi thứ chỉ là một khối xen lẫn nhau , và tồn tại một loại khí chưa hề có sự phân chia gọi là Hỗn Nguyên Nhất Khí .cái đó có thể tương tự như Hố Đen của vũ trụ , có nhiều thuyết nói về sự hình thành hố đen , song có một thuyết đang chiếm ưu thế , đó là do sự nhồi nén của quá nhiều vật chất vào trong một khối không gian nhỏ bé , khiến cho lực hấp dẫn trở nên quá tàn bạo , khiến cho một lỗ nhỏ cũng có thể chứa cả một hành tinh . Trong Phật Gia cũng từng nói : "Trong một hạt bụi có chứa cả Thái Sơn" , đó có thể là như vậy . Cái Đạo của Vạn Vật trong vũ trụ này đều chẳng nằm ngoài hai chữ " Âm Dương ", " Dương tăng đến cùng cực thì hóa thành Âm ,Âm mà phát triển thì Dương phải thoái lui, Dương phát triển thì Âm phải thoái lui", tuần hoàn liên miên không dứt, đến một lúc nào đó , hố đen vũ trụ không còn dung nạp được nữa thì bao nhiêu vật chất sẽ tự nhiên bung ra , gây ra tiếng nổ lớn ...Cũng như vậy Hỗn Độn Sơ Khai bắt đầu chuyển sang Thái Cực . Thái Cực là gì ? Đó là do một chấn động làm cho Âm Dương bắt đầu phân chia ,những thứ nhẹ thì biến thành bầu trời , những cái nặng thì biến thành mặt đất . Hai thứ này chưa ảnh hưởng lẫn nhau nên gọi là Thái Cực , hai thứ này đan xen với nhau thì hình thành nên "Bốn hình thái cơ bản " từ đó lại phát sinh ra " 6 loại khí cơ bản " , trong kinh dịch là "Cấn , Chấn ,Tốn , Khảm , Ly , Đoài "(trong Linh Bảo Tất Pháp có ghi rõ , càn yêu cầu khôn và khôn yêu cầu càn làm phát sinh ra lục khí , hình thành 6 quẻ còn lại của bát quái).Trong cơ thể con người đó chính là "Lạnh,Nóng,Khô,Ẩm Ướt ,Ấm,Mát ".Trong Ngũ Hành là Kim , Mộc, Thủy Hỏa ,Thổ , Không .Không đó là gì ? đó có thể tạm gọi là Đạo , vì sao ? Vì nó bao hàm tất cả Ngũ Hành, Âm Dương, Bát Quái , cái Không đó ở trong con người là Tiên Thiên Nhất khí (thứ khí này nằm ở huyệt Vĩ Lư ). Trong Phật Giáo , đức Thích Ca đã phân chia ra "12 nhân duyên " chi phối con người , thì có một thứ gọi là " Lục Xứ ", có thể là ở giai đoạn này . 6 thứ đó sinh ra thì cũng là lúc các sinh vật bắt đầu được sinh ra , phân thành 3 thế lực chi phối lẫn nhau , lấy con người đại diện mà xét đó là " Trời - Đất - Con Người " . Trời Đất thì vẫn chuyển động theo đúng quy tắc khách quan của nó , chỉ có con người nằm giữa sự chi phối đó , lại hành động theo lý của riêng mình .Họ đã tạo ra một nền văn minh rực rỡ , song cũng chính họ đã tự lấy dây trói mình... ngày càng chìm vào trong mối Tơ Vò ,sống và chết tuần hoàn không dứt .. Ham Danh Vọng , Quý Tiền Tài , Xa Nhân Nghĩa,Trái Tự Nhiên . Bởi Vậy , Bệnh Tật Hoành Hành , Nội Tâm Xáo Động ...ai cũng phải công nhận một điều "Đời là bể Khổ"...Song Con Người , với Trí Tuệ hiểu biết , với cái Tiên Thiên Nhất Khí , thứ có thể cùng trường tồn với Đại Đạo , có thể vận dụng sự chuyển vận của Trời Đất mà thuận theo nó để tồn tại , lấy cái khách quan này chi phối cái khách quan kia , để đạt được mục đích của mình . Y như con người nằm trong sợi tơ , muốn gỡ nó , phải nằm yên cái đã , sau đó xem xét sự biến hóa của sợi tơ mới có thể tự giải thoát cho mình ...Đó là con đường Tu Chân .

