Liên hoan Chầu văn Hà Nội lần thứ nhất

TP - Liên hoan Nghi lễ Chầu văn Hà Nội lần thứ nhất do Sở VHTT&DL Hà Nội tổ chức theo chủ trương của Bộ nhằm kiểm kê, lập hồ sơ trình Chính phủ công nhận Nghi lễ Chầu văn của người Việt là di sản văn hóa quốc gia và trình UNESCO công nhận là di sản của nhân loại.

http://www.tienphong.vn/ImageHandler...6273&Width=400

Hoạt động lên đồng từng được coi là mê tín nay đã được thừa nhận. Ảnh: N.M.Hà .
Nghi lễ chầu văn nằm trong danh sách 30 di sản đề nghị Chính phủ công nhận, ở hạng mục Nghi lễ và tập quán xã hội. Hát văn chỉ là một thành phần trong đó. Theo GS Ngô Đức Thịnh thì từ phía Nam của đồng bằng Bắc Bộ, nghi lễ chầu văn hay còn gọi là hầu đồng hiện phát triển khắp cả nước, nhưng nhìn đi nhìn lại thì Hà Nội chính là nơi hội tụ nhiều tinh hoa nhất.

Chính vì vậy Hà Nội là địa bàn quan trọng trong công tác kiểm kê làm hồ sơ. Khoảng 40 nhóm chầu văn đang hoạt động tại 29 quận huyện thuộc địa bàn Hà Nội được chia thành 4 cụm sẽ “đua tài” tại 4 đền từ ngày 25 đến 30/9 để tìm ra 10 nhóm tiêu biểu tham gia trình diễn tại rạp Công Nhân dự kiến vào 4 và 5/10. Mỗi nhóm sẽ trình diễn trong một khoảng thời gian quy định 3 giá đồng, bao gồm 1 giá nam, 1 giá nữ và 1 giá trung (bé).

http://images.danviet.vn/Images/Uplo...7/IMG_0898.JPG

Ông Nguyễn Khắc Lợi (Phó Giám đốc Sở VHTT&DL Hà Nội) nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường diễn ra nghi lễ hầu đồng- phải là các đền phủ. Nhưng vì không có nơi nào chứa được đông người nên buộc Sở phải chọn rạp Công Nhân và sẽ dùng các đạo cụ để biến nơi này thành địa điểm phù hợp để lên đồng. Ngoài ra một số tiết mục hát văn lời mới cũng sẽ được trình diễn vào đêm cuối cùng. Liên hoan không trao giải thưởng.

Về tiêu chí để lựa chọn các nhóm hầu đồng tiêu biểu, GS Ngô Đức Thịnh (Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn văn hoá tín ngưỡng Việt Nam) cho hay sẽ ưu tiên các nhóm thực hiện đúng quy định của BTC. Các quy định này mang tính hạn chế sự “thăng hoa” tự phát trong khi lên đồng. Chẳng hạn, BTC không cấm hút thuốc nhưng sẽ không chấp nhận kiểu một lúc hút vài điếu khi thanh đồng lên các giá Cậu. Việc tung tiền lộc cũng sẽ được hạn chế tối đa và thay bằng hiện vật. Ngoài ra, các chuyên gia tuyển chọn sẽ đánh giá cao các nhóm nào giữ được bản sắc địa phương.

Nghi lễ hầu đồng đã được các nhà hát chèo chắt lọc đưa lên sân khấu thành nghệ thuật trình diễn. Cho đến nay có khoảng 7-10 giá đồng đã được sân khấu hóa thành công. Liên hoan Nghi lễ Chầu văn Hà Nội sẽ là dịp để khán giả đại trà biết thế nào là lên đồng với các nghi lễ thật trong đời sống.

N.M.H

Di sản chầu văn: nhiều người quan tâm

Nhiều vấn đề từng được coi là nhạy cảm đã được thẳng thắn đặt ra tại tọa đàm "Bảo tồn và phát huy giá trị của nghi lễ chầu văn trong đời sống xã hội đương đại".

