Thuốc chữa "tắt lửa lòng"

Thuốc chữa "tắt lửa lòng"

Chức năng của buồng trứng suy thoái, lượng hormone trong cơ thể suy giảm là nguyên nhân gây nên chứng "tắt lửa lòng" ở phụ nữ giai đoạn khoảng từ 45-55 tuổi.
Theo Đông y, nguyên nhân chủ yếu dẫn tới "Hội chứng mãn kinh" là do thận khí suy kiệt, chức năng của hai mạch xung và nhâm - gắn liền với chức năng sinh sản ở nữ giới - đã suy thoái, khiến âm dương mất cân bằng, khí huyết không điều hòa, chức năng Tạng phủ Kinh lạc bị rối loạn gây nên.
Lương y Huyên Thảo (Hà Nội) cho biết, phải căn cứ vào biểu hiện cụ thể ở từng người mà chọn những bài thuốc thích ứng theo nguyên tắc "Biện chứng luận trị".
Xin ghi lại những bài thuốc của ông đã được nhiều "quý bà, quý cô" chữa trị có hiệu quả.
Bài 1: Can uất đảm hư
Biểu hiện: Tinh thần u uất, hay than thở, hồi hộp, trống ngực, hoảng hốt vô cớ, bồn chồn, đứng ngồi không yên, ngực sườn hoặc hai bầu vú đau tức, kinh nguyệt rối loạn. Chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi mỏng, mạch huyền tế (căng, nhỏ).
Phép chữa: Sơ can giải uất, an thần định chí.
Bài thuốc tiêu biểu là Sơ can an thần thang: Sài hồ 9g, chỉ xác 9g, hương phụ 9g, bạch thuộc 9g, xuyên khung 9g, cam thảo (nướng) 9g, phục thần 15g, viễn chí 5g, xương bồ 6g, mẫu lệ 30g. Nấu với 1.200 ml nước, sắc lấy 300 ml, chia ra uống 3 lần trong ngày, cách xa bữa ăn. Riêng vị mẫu lệ cần sắc trước khoảng 20 phút, sau đó cho các vị còn lại vào cùng sắc.
Gia giảm theo chứng: Nếu thường hay bồn chồn, hoảng hốt, thêm: Toan táo nhân 12g, để tăng cường tác dụng an thần định chí; Kinh nguyệt rối loạn nặng, thêm: đương quy 9g, ích mẫu thảo 15g, thỏ ty tử 15g, để tăng cường dưỡng huyết điều kinh.
Bài thuốc 2: Thận suy, can vượng
Biểu hiện: Đau đầu, váng đầu, choáng váng, tai ù, lòng bàn chân, bàn tay hâm hấp nóng, nóng từng cơn, vã mồ hôi, người bồn chồn, trống ngực, dễ nổi giận, mất ngủ, kinh nguyệt rối loạn. Chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng mỏng. Mạch huyền tế sác (nhỏ, nhanh).
Phép chữa: Tư âm ích thận, bình can tiềm dương.
Bài thuốc tiêu biểu là Tư âm trấn kinh thang: Trí mẫu 9g, hoàng bá 9g, sinh địa 15g, sơn thù du 9g, đan bì 9g, trạch tả 12g, thiên mã 9g, câu đằng 15g, thạch quyết minh, trân chu mẫu 30g, tang ký sinh 12g, đỗ trọng 12g. Nấu với 1.200 ml nước, sắc lấy 300 ml, chia ra uống 3 lần trong ngày vào lúc đói bụng, Thạch quyết minh sắc trước khoảng 20 phút, còn câu đằng cho vào sau (trước khi bắc thuốc ra khoảng 5 phút).
Gia giảm tùy theo chứng: Nếu kinh huyết quá nhiều, thêm: thiên môn đông 15g, a giao 9g, để tăng cường tác dụng tư thận, chỉ huyết (cầm máu); Chu kỳ kinh nguyệt không ổn định, thêm: đương quy 9g, thỏ ty tử 15g, để tăng cường bổ thận, điều kinh; Bồn chồn, hồi hộp, mất ngủ, thêm: hoàng liên 5g, nhục quế 2g, toan táo nhân 12g, mẫu lệ 30g (sắc trước) để tăng cường tác dụng dưỡng tâm, an thần.
Bài thuốc 3: Tâm tỳ lưỡng hư
Biểu hiện: Trống ngực, bồn chồn, mất ngủ, hoảng hốt vô cớ, hay quên, tinh thần khó tập trung, uể oải, người mệt mỏi, đuối sức, ăn không ngon miệng, tiêu hóa kém hoặc kinh nguyệt kéo dài dai dẳng. Chất lưỡi nhạt, rêu lưỡi trắng, mạch tế nhược (nhỏ, yếu).
Phép chữa: Ích khí bổ huyết, dưỡng tâm an thần.
Bài thuốc tiêu biểu: Quy tỳ thang gia giảm: Đẳng sâm 15g, hoàng kỳ 20g, bạch truật 12g, cam thảo (nướng) 6g, đương quy 9g, long nhãn 9g, toan táo nhân 12g, phục thần 12g, viễn chí 6g, mộc hương 6g. Nấu với 1.000 ml nước, sắc lấy 300 ml, chia ra uống 3 lần trong ngày vào lúc đói bụng.
Gia giảm tùy theo chứng: Kinh nguyệt dai dẳng mãi không thôi, thêm: Tiên hạc thảo 15g, ô tặc cốt 15g, để tăng cường tác dụng điều kinh chỉ huyết (cầm máu); Trống ngực, tim loạn nhịp, tăng cam thảo lên 9g, thêm quế chi 9g, sinh địa 12g, mạch đông 12g, để ôn thông tâm dương, tư dưỡng tâm âm.
Bài thuốc 4: Thận âm, thận dương đều hư
Biểu hiện: Váng đầu, hoa mắt, tai ù, hay quên, lưng gối mỏi yếu hoặc đau nhức, chịu nóng và chịu lạnh đều kém, tắt kinh sớm, ham muốn tình dục suy giảm. Chất lưỡi đỏ nhạt, rêu lưỡi mỏng, mạch trầm tế vô lực (chìm, nhỏ, yếu).
Phép chữa: Ôn thận ích tinh, điều lý âm dương.
Bài thuốc tiêu biểu là Nhị tiên thang gia vị: Tiên mao 9g, tiên linh tỳ 9g, ba kích thiên 9g, tri mẫu 9g, hoàng bá 9g, đương quy 9g, thỏ ty tử 15g, thục địa 15g, sơn dược 15g, sơn thù du 9g, câu kỷ tử 15g, tang ký sinh 15g. Nấu với 1.000 ml nước, sắc lấy 300 ml, chia ra uống 3 lần trong ngày vào lúc đói bụng.
Gia giảm theo chứng: Tinh thần ủ rũ đuối sức, thêm: Hoàng kỳ 15g, đẳng sâm 15g, để tăng cường bổ tỳ ích khí; Chân tay lạnh, chịu rét kém, thêm: Nhục quế (tán bột) 2g, lộc giác giao 10g (cả hai thứ hòa vào nước thuốc), để tăng cường tác dụng ôn thận thông dương; Người hoặc chân tay phù nề, thêm: Phục linh 15g, trư linh 15g, bạch truật 15g, quế chi 9g, để thông dương lợi thủy. Lưng gối đau mỏi nhiều, thêm: Bổ cốt chi 15g, ngưu tất 15g, để bổ thận tráng cốt thông lạc.

Theo Minh Ngọc

Thanh Niên