![[THẾ GIỚI VÔ HÌNH] - Mã nguồn vBulletin](images/misc/vbulletin4_logo.png){kind=logo}
Printable View
CÂU CHUYỆN THÀNH JERUSALEM
Trong các chứng tích về Chúa Giêsu, chúng ta nghe nhắc đến hang đá BêLem và thành phố Jerusalem, thuộc vùng Trung Đông. Tuy nhiên ngày nay thánh địa của Thiên Chúa Giáo không phải là Jerusalem mà thực tế là tại Roma thủ đô nước Ý, nơi đây có Thành quốc Vatican, và trụ sở làm việc của Đức Giáo hoàng.
Chúng ta sẽ lần theo dòng thời gian để tìm hiểu về sự chuyển ngôi này, cũng là dịp để tìm hiểu lịch sử phát triển của Thiên Chúa Giáo.
Bài 1 – HANG ĐÁ BÊ LEM
Mỗi mùa Giáng Sinh về, bài hát Hang Bê Lem lại ngân vang. Ca khúc này do nhạc sĩ Phanxicô Hải Linh (tên thật là Trần Văn Trị) sáng tác. Đây là sáng tác đầu tay của nhạc sĩ Hải Linh khi ông vừa 25 tuổi và đây cũng có thể xem là ca khúc rất được phổ biến trong các thánh lễ Giáng sinh ở Việt Nam:
Đêm đông, lạnh lẽo Chúa sinh ra đời
Chúa sinh ra đời nằm trong hang đá nơi máng lừa.
Trong hang Bêlem, ánh sáng tỏa lan tưng bừng
Nghe trên không trung tiếng hát thiên thần vang lừng
Đàn hát, réo rắt tiếng hát, xướng ca, dư âm vang xa.
Đây Chúa thiên tòa giáng sinh vì ta…
SVCZ YouTube Player
Chúng ta hãy đến tham quan hang BêLem (Bethlehem) trong khuôn viên Nhà thờ Giáng Sinh (The Church of Nativity). Tọa lạc cách thành phố Jerusalem 8 km về hướng Nam, nhà thờ Giáng Sinh ở BêLem là một trong những nhà thờ cổ nhất trên thế giới có sinh hoạt liên tục từ lúc xây dựng vào thế kỷ thứ 4 đến nay.
Nhà thờ được xây cất ngay trên hang đá Bê Lem (Bethlehem), chứng cứ đầu tiên về hang BêLem được tìm thấy trong quyển sách của ông Justin Martyr viết vào khoảng năm 160. Năm 327 thánh nữ Helène, mẹ của hoàng đế Constantin I cho xây cất nhà thờ Giáng Sinh. Năm 529 nhà thờ bị đốt cháy trong cuộc nổi dậy của người Samaritan và năm 565 hoàng đế Justinian I cho xây dựng lại và tồn tại đến nay.
Khi BêLem bị người Ba Tư xâm chiếm vào năm 614, viên chỉ huy Shahrbaraz đã không ra lệnh tiêu hủy nhà thờ này vì nhìn thấy hình ba vị Vua phương Đông với trang phục của dân Ba Tư.
Trong các lần chiến tranh với Hồi giáo, nhà thờ được ngụy trang bằng cách làm cổng vào nhỏ lại và mặt tiền bao bọc kín bằng đá, có lẽ nhờ thế, nhà thờ Giáng Sinh đã giữ được vẻ đơn sơ cổ kính như lúc Chúa giáng sinh cách nay 2000 năm!
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...16DSC02151.jpg
Phía trước Nhà Thờ Giáng Sinh là Quảng Trường Máng Cỏ (Manger Square) với đền thờ Hồi giáo
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...ativity_be.jpg
Khu nhà thờ Giáng Sinh nhìn từ quảng trường Máng Cỏ
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...lity-c-hlp.jpg
Phải lại gần hơn mới thấy cổng vào nhà thờ
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...ce77360696.jpg
Và phải cúi mình xuống mới vào được
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...h_of_Nativ.jpg
Chánh điện bên trong nhà thờ - Trên nền nhà là nơi khai quật...
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...3cDSC02130.jpg
Nơi các nhà khảo cổ tìm được nền nhà thờ cũ từ năm 327
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...05DSC02128.jpg
Tới gần bàn thờ - phía bên phải là cổng xuống hang đá Bê Lem
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...-aaron-wen.jpg
Bên trái bàn thờ có hình Đức Mẹ và Chúa Hài Đồng với nến cháy lung linh
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...c-mockstar.jpg
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...e-cc-sailo.jpg
Cổng bước vào hang đá Bê Lem
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...oftheNativ.jpg
Hành lang nhỏ dẫn tới hang đá Bê Lem
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...-christ-50.jpg
Bước xuống các bậc thang
Bên phải: nơi Chúa sinh ra – Bên trái: máng cỏ
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...9bIMG_1193.jpg
Máng cỏ nơi Chúa sinh ra
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...jerusalem2.jpg
Nơi Chúa Giêsu sinh ra, trên nền nhà đánh dấu với ngôi sao 14 cánh
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...c-mockstar.jpg
Dòng chữ bên trong ngôi sao: Hicde Virgine Maria Jesus Christus Natus Est
Nghĩa là: Nơi đây Trinh Nữ Maria đã hạ sinh Đức Giêsu Kitô
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...on-c-damon.jpg
Chính diện hang đá Bê Lem
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...nativity05.jpg
Các hàng cột bên trong nhà thờ
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...nativity15.jpg
http://www.kinhthanhvn.org/images/40...nativity12.jpg
Xen kẽ các bình đèn theo kiểu Chính Thống Giáo
(kinhthanhvn)
Bài 2 - Cuộc đời Chúa Giê su
Bốn sách Phúc âm trong Tân Ước là nguồn tư liệu chính cho câu chuyện về cuộc đời Chúa Giê su.
Thời thơ ấu
http://i172.photobucket.com/albums/w...st_century.jpg
Theo sách Tân Ước, tuổi thơ của Chúa Giê su trải qua ở thành Nazareth xứ Galilee, nơi gia đình tìm đến sinh sống để tránh cuộc chiến tranh của vua Herod thời bấy giờ. Việc cậu bé Giê su cùng cha mẹ lên đền thờ ở Jerusalem, bị thất lạc và được cha mẹ tìm thấy là những sự kiện duy nhất trong quãng đời của Chúa Giê su được ghi trong các sách Phúc âm.
Phép Rửa Tội
Phúc âm Mark bắt đầu với sự kiện Chúa Giê su chịu Phép Rửa Tội bởi Thánh John the Baptist (Thánh Giăng Báp Tít), được các học giả Kinh Thánh xem là điểm khởi đầu thánh chức của Chúa. Theo phúc âm Mark, Chúa Giê su đến sông Jordan, nơi John the Baptist vẫn giảng dạy và làm Phép Rửa Tội cho đám đông. Sau khi Chúa Giê su chịu lễ Rửa Tội và bước lên khỏi nước thì Ngài thấy các tầng trời mở ra, và Chúa Thánh Linh ngự xuống trên Ngài như chim bồ câu (Mark 1: 10-11). Chúa Giê su chịu lễ Rửa Tội lúc ngài khoảng ba mươi tuổi.
http://kevingriggs.files.wordpress.c...temptation.jpg
Phúc âm Matthew bổ sung chi tiết Chúa Giê su chịu lễ Rửa Tội là để "làm trọn mọi việc công bình". Theo Phúc âm Matthew, sau khi chịu lễ Rửa Tội, Chúa Thánh Linh đưa Chúa Giê su vào hoang mạc, ở đó ngài kiêng ăn trong bốn mươi ngày đêm. Ma quỷ hiện ra và cám dỗ Chúa Giê su ba lần. Các sách Phúc âm thuật lại rằng, sau khi cám dỗ thất bại, ma quỷ bỏ đi và các thiên sứ đến để làm việc với Chúa Giê su.
