HIỂU ĐÚNG ĐẮN VỀ TƯỞNG TRI - THẮNG TRI - LIỄU TRI

HIỂU ĐÚNG ĐắN VỀ TƯỞNG TRI - THẮNG TRI - LIỄU TRI

Trong Thanh Tịnh Đạo có đoạn mô tả rất ngắn gọn nhưng chính xác về 3 khái niệm quan trọng bậc nhất này:

Giả sử có ba người, một đứa trẻ không biết gì, một người nhà quê, và một người đổi tiền, cùng thấy một đồng tiền kim loại nằm trên quầy của người đổi tiền. Ðứa trẻ chỉ biết đồng tiền là có hình vẽ, trang trí, hình dài, vuông hay tròn, song nó không biết những đồng tiền ấy được xem là có giá trị cho con người xử dụng, hưởng thụ. Người nhà quê thì biết chúng có hình, có trang trí, có giá trị cho người hưởng dụng, nhưng không biết phân biệt đồng này thật, đồng này giả, đồng này bằng nửa giá trị, vv. Còn người đổi tiền thì biết tất cả những điều trên bằng cách nhìn đồng tiền, nghe tiếng kêu của nó khi gõ, ngửi, nếm, thử trọng lượng nó trong lòng tay, và biết nó được chế tạo tại làng nào, thành phố, đô thị nào, trên đỉnh núi hay bên bờ sông, do bậc thầy nào làm ra.

TƯỞNG TRI giống như đứa trẻ không biết gì khi trông thấy đồng tiền, vì nó chỉ thấy cái tướng của đối tương như màu xanh, vv. THẮNG TRI là như người nhà quê trông thấy đồng tiền biết được nó màu gì, và còn đi xa hơn, thấu hiểu những đặc tính của nó. Còn LIỄU TRỊ là như người đổi tiền thấy đồng tiền biết được màu sắc, vv. mà còn đi xa hơn, đạt đến sự thể hiện đạo lộ như đồng tiền ấy sinh ra từ đâu và khi nào không cần đến nó nữa (diệt mất).

Nghĩa là đồng tiền là thật có nhưng vì là đứa bé thì nó chỉ TƯỞNG TRI về đồng tiền. Còn người nhà quê thì THẮNG TRI về đồng tiền. Còn người đổi tiền thì LIỄU TRI và đồng tiền. Chẳng phải là đồng tiền không thật có.

Trong kinh Pháp Môn Căn Bản (Kinh Trung Bộ), Thế Tôn nói có đến 4 hàng người:
Phàm Phu (giống đứa bé) thì TƯỞNG TRI về sanh vật đến chư thiên.
Hữu học (giống người nhà quê) thì có thể THẮNG TRI về sanh vật đến chư thiên
A La hán (giống người nhà quê) thì đã THẮNG TRI về sanh vật đến chư thiên.
Phật (giống người đổi tiền) thì LIỄU TRI về sanh vật đến chư thiên.

Ở Việt Nam, có vị sư tự nhận mình đã chứng ngộ là A-la-hán nhưng lại kết luận là cõi sanh vật đến chư thiên là TƯỞNG TRI thì không khác gì ''lạy ông tôi ở bụi này'' (hóa ra vẫn đang ở trong TƯỞNG TRI của Phàm Phu thôi).

Xin chân thành cảm ơn Huynh delightdhamma đã dẫn một đoạn kinh rất rõ ràng.

Trích dẫn:

---

Nguyên văn bởi delightdhamma

HIỂU ĐÚNG ĐắN VỀ TƯỞNG TRI - THẮNG TRI - LIỄU TRI

Trong Thanh Tịnh Đạo có đoạn mô tả rất ngắn gọn nhưng chính xác về 3 khái niệm quan trọng bậc nhất này:

Giả sử có ba người, một đứa trẻ không biết gì, một người nhà quê, và một người đổi tiền, cùng thấy một đồng tiền kim loại nằm trên quầy của người đổi tiền. Ðứa trẻ chỉ biết đồng tiền là có hình vẽ, trang trí, hình dài, vuông hay tròn, song nó không biết những đồng tiền ấy được xem là có giá trị cho con người xử dụng, hưởng thụ. Người nhà quê thì biết chúng có hình, có trang trí, có giá trị cho người hưởng dụng, nhưng không biết phân biệt đồng này thật, đồng này giả, đồng này bằng nửa giá trị, vv. Còn người đổi tiền thì biết tất cả những điều trên bằng cách nhìn đồng tiền, nghe tiếng kêu của nó khi gõ, ngửi, nếm, thử trọng lượng nó trong lòng tay, và biết nó được chế tạo tại làng nào, thành phố, đô thị nào, trên đỉnh núi hay bên bờ sông, do bậc thầy nào làm ra.

TƯỞNG TRI giống như đứa trẻ không biết gì khi trông thấy đồng tiền, vì nó chỉ thấy cái tướng của đối tương như màu xanh, vv. THẮNG TRI là như người nhà quê trông thấy đồng tiền biết được nó màu gì, và còn đi xa hơn, thấu hiểu những đặc tính của nó. Còn LIỄU TRỊ là như người đổi tiền thấy đồng tiền biết được màu sắc, vv. mà còn đi xa hơn, đạt đến sự thể hiện đạo lộ như đồng tiền ấy sinh ra từ đâu và khi nào không cần đến nó nữa (diệt mất).

Nghĩa là đồng tiền là thật có nhưng vì là đứa bé thì nó chỉ TƯỞNG TRI về đồng tiền. Còn người nhà quê thì THẮNG TRI về đồng tiền. Còn người đổi tiền thì LIỄU TRI và đồng tiền. Chẳng phải là đồng tiền không thật có.