Tọa đàm diễn ra trong khuôn khổ Liên hoan nghi lễ chầu văn Hà Nội lần thứ nhất do Sở VH-TT&DL Hà Nội tổ chức, thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu văn hóa, các nghệ nhân và đông đảo người dân.

http://m.f9.img.vnexpress.net/2013/0...1380008282.jpg

Liên hoan nghi lễ chầu văn Hà Nội diễn ra hai đợt (từ ngày 25 đến 30-9 tại bốn đền lớn và từ ngày 4 đến 5-10 tại rạp Công Nhân) thu hút khán giả đến xem chật cứng. Liên hoan được tổ chức để thực hiện chủ trương của Bộ VH-TT&DL về kiểm kê, lập hồ sơ trình Chính phủ công nhận nghi lễ chầu văn của người Việt là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và trình UNESCO công nhận nghi lễ chầu văn là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Tuy vậy, ngay ở cái tên của liên hoan và tên của tọa đàm, cụm từ "nghi lễ chầu văn" bị GS Tô Ngọc Thanh phản đối: "Chầu văn là một tín ngưỡng, một niềm tin vào một vũ trụ. Tại sao lại gọi là nghi lễ? Nghi lễ chỉ là một hành động, thắp hương cũng gọi là nghi lễ. Tôi đề nghị gọi là "tín ngưỡng thờ Mẫu". Nếu không xin cứ để chầu văn. Nhân dân đã tóm lược tất cả vào trong từ đó rồi".

Tại tọa đàm, quan thầy chủ nhang Nguyễn Thị Bích Loan chia sẻ: "Không như đạo Phật vốn có hệ thống kinh sách rất phong phú, đạo Mẫu không có nhiều tài liệu cho lắm, những phép tắc hành đạo thì lại càng hiếm hoi". Bà Loan cho rằng sự thiếu hụt đó dẫn đến sự lệch lạc trong quá trình thực hành tín ngưỡng (mà bà gọi là "tu hành"): "Có người tín quá hóa cuồng tín, có kẻ thì chẳng tín cũng ra hầu lại hóa ra đồng đua, đồng đú. Một bộ phận không nhỏ vì còn bán tín bán nghi không hiểu luật nhân quả, nên khi thấy ra hầu thánh rồi mà những điều mình mong ước chưa thành hiện thực thì quay lại trách móc thánh. Ví dụ: "Hầu như thế mà chẳng thấy lộc đâu" hay "hầu như thế mà không thăng quan tiến chức". Bà kết luận đã đến lúc cần đưa ra một bộ tài liệu mang tính chất chuẩn mực về sứ mệnh của thanh đồng, phép tắc hầu thánh, và bà kêu gọi sự hợp tác chấp bút của các nhà nghiên cứu.

Vậy nhưng TS Vũ Hồng Thuật (Bảo tàng Dân tộc học, làm luận án tiến sĩ về hầu đồng ở Trung Quốc) lại khẳng định những tài liệu đó có cả, chẳng qua do các ông bà đồng không biết Hán Nôm không đọc được. Tuy nhiên những tài liệu này lại được lưu trữ bởi tộc người Kinh (chiếm 23 vạn người) ở Trung Quốc. Hiện nay, một số nghệ nhân người Kinh (chơi đàn hoặc làm thầy cúng) được nhà nước Trung Quốc công nhận hằng tháng được cấp 3.000 tệ, tương đương 11 triệu đồng VN.