Thi hành Thánh chức
Phúc âm Giăng ghi nhận ba kỳ lễ Vượt qua trong thời gian Chúa Giê su thi hành thánh chức. Điều này ngụ ý thời gian Chúa Giê su rao giảng Phúc âm kéo dài ba năm. Mặc dù có nhiều môn đồ, Chúa Giê su rất gần gũi với Mười hai Sứ đồ. Có những đám đông khổng lồ lên đến hàng ngàn người tìm đến nghe ngài giảng dạy. Ngài được đặc biệt kính trọng ở xứ Galilee (phía bắc Israel ngày nay).
Các sách Phúc âm ghi lại rằng Chúa Giê su đi khắp nơi để rao giảng tin lành và làm nhiều phép lạ như chữa bệnh, đuổi quỷ, đi trên mặt nước, hóa nước thành rượu, và khiến kẻ chết sống lại như trong câu chuyện của Lazarus.
http://i172.photobucket.com/albums/w...-the-mount.jpg
Bài giảng trên núi
Một trong những bài thuyết giáo nổi tiếng nhất của Chúa Giê su là Bài giảng trên núi (Sermon on the Mount), trong đó có bài về Phước Lành (Beatitudes) và bài Cầu nguyện chung (Kinh Lạy Cha) (Lord's Prayer). Chúa Giê su thường khuyên con người tránh xa sự nóng giận, lòng dâm dục, không nên ly dị, không nên báo thù; nên tôn trọng và tuân giữ Luật Moses. Theo ghi chép trong Phúc âm Matthew, Chúa Giê su nói: "Các ngươi đừng tưởng ta đến để phá luật pháp hay là lời tiên tri; ta đến, không phải để phá, song để làm cho trọn". ("Do not think that I came to destroy the Law or the Prophets. I did not come to destroy but to fulfill"). Trong khi diễn giải luật Moses, Chúa Giê su truyền dạy môn đồ "điều răn mới".
Chúa Giê su thường dùng dụ ngôn khi giảng dạy, như chuyện kể về Người con trai hoang đàng (Prodigal Son), và câu chuyện Người gieo giống (Parable of the Sower). Giáo huấn của Ngài chú trọng vào tình yêu thương vô điều kiện và sống hết mình đối với Thiên Chúa và đối với mọi người xung quanh. Chúa Giê su cũng dạy về tinh thần phục vụ và đức khiêm nhường cũng như lòng bao dung khoan thứ, sống hòa bình, đức tin, và ơn thừa hưởng sự sống vĩnh cửu trong "Nước Thiên Chúa" ("The Kingdom of God"). Chúa Giê su tiên tri nhiều sự việc, đặc biệt Ngài tiên báo về sự tận cùng của thế giới, nhắc nhở mọi người hãy luôn tỉnh thức sống trong đức tin. Bài giảng trên núi Olive, được chép trong Phúc âm Matthew 24, Mark 13, và Lu-ca 21 cung cấp nhiều chi tiết về sự kiện này. Chúa Giê su sống gần gũi với những người lao động trong xã hội, nhất là những tầng lớp bị người đời chê trách, bởi vì như Chúa Giê su nói rằng: người bệnh mới cần đến thầy thuốc.
Bốn sách Phúc âm đều thuật lại sự kiện Chúa Giê su được người dân chào đón cung kính khi vào thành Jerusalem trong kỳ lễ Vượt qua (Passover Feast), họ hô vang chúc tụng và vẫy cành cọ đón chào Chúa.
Chết trên thập tự giá
Theo Lu-ca và Giăng, Chúa Giê su giảng phúc âm cho cộng đồng Samaria là một nhánh của Do Thái giáo và bị người Do Thái xem là tà giáo. Chúa Giê su thường tranh luận với giới lãnh đạo tôn giáo của dân Do Thái. Ngài bất đồng với người Sadducee vì họ không tin vào sự phục sinh (resurrection of the dead). Mối quan hệ giữa Chúa Giê su và người Pharisee còn phức tạp hơn, mặc dù thường quở trách người Pharisee là đạo đức giả, Chúa Giê su vẫn mở ra cho họ cơ hội tiếp cận với giáo huấn của Ngài bằng cách cùng ăn tối với họ, giảng dạy tại các hội đường, và xem một số người Pharisee là môn đồ.
http://i172.photobucket.com/albums/w...lem_Temple.jpg
Đền thờ Jerusalem
Câu chuyện Chúa Giê su vào Đền thờ được ghi trong ba sách Phúc âm. Đền thờ Jerusalem hay còn gọi là Đền Thánh tọa lạc trên một ngọn núi bên trong thành phố cổ Jerusalem. Theo đức tin của người Do Thái thì đây là nơi có sự hiện diện của Thiên Chúa, ngôi đền trở thành nơi linh thiêng cao độ của đức tin người Do Thái.
Khi bước vào Đền thờ, Chúa Giê su nhìn thấy trong sân đầy những lồng nhốt những con vật phóng sinh dùng để bán cho những người đến tế lễ, gần đó là bàn của những người đổi tiền. Họ đổi tiền đang lưu hành sang những đồng tiền cổ dùng trong nghi thức đền thờ. Chúa Giê su bất bình với chuyện này, Ngài thả hết thú vật, gạt hết những đồng tiền cổ xuống đất và hất đổ bàn của những người đổi tiền và người bán vật phóng sinh. Ngài quở trách những người đổi tiền và bán vật phóng sinh rằng: "Nhà chúng ta là nhà cầu nguyện; nhưng các ngươi đã biến thành hang ổ tội phạm" (Matthew 21: 13; Mark 11: 17; Lu-ca 19: 46).
http://i172.photobucket.com/albums/w...ast_Supper.jpg
Bữa Tiệc Cuối Cùng - Tranh Leonardo da Vinci
Theo các sách Phúc âm, Chúa Giê su dùng bữa với các môn đồ, gọi là Bữa Tiệc Cuối Cùng (The Last Supper), rồi đến Vườn Gethsemane để cầu nguyện. Trong Bữa Tiệc Cuối Cùng, Chúa Giê su bẻ bánh, dâng lời tạ ơn, chia bánh cho các môn đồ mà nói rằng "Này là thân thể ta"; rồi lấy chén rượu, dâng lời tạ ơn, và đưa cho các môn đồ mà nói rằng "Này là huyết ta, như lời giao ước với mọi người". Sau cùng, Ngài căn dặn môn đồ: "Hãy làm điều này để nhớ đến ta". ("This is my blood of the covenant, which is poured for many". "Do this in remembrance of me").
http://www.egypt-guidedtours.com/des...menegarden.jpg
Vườn Gethsemane dưới chân núi Olives
Khi Chúa Giê su và các môn đồ đang ở trong vườn Gethsemane, lính La Mã tìm đến vây bắt Chúa Giê su theo lệnh của Tòa Công Luận (Sanhedrin) và thầy Thượng Tế Caiaphas (Matthew 26: 65-67). Nhà chức trách quyết định bắt giữ Chúa Giê su vì xem ngài là mối đe dọa cho quyền lực của họ, vì Chúa có số đông người ủng hộ, vì cách thức Chúa diễn giải Kinh Thánh và vì Chúa thường vạch trần sự đạo đức giả của họ. Họ tìm cách bắt Chúa Giê su vào ban đêm nhằm tránh cảnh bạo động vì Ngài được dân chúng yêu mến.
Thầy Thượng tế và các trưởng lão hỏi Chúa Giê su: "Ngươi là Con Thiên Chúa sao?". Ngài đáp: "Chính các người vừa nói như thế!" (Lu-ca 22: 70-71).
Thầy Thượng Tế giao Ngài cho chính quyền La Mã với cáo buộc của Tòa Công Luận rằng Chúa Giê su tội phạm thiên và tội phản loạn vì tự nhận mình là Vua Do Thái.