Trong kinh Pháp Môn Căn Bản (Kinh Trung Bộ), Thế Tôn nói có đến 4 hàng người:
Phàm Phu (giống đứa bé) thì TƯỞNG TRI về sanh vật đến chư thiên.
Hữu học (giống người nhà quê) thì có thể THẮNG TRI về sanh vật đến chư thiên
A La hán (giống người nhà quê) thì đã THẮNG TRI về sanh vật đến chư thiên.
Phật (giống người đổi tiền) thì LIỄU TRI về sanh vật đến chư thiên.

Ở Việt Nam, có vị sư tự nhận mình đã chứng ngộ là A-la-hán nhưng lại kết luận là cõi sanh vật đến chư thiên là TƯỞNG TRI thì không các gì lạy ông tôi ở bụi này (hóa ra vẫn đang ở trong TƯỞNG TRI của Phàm Phu thôi).

---

Theo mình biết thì Bậc A-la-hán là những vị dùng pháp thắng tri, hay pháp chánh tri kiến để liễu tri sự vật. Đức Phật là bậc Alahan Chánh đẳng Giác, dùng pháp thắng tri hay pháp chánh tri kiến để liễu tri sự vật.

Nội dung kết luận của Pháp Môn Căn Bản do Thế Tôn thuyết giảng, phàm phu chẳng thể tự nghĩ. Phàm phu tự nghĩ lại Tưởng Tri thôi.

http://www.buddhanet.net/budsas/uni/...bo/trung01.htm

Qua việc có thực hành, tu tập Bát Chánh Đạo để đạt tới các quả vị này. Chú giải kinh Pháp Môn Căn Bản của Hòa thượng Thích Chơn Thiện:

a) Cấp độ tưởng tri: đây là cẩp độ nhận thức hữu ngã, nhìn thấy các hiện hữu đều có tự ngã (self). Cấp độ này là sản phẩm của tư duy hữu ngã, và các cảm thọ được đón nhận qua các giác quan hạn chế.

b) Cấp độ thắng tri: là cấp độ thấy biết trực tiếp các sự vật qua đại định (từ đệ tứ Sắc định đến Tứ Không định) và qua trí tuệ, mà không qua quá trình đối đãi của tư duy. Đây là cấp độ nhận thức hiện hành ở tâm của các Thánh hữu học và Thánh vô học, Bích chi Phật và Chánh đẳng Chánh giác.

Với các Thánh hữu học thì có thể liễu tri mà chưa thật liễu tri. Với hàng Thánh vô học, Bích Chi và Toàn Giác mới thực liễu tri.

Sự thật như thật của các hiện hữu là sự thật của Niết bàn, là Niết bàn.

c) Cấp độ liễu tri:

- Ở đại định, các Thánh hữu học hành thiền quán vô ngã, vô thường thì có thể cắt đứt 10 kiết sử, đoạn tận các lậu hoặc, thấy rõ được sự thật như thật của các hiện hữu (hữu vi và vô vi).

- Với các Thánh vô học, do đoạn tận tham mà liễu tri các pháp; tương tự, do đoạn tận sân, đoạn tận si mà liễu tri các pháp.

- Chư Phật thì đã liễu tri vạn pháp do vì thấy rõ "dục hỷ là căn bản của đau khổ, từ hữu mà sinh khởi lên, và già chết đến với hữu tình", đã "diệt trừ hoàn toàn các ái, hoàn toàn ly tham, hoàn toàn xả ly" nên đã "chân chánh giác ngộ Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác".

(Chú giải kinh Pháp Môn Căn Bản - Hòa thượng Thích Chơn Thiện)

Kinh Pháp Môn Căn Bản(Mùlapariyàya sutta)Trung Bộ Kinh, Majjhima Nikaya

Để biết được tri kiến chúng sanh hay bậc giác ngộ, Phật đã giảng "Pháp môn căn bản tất cả pháp" trong Trung Bộ Kinh tại rừng Subhaga (rừng Hạnh phúc). Phật cũng đã phân biệt bốn loại tri kiến: Phàm phu, vị Hữu học, bậc A-la-háng và đấng Như Lai. Tri kiến phàm phu thường dùng tưởng thức; thắng tri căn bản và đơn thuần, không dục hỷ cho vị hữu học. Bậc A-la-hán dùng pháp thắng tri, không dục hỷ và đoạn trừ được tham sân si. Đặc biệt, đấng Như Lai dùng pháp thắng tri, không duc hỷ, đoạn trừ được tham sân si, giác ngộ Niết bàn, giải thoát khỏi dòng bộc lưu sanh tử và đạt được chánh đẳng chánh giác.Muốn hiểu được các hạng tri kiến, sự phân biệt dùng tưởng thức để biết sự vật (tưởng tri) là Vô minh của tri kiến phàm phu và thắng tri (Chánh tri kiến) của bậc hữu học và giác ngộ là cần thiết.

* Vô Minh: Tri Kiến của Phàm Phu.