TS Lưu Minh Trị - chủ tịch Hội Di sản văn hóa Thăng Long - cho rằng: "Cần sớm có văn bản pháp luật về quản lý đối với tín ngưỡng thờ Mẫu, tiến tới công nhận đạo Mẫu là một tôn giáo". Ở góc độ khác, TS Lê Thị Minh Lý phát biểu: "Đừng nghĩ rằng Nhà nước có thể quản lý tất cả. Chúng ta hãy để cho di sản phát triển bình thường, tự nhiên như nó vốn có. Đừng nghĩ xin Nhà nước một khoản tiền rồi chia lại cho cộng đồng. Theo kiểu đó chúng ta đã thất bại trong rất nhiều việc rồi".

Bà Lý chia sẻ những kinh nghiệm bảo tồn của Hàn Quốc đối với một tín ngưỡng tương tự. Tín ngưỡng này ở Hàn Quốc phát triển và được công nhận như một dịch vụ tâm linh. Cộng đồng thực hành tín ngưỡng được nhà nước Hàn Quốc tạo điều kiện để kết nối, sinh hoạt thường xuyên với sự tham gia của nhà nghiên cứu, quản lý để nâng cao nhận thức, giúp họ loại trừ những lệch lạc trong thực hành có khả năng ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội. TS Minh Lý khẳng định: "Tại các cuộc hội thảo quốc tế, người ta đều thống nhất với nhau rằng hình thức lên đồng (shaman) là di sản của châu Á cần bảo vệ".

(tuoitre)

[QUOTE=Love_Tamlinh;1222818]Di sản chầu văn: nhiều người quan tâm

Nhiều vấn đề từng được coi là nhạy cảm đã được thẳng thắn đặt ra tại tọa đàm "Bảo tồn và phát huy giá trị của nghi lễ chầu văn trong đời sống xã hội đương đại".

Tọa đàm diễn ra trong khuôn khổ Liên hoan nghi lễ chầu văn Hà Nội lần thứ nhất do Sở VH-TT&DL Hà Nội tổ chức, thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu văn hóa, các nghệ nhân và đông đảo người dân.

http://m.f9.img.vnexpress.net/2013/0...1380008282.jpg

Tại tọa đàm, quan thầy chủ nhang Nguyễn Thị Bích Loan chia sẻ: "Không như đạo Phật vốn có hệ thống kinh sách rất phong phú, đạo Mẫu không có nhiều tài liệu cho lắm, những phép tắc hành đạo thì lại càng hiếm hoi". Bà Loan cho rằng sự thiếu hụt đó dẫn đến sự lệch lạc trong quá trình thực hành tín ngưỡng (mà bà gọi là "tu hành"): "Có người tín quá hóa cuồng tín, có kẻ thì chẳng tín cũng ra hầu lại hóa ra đồng đua, đồng đú. Một bộ phận không nhỏ vì còn bán tín bán nghi không hiểu luật nhân quả, nên khi thấy ra hầu thánh rồi mà những điều mình mong ước chưa thành hiện thực thì quay lại trách móc thánh. Ví dụ: "Hầu như thế mà chẳng thấy lộc đâu" hay "hầu như thế mà không thăng quan tiến chức". Bà kết luận đã đến lúc cần đưa ra một bộ tài liệu mang tính chất chuẩn mực về sứ mệnh của thanh đồng, phép tắc hầu thánh, và bà kêu gọi sự hợp tác chấp bút của các nhà nghiên cứu.