Khi Tổng đốc La Mã Pontius Pilate hỏi Chúa Giê su "Có phải ngươi là Vua của dân Do Thái không?". Ngài trả lời: "Chính là lời ông nói!".
Mặc dù rất đông tín đồ ủng hộ, nhưng theo lệnh của chính quyền, cuối cùng Chúa Giê su bị kết án đóng đinh trên thập tự giá.
Bài 3 – SỰ PHÁT TRIỂN THỜI KỲ ĐẦU TIÊN
Kitô giáo (Christianity) được biết đến từ thế kỷ thứ nhất khi hình thành nhóm các môn đồ của Đức Giêsu được gọi là Kitô hữu (Christian) tại thành Antioch (thuộc Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay). Nền thần học của Kitô giáo sơ khai được thành lập và truyền bá bởi các sứ đồ. Các sứ đồ của Đức Giêsu là nhân chứng về cuộc đời, lời giảng của Đức Giêsu, có khoảng 70 người, trong đó có Giacôbê (James), Mark, Luca, Mary Magdalene..., những người này theo Đức Giêsu trong các chuyến du hành và họ chứng kiến khi Đức Giêsu giảng dạy và làm nhiều phép màu.
Sau khi Đức Giêsu bị đóng đinh, các sứ đồ và các môn đồ đã công bố rằng Giêsu đã Phục Sinh từ cõi chết và họ kế tục sự nghiệp rao giảng thông điệp mới. Các sứ đồ đã viết các sách Phúc âm và các Thư tín (Như sách phúc âm Mark, sách phúc âm Luca v.v… mà chúng ta vẫn thường nhắc đến ngày nay).
http://tgpsaigon.net/sites/default/f...he_Apostle.jpg
Thánh Giacôbê (James)
Trong tổng số 27 sách của Tân Ước, nhiều quyển được viết bởi thánh Phaolô (Paul), ông cũng là tác giả của mười bốn thư tín. Thánh Phaolô xuất thân từ một gia đình có đẳng cấp thời Đế chế La Mã, và là học trò của học giả Gamaliel (sách Công vụ 22.3) có danh giá thời bấy giờ trong xã hội, có thanh thế trong Toà Công luận (sách Công vụ 5.34-40). Thời gian đó Tòa Công luận được xem là tòa án tôn giáo tối cao của người bản xứ, xét xử khi một người vi phạm luật lệ, trước khi chuyển sang Tòa án La Mã xét xử.
Nhờ có mối quan hệ với tầng lớp cao trong xã hội, nên thánh Phaolô được xem như là nhà truyền giáo quan trọng rao giảng thông điệp Kitô cho thế giới bên ngoài.
http://www.giaoly.org/vn/wp-content/...St.-Paul10.jpg
Thánh Phaolô (Paul)
Kitô giáo được truyền đạo nhanh trong những thế kỳ đầu tiên:
+ thông qua Ai Cập đến Bắc Phi, Sudan…
+ thông qua vùng Lưỡng Hà (Mesopotamia) đến Ba Tư, Tây Á và Ấn Độ…
+ thông qua Hy Lạp và La Mã đến Âu Châu…
Người ta còn lưu giữ một trong những báo cáo gởi cho chính quyền Đế chế La Mã về sự phát triển của Kitô giáo tại khu vực Carthage vùng Bắc Phi như sau: “Mới hôm qua họ chỉ là một nhóm nhỏ, nay có mặt khắp mọi nơi – các đô thị, hải đảo, trong thành lũy, thị trấn, chợ, ngay cả trong trại lính, tại các bộ tộc, lâu đài, nghị viện." (Bài biện giáo viết tại Carthage, năm 197).
Cuộc sống miền đất Thánh thời kỳ đầu Công Nguyên
Ngày xưa đã có những con đường đi đến miền đất Israel, quê hương Chúa Giêsu. Những con đường nầy đi từ phía Trung Đông và phía Bắc, những con đường khác đi từ miền Nam Ai Cập, nối liền các lục địa với châu Âu. Những con đường tơ lụa nầy để đi lại từ nơi nầy đến nơi khác, hầu hết họ đi bằng lạc đà, qua cảng biển, họ mua và bán hàng hóa trên suốt tuyến đường họ đi qua lãnh thổ Israel và rồi cũng dừng lại ở Israel, trung tâm thương mại và vận chuyển hàng hóa của thế giới thời bấy giờ. Tất cả những điều nầy trong Thánh kinh dường như nói rằng “Israel là một vùng đất rất đặc biệt.”
http://i172.photobucket.com/albums/w...h/silkroad.jpg
Những con đường tơ lụa hội tụ về vùng đất Jerusalem
Đời sống thời kỳ đầu Công Nguyên khác rất nhiều so với thời đại chúng ta ngày nay. Nó đơn giản, thực ra họ chỉ có nhu cầu đủ sống qua ngày, mọi người làm việc chăm chỉ, con cái phải chia sẻ công việc với cha mẹ.
Nhà ở làm nhà bằng gạch, phần trước của căn nhà giống như một sân nhỏ, nền nhà bằng đất sét cứng và bằng phẳng, mái nhà làm bằng bùn trộn lẫn với rơm. Nhà mái bằng là một nơi tốt để làm việc và ngồi nghỉ ngơi, đôi khi vào nghững đêm nóng nực họ ngủ bên trên mái nhà. Nhà có bậc thang để đi lên mái, hầu như họ có rất ít đồ đạc trong nhà, chỉ vài đồ dùng bằng gỗ và chiếc chiếu, có bếp lửa, lò bằng đất sét dùng để nướng bánh, không có ống khói, vì vậy khói lan tỏa ra ở cửa sổ nhỏ. Một vài căn nhà có cửa ra vào bằng gỗ, một vài nhà khác thì được phủ một tấm thảm bằng cỏ hay vải.
Lương thực của người Do thái từ bánh lúa mạch, ăn với sữa và phó mát, nho, ô liu, mật, trứng, thịt gà, cá, thịt cừu, đậu, dưa leo và gia vị. Bữa ăn đầu tiên trong ngày thường là bánh mì và phó mát, một vài gia đình ăn sáng vào lúc trưa, bánh mì là phần chính của bữa ăn, họ có một bữa ăn chính trong ngày. Buổi tối họ ăn cá, rau và trái cây.
Y phục rất đơn giản, có những đồ mặc bên trong, bên ngoài họ mặc một áo choàng có dây nịt được thắt ngang hông, khoác thêm chiếc áo choàng ngắn tay, trẻ con mặc ngắn hơn chỉ tới đầu gối, đôi khi họ cũng mặc áo thun tròng cổ, phụ nữ ăn mặc với trang phục màu sắc rực rỡ. Họ mang dép sandal không vớ.
http://www.kinhthanhvn.org/images/th.../cntn13b_6.jpg
Họ làm nhiều công việc khác nhau, một số người làm nông trại, thợ xây, thợ gốm, số khác làm thợ bánh mì, thợ thuộc da, thợ kim loại, thợ mộc, đánh cá, thầy thuốc và thầy giáo. Những người làm công việc tôn giáo như thầy lễ, chép sách kinh, và những người làm cho chính quyền như người thu thuế, lính bảo vệ v.v…
Phụ nữ phải làm những công việc nhà, làm bánh vào lúc sáng sớm để ăn cho cả ngày, ngũ cốc được nghiền với lúa mì rồi nhồi lại, sau đó nắn thành những ổ bánh và nướng, phụ nữ đi lấy nuớc và củi, may quần áo cho gia đình, dệt vải. Con gái thì giúp mẹ làm việc nhà, con trai thì theo cha để học nghề của cha truyền lại.