---

Rất cám ơn huynh VDK! Bài viết này TB thích lắm.

Phật giáo Việt Nam vào cuối thế kỷ 20, Thiền sư Duy Lực đã thắp sáng lại ngọn đèn thiền, tô đậm nét Tông chỉ Tổ Đạt Ma, trải qua hơn 20 năm chuyên hoằng dương Tổ Sư Thiền (dạy tham thiền thoại đầu) ở Việt Nam và các nước trên thế giới.
Để tưởng niệm ngày Viên tịch lần thứ 8, chúng ta cùng nhau ôn lại hành trạng của Ngài :

Tiểu Sử
THIỀN SƯ THÍCH DUY LỰC
A.- THỜI THƠ ẤU
Sư họ LA húy DŨ hiệu DUY LỰC, tự GIÁC KHAI, sanh ngày 05 tháng 05 năm 1923 tại làng Long Tuyền, huyện Bình Thủy tỉnh Cần Thơ, Việt Nam. Cha là cụ ông La Xương và mẹ là cụ bà Lưu Thị, làm nghề nông.
Năm lên 7 tuổi, theo cha về quê sống tại làng Long Yên, huyện Phong Thuận phủ Triều Châu tỉnh Quảng Đông Trung Quốc. Sau khi tốt nghiệp trường tiểu học, thì Sư phải nghỉ học theo cha trở lại Việt Nam sinh sống, lúc đó Sư được 16 tuổi (1938). Trú tại tỉnh Cần Thơ.
Sư thường tranh thủ tự học trong lúc rỗi rảnh. Đến năm 26 tuổi (1948), thi đậu bằng giáo viên Hoa văn, từng cộng tác biên soạn cho tờ báo Viễn Đông tiếng Hoa tại Chợ Lớn và được mời dạy ở các trường tiểu học tỉnh Tà –Keo, Cao Miên (Nay là Campuchia), trường Khải Trí ở Cần Thơ, Trường Cái Vồn ở Vĩnh Long trong thời gian 10 năm. Năm 1958, sau khi thi lấy bằng Đông y sĩ cấp 1, Sư được mời làm đông y sĩ cho tiệm thuốc Tế Ngươn Đường Cà mau, Minh Nguyệt Cư Sĩ Lâm tỉnh Cần Thơ để khám bệnh miễn phí cho dân trong thời gian 8 năm. Trong tủ sách của Cư Sĩ Lâm có bộ Kinh Tục Tạng gồm 150 quyển, lúc đầu Sư định đọc hết toàn bộ, nhưng trải qua một năm chỉ xem được 7 quyển, sau quyết định chỉ xem phần Thiền tông. Lúc đó Sư theo Pháp sư DIỆU DUYÊN tham học Tổ Sư Thiền (Ngài Diệu Duyên đã nhiều năm thân cận Lai Quả Thiền Sư và Hư Vân Thiền Sư, và Ngài tịch vào năm 1976 tại Chùa Thảo Đường, Phú Lâm, Sài Gòn).
B.-THỜI KỲ XUẤT GIA HỌC ĐẠO
Vào Mùng 08 tháng 02 năm 1973, Sư được Hòa Thượng HOẰNG TU cho xuất gia tu học tại Chùa Từ Ân Quận 11, Chợ Lớn. Tháng 05 năm 1974, Sư thọ giới Tam Đàn Cụ Túc tại Chùa Cực Lạc Malaysia. Từ đó Sư chuyên tham câu thoại đầu “Khi chưa có trời đất ta là cái gì” trải qua nhiều năm, một hôm do đọc quyển Trung Quán Luận đến câu “Do có nghĩa KHÔNG nên thành tựu tất cả pháp” đốn ngộ ý chỉ “TỪ KHÔNG HIỂN DỤNG”, lại tỏ ngộ câu “KHÔNG sanh nơi đại giác, như biển nổi hòn bọt, vô số nước hữu lậu, đều từ KHÔNG sanh khởi“ trong Kinh Lăng Nghiêm, với ý “Lấy VÔ TRỤ làm gốc” của Ngài Lục Tổ; “Từ gốc VÔ TRỤ lập tất cả pháp” của Ngài Duy Ma Cật vốn cùng một ý chỉ, VÔ TRỤ tức TÁNH KHÔNG, thể Chơn Như vốn KHÔNG mà tự hiển bày sự dụng; thể và dụng của Chư Phật với chúng sanh vốn chẳng hai chẳng khác, cùng khắp không gian thời gian, nơi thánh chẳng thêm, nơi phàm chẳng bớt, dù là phàm phu mà sức dụng của Phật Tánh chẳng kém hơn Phật, cũng chẳng từng gián đoạn, chỉ vì chúng sanh ứng dụng hàng ngày mà chẳng tự biết.

