Công chúa An Tư, người hi sinh thân mình vì nghĩa lớn

Công chúa An Tư, người hi sinh thân mình vì nghĩa lớn
10.08.2007 13:47
Công chúa An Tư là con gái út Trần Cảnh - Vua Trần Thái Tông. Ngày nay, không ai biết công chúa sinh ra và mất ngày nào. “Đại Việt Sử Ký Toàn Thư” bản kỷ, quyển 5, tờ 47a ghi lại rằng: “Vua sai người đưa công chúa An Tư đến cho Thoát Hoan là có ý làm giảm bớt tai họa cho đất nước vậy”.

Ngày ấy, khoảng đầu năm Ất Dậu (1285) giặc Nguyên đã tràn đánh tới Gia Lâm, vây hãm thành Thăng Long. Thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông đã đi thuyền nhỏ ra vùng Tam Trỉ, còn thuyền ngự đưa ra vùng Ngọc Sơn để đánh lạc hướng giặc. Nhưng giặc Nguyên đã phát hiện ra được. Ngày 9-3, thủy quân giặc đã bao vây Tam Trỉ, suýt bắt được hai vua. Chiến sự buổi đầu diễn ra bất lợi, tướng Trần Bình Trọng vừa hi sinh trên bờ sông Thiên Mạc.

Trước thế giặc đang mạnh, nhiều tôn thất của nhà Trần như Trần Kiện, Trần Lộng (đều là con của Trần Quốc Khang)... kể cả Hoàng thân Trần Ích Tắc đã mang gia quyến chạy đi đầu hàng quân giặc.

Trần Khắc Chung được vua sai đi sứ nhằm làm chậm tốc độ tiến công của quân giặc không mang lại kết quả gì. Trong lúc đó, triều đình nhà Trần cần phải có thời gian để củng cố lực lượng, tổ chức chiến đấu.

Do đó, Thượng hoàng Trần Thánh Tông buộc lòng phải dùng kế mỹ nhân: Sai đem dâng người em gái út của mình là công chúa An Tư cho tướng giặc Thoát Hoan.

Lúc bấy giờ, công chúa còn đang rất trẻ, vì nước, nàng đành từ bỏ cuộc sống êm ấm nhung lụa trong cung đình, vĩnh biệt người thân để hiến dâng tuổi trẻ, hiến dâng cuộc đời người con gái, kể cả tính mạng của mình cho quân cướp nước.

An Tư vào trận chỉ có một mình, tay không một tấc sắt. Hiểu được vận nước, cảnh mình, An Tư đã chấp nhận mọi hi sinh, tủi nhục. An Tư đến với Thoát Hoan không phải với tư cách người con gái đi lấy chồng, mà là một vật cống nạp, dâng hiến và cũng là một tình báo, nội gián...

Sự hi sinh của nàng thật là cao cả! Tháng tư năm 1285, quân nhà Trần bắt đầu phản công, tiến đánh hầu khắp các mặt trận, khiến cho quân xâm lược Nguyên Mông đại bại, Thoát Hoan phải chui vào ống đồng mới trốn thoát qua biên giới được.

Sau chiến thắng các vua Trần làm lễ tế lăng miếu khen thưởng công thần, truy phong các tướng lĩnh. Nhưng không ai nhắc đến An Tư. Vậy, công chúa còn hay mất. Nàng được mang về Trung Quốc hay đã chết trong đám loạn quân. Trong cuốn "An Nam chí lược" của Lý Trắc, một thuộc hạ của Trần Kiện theo chủ chạy sang nhà Nguyên, sống lưu vong ở Trung Quốc có ghi:

"Trước, Thái tử (chỉ Thoát Hoan) lấy người con gái nhà Trần sinh được hai con".

Người con gái họ Trần này phải chăng là công chúa An Tư. Chưa có chứng cứ rõ ràng khẳng định điều ấy. Dù triều Trần và sử sách có quên nàng thì các thế hệ đời sau vẫn dành cho nàng sự kính trọng, thương cảm. Khoảng trống lịch sử sẽ được lấp đầy bằng tình cảm của người đời sau.