Hãy đọc, tụng toàn bộ Quang Minh Tu Đức( Kinh Mẫu- phần giáng ở Việt nam đăng trong mục Nội Đạo, Kinh chùa Tuyết, Chùa Tiên, Tứ Bất Tử, Kim Kinh Ngọc Quyển, Ngọc Hoàng phả độ tôn kinh, 20 bài kinh luyện đạo tứ thời, Tu đức Tâm Kinh, 9 bài kinh về: An nam Quốc tổ Hùng vương, Quốc Mẫu Tây thiên, Trưng vương, Trần triều, Tam vị Trúc lâm Yên tử, Mẫu Thượng ngàn...gồm hơn chục bộ vẫn đang còn chưa đăng hết) rồi hãy kết luận là Kinh Quang Minh Tu Đức có phải Kinh của Đạo Mẫu hay Thiên Đạo hay không?. Quang Minh Tu Đức được giáng trong thời kỳ Nhà Lê, Nhà Nguyễn? Thời đó Nam Hải Giáng Sinh Quán Thế Âm Linh Cảm Bạch Y Tuyết Sơn Bồ Tát giáng trần. Thời Nhà Lê giáng vào Họ Hoàng ở Thanh Hóa, thời Nhà Nguyễn giáng vào Họ Hoàng ở Sơn Tây ( Hà Nội)?. Nam Hải Giáng Sinh Quán Thế Âm Linh Cảm Bạch Y Tuyết Sơn Bồ Tát chính là hình ảnh Phật Quán Âm giáo chủ Quang Minh trong sơ đồ hình ảnh Tứ Phủ?...có Nhật Nguyệt thì mới Quang Minh, Quang Minh là từ thường xuất hiện trong văn chầu. Tu theo Quang Minh Tu Đức xem có yêu Tổ Quốc, kính Thiên kính Địa, biết cội nguồn gốc rễ, biết Tổ tiên hiển linh công trạng ra sao mà noi gương phát huy truyền thống hơn 4000 năm dựng nước, giữ nước....xem có phải ông ta nói có đức mặc sức mà ăn, xem có phải nhờ ông cha tu đức mà có đức, có đức nên chiến thắng bao ngoại xâm, có đức mà 1000 năm bị đô hộ vẫn thoát ra được không, có đức mà thời chống Pháp đã giành lại và lập nên nhà nước như ngày nay, thắng Mỹ nên thống nhất được đất nước nên non sông một dải rộng dài? đất liền, biển đảo, hình chữ S có nghĩa là sang và sáng không?

Do có đức lớn nên Mẫu mới ban cho nên mới có được, Mẫu ban mới có ghi trong sách Trời, sách Đời; đã ghi trong sách Trời thì sao gọi là xâm lược, đã ghi trong sách Trời thì mới đòi được.( hãy đọc lại: Nam Quốc Sơn Hà Nam Đế cư, Tuyệt nhiên định phận tại Thiên Thư... Có nhiều vấn đề ghi trong sách đời nhưng không ghi trong sách Trời nên gọi là xâm lược, người Việt nam yêu hòa bình, không đi xâm lược, chỉ giữ gìn độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ, lấy chí nhân thay cường bạo, đánh thắng nhưng không làm mất mặt kẻ xâm lược, cấp phương tiện và lương thảo cho về, đánh cho cút, đánh cho nhào...Mẫu dạy tuy mầu da tiếng nói khác nhau, nước to, nước nhỏ, giàu nghèo khác nhau nhưng đều phải tu theo Mẫu dạy thì thế giới mới tiến tới Đại đồng, Đại đồng tuy xa nhưng không thể không tu để tiến tới cũng như thành Phật thì rất khó nhưng không thể không tu để thành Phật...)


Có phải ở Miền trung cũng thờ Mẫu, Miền nam cũng thờ Mẫu: Mẫu Liễu Hạnh, Mẫu Thiên Y A Na, Mẫu Chúa Xứ người thì giáng sinh làm người Việt, người giáng sinh là người Chăm sao đều độ cho người Việt và các dân tộc khác tín ngưỡng Mẫu, có phải tuy màu da tiếng nói khác nhau nhưng cùng khởi nguyên, khái niệm đồng bào mà Bác Hồ dạy có phải nhằm thống nhất tư tưởng, đoàn kết các tôn giáo, dân tộc, tự do tín ngưỡng...

Có phải chỉ có tín ngưỡng và theo đạo Mẫu thì mới có khái niệm đồng bào, cùng Cha Lạc Long Quân, Mẫu Âu Cơ, cùng Quốc Tổ Vua Hùng không.

Theo Đạo Mẫu mới thờ Cha kính Mẹ, Từ đường Tổ Tiên, biết cội nguồn gốc rễ.