Cha mẹ dạy cho con cái những theo Kinh Thánh khi chúng còn nhỏ, chúng học những câu Kinh Thánh nầy từ những luật lệ và các câu chuyện trong Thánh Kinh, con trai từ năm đến sáu tuổi bắt đầu đi học, bốn năm đầu chúng được học hầu hết năm sách Ngũ Kinh, hiểu rất rõ về luật pháp của Đức Chúa Trời và cũng được học tiếng Do Thái (Hebrew), nhờ đó những năm tiếp theo chúng đọc được các sách Kinh Thánh và những tác phẩm của người Do Thái. Khi một cậu bé vào độ tuổi mười hai, muời ba được xem như là người lớn, phần lớn các cậu con trai đều ra trường ở độ tuổi này. Con gái thì được dạy dỗ ở nhà từ những bà mẹ, phần lớn con gái không được đi học.
Tôn giáo và Hành chánh miền Đất Thánh
Miền đất Thánh ở xứ Do Thái này đã được Thiên Chúa chọn lựa, được nhắc trong Thánh Kinh Cựu Ước từ trước thời Chúa Giêsu. Đạo Do Thái đã có khoảng 2000 năm trước Công Nguyên. Theo những lời truyền của người Do Thái, Do Thái giáo khởi nguồn bằng giao ước giữa Thiên Chúa và ông Abraham tổ phụ và quốc tổ của nhà nước Do Thái. Qua nhiều thời đại, Do Thái giáo gắn liền với rất nhiều luân lý tôn giáo, mà quan trọng nhất là đức tin vào một Thiên Chúa duy nhất là đấng toàn năng, rất nhân từ, thông biết mọi sự, Người đã tạo dựng và thống trị vũ trụ. Trong Do Thái giáo hiện đại, quyền năng không được trao cho một người riêng lẻ hay một cơ quan tôn giáo nào, mà chủ yếu dựa trên Kinh Thánh, Giáo luật, và các thầy giảng Rabbi.
Thời kỳ trước khi Đức Giêsu giảng đạo, tại đây đã có một tôn giáo Do Thái giáo phát triển rộng rãi và thấm sâu trong tư tưởng người dân. Trong bài viết số 2 trước đây, chúng ta thấy nhắc đến hai chi tiết, một là Chúa Giêsu được điểm đạo và nhận phép rửa tội nhờ một vị thầy tu là Thánh John, hay gọi là Thánh Giăng Báptít, hai là nguyên nhân Chúa Giêsu bị bắt cũng xuất phát từ vụ xô xát xảy ra tại sân nhà thờ. Hai chi tiết này cho thấy trước thời Chúa Giêsu thì Do Thái giáo đang là tôn giáo chính thống tại miền đất Thánh.
http://i172.photobucket.com/albums/w...le_Solomon.jpg
Đền thờ Jerusalem
Đền thờ đẹp và lớn nhất nằm trong thành phố Jerusalem, là trung tâm thờ phượng. Ngôi đền đầu tiên do vua Solomon xây dựng vào khoảng 1000 năm trước Công Nguyên, ngôi đền thứ nhất này bị phá hủy bởi những người Babylon vào khoảng 600 năm trước Công Nguyên, và được xây dựng lại sau đó. Khoảng năm 20 năm trước Công Nguyên, vua Herod đã cho trùng tu xây đền thờ nầy không lâu trước khi Chúa Giê Su giáng sinh, đền thờ nằm trên đỉnh đồi với sự phản chiếu lấp lánh của những bức tường bằng đá cẩm thạch và có thể nhìn thấy quang cảnh của thành phố, có những cổng đá lớn mở ra từ bốn phía. Dù chính điện bị phá hủy nhiều lần như vậy, tuy nhiên người ta cho rằng bức tường phía tây của đền là tường duy nhất còn đứng vững đến nay, trở thành biểu tượng tâm linh được mọi người hành hương đến kính cẩn cầu nguyện.
Theo Thánh Kinh, quy định dành một ngày Sa-bát (Sabbath) để thờ phượng, mọi người đi đến nhà nguyện, cầu nguyện và thực hiện các nghi lễ. Ngày Sabbath ban đầu là ngày Thứ Bảy trong tuần, nhưng về sau chuyển sang ngày Chủ Nhật, ngày của Chúa gắn với sự kiện Chúa Phục Sinh.
Nói về hệ thống hành chánh thời kỳ đầu Công Nguyên, Đế chế La mã bắt đầu lớn mạnh trước thời kỳ Chúa Giêsu, những cuộc xâm lăng và nhiều vùng đất mới được mở rộng cho đế quốc La mã. Đế quốc La Mã rộng lớn tồn tại từ khoảng thế kỷ thứ 1 trước Công Nguyên cho đến khoảng thế kỷ thứ 6 sau Công Nguyên, gồm những quốc gia bao quanh vây quanh Địa Trung Hải ngày nay: từ Tây Ban Nha, Pháp, Anh, Đức, Ý, Hy Lạp, sang Syria, Tiểu Á và Israel, xuống Ai Cập, Bắc Phi, Ma Rốc…
http://i172.photobucket.com/albums/w...mpire_69AD.jpg
Đế chế La Mã rộng lớn bao quanh Địa Trung Hải
Dưới sự cai trị của người La Mã hùng mạnh thời bấy giờ, mang lại nền sự hòa bình trong tất cả các nước dưới thời đế chế này. Người La mã thiết lập chính quyền khắp mọi nơi, họ xây dựng mạng lưới giao thông rất tốt và đi lại dễ dàng, xây dựng hệ ngôn ngữ thống nhất là gốc Hi Lạp, mặc dù tại chính quốc La Mã sử dụng tiếng La Tinh. Miền đất Jerusalem có ngôn ngữ Hebrew nhưng chỉ dùng như cổ ngữ.
Thời kỳ Chúa Giêsu giảng đạo, tương ứng với thời kỳ của hoàng đế Tiberius Caesar Augustus, vị Hoàng đế La Mã thứ hai trị vì từ năm 14 đến năm 37 sau Công Nguyên.
http://i172.photobucket.com/albums/w...us_palermo.jpg
Hoàng đế Tiberius Caesar Augustus
Các hoàng đế La Mã chỉ khuyến khích dân chúng thờ các vị hoàng đế đã qua đời, nhưng cũng có hoàng đế chấp nhận cho dân chúng thờ mình. Ngoài ra, người dân tại các vùng miền được thờ thần linh, nhưng chỉ giới hạn trong các lễ nghi thờ cúng mà thôi. Đời sống tôn giáo thấm nhập vào các đô thị, mỗi thành phố đều có các vị thần bảo trợ như thần Athena của thành Anthena, thần Artemis của thành Ephesus v.v…
Hai yếu tố về tôn giáo và xã hội đó là tôn giáo Do Thái giáo còn đang thịnh hành, cùng với sự cai trị của Đế chế La Mã, là hai nguyên nhân có ảnh hưởng rất lớn đến sự chuyển ngôi miền đất Thánh từ Jerusalem sang Rome, sẽ tìm hiểu trong bài sau.
Bài 4 – BA THẾ KỶ THĂNG TRẦM Ở MIỀN ĐẤT THÁNH
MỐI QUAN HỆ VỚI TÍN ĐỒ DO THÁI GIÁO
Trước khi Đức Giêsu giáng sinh, tại vùng đất Thánh đã có tôn giáo Do Thái giáo (Judaism) phát triển rộng rãi và thấm sâu trong tư tưởng người dân nơi đây gần 2000 năm. Miền đất Thánh ở xứ Do Thái đã được Thiên Chúa chọn lựa, được nhắc trong Thánh Kinh Cựu Ước. Theo những truyền thuyết của người Do Thái, Do Thái giáo khởi nguồn bằng giao ước giữa Thiên Chúa và ông Abraham tổ phụ và quốc tổ của nhà nước Do Thái 19 thế kỷ trước Công Nguyên. Qua nhiều thời đại, Do Thái giáo gắn liền với rất nhiều luân lý tôn giáo, mà quan trọng nhất là đức tin vào một Thiên Chúa duy nhất, là đấng toàn năng, rất nhân từ, thông biết mọi sự, Người đã tạo dựng và thống trị vũ trụ. Trong Do Thái giáo hiện đại, quyền năng không được trao cho một người riêng lẻ hay một cơ quan tôn giáo nào, mà chủ yếu dựa trên Kinh Thánh, Giáo luật, và các thầy giảng Rabbi.