C.- THỜI KỲ HOẰNG PHÁP
Ngày mùng 02 tháng 04 năm 1977, thừa lệnh Hòa Thượng Bổn sư (Hòa Thượng Thích Hoằng Tu). Sư ra hoằng pháp Tổ Sư Thiền tại Chùa Từ Ân, đường Hùng Vương, Quận 11, TP.HCM. Đến năm 1983, tứ chúng qui tụ ngày càng đông, Phật tử theo tu học pháp Tổ Sư Thiền hơn 4000 người, mỗi lần tham dự thiền thất đều vượt trên 300 người. Từ những năm 1990, Sư thường đi giảng Thiền ở nhiều nơi trên thế giới. Đến thiền đường học đạo có người Tây, Âu và Á Châu, trong đó người Việt Nam là đông nhất. Những năm cuối đời, Sư thường được thỉnh đến giảng tại các nước trên thế giới như: Chùa Chánh Giác ở Toronto, Canada, Chùa Quan Âm ở Brisbane, Australia, Tịnh xá Đại Bi ở Đài Loan và một số chùa ở Hồng Kông. Nhất là các thiền đường ở Mỹ để giảng dạy pháp Tổ Sư Thiền và thính chúng lui tới tu học đông đảo.
D.- CÁC KINH SÁCH TRƯỚC TÁC VÀ PHIÊN DỊCH
Ngoài ra Sư còn trước tác và dịch thuật từ tiếng Hán sang tiếng Việt hơn 20 loại kinh điển và ngữ lục. Lượng sách phát hành tại Việt Nam trên mấy mươi ngàn quyển. Các kinh sách được phát hành bao gồm:
- Đường Lối Thực Hành Tham Tổ Sư Thiền
- Kinh Lăng-nghiêm
- Kinh Lăng-già
- Kinh Pháp Bảo Đàn
- Kinh Viên Giác
- Kinh Duy-ma-cật
- Phật Pháp với Thiền Tông
- Đại Huệ Ngữ Lục
- Đại Thừa Tuyệt Đối Luận
- Tham Thiền Cảnh Ngữ
- Công Án của Phật Thích-ca & Tổ Đạt-ma
- Góp Nhặt Lời Phật Tổ và Thánh Hiền
- Bá Trượng Quảng Lục và Ngữ Lục
- Thiền Thất Khai Thị Lục
- Truyền Tâm Pháp Yếu
- Cội Nguồn Truyền Thừa và Phương Pháp Tu Trì của Thiền Tông
- Danh Từ Thiền Học
- Chư Kinh Tập Yếu
- Tín Tâm Minh Tịch Nghĩa Giải
- Tâm linh - Khoa học & Phật pháp
- Vũ Trụ Quan Thế kỷ 21
- Yếu Chỉ Trung Quán Luận
- Triệu Luận
- Yếu Chỉ Phật Pháp v.v...
Dù ở cương vị nào và bất cứ nơi đâu, Sư đều tùy duyên giảng dạy, như: Tổ chức Thiền thất tại Chùa Từ Ân quận 11, Chùa Hưng Phước quận 3; Chùa Pháp Thành quận 6, Chùa Sùng Đức quận 6, Chùa Huệ Quang quận Tân Bình, và tại các tỉnh Đồng Tháp, Long An, Sóc Trăng, Tây Ninh, Đại Tòng Lâm Bà Rịa Vũng Tàu, tỉnh Khánh Hòa, Bình Định v.v...