Thánh Thần hiển linh đều thuộc về tiên tổ.

Theo Đạo Mẫu thì Thần Thánh Tiên Phật đều trên bình diện để độ cho chúng sinh nhưng mức độ khác nhau bởi phước đức.

Mẫu độ cho phần xác và dạy Đạo, chữ Đạo thì bao la rộng lớn khó giải thích hết nghĩa của chữ Đạo ví như làm con người thì phải biết cội nguồn, thờ cha kính mẹ, phải học và hành điều thiện, biết có Trời Đất, ông bà Tổ tiên, phải kính, phải hiền,hiếu, nhân, nghĩa, trí, lễ, dũng,...phải tu cho nhiều phước đức, có đức mặc sức mà ăn, phải trung với nước, sinh ra ở đâu thì do duyên, phải tôn thờ Tổ tiên, Thánh, Thần, Tiên, Phật, phải thương yêu muôn loài chúng sinh, biết rằng bệnh tật do nghiệp chướng, phải tu Phật để giải nghiệp chướng của bản thân và oan sai của dòng tộc, một người tu cả họ được nhờ, làm nhân ác thì quả ác, làm nhân thiện thì quả lành, ai cũng phải theo lời Mẫu dạy tu Phật để có đức lớn mới độ được nhiều, thánh thần đều tu Phật, Thánh thần hướng cho trăm họ hướng về cội nguồn, con người không thể tồn tại ngoài dòng tộc, dân tộc, đất nước. Phản bội Tổ quốc thì không thể có phần độ của hồn thiêng sông núi - Thần linh đất nước và không thể tấn tu được,...ở Việt Nam khái niệm Phật Thánh - Trời Phật gắn liền trong ngôn từ và Pháp tu. Tu phải được cả xác thanh sạch và hồn thì trong sáng. Hiện nay sự phụng nghi, cúng lễ còn có nhiều điều chưa hiểu rõ nên làm sai hiểu sai là chuyện thường. Chúng ta hay nói về phần sai của thanh đồng mà kết là hầu thánh là mê tín. Có mê chứ không phải không có: không biết mà theo là mê, có đua có đú, có buôn thần bán thánh có nhiều người trục lợi, hầu đồng là phần nghệ thuật của Đạo Mẫu dành cho người có nợ Tứ Phủ ( Thiên- Địa- Thoải-Nhạc phủ) ai cũng nợ tứ phủ phải trả nợ bằng cách giúp đỡ người khác không vụ lợi vì lạm dụng của Trời: Khí của Trời, lúa gạo của Trời đất sinh ra, nước con người uống, khí hậu, phong thủy con người hưởng, từ khi được cắt rốn chào đời bằng cách khóc oe đã thở độc lập sống nhờ khí trời, khát uống sữa, nước, cháo, bột, khí nóng lạnh không phải thuộc về Tứ Phủ quản lý sao. Trả nợ tứ phủ không phải là cúng to, mâm cao cỗ đầy mà bằng việc làm theo nghĩa của Chữ Đạo nêu trên, tất nhiên phải có nghi lễ tượng trưng, Trời Phật Thánh Thần phóng quang tiếp điển qua nước cúng, hoa quả mà người ta thọ dụng sẽ nhận được năng lượng tế vi của các tầng cõi mà khỏe lên, khi dự lễ lại tồn tại trong môi trường năng lượng đặc biệt mà thấy khỏe vì nhờ đó được thanh lọc trần trược bớt đi tại nơi thực sự có thanh điển. Chủ yếu là các ngài chứng tâm, không phải tốt lễ dễ cầu, con người tạo phước ở mọi nơi mọi lúc nhưng khi về nơi thờ tam Tứ Phủ có lễ bạc lòng thành thì nhận được năng lượng ở nơi đó sau lễ trở về thấy may mắn, mạnh khỏe đó là kết quả của việc tu đức,...Trong cả ngôi đền bao người lễ nhưng mấy người cầu cho đất nước tốt đẹp an bình hạnh phúc chủ quyền tòan vẹn lãnh thổ được đảm bảo, thế giới được hòa bình...đa số cầu tài, lộc, thăng chức, thắng quả. Lời cầu đó không bao giờ được chứng. Trong số đó vẫn có người cầu cho ngôi nhà chung được tốt đẹp mà lại không có lễ to, chỉ 1 quả cau, 1 nén hương, 1 bông hoa, chén nước mà lại nhận được nhiều. Vì có thần nên có thần vẫn ăn mặn, thần ăn chay, và ở cõi thấp vẫn có thọ dụng như trần thế nên có cúng mặn, có tiền vàng nhưng ít. Thánh Tiên Phật chứng nhưng không thọ dụng đồ mặn, chứng để thần thọ dụng. Phép của Mẫu là ít hóa nhiều, thiếu hóa đủ chứng cái tâm trong đồ lễ và như vậy một kênh thông tin, kênh năng lượng được dẫn truyền tức khắc: cái may sẽ tới ( làm tốt thì gặp may - không làm tốt thì không hưởng), cái khỏe sẽ tới,...