Các tín đồ Do Thái giáo được dạy từ nhỏ trong nhà trường về 13 nguyên tắc cơ bản của Đức Tin sau đây:
1. Thiên Chúa thực hữu (Existence).
2. Thiên Chúa duy nhất (Unity).
3. Thiên Chúa vô hình (Incorporeal).
4. Thiên Chúa vĩnh cửu (Antiquity).
5. Thiên Chúa mọi nơi (Omnipresent).
6. Lời của các đấng tiên tri (Prophecy) là chân thật.
7. Môi-se (Moses) là tiên tri vĩ đại nhất trong các đấng tiên tri.
8. Sách Torah (hay sách Talmud) đều do Thiên Chúa phán truyền cho Môi-se.
9. Sách Torah truyền thống là duy nhất và không có sách Torah nào khác.
10. Thiên Chúa biết hết ý tưởng và việc làm của loài người.
11. Thiên Chúa sẽ thưởng phạt công minh.
12. Đấng Mê-si (Messiah) - người truyền giảng Tin Mừng sẽ đến.
13. Người chết sẽ được tái sinh.
(Moses Maimonides (1138–1204) – Học thuyết và tín điều Do Thái Giáo)
Về ý nghĩa Messiah, hay Message (thông điệp), hay Massenger (người mang thông điệp), theo lời tiên tri về Đấng Messiah được hiểu là một con người, có khả năng đặc biệt, thọ nhận thông điệp từ Thiên Chúa, và truyền giảng cho Con Người. Từ khi Đức Giêsu nhận lãnh thiên chức rao giảng Tin Mừng, cũng là lúc bắt đầu những mâu thuẫn phát sinh giữa những người Do Thái giáo với tín đồ Kitô giáo. Người Do Thái mặc dù vẫn trông đợi lời tiên tri về Đấng Messiah, nhưng họ không thể nghĩ được rằng, hiện thân Đấng Messiah chính là Đức Giêsu, đây là sự thật được kiểm chứng suốt 2000 năm qua!
Lịch sử cho thấy rằng người Do Thái trong thời Chúa Giêsu đã có những bất đồng chính kiến, những va chạm, thù hận với sự đô hộ của đế quốc La Mã. Có những nhóm Do Thái cuồng nhiệt tin rằng họ có sứ mệnh tiêu diệt sự đô hộ của La Mã trước khi Đấng Messiah xuất hiện! Nhiều tin đồn được tung ra! Nhiều cuộc dấy loạn, nhiều cuộc cách mạng đã bùng lên những năm đầu Công Nguyên!
Vì thế chúng ta không ngạc nhiên khi những người Do Thái tố cáo Chúa Giêsu về tội phản quốc đã làm cho Philatô, vị toàn quyền La Mã phải điên đảo, để rồi trao Chúa Giêsu cho quân lính đem đóng đinh vào thập giá! Nhưng lịch sử chưa chấm dứt nơi vụ án Chúa Giêsu, còn nữa, những vụ án khác... chẳng hạn vụ án Thánh Phaolô, một công dân Do Thái, đồng thời là công dân La Mã... sự căng thẳng tế nhị giữa mối liên hệ Do Thái - La Mã càng ngày càng khó khăn, thực tế chỉ vì mâu thuẫn giữa Do Thái giáo và Kitô giáo. Chính vị toàn quyền Philatô cũng biết rõ Chúa Giêsu bị tố cáo vì lòng thù hận ghen ghét tôn giáo mới do Ngài rao giảng, chứ không hề có liên hệ gì đến tội phản quốc!
Những nhóm Do Thái chống đối Kitô giáo luôn đổ dầu vào lửa, ngụy tạo ra những tin đồn thất thiệt về người theo đạo Kitô giáo, bịa đặt ra những câu chuyện về cách sống kỳ cục mê tín dị đoan, gây bất ổn! Chẳng hạn: họ dựng lên những chuyện về người Kitô giáo mưu mô lật đổ chính quyền địa phương, người Kitô hội họp nhau ăn thịt uống máu người... Họ tố cáo Kitô hữu giết người làm lễ hiến tế...v.v… và v.v…
Sự tuyên truyền xuyên tạc của người Do Thái tạo dư luận về những người theo đạo Kitô giáo bị xem như mối nguy cho sự an bình của xã hội, những người mê tín dị đoan, đe dọa cho nền an ninh đế quốc La Mã. Người Do Thái đặc biệt khai thác yếu tố chính trị, họ tố cáo người theo đạo Kitô giáo không theo thuyết đa thần của đế quốc La Mã, không vâng phục luật lệ tôn giáo của hoàng đế La Mã. Đó là bản án tuyên truyền mà người Do Thái cung cấp cho nhà cầm quyền đương thời có lý do truy nã và tiêu giệt những người Kitô hữu, bị coi như những tà ma ngoại đạo, những con người bội phản nguy hiểm!
http://i172.photobucket.com/albums/w.../Rome_fire.jpg
Kinh thành Roma bốc cháy 6 ngày liền
Hãy lấy ví dụ biến cố kinh thành La Mã bị cháy năm 64 sau Công Nguyên, xuất phát từ phía nam của Circus Maximus trong khu cửa hàng bán đồ dễ cháy, kéo dài 6 ngày liền đã tiêu hủy gần như hoàn toàn thủ đô đế chế La Mã, dân chúng hoảng sợ. Mặc dù vụ cháy cũng là dịp để hoàng đế Nero lúc bấy giờ có lý do xây dựng lại các cung điện nguy nga hơn, to đẹp hơn, nhưng người Do Thái đã nhân sự kiện này kết tội cho những người theo đạo Kitô giáo đốt thành, việc bức hại giết chóc người theo đạo Kitô giáo sau đó đã xảy ra trên toàn đế quốc La Mã, tàn ác nhất trong lịch sử! Người theo đạo Kitô giáo bị đặt vào tình trạng vô cùng khó khăn bi đát!
ĐẾ CHẾ LA MÃ THỜI KỲ ĐẦU CÔNG NGUYÊN
Lịch sử của Đế chế La Mã (Roman Empire) trải dài qua 16 thế kỷ, bắt đầu từ năm 27 trước Công Nguyên với sự lên ngôi của hoàng đế Augustus và kết thúc vào khoảng năm 1450. Với những binh đoàn hùng mạnh, dưới sự lãnh đạo của các vị tướng giỏi, Đế quốc La Mã thâu tóm các miền đất rộng lớn, gồm những quốc gia bao quanh Địa Trung Hải ngày nay: từ Tây Ban Nha, Pháp, Anh, Đức, Ý, Hy Lạp, trải dài sang Syria, Tiểu Á, Israel, và xuống đến Ai Cập, Bắc Phi, Ma Rốc…
http://i172.photobucket.com/albums/w...mpire_69AD.jpg
Đế chế La Mã rộng lớn bao quanh Địa Trung Hải
Hoàng đế La Mã là những người cai trị đế chế. Khác với các nền quân chủ phương Đông cha truyền con nối, thì nguyên tắc của La Mã là các vị hoàng đế không bắt buộc phải theo kiểu cha truyền con nối. Hoàng đế có thể do hoàng đế trước đó chỉ định, do Viện nguyên lão, do dân chúng hoặc quân đội chọn ra. Do sự rộng lớn của đế chế, nên có những từ được dùng là imperator, augustus, caesar và princeps đều có nghĩa tương đương với hoàng đế. Nói chung, dù mang danh hiệu nào thì hoàng đế La Mã cũng là nhà lãnh đạo tối cao của La Mã và nắm trong tay quân đội La Mã. Có ba thành phố lớn lúc bấy giờ:
+ Roma thuộc Italia ngày nay, phía bắc Địa Trung Hải, là trung tâm đầu não của đế quốc, dân số khoảng 1 triệu người, nhiều người thuộc tầng lớp lãnh đạo.