Đầu tiên Phật giải về nhản căn sắc trần và nhãn thức theo thường tình. Chúng ta nhìn một vật thì không thấy không biết như chơn mắt, không thấy không biết như chơn các sắc, không thấy không biết như chơn nhãn thức vì chúng ta chưa hiểu được chơn mắt, chơn các sắc, và chơn nhãn thức như thế nào? Thật ra, Chơn mắt, chơn sắc, và chơn nhãn thức là một khi nhìn một vật gì thì sử dụng một lần mà thôi. Nếu dùng tiếp hay kéo dài thời gian là một vật đó đã huyễn hóa hay mắt, sắc (vật), hay thấy (nhãn thức) không còn nguyên thủy sử dụng mà đã xài qua rồi, không còn mắt củ, vật đầu tiên, thấy nguyên sơ cũng bi xúc thọ ái lăn trôi theo thời gian mà có những khái niệm, nên mắt, sắc, thấy đã biến thể, là tưởng thức. Vì tưởng thức trong tâm năng duyên, là sự suy nghĩ tưởng tượng, đó là tưởng thủ uẩn hay chấp thủ uẩn, chúng ta không thấy không biết chơn cảm thọ như thường tình, mà có ái trước (ái đã có trong A Lại Da thức) đối với các căn (lập lại hình ảnh có sẵn tích tụ) và ái trước đối với căn xúc (Xúc có sẵn trong trong A-Lai-Da Thức: ký ức). Từ đó do duyên căn xúc này khởi lên lạc thọ, khổ thọ , bất khổ bất lạc thọ mà ái trước đối với cảm thọ ấy.

Khi chúng ta nhận thức và quán sát vị ngọt của các pháp tưởng, chấp vào ái trước (ký ức), rồi sự hệ lụy và say đắm nên năm thủ uẩn được tích trử trong tương lai. Ái ấy tái sanh, ưa thích ngũ dục. Thủ Hữu là tìm cầu và giữ lấy những thú vui và tham luyến, sanh thân ưu não, thân nhiệt não, và tâm khổ não. Nên tạo nên những cái có, chính những cái sở hữu này là những nghiệp. Cảm thọ thân khổ và tâm khổ. Vì tưởng tri là biết do tưởng thức hay suy nghĩ tưởng tượng thì những hệ lụy và say đắm cũng xãy ra tương tự như trên.Nói cách khác, không thấy không biết chơn lục căn, lục trần, lực thức là thể cách nhận thức sự vật một cách vô minh của tâm thức thường tình, vô thường, biến hoại, đổi thay, không có tự tính của tri kiến phàm phu.

* Chánh Trí Tuệ (Chánh Trí, Thắng Trí, Tuệ Tri hay Liểu Tri): Tri Kiến Hữu Học và Giác Ngộ

Bài học này tôn giả Nandaka (Kinh Giáo Giới Nankada) đã được Phật day nên giáo giới lại cho các vi Tỳ-kheo-ni về nhản căn sắc trần và nhãn thức theo chơn trí. Chúng ta nhìn một vật thì thấy và biết như chơn mắt, thấy biết như chơn các sắc, thấy biết như chơn nhãn thức vì chúng ta đã hiểu được chơn mắt, chơn các sắc, và chơn nhãn thức theo thật tướng của chúng như đã trình bày trên. Chơn mắt, chơn sắc, và chơn nhãn thức là một khi nhìn một vật gì thì sử dụng một lần mà thôi (vô thời gian). Nếu không kéo dài thời gian thì vật đó còn nguyên thủy: nó-lá-nó tại đó và lúc đó, vô thời không hay mắt, sắc (vật), hay thấy (nhãn thức) vẫn còn chơn nguyên, thấy biết không bị xúc thọ ái lăn trôi theo thời gian mà có những khái niệm, nên mắt, sắc, thấy biết không thay đổi, cố định. Nói chung, nhận thức trong Trí (hay Tâm) chúng ta đều có chứa sẵn biểu hiện Trí Năng, Tình Năng và Hoạt Năng, nên dây thần kinh dẩn truyền lên não hình ảnh của chơn các căn, từ chơn các căn đồng thời đã xúc chạm dây thần kinh, có nhân căn xúc; do duyên căn xúc này khởi lên lạc thọ, khổ thọ hay bất khổ bất lạc thọ. Vì chúng ta thấy biết (tuệ tri) chơn cảm thọ không có thời gian, nên không có ái trước (trong A Lại Da thức) đối với các căn (không lập lại), không có ái trước đối với các căn (hình ảnh các căn có sẵn tích tụ) và ái trước đối với căn xúc (Xúc có sẵn trong A-Lai-Da Thức: ký ức). Từ đó do duyên căn xúc này khởi lên lạc thọ, khổ thọ , bất khổ bất lạc thọ mà không có ái trước đối với cảm thọ ấy.

Hành giả cần phải khéo thấy như thật như chơn, với chánh trí hay chơn trí, cái bất biến, thường còn hay pháp chánh tri kiến. Hành giả phải đoạn tận các lậu hoặc, để được tự mình chứng tri trong hiện tại, đạt đươc chánh trí, và an trú vô lậu tâm giải thoát, huệ giải thoát, tức là an trú vào không tánh vậy.

Phàm Phu

Tưởng thức là sự suy nghĩ, tưởng nhớ, tưởng tượng, ký ức, thuộc loại Mạc- Na- thức hay trong A-Lại-Da-thức, là những hình ảnh được khôi phục lại, có cái trung thực, có cái sai lạc và ngay cả có cái tương tự lẫn lộn với hình ảnh đối tượng cũ, nhưng không phải đối tượng cũ. Đã là những hình ảnh cũ khôi phục lại là những ảo ảnh của những đối tượng khiếm diện (kể như không có đối tượng). Do đó tưởng tri là biết do tưởng thức hoặc suy nghĩ lại những ý tưởng so đo, tưởng tượng những đối tượng không thật có do tiền ngũ căn trực tiếp nhận thức, nên sự nhận thức chấp trước, lệch lạc và không chơn thật của tri kiến phàm phu, chúng sanh thường tình mà thôi. Như Phật thuyết giảng:

-- Này các Tỷ-kheo, ở đây, có kẻ phàm phu ít nghe, không được thấy các bậc Thánh, không thuần thục pháp các bậc Thánh, không tu tập pháp các bậc Thánh, không được thấy các bậc Chơn nhân, không thuần thục pháp các bậc Chơn nhân, không tu tập pháp các bậc Chơn nhân, tưởng tri địa đại là địa đại. Vì tưởng tri địa đại là địa đại, người ấy nghĩ đến địa đại, nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với địa đại, nghĩ đến (tự ngã) như là địa đại, người ấy nghĩ: "Ðịa đại là của ta" - dục hỷ địa đại. Vì sao vậy? Ta nói người ấy không liễu tri địa đại.