Nhờ Mẫu, Thánh, Tiên, Thần nên quá khứ cùng với hiện tại tấn tu của chúng ta cùng chúng ta đi tới tương lai tốt đẹp.

Đa số chưa có cái may hầu Thánh, hầu Mẫu được các Thánh hoặc Mẫu linh giáng dạy Đạo nhiều ngày, nhiều giờ. Biết bao điều bổ ích nhờ hầu Mẫu, hầu Thánh cho việc tu, việc phụng sự đất nước.

Tại buổi hầu đồng hầu như chỉ thấy Thánh tráng bóng thôi. Mẫu ngự ghế dạy Đạo, ban Pháp ở hoàn cảnh khác ít ai có duyên nên chưa mấy người thấy được cái giá trị chân chính ấy.

Người có nợ Tứ phủ hầu đồng không phải là người được đặc cách làm ghế Thánh. Người làm ghế Thánh không phải hầu đồng theo thể nghệ thuật.

Người không còn nợ Tứ phủ lại Kinh kệ nhiều đâu có phải dùng vàng mã vẫn chứng vì kinh kệ, tụng niệm đã tạo ra phước báu, hồi hướng cho chúng sinh thì ai ai đều được hưởng. Có người tu xuất gia nhưng vẫn còn nợ Tứ Phủ. Có người tu tại gia nhưng hết nợ Tứ phủ. Đầu tiên là trả nợ sau mới có tích lũy phước báu...

Trả nợ tứ Phủ bằng việc thiện không tính toán vụ lợi, bằng sự cống hiến cho đất nước trăm họ dân tộc những việc làm tốt, thiện nguyện, kinh sách, niệm Phật, tụng Kinh Phật, Thánh hồi hướng cho chúng sinh, hồi hướng cho ngôi nhà chung vững bền,...cũng phải có lễ mọn lòng thành, và phải về nơi thờ Tổ tiên ở quê, nơi thờ thành hoàng, thờ Mẫu, Chùa, Thờ Quốc Tổ, nơi thờ Thánh nhân thần nhân, thờ Thiên thờ Địa...

Người Việt nhà nào cũng có bàn thờ dù đi bốn phương trời cũng mang bàn thờ đi theo, đi rồi cũng về quê thăm mồ mả, quê hương, kính lễ Vua Hùng, Thánh thần hiển linh.

Tại sao không xiển dương Đạo Mẫu - Đạo Hiếu? tại sao không biết Đạo Mẫu ở Việt Nam có Kinh sách và pháp tu?

Rất nên sửa lại vì không nhận mình có Đạo và bị coi là không có Đạo.

Viết ra thì rất dài nên tạm dừng ở đây.