+ Alexandria ở Ai Cập, phía nam Địa Trung Hải, là trung tâm văn hóa, có thư viện nổi tiếng thời đó, kiều dân Do Thái chiếm 1/3 số dân ở đây.
+ Antiokhia (Antioch), từng là thủ đô xứ Syria cổ, nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ, nơi Kitô giáo phát triển rất sớm.
Một nguyên tắc của La Mã là các hoàng đế không bắt buộc cha truyền con nối. Hoàng đế kế nhiệm có thể do hoàng đế trước đó chỉ định, hoặc do Viện Nguyên lão, hoặc do dân chúng và quân đội chọn ra.
Dưới sự đô hộ và cai trị bởi Đế chế La Mã, miền đất Thánh Jerusalem được hưởng nền thái bình thịnh trị, giao thông phát triển. Ngược lại, dưới thời các triều đại hoàng đế La Mã, suốt 3 thế kỷ đầu Công Nguyên, Kitô giáo phải trải qua sự bức hại vô cùng tàn ác, có thể kể những triều đại điển hình sau đây:
Triều đại hoàng đế Nero
http://i172.photobucket.com/albums/w...mlinh/Nero.jpg
Nero Claudius Caesar (37-68 sau Công Nguyên), lên ngôi năm 54 và trị vì đến khi qua đời năm 68. Tài liệu lịch sử và tôn giáo đã xếp Nero là vị hoàng đế La Mã đầu tiên ra tay trấn áp tín đồ Thiên Chúa giáo. Sau biến cố cháy thành Roma năm 64, ông luôn tìm cách đàn áp những người theo Thiên Chúa giáo, vì tin theo lời đổ tội cho họ là thủ phạm gây ra vụ cháy, gây những bất ổn trong chế độ của mình. Hình thức người La Mã bách hại các tín đồ Thiên Chúa giáo thường được áp dụng là quấn mền thiêu sống, đóng đinh trên thập tự giá, cho thú dữ xé xác v.v... Trong cuốn Biên niên sử 15 của Tacitus chép rằng: Họ bị quấn kín trong miếng da thú, rồi mang ra sân vận động trường làm trò chơi thể thao, người ta hò reo trong khi chó săn nhào vô cắn xé đến chết. Xác của họ sau đó thiêu cháy ban đêm thay cho đèn đường…
http://www.giaoly.org/vn/wp-content/...St.-Paul10.jpg
Thánh Phaolô tử vì đạo dưới thời Nero
Thánh Tông đồ Phêrô (Peter) và Thánh Sứ đồ Phao-lô (Paul) được cho là bị giết hại dưới thời hoàng đế Nero. Thánh Phêrô là giữ chức vị Giáo Hoàng đầu tiên của Giáo hội Kitô giáo được Chúa Giesu bổ nhiệm, đến năm 64 được cho là bị đóng đinh trên thập tự giá, nhưng đầu quay ngược xuống dưới. Thánh Phao-lô bị bắt tại Jerusalem, di lý sang Roma và được cho là bị hành quyết tại đây.
Triều đại hoàng đế Domitianus
Titus Domitianus (51 – 96) trị vì từ năm 81 đến khi qua đời. Hàng ngàn tín đồ Kitô giáo đã bị bức hại, trong số đó có vụ hành quyết quan cận thần Flavius Clemens cũng là em họ của hoàng đế, người vợ là Flavia Domitilla bị lưu đày ra đảo Pandateria. Sứ đồ Giăng (John) bị đày ra đảo Batmo làm thợ mỏ.
Triều đại hoàng đế Trajanus
Marcus Trajanus (53-117) lên ngôi vị hoàng đế La Mã từ năm 98 đến khi qua đời năm 117. Dưới triều đại của ông, một số vụ bức hại người Kitô giáo đã xảy ra như: xử tử Simeon em họ của Đức Giêsu, Giám mục Jerusalem bị xử đóng đinh trên thập tự giá năm 107, Ignace Giám mục thành phố Antioch bị đưa về kinh thành La Mã và bị xử tử cho chó xé xác. Trong thư gởi Thống đốc của xứ Bithynia, ông bày tỏ quan điểm đối xử với người Kitô giáo như sau: Khi xét xử những tín đồ Kito giáo không cần tìm chứng cứ bởi vì họ không đáng được bảo vệ trong thời đại chúng ta,…, chỉ khi nào họ chịu bỏ đạo thì sẽ được tha bổng.
Triều đại hoàng đế Aurelius
http://i172.photobucket.com/albums/w...h/Aurelius.jpg
Marcus Aurelius (121-180) lên ngôi năm 161 đến khi qua đời. Mặc dù ông có những tư tưởng lớn, và viết sách như những triết gia, nhưng ông phản đối quan điểm của Kitô giáo cho rằng con người được lên Thiên Đàng. Một đạo luật do ông đề xướng, xử phạt bất kỳ người nào dạy cho người dân tin vào sự sống nơi Thiên Đàng, đạo luật này mở đường cho việc bức hại các tín đồ Kitô giáo, hàng ngàn người đã bị hành quyết, trong đó có Thánh Justin Martyr. Một trong các vụ tàn bạo nhất chống Kitô giáo dưới triều đại Marcus Aurelius là cuộc đàn áp ở Lyons, xảy ra năm 177, hơn 48 Kitô hữu đã bị giết.
http://3.bp.blogspot.com/_jAr-z0nLqt.../Colosseum.jpg
Triều đại hoàng đế Severus
Hoàng đế Septimius Severus (146-211) lên ngôi năm 193. Đạo luật của ông ban hành buộc người dân tôn thờ thần linh La Mã, do vậy những người theo tôn giáo khác, nhất là Kitô giáo đều bị kết tội, hàng ngày đều có các vụ bức hại dưới nhiều hình thức như bắt giam, thiêu sống, chặt đầu... Vào năm 202 hoặc là 203 các nữ thánh Felicitas và Perpetua phải hy sinh vì đức tin của họ. Tài liệu chép rằng hai cô gái Felicitas và Perpetua vẫn thản nhiên ôm nhau, hôn nhau trước giờ bị ném cho thú dữ xé xác trong một lễ hội trước mắt rất đông công chúng. Những xứ đạo chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là tại Carthage, Alexandria (Bắc Phi), Roma và Corinth.
Triều đại hoàng đế Decius
http://i172.photobucket.com/albums/w...inh/Decius.jpg
Gaius Decius (201-251) nổi tiếng với việc phát động toàn thể dân chúng trong đế quốc La Mã không tôn thờ ai khác ngoài hoàng đế, phải làm lễ tuyên thệ suy tôn hoàng đế và dâng hiến cho hoàng đế, trước sự chứng kiến của chính quyền và sẽ được cấp giấy chứng nhận. Những người Kitô hữu vốn tôn thờ Thiên Chúa, giờ đây bị cho là không tuân lệnh nhà vua, và bị kết tội, vì vậy dưới thời hoàng đế Decius các vụ bức hại Kitô giáo lan rộng trên toàn đế chế La Mã, và có tổ chức với quy mô lớn chưa từng thấy, sử sách đã đặt tên những vụ bức hại điển hình thời kỳ này gắn liền với cái tên hoàng đế Decius, dùng từ Decian để chỉ sự bức hại bởi Decius.