Người ấy tưởng tri thủy đại là thủy đại. Vì tưởng tri thủy đại là thủy đại, người ấy nghĩ đến thủy đại, nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với thủy đại, nghĩ đến (tự ngã) như là thủy đại, người ấy nghĩ: "Thủy đại là của ta" - dục hỷ thủy đại. Vì sao vậy? Ta nói người ấy không liễu tri thủy đại.

Người ấy tưởng tri. phong đại cũng như thế.
Người ấy tưởng tri Sanh vật,chư Thiên, Sanh chủ, Phạm thiên, Quang âm thiên,Biến tịnh thiên, Quảng quả thiên, Abhibhù (Thắng Giả)...
Người ấy tưởng tri Không vô biên xứ,Thức vô biên xứ, Vô sở hữu xứ, Phi tưởng phi phi tưởng xứ...
Người ấy tưởng tri sở kiến, sở văn, sở tư niệm, sở tri...
Người ấy tưởng tri đồng nhất, sai biệt, tất cả là tất cả...
Người ấy tưởng tri Niết-bàn là Niết-bàn. Vì tưởng tri Niết-bàn là Niết-bàn, người ấy nghĩ đến Niết-bàn, nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với Niết-bàn. Nghĩ đến (tự ngã) như là Niết-bàn, người ấy nghĩ: "Niết-bàn là của ta" - dục hỷ Niết-bàn. Vì sao vậy? Ta nói: Người ấy không liễu tri Niết-bàn.

Vị hữu học

Những vị có học, thì tri kiến được chính xác hơn, cái biết sáng suốt như suy nghĩ rõ ràng, không đối chiếu lệch lạch mà nhìn thẳng vào sự vật. Thắng tri hay liễu tri sự vật mà không so đo, không suy nghĩ vẩn vơ, tưởng tượng và không dục hỷ mà dùng chơn trí bằng pháp chánh tri kiến.

Này các Tỷ-kheo, có Tỷ-kheo, hữu học tâm chưa thành tựu, đang sống cần cầu vô thượng an ổn khỏi khổ ách. Vị ấy thắng tri địa đại là địa đại. Vì thắng tri địa đại là địa đại, vị ấy đã không nghĩ đến địa đại, đã không nghĩ (tự ngã) đối chiếu với địa đại, đã không nghĩ (tự ngã) như là địa đại, đã không nghĩ: "Ðịa đại là của ta", - không dục hỷ địa đại. Vì sao vậy? Ta nói vị ấy có thể liễu tri địa đại.

Vị ấy thắng tri thủy đại... hỏa đại... phong đại... Sanh vật... chư Thiên... Sanh chủ... Phạm thiên... Quang âm thiên... Biến tịnh thiên... Quảng quả thiên... Abhibhù (Thắng Giả)... Không vô biên xứ... Thức vô biên xứ... Vô sở hữu xứ... Phi tưởng phi phi tưởng xứ... sở kiến... sở văn... sở tư niệm... sở tri... đồng nhất... sai biệt... tất cả...

Vị ấy thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn; vì thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn, vị ấy đã không nghĩ đến Niết-bàn, đã không nghĩ (tự ngã) đối chiếu với Niết-bàn, đã không nghĩ (tự ngã) như là Niết-bàn, đã không nghĩ: "Niết-bàn là của ta" - không dục hỷ Niết-bàn. Vì sao vậy? Ta nói vị ấy có thể liễu tri Niết-bàn.

Bậc A-La-Hán.

Bậc A-la-hán là những vị dùng pháp thắng tri để liễu tri sự vật (pháp chánh tri kiến) không dục hỷ và đoạn trừ được tam độc. Bậc I biết pháp liễu tri sự vật mà không dục hỷ. Bậc ÌI biết pháp liễu tri sự vật, không dục hỷ và đã đoạn trừ được tham dục. Bậc III biết pháp liễu tri sự vật, không dục hỷ, đoạn trừ được sân hận.Bậc IV biết pháp liễu tri sự vật, không dục hỷ, đoạn trừ được si mê.

* Bậc A-la-hán - I. Lại nữa, này các Tỷ-kheo, có Tỷ-kheo là bậc A-la-hán, các lậu hoặc đã tận, tu hành thành mãn, các việc nên làm đã làm, đã đặt gánh nặng xuống, đã thành đạt lý tưởng, đã tận trừ hữu kiết sử, chánh trí giải thoát. Vị ấy thắng tri địa đại là địa đại. Vì thắng tri địa đại là địa đại, vị ấy không nghĩ đến địa đại, không nghĩ (tự ngã) đối chiếu với địa đại, không nghĩ đến (tự ngã) như là địa đại, không nghĩ: "Ðịa đại là của ta" - không dục hỷ địa đại. Vì sao vậy? Ta nói vị ấy đã liễu tri địa đại.
Vị ấy thắng tri thủy đại... hỏa đại... phong đại... sanh vật... chư Thiên... Sanh chủ... Phạm thiên... Quang âm thiên... Biến tịnh thiên... Quảng quả thiên... Abhibhù (Thắng Giả)... Không vô biên xứ... Thức vô biên xứ... Vô sở hữu xứ... Phi tưởng phi phi tưởng xứ... sở kiến... sở văn... sở tư niệm... sở tri... đồng nhất... sai biệt... tất cả... Vị ấy thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn. Vì thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn, vị ấy không nghĩ đến Niết-bàn, vị ấy không nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với Niết-bàn, không nghĩ đến (tự ngã) như là Niết-bàn, không nghĩ: "Niết-bàn là của ta" - không dục hỷ Niết-bàn. Vì sao vậy? Ta nói vị ấy đã liễu tri Niết-bàn".