Thiền Sư Bác Sơn
THAM THIỀN CẢNH NGỮ
Dịch Gỉa Thích Duy Lực
TỰA

Cảnh ngữ là tỉnh giác, hoặc gọi là kinh sợ. Ví như có kẻ trộm dòm ngó nhà cửa, chủ nhãn ban đêm đốt đèn ngồi đàng hoàng giữa nhà, đằng hắng ra tiếng, kẻ trộm sợ hãi chẳng dám lén vào. Nếu vừa ngủ quên thì kẻ trộm thừa cơ lẻn vào cướp đoạt của cải, cho nên giữ thành trì nghiêm ngặt ban đêm vọng gác đánh mõ cầm canh, bỗng có biến động thì cũng không sao, vì đã có phòng bị trước.

Con người có cái họa lớn sanh tử là giấc mộng dài muôn kiếp chẳng tỉnh, huống sáu căn làm môi giới cho giặc hằng ngày cướp của báu trong nhà. Nếu chẳng phải đấng Đại giác dùng lời thống thiết cảnh tỉnh thì suốt đời say sưa trong giấc mộng biết đến ngày nào mới tỉnh ngộ. Chẳng những lúc ngủ làm chủ chẳng được, mà ngay cả ban ngày mở mắt nói mơ rất nhiều. Cho nên Đại sư Bác Sơn nương sức bi nguyện đến làm Đại Y Vương dùng một vị Già Đà trị bệnh nghiệp điên cuồng cho mọi người. Do đó, có khai thị năm chương Cảnh Ngữ về thiền bệnh rất đơn giản thẳng tắt; cái bệnh trong xương tủy của người tham thiền đều được nói qua. Lời khai thị hạ thủ công phu trong sách này rất khẩn yếu, thật là một quyển sách mới thiết yếu cho cửa Thiền, cũng là thuốc tiên cứu thế.

Thiền cũng là giả danh không có thật thể, làm sao có bệnh? Bởi vì người tham thiền phần nhiều khởi lên chấp tình lầm hiểu, bị tâm ý thức đánh lừa sát hại, chẳng hướng lên trên cơ cảnh tìm, lại nhằm vào trong học giải kiếm, hoặc bị ngôn cú cổ nhân làm chướng ngại tâm, hoặc bị chết chìm trong tử thủy, hoặc ngồi trong cái vỏ vô sự, chẳng phải tâm linh lợi chết chẳng được, cho nên mạng căn khó cắt dứt, sanh diệt rõ ràng, toàn thân đều là bệnh của ta, chứ chẳng phải thiền có bệnh. Thậm chí thành cuồng trước ma, Phật cũng chẳng thể cứu, đây là bệnh nghiệp, chứ chẳng phải thiền bệnh. Giả sử cho chết được các thứ tâm, mà chẳng chịu hạ thủ công phu cùng với lý pháp thân tương ưng, chẳng từng đạp lên trên cái ngạch cửa hướng thượng, ngồi ở trong thùng cơm khinh an tự tại, cái khinh an này chính là thiền bệnh.

Cho nên có vị Tăng hỏi Cổ Đức: Thế nào là thanh tịnh Pháp thân?

Cổ Đức đáp: Nguồn gốc của vô lượng bệnh lớn.

Lời này như gai gốc nuốt vào mửa ra thật khó. Cổ nhân từ trong chân tham thật ngộ, bệnh qua một phen rồi cho các Ngài duỗi tay tiếp độ chẳng loạn hạ kim, dùi (châm tủy), cần phải gặp người tuyệt khí tức, biết ngứa ngáy mới chịu chẩn bệnh. Thế nân, biết bệnh mới trừ được bệnh, chữa mình rồi sau mới chữa người đúng là “người bệnh lâu năm trở thành thầy thuốc”.