http://i172.photobucket.com/albums/w...linh/cogai.jpg
Một vụ Decian thiếu nữ Kitô hữu trước mắt công chúng
Triều đại hoàng đế Valerius
http://i172.photobucket.com/albums/w...Valerianus.jpg
Publius Valerianus (200-260) là hoàng đế La Mã từ năm 253 đến năm 260. Tương tự như các hoàng đế tiền nhiệm, khi Valerianus lên ngôi cũng ra sắc lệnh buộc tất cả những người Kitô hữu phải tôn thờ thần linh La Mã, những người không tuân theo ý lệnh hoàng đế sẽ bị tử hình. Những người tử vì đạo thời Valerianus có Giáo Hoàng Sixtus I của kinh thành Roma và Giám mục Cyprian của thành phố lớn Carthage.
http://i172.photobucket.com/albums/w..._Colosseum.jpg
…đàn ông và phụ nữ, trẻ con và người lớn, thiếu nữ và thanh niên, mọi lứa tuổi…
Một bức thư còn lưu giữ của Dionysus miêu tả những vụ bức hại ấy như sau: Những người đàn ông và phụ nữ, trẻ con và người lớn, thiếu nữ và thanh niên, binh lính và dân thường, mọi lứa tuổi và xuất thân, có người bị tra tấn bằng đòn roi và thiêu sống, người khác bị xả thân dưới thanh kiếm, đành chịu khuất phục trong những cuộc đàn áp…
Triều đại hoàng đế Diocletianus
http://i172.photobucket.com/albums/w...Diocletian.jpg
Valerius Aurelius Diocletianus (244 - 311), lên ngôi Hoàng đế La Mã từ năm 284 cho đến năm 305. Vốn là một người ngoại đạo và lo lắng khi thấy số lượng tín đồ Thiên chúa giáo đang tăng lên rất nhanh, thời kỳ Diocletianus được đánh dấu thời kỳ cuối cùng của những sự bức hại tín đồ Thiên chúa giáo, tuy nhiên về mức độ đã ngược đãi họ nặng nề chưa từng thấy kể từ thời hoàng đế Nero, được gọi là những cuộc Đại Bức Hại (Great Persecution).
http://i172.photobucket.com/albums/w...ast_Prayer.jpg
Kitô hữu cầu nguyện lần cuối trước khi bị hành quyết trên vận động trường
Tác giả Herbert Workman rất đúng khi phát biểu trong cuốn sách nhan đề The Persecution in the Early Church (Sự bức hại thời kỳ đầu tiên) như sau: ”Giáo Hội có lẽ đã không bị bách hại, nếu như đã không quá hăng hái tích cực vâng theo mệnh lệnh của Thầy rao giảng Tin Mừng khắp nơi! Nhưng khi Kitô giáo ngưng rao giảng Tin Mừng nhanh chóng, thì không còn là Kitô giáo nữa” (Oxford University Press, 1980, trang 20).
Suốt ba thế kỷ chìm đắm trong sự bức hại, danh sách Kitô hữu tử vì đạo ngày càng dài thêm… Vậy ngọn gió nào đã làm cho Thiên Chúa giáo gượng dậy và hồi sinh? Câu hỏi này sẽ được tìm hiểu trong phần kế tiếp.
Bài 5 – THIÊN CHÚA ĐÃ AN BÀI…
Mặc dù Kitô giáo chìm đắm trong sự bức hại trải dài qua chín đời Hoàng đế Đế La Mã trong ba thế kỷ, danh sách Kitô hữu tử vì đạo ngày càng dài thêm… Nhưng có một sự thật là những gì Thiên Chúa đã an bài thì không thể thay đổi được!
Lịch sử phát triển Kitô giáo cho thấy cuộc truyền giáo không bị tàn lụi như ý muốn con người, mà ngược lại, đã mở rộng Giáo hội của Ðức Giêsu từ miền Đất thánh Jerusalem, gồm những người Do Thái đi theo Ðức Giêsu, đến những người dân ngoại ở nhiều nơi trên khắp Ðế Quốc La Mã và cho đến tận kinh thành Roma. Nhờ hệ thống đường bộ và đường thủy của người La Mã rất phát triển, nền văn hóa chung và một ngôn ngữ chung, đã tạo sự thuận lợi Kitô giáo phát triển nhanh chóng:
+ thông qua Ai Cập đến miền Bắc châu Phi
+ thông qua vùng Lưỡng Hà đến Ba Tư, Tây Á và Ấn Độ
+ thông qua Hy Lạp và La Mã đến toàn Âu Châu
Trong những thế kỷ đầu tiên, đã phát triển nền thần học và triết học Kitô giáo, xây dựng nên Thánh Kinh Tân ước, và các sách công vụ v.v… Một điều kỳ lạ, các nền văn minh Cổ Đại như văn minh Ai Cập, văn minh Hy Lạp, và văn minh La Mã đã tiếp nhận nhanh chóng hệ tư tưởng thần học của Kitô giáo. Điều này được minh chứng tại tất cả những thành phố lớn trong Đế quốc La Mã đã hình thành nên các Giáo phận Kitô giáo, đứng đầu bởi các Giám mục. Ngay tại kinh thành Roma của Đế quốc La Mã rộng lớn, Giáo phận Roma rất phát triển với số giáo dân ngày càng đông, trong 3 thế kỷ đầu tiên, đã có 21 vị Giáo Hoàng là người kinh thành Roma, trong tổng số 30 vị Giáo Hoàng đầu tiên trong lịch sử, các vị còn lại chia đều cho vùng Hy Lạp, Châu Phi và Trung Đông.
KHI HOÀNG GIA LA MÃ MANG ĐỨC TIN KITÔ
Flavius Valerius Aurelius Constantinus sinh ngày 27 tháng 02 năm 280, lên ngôi Hoàng đế vào năm 306 và trị vì Đế quốc La Mã hơn 30 năm cho đến khi ông mất vào năm 337. Triều đại của ông có nhiều sự kiện đáng lưu ý và gây ấn tượng sâu sắc đến người đời, ông trở thành vị vua vĩ đại trong lịch sử Hậu Cổ đại, với công lao gầy dựng nền văn minh châu Âu sau thời kỳ cổ điển.
http://i172.photobucket.com/albums/w...antinus_01.jpg
Hoàng đế Constantinus là một thiên tài và cũng gặp nhiều may mắn trong đời: cha ông là Constantius Chlorus từng làm tướng dưới thời các vị tiên đế, sau đó lên ngôi Hoàng đế chỉ trong 2 năm 305-306. Sau khi phụ hoàng Constantius Chlorus qua đời vào năm 306, ba quân đã tấn phong Constantinus làm Hoàng đế tại York (nước Anh ngày nay), mở ra triều đại của vị Hoàng đế vĩ đại Constantinus Đại Đế.
http://i172.photobucket.com/albums/w...vianBridge.jpg
Đại chiến tại cây cầu Milvian (Tranh Raphael)
Ông là người rất sùng đạo Kitô giáo và coi Thiên Chúa là ân nhân giúp ông đánh bại các kẻ thù của mình và danh chính ngôn thuận ngự trị Đế quốc. Tương truyền rằng trong đêm trước trận quyết định tại cây cầu Milvian chống lại lực lượng thù nghịch do Maxentius cầm đầu, Constantinus nằm chiêm bao thấy Chúa Giêsu hiện lên với cây Thánh giá, và Chúa khuyên ông nên cho các chiến binh vẽ hình Thánh giá lên chiếc khiên của họ. Trên đường hành quân, ông cho mời vài vị giáo sĩ Kitô giáo đến hỏi, và họ lý giải rằng nhà vua đã tận mắt chứng kiến Đức Giêsu và đó là biểu hiện của sự may mắn và sự chiến thắng. Thế rồi, đầu năm 312 Constantinus Đại Đế thân chinh kéo binh mã tinh nhuệ xông lên, đại phá tan nát quân địch và bản thân Maxentius bại vong, nhờ đó cuộc nội chiến La Mã kết thúc, ông kéo quân về kinh thành trong khúc ca khải hoàn.