* Bậc A-la-hán - II: Cũng như thế,
Vị ấy thắng tri thủy đại... hỏa đại... Vị ấy thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn. Vì thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn, vị ấy không nghĩ đến Niết-bàn, không nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với Niết-bàn, không nghĩ đến (tự ngã) như là Niết-bàn, không nghĩ: "Niết-bàn là của ta" - không dục hỷ Niết-bàn. Vì sao vậy? Vì vị ấy không có tham dục, nhờ tham dục đã được đoạn trừ.

* Bậc A-la-hán - III và IV
Lại nữa, này các Tỷ-kheo, có Tỷ-kheo là bậc A-la-hán, các lậu hoặc đã tận, tu hành thành mãn, các việc nên làm đã làm, đã đặt gánh nặng xuống, đã thành đạt lý tưởng, đã tận trừ hữu kiết sử, chánh trí giải thoát. Vị ấy thắng tri địa đại là địa đại. Vì thắng tri địa đại là địa đại, vị ấy không nghĩ đến địa đại, không nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với địa đại, không nghĩ đến (tự ngã) như là địa đại, không nghĩ: "Ðịa đại là của ta" - không dục hỷ địa đại. Vì sao vậy? Vì vị ấy không có sân hận, nhờ sân hận đã được đoạn trừ.

Vị ấy thắng tri thủy đại... hỏa đại... Vị ấy thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn. Vì thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn, vị ấy không nghĩ đến Niết-bàn, không nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với Niết-bàn, không nghĩ đến (tự ngã) như là Niết-bàn, không nghĩ: "Niết-bàn là của ta" - không dục hỷ Niết-bàn. Vì sao vậy? Vì vị ấy không có sân hận, nhờ sân hận đã được đoạn trừ va vì vị ấy không có si mê, nhờ si mê đã được đoạn trừ.

Đấng Như Lai

Như Lai là bậc A-la-hán, chánh đẳng chánh giác, dùng pháp thắng tri hay pháp chánh tri kiến để liễu tri sự vật, không dục hỷ, hoàn toàn diệt trừ các ái, sự ly tham sân si, đã chơn chánh giác ngộ vô thượng chánh đẳng chánh giác.

* Ðấng Như Lai - I
Này các Tỷ-kheo, Như Lai là bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác, thắng tri địa đại là địa đại. Vì thắng tri địa đại là địa đại, Ngài không nghĩ đến địa đại, không nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với địa đại, không nghĩ đến (tự ngã) như là địa đại, không nghĩ: "Ðịa đại là của ta" - không dục hỷ địa đại. Vì sao vậy? Ta nói vì Như Lai đã liễu tri địa đại.

Như Lai thắng tri thủy đại... hỏa đại... Như Lai thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn. Vì thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn, Như Lai không nghĩ đến Niết-bàn, không nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với Niết-bàn, không nghĩ đến (tự ngã) như là Niết-bàn, không nghĩ đến (tự ngã) như là Niết-bàn, không nghĩ: "Niết-bàn là của ta" - không dục hỷ Niết-bàn. Vì sao vậy? Ta nói vì Như Lai đã liễu tri Niết-bàn.

* Ðấng Như Lai - II
Này các Tỷ-kheo, Như Lai là bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác, thắng tri địa đại là địa đại. Vì thắng tri địa đại là địa đại, Như Lai không nghĩ đến địa đại, không nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với địa đại, không nghĩ đến (tự ngã) như là địa đại, không nghĩ: "Ðịa đại là của ta" - không dục hỷ địa đại. Vì sao vậy? Vì Như Lai biết rằng: "Dục hỷ là căn bản của đau khổ, từ hữu, sanh khởi lên, và già và chết đến với loài sinh vật". Do vậy, này các Tỷ-kheo, Ta nói vì Như Lai, với sự diệt trừ hoàn toàn các ái, sự ly tham, sự đoạn diệt, sự xả ly, sự từ bỏ hoàn toàn các ái, đã chơn chánh giác ngộ vô thượng chánh đẳng chánh giác.

Như Lai thắng tri thủy đại... hỏa đại... Như Lai thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn. Vì thắng tri Niết-bàn là Niết-bàn, Như Lai không nghĩ đến Niết-bàn, không nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với Niết-bàn, không nghĩ đến (tự ngã) như là Niết-bàn, không nghĩ: "Niết-bàn là của Ta" -- không dục hỷ Niết-bàn. Vì sao vậy? Vì Như Lai biết rằng: "Dục hỷ là căn bản của đau khổ, từ hữu, sanh khởi lên, và già chết đến với loài sinh vật". Do vậy, này các Tỷ-kheo, Ta nói vì Như Lai, với sự diệt trừ hoàn toàn các ái, sự ly tham, sự đoạn diệt, sự xả ly, sự trừ bỏ hoàn toàn các ái, đã chơn chánh giác ngộ vô thượng chánh đẳng chánh giác."

Như vậy, Thế Tôn thuyết giảng. Các Tỷ-kheo ấy hoan hỷ tín thọ lời dạy của Thế Tôn.