Đại sư Bác Sơn từ trước đến nay tham cứu đạo này rất là dung thông, ngôn cú nào của Ngài cũng đều trong kinh nghiệm chứ chẳng phải cố làm ra lời huyền diệu cao siêu, khiến cho người chẳng biết, mà là cảnh giới thân chứng, thật tu thường ngày, thấy đến, nói đến, làm đến, dùng đến. Nghĩa lý tinh minh biện tài vô ngại, vì thế Ngài nói sâu sắc về thiền bệnh như cầm cái gương ngọc của Cung Tần soi thấy gan mật của quần thần một mảy lông trốn cũng chẳng được. Xưa nay người ngồi giường thiền tự xưng là Thiện tri thức nói thiền hay như Sư thật là hiếm có. Nhưng thiền bệnh rất khó nói, nói cũng chẳng làm sao hết được. Bệnh tức là bệnh của Pháp thân, Pháp thân vô số bệnh đâu có cùng tột. Người cứu bệnh Pháp thân, lấy bệnh làm phương thuốc hay, lấy bệnh làm cơm nước thường dùng trong nhà, lấy bệnh làm áo lót, là do mình dùng hay hoặc không hay mà thôi; cổ nhơn du hí ở trong bệnh để làm Phật sự. Bởi vì thấy rõ Pháp thân vô chủ bệnh tự lành ngay, cho nên Động Sơn nói: “Lão Tăng lúc xem chẳng thấy có bệnh”; chỉ do vọng tưởng chấp trước nên thiền bệnh đua nhau sanh. Xưa, Phật nói ma sự của Ngũ ấm trong kinh Lăng Nghiêm và biến kế của ngoại đạo tức là việc trong thiền bệnh của người thời nay. Vậy chấp tức thành ma, kế tức là ngoại đạo, chẳng chấp chẳng kế cũng chưa là bệnh. Vì thế nói: “Chẳng khởi tâm cho là thù thắng thì gọi là cảnh giới lành, nếu cho là chứng thánh thì liền rơi vào bầy tà”. Kinh Pháp Hoa nói: “Có một vị Đạo sư biết rành đường thông bít hiểm nạn cho nên có thể dẫn dắt những người kia đến bảo sở”. Vậy quyển sách này của Đại sư chính là chiếc thuyền cho đời mạt pháp, là con đường tắt cho kẻ sơ tâm, chẳng những hữu ích cho ngày nay cũng bổ ích cho tương lai. Người quyết chí muốn tham thiền hạ thủ công phu cầu đại ngộ chịu xem kỹ sách này thì biết làm cách nào để cho nghi tình phát chẳng khởi liền phát khởi, gốc bệnh chưa phá liền phá, như vạch cát bày ngọc, cho người tự lấy, như vẹt màn sương mù thấy bầu trời khiến cho người chẳng mê, như ở trong bước đường cùng có đường xuất thân, trong câu chết (tử cú) có câu cứu sống người, như hạt châu tròn lăn trên mâm, chẳng trệ một lời. Diệu dụng của sách này như thế, mọi người biết ý theo đây dụng tâm thì có thể ngồi hoặc ngủ kiến đạo chẳng tốn nhiều tiền giày cỏ mà thẳng đến ruộng đất đại an lạc, cùng với Phật Tổ đồng thở chung một lỗ mũi. Người lấy đây tự cảnh tỉnh rồi cảnh tỉnh người; lại lấy đây tự chữa lành bệnh rồi chữa lành bệnh cho người, cũng gọi là Hiện tại y vương, khiến cho mạng mạch Tổ sư lưu thông, quốc mạch cùng huệ mạch đều kiên cố, ngõ hầu chẳng phụ phương tiện nguyện lực của Đại sư từ bi chỉ dạy.

Niên hiệu Vạn Lịch năm Tân Hợi (1611) tháng Mạnh Thu.
Tín Châu, đệ tử Lưu Sùng Khánh kính đề.