http://i172.photobucket.com/albums/w...antinus_02.jpg
Ông là vị Hoàng đế đầu tiên của Đế chế La Mã tín ngưỡng Kitô giáo, đã ban Sắc lệnh Milano vào năm 313 bãi bỏ trừng phạt đối với những người theo Kitô giáo mà nhiều người đã tử vì đạo trong các cuộc thảm sát người theo Kitô giáo trước đây và trả lại các tài sản đã bị tịch thu của Giáo hội, chấm dứt các cuộc thảm sát tín đồ Kitô giáo trong toàn Đế quốc La Mã, ông hoàn toàn công nhận Kitô giáo được truyền bá trong Đế quốc La Mã. Qua đó, ông đã chuyển đổi dần nước La Mã từ một Đế quốc Đa Thần giáo trở thành một Đế quốc Kitô giáo hùng mạnh mở đường cho những năm tháng vàng son của Đế quốc La Mã sau này. Đây là một trong những thay đổi lớn nhất trong lịch sử nhân loại, thay đổi hẳn bộ mặt của nền văn minh La Mã lâu đời. Ông được vinh danh là vị lãnh đạo đầu tiên trong lịch sử văn minh phương Tây đã ban bố chính sách tự do tôn giáo.
http://i172.photobucket.com/albums/w...tantinople.jpg
Hoàng hậu Helena bên Thánh giá
Các học giả tin rằng Hoàng đế Constantinus đã được nhận thánh lễ từ nhỏ, và theo Kitô giáo từ thời trẻ do chính mẹ của ông là Hoàng hậu Helena Augusta (246-330) dẫn dắt. Trong suốt 30 năm dưới triều đại của mình, Hoàng đế Constantinus đã bảo trợ Giáo hội về mặt tài chính, xây dựng nhiều thánh đường, ban những đặc quyền, miễn thuế cho các giáo sĩ, thăng chức những người Kitô giáo tới những vị trí cao trong nhà nước, và trả lại những tài sản tịch thu trong những cuộc thảm sát các thời kỳ trước.
Triều đại của Hoàng đế Constantinus đã thiết lập một tiền lệ cho một vị trí Giáo hoàng trong Giáo hội Công giáo. Hoàng đế Constantine tự cho mình chịu trách nhiệm trước Thiên Chúa về sức khỏe, về tâm linh của mọi thần dân trên đất nước của ông, và do đó ông có trách nhiệm duy trì giáo lý, nhưng người giữ gìn sự đúng đắn của giáo lý không ai khác chính là Giáo hoàng do Giáo hội quyết định.
Dưới thời Hoàng đế Constantinus, một số quy định về nghi thức trong Giáo hội hình thành và sử dụng đến ngày nay như: bánh thánh bắt đầu có từ thời kỳ này, Giáo hoàng đội mũ ba tầng, ấn định Chúa Nhật là ngày nghỉ dành để tưởng niệm Chúa Phục Sinh, đặt mão gai có đinh sắt trên tượng Chúa chịu nạn, thiết lập nghi thức trao dây Pallium vẫn còn được dùng tới ngày nay, lịch những ngày lễ tôn giáo được biên soạn .v.v…
Những nhà thờ nổi tiếng được xây dựng dưới triều đại của ông bao gồm Nhà thờ Thánh Peter, Nhà thờ Holy Sepulchre.
http://i172.photobucket.com/albums/w...onstantine.jpg
Nhà thờ thánh Peter (St. Peter's Basilica) được khởi công xây dựng khoảng 326-330, và mất 30 năm để hoàn thành. Trong 12 thế kỷ sau đó, ngôi nhà thờ vẫn là biểu tượng chính của kinh thành Roma. Bức tranh của họa sĩ Raphael vẽ năm 1520 cho thấy nội thất của Nhà thờ Thánh Peter. Cảnh trung tâm bức tranh cho thấy sự sắp xếp bàn thờ thời kỳ ban đầu, bốn cây cột Solomon phía trước bàn thờ được mang về từ chính Nhà thờ Solomon từ miền Đất Thánh. Cũng từ nền móng Nhà thờ thánh Peter thời Hoàng đế Constantinus, đã được dựng nên ngôi nhà thờ vĩ đại mang cùng tên của thủ đô Roma ngày nay.
http://i172.photobucket.com/albums/w..._Sepulchre.jpg
Bên trong Nhà thờ Mộ chúa
Nhà Thờ Mộ Chúa (Church of the Holy Sepulchre) được Hoàng đế Constantinus cho xây dựng vào năm 326 trên ngọn đồi thành Jerusalem tại miền Đất Thánh, nơi các tín đồ Kitô Giáo tin rằng đó là ngọn đồi Golgotha trong Thánh Kinh Tân Ước ghi chép là nơi Chúa Giêsu chịu nạn trên cây thánh giá. Hoàng hậu Helena dù đã ở tuổi 80, nhưng bà vẫn quyết đến Jerusalem với hy vọng tìm lại cây Thánh giá của Giêsu. Sau nhiều năm quyết tâm tìm kiếm, ba cây thập tự giá đã được tìm thấy trên núi Canvê cùng với các mũi đinh và tấm bảng gắn trên thập tự giá, đã được đặt trang trọng tại gian chính nhà thờ.
http://i172.photobucket.com/albums/w...icule-tomb.jpg
Nơi Chúa Giêsu chịu nạn
Hoàng hậu Helena sau đó năm 327 còn cho xây dựng Nhà thờ Giáng Sinh (The Church of Nativity) tọa lạc cách thành phố Jerusalem 8 km về hướng Nam, với mong ước của bà để phục dựng chứng tích ngay trên hang đá BêLem (Bethlehem) nơi Chúa Giêsu giáng sinh. Nhà thờ Giáng Sinh ở BêLem là một trong những nhà thờ cổ nhất trên thế giới có sinh hoạt liên tục từ lúc xây dựng vào thế kỷ thứ 4 đến ngày nay.
Tham khảo Bài 1 – Hang đá Bê Lem
http://thegioivohinh.com/diendan/sho...42&postcount=2
Đối với đức tin Kitô giáo tin rằng Hoàng hậu Helena Augusta, mẹ của Constantinus dường như đã được Thiên Chúa chọn và trao nhiệm vụ dẫn dắt Constantinus trong cuộc đời sự nghiệp. Nhiều giai thoại được ghi chép về những lần Constantinus chiêm bao thấy Chúa Giêsu hiện ra, hoặc có nhiều lần Thiên Sứ đến dẫn dắt ông làm những việc cần làm, hoặc đi đến những nơi cần đến. Hoàng đế Constantinus là người có công lớn phục hưng Giáo hội Kitô giáo, sau thời kỳ Chúa Giêsu và Thánh Phaolô, để vinh danh công lao phụng sự Thiên Chúa, Giáo hội đã phong thánh chức cho Hoàng đế Constantinus và mẹ ông là Hoàng hậu Helena.
Với các sự kiện lớn dưới triều đại Constantinus như: Ban hành sắc lệnh Milano cấm bức hại Kitô giáo trên toàn Đế quốc La mã, hỗ trợ tài chính cho Giáo hội kinh thành Roma, ban bố đặc quyền cho Giáo hoàng, và xây dựng những thánh đường lớn tại thủ đô Roma, và ý nghĩa 4 cây cột lớn Nhà thờ Solomon cổ kính miền Đất Thánh Jerusalem được đem về xây dựng Nhà thờ Thánh Peter tại kinh thành Roma, tất cả là những nền móng đầu tiên mà Hoàng đế Constantinus tạo dựng từ thế kỷ thứ 4 đầu Công Nguyên, để Kitô giáo có sự chuyển ngôi từ Miền đất thánh Jerusalem sang Roma được thực hiện về sau này.
Lịch sử còn chứng kiến rất nhiều bước thăng trầm vào những thế kỷ sau đó, chúng ta sẽ tóm lược ở phần tiếp theo.