Kết Luận

Hiện tượng vô thường của Tâm hay tâm thức cần phải xác định, không thể nghi ngờ hay phân vân, như tưởng tri sự vật thay đổi theo thời gian của tri kiến phàm phu. Chánh trí và an trú vào không tánh là tối ưu của chánh tri kiến hay của bậc giác ngộ. Cho nên cần phải tu tập pháp kinh căn bản này để chứng tri chánh trí, và an trú nơi không tánh. Liễu tri các tri kiến, tư tưởng để được khinh an, tâm thức nhẹ nhàng, không gây nghiệp dữ hay tội lỗi. Đó là minh tâm chánh trí, là pháp giải thoát vậy


Tham Khảo:
Kinh Giáo Giới Candaka và Channa. HT. Thích Minh Châu Việt dịch trong website Trung Tâm các Chùa PG, Texas: http://www.vnbc.org
Kinh Pháp Môn Căn Bản (Mùlapariyàya sutta). Trung Bộ Kinh (Majjhima Nikaya). Thích Minh Châu Việt dịch

(http://www.phatgiao.vn/thuvien/kinhdien/76D652.aspx)


Đọc kinh đừng suy diễn thêm.

''Này các Tỷ-kheo, ở đây, có kẻ phàm phu ít nghe, không được thấy các bậc Thánh, không thuần thục pháp các bậc Thánh, không tu tập pháp các bậc Thánh, không được thấy các bậc Chơn nhân, không thuần thục pháp các bậc Chơn nhân, không tu tập pháp các bậc Chơn nhân, tưởng tri địa đại là địa đại. Vì tưởng tri địa đại là địa đại, người ấy nghĩ đến địa đại, nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với địa đại, nghĩ đến (tự ngã) như là địa đại, người ấy nghĩ: "Ðịa đại là của ta" - dục hỷ địa đại. Vì sao vậy? Ta nói người ấy không liễu tri địa đại''

Kinh Pháp Môn Căn Bản

Cá nhân bạn có hiểu đoạn kinh này không ? Nếu hiểu thì bạn giảng giải từng phần đi, bạn có thể sao chép copy ở bất cứ đâu trên website. Tôi trực tiếp trao đổi với bạn. Chỉ cần hiểu 1 đoạn trên thôi coi như có thể thấu triệt kinh Pháp Môn Căn Bản.

Tệ hơn cả Phàm Phu là sư TTL còn coi Tưởng Tri là Không Có, Không Tồn Tại.
Bạn có thể xem lại các bài nói của sư TTL trên Youtube.com. Trước khi viết bài này tôi đã nghe lại rồi mới viết. Tôi rất thận trọng khi kết luận về 1 vị sư. Nếu chưa đắc A la hán mà tuyến bố là chứng đắc đồng nghĩa với đứt giới luật. Ai làm nầy chịu. Tồi cùng rất buồn khi phải tuyên bố như vậy.

Của bạn:
A La hán (giống người nhà quê) thì đã THẮNG TRI về sanh vật đến chư thiên.
Phật (giống người đổi tiền) thì LIỄU TRI về sanh vật đến chư thiên.

Ý kiến của tôi:
Theo mình biết thì Bậc A-la-hán là những vị dùng pháp thắng tri, hay pháp chánh tri kiến để liễu tri sự vật. Đức Phật là bậc Alahan Chánh đẳng Giác, dùng pháp thắng tri hay pháp chánh tri kiến để liễu tri sự vật.

Còn vấn đề này:
''Này các Tỷ-kheo, ở đây, có kẻ phàm phu ít nghe, không được thấy các bậc Thánh, không thuần thục pháp các bậc Thánh, không tu tập pháp các bậc Thánh, không được thấy các bậc Chơn nhân, không thuần thục pháp các bậc Chơn nhân, không tu tập pháp các bậc Chơn nhân, tưởng tri địa đại là địa đại. Vì tưởng tri địa đại là địa đại, người ấy nghĩ đến địa đại, nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với địa đại, nghĩ đến (tự ngã) như là địa đại, người ấy nghĩ: "Ðịa đại là của ta" - dục hỷ địa đại. Vì sao vậy? Ta nói người ấy không liễu tri địa đại''

Kinh Pháp Môn Căn Bản

Cá nhân bạn có hiểu đoạn kinh này không ? Nếu hiểu thì bạn giảng giải từng phần đi, bạn có thể sao chép copy ở bất cứ đâu trên website. Tôi trực tiếp trao đổi với bạn. Chỉ cần hiểu 1 đoạn trên thôi coi như có thể thấu triệt kinh Pháp Môn Căn Bản.


Cái ngã bạn TO thế này mình không dám trao đổi với bạn.


Tệ hơn cả Phàm Phu là sư TTL còn coi Tưởng Tri là Không Có, Không Tồn Tại.
Bạn có thể xem lại các bài nói của sư TTL trên Youtube.com. Trước khi viết bài này tôi đã nghe lại rồi mới viết. Tôi rất thận trọng khi kết luận về 1 vị sư. Nếu chưa đắc A la hán mà tuyến bố là chứng đắc đồng nghĩa với đứt giới luật. Ai làm nầy chịu. Tồi cùng rất buồn khi phải tuyên bố như vậy.


YouTube chắc gì nói đúng về Thầy Lạc. Một người bạn chưa gặp mặt bao giờ, chỉ biết qua mạng mà chửi người ta tệ hơn phàm phu thì nên xem lại tư cách Đạo đức học Phật của bạn. Thầy đang còn sống, sao không đến thưa hỏi Thầy những thắc mắc của mình, mà lại nói như thế.

Trích dẫn:

---

Nguyên văn bởi nguoi_mu

Của bạn:
A La hán (giống người nhà quê) thì đã THẮNG TRI về sanh vật đến chư thiên.
Phật (giống người đổi tiền) thì LIỄU TRI về sanh vật đến chư thiên.

Ý kiến của tôi:
Theo mình biết thì Bậc A-la-hán là những vị dùng pháp thắng tri, hay pháp chánh tri kiến để liễu tri sự vật. Đức Phật là bậc Alahan Chánh đẳng Giác, dùng pháp thắng tri hay pháp chánh tri kiến để liễu tri sự vật.

Còn vấn đề này:
''Này các Tỷ-kheo, ở đây, có kẻ phàm phu ít nghe, không được thấy các bậc Thánh, không thuần thục pháp các bậc Thánh, không tu tập pháp các bậc Thánh, không được thấy các bậc Chơn nhân, không thuần thục pháp các bậc Chơn nhân, không tu tập pháp các bậc Chơn nhân, tưởng tri địa đại là địa đại. Vì tưởng tri địa đại là địa đại, người ấy nghĩ đến địa đại, nghĩ đến (tự ngã) đối chiếu với địa đại, nghĩ đến (tự ngã) như là địa đại, người ấy nghĩ: "Ðịa đại là của ta" - dục hỷ địa đại. Vì sao vậy? Ta nói người ấy không liễu tri địa đại''

Kinh Pháp Môn Căn Bản

Cá nhân bạn có hiểu đoạn kinh này không ? Nếu hiểu thì bạn giảng giải từng phần đi, bạn có thể sao chép copy ở bất cứ đâu trên website. Tôi trực tiếp trao đổi với bạn. Chỉ cần hiểu 1 đoạn trên thôi coi như có thể thấu triệt kinh Pháp Môn Căn Bản.


Cái ngã bạn TO thế này mình không dám trao đổi với bạn.


Tệ hơn cả Phàm Phu là sư TTL còn coi Tưởng Tri là Không Có, Không Tồn Tại.
Bạn có thể xem lại các bài nói của sư TTL trên Youtube.com. Trước khi viết bài này tôi đã nghe lại rồi mới viết. Tôi rất thận trọng khi kết luận về 1 vị sư. Nếu chưa đắc A la hán mà tuyến bố là chứng đắc đồng nghĩa với đứt giới luật. Ai làm nầy chịu. Tồi cùng rất buồn khi phải tuyên bố như vậy.


YouTube chắc gì nói đúng về Thầy Lạc. Một người bạn chưa gặp mặt bao giờ, chỉ biết qua mạng mà chửi người ta tệ hơn phàm phu thì nên xem lại tư cách Đạo đức học Phật của bạn. Thầy đang còn sống, sao không đến thưa hỏi Thầy những thắc mắc của mình, mà lại nói như thế.

---

1 người vô danh trên mạng nói sai thì không ảnh hưởng đến ai.
1 Pháp sư nói sai thì nhiều người đọa theo.

Chưa ai gọi là Vô Ngã ở đây cả, đơn thuần chỉ là ĐÀM ĐẠO. Tôi cũng đã từng nói mình chưa phải là Thiện Tri Thức ở đây. Nếu thấy là do bạn tưởng vậy. Thấy ngã To hay Nhỏ là ở mỗi người.

Tôi nói ''tệ hơn Phàm Phu'' đang là khái niệm trong Kinh Pháp Môn Căn bản, chứ không phải cái Phàm Phu ''chửi người'' như bạn nói. Phàm Phu là Tưởng Tri chấp Có về sự vật, còn sư TTL thì đồng nhất Tưởng Tri là không có. ''Câu nói Thà Chấp Có Như Núi Tu Di còn hơn là Chấp Không Như Hạt Cải.'' Người chấp có thì có thế cứu được còn chấp không thì hết cứu.

Việc đến gặp thầy TTL không phải là trách nhiệm của cá nhân ai cả. Nếu thầy tuyên bố Tửơng Tri là không có qua video trên Youtube, thì tôi tuyên bố Tưởng Tri là Tưởng Tri trên diễn đàn, cho dù cái tuyên bố của tôi là hạng vô danh tiểu tốt chứ không ngang bằng việc tuyên bố của 1 vị sư.

Tư cách học Phật không phải là làm dáng làm điệu, mà nói cái thực tại hiện tiền.

Trích dẫn:

---

Nguyên văn bởi delightdhamma

1 người vô danh trên mạng nói sai thì không ảnh hưởng đến ai.
1 Pháp sư nói sai thì nhiều người đọa theo.

Chưa ai gọi là Vô Ngã ở đây cả, đơn thuần chỉ là ĐÀM ĐẠO. Tôi cũng đã từng nói mình chưa phải là Thiện Tri Thức ở đây. Nếu thấy là do bạn tưởng vậy. Thấy ngã To hay Nhỏ là ở mỗi người.

Tôi nói ''tệ hơn Phàm Phu'' đang là khái niệm trong Kinh Pháp Môn Căn bản, chứ không phải cái Phàm Phu ''chửi người'' như bạn nói. Phàm Phu là Tưởng Tri chấp Có về sự vật, còn sư TTL thì đồng nhất Tưởng Tri là không có. ''Câu nói Thà Chấp Có Như Núi Tu Di còn hơn là Chấp Không Như Hạt Cải.'' Người chấp có thì có thế cứu được còn chấp không thì hết cứu.

Việc đến gặp thầy TTL không phải là trách nhiệm của cá nhân ai cả. Nếu thầy tuyên bố Tửơng Tri là không có qua video trên Youtube, thì tôi tuyên bố Tưởng Tri là Tưởng Tri trên diễn đàn, cho dù cái tuyên bố của tôi là hạng vô danh tiểu tốt chứ không ngang bằng việc tuyên bố của 1 vị sư.

Tư cách học Phật không phải là làm dáng làm điệu, mà nói cái thực tại hiện tiền.

---

Mô phật "lưỡi không xương lắm đường lắt léo". Mình có lời khuyên này dành cho bạn: Bạn lo Hành phật pháp đi và hãy thành tâm Sám hối. Chúc bạn tinh tấn trong tu tập.

Trích dẫn:

---

Nguyên văn bởi nguoi_mu

Mô phật "lưỡi không xương lắm đường lắt léo". Mình có lời khuyên này dành cho bạn: Bạn lo Hành phật pháp đi và hãy thành tâm Sám hối. Chúc bạn tinh tấn trong tu tập.

---

Tôi chưa dám khuyên bạn. Tôi chỉ dám ĐÀM ĐẠO và tuyên bố sẵn sàng đàm đạo kể cả việc bạn copy trên mạng. Còn để KHUYÊN như bạn đang KHUYÊN tôi thì tôi chưa dám vì NGÃ bạn ''nhỏ'' hơn tôi.

''Lưỡi không xương lắm đường lắt léo'', ...hãy thành tâm sám hối . Nếu những câu tôi viết ra làm bạn tổn thương như vậy, nếu cần tôi sẽ xóa đi nếu làm bạn buồn. Tôi lại phản ánh đúng vào sư TTL, mà nếu bạn đang là fan của vị sư này. Tôi đã biết trước điều này khi viết bài. Có ai được khen cả, có ai bị chê cả đâu.

Tinh tấn tu tập là việc của mỗi người, tôi chúc bạn cũng như vậy.

Trích dẫn:

---

Nguyên văn bởi delightdhamma

Tôi chưa dám khuyên bạn. Tôi chỉ dám ĐÀM ĐẠO và tuyên bố sẵn sàng đàm đạo kể cả việc bạn copy trên mạng. Còn để KHUYÊN như bạn đang KHUYÊN tôi thì tôi chưa dám vì NGÃ bạn ''nhỏ'' hơn tôi.

---

Nếu bạn không nhận thì tôi xin lấy lại lời khuyên của tôi.

Trích dẫn:

---

Nguyên văn bởi nguoi_mu

Nếu bạn không nhận thì tôi xin lấy lại lời khuyên của tôi.

---

Tôi chỉ nói là chưa dám KHUYÊN bạn thôi. Tôi không nói nhận hay không nhận. Vì hàng ngày chúng ta huân tập các tập khí THAM-SÂN-SI quá nhiều nên nhiễm. Tham là vơ vào, xin lấy. SÂN là đẩy ra. SI là mê mờ cho rằng việc vơ vào (THAM) hay đẩy ra (SÂN) là thật có, là đúng.

Bạn đang làm theo TÂM của bạn đấy thôi. Nó khởi lên, dẫn dắt bạn chạy theo nó.
Này các Tỷ-kheo, ở đây, Tỷ-kheo, với tâm có tham, tuệ tri: "Tâm có tham"; hay với tâm không tham, tuệ tri: "Tâm không tham". Hay với tâm có sân, tuệ tri: "Tâm có sân"; hay với tâm không sân, tuệ tri: "Tâm không sân". Hay với tâm có si, tuệ tri: "Tâm có si"; hay với tâm không si, tuệ tri: "Tâm không si"

Trích dẫn:

---

Nguyên văn bởi delightdhamma

Tôi chỉ nói là chưa dám KHUYÊN bạn thôi. Tôi không nói nhận hay không nhận. Vì hàng ngày chúng ta huân tập các tập khí THAM-SÂN-SI quá nhiều nên nhiễm. Tham là vơ vào, xin lấy. SÂN là đẩy ra. SI là mê mờ cho rằng việc vơ vào (THAM) hay đẩy ra (SÂN) là thật có, là đúng.

Bạn đang làm theo TÂM của bạn đấy thôi. Nó khởi lên, dẫn dắt bạn chạy theo nó.
Này các Tỷ-kheo, ở đây, Tỷ-kheo, với tâm có tham, tuệ tri: "Tâm có tham"; hay với tâm không tham, tuệ tri: "Tâm không tham". Hay với tâm có sân, tuệ tri: "Tâm có sân"; hay với tâm không sân, tuệ tri: "Tâm không sân". Hay với tâm có si, tuệ tri: "Tâm có si"; hay với tâm không si, tuệ tri: "Tâm không si"

---

À ha....Tâm tôi như thế nào bạn biết chắc, đó là tâm bạn mới đúng chứ. Mô phật, ngoài kia có một con Vẹt đang kêu.

http://www.thegioivohinh.com/diendan...ad.php?t=21382

Trích dẫn:

---

Nguyên văn bởi nguoi_mu

À ha....Tâm tôi như thế nào bạn biết chắc, đó là tâm bạn mới đúng chứ. Mô phật, ngoài kia có một con Vẹt đang kêu.

---

Tôi nói là Tâm bạn đang dắt bạn đi. Tôi đâu có nói là tôi biết tâm bạn. Bình tĩnh đi bạn, để ''hòa hợp Zoom vui thay''. Tôi là Vẹt cũng được. Vẹt kêu cho vui vậy. Còn bạn cứ Mô Phật tiếp nhé ! Dễ bình tâm lắm.

Trích dẫn:

---

Nguyên văn bởi delightdhamma

Tôi nói là Tâm bạn đang dắt bạn đi. Tôi đâu có nói là tôi biết tâm bạn. Bình tĩnh đi bạn, để ''hòa hợp Zoom vui thay''. Tôi là Vẹt cũng được. Vẹt kêu cho vui vậy. Còn bạn cứ Mô Phật tiếp nhé ! Dễ bình tâm lắm.

---

Bạn hình như bị bệnh rồi đó. Đi khám bệnh đi, để lâu nguy hiểm.

Trích dẫn:

---

Nguyên văn bởi nguoi_mu

Bạn hình như bị bệnh rồi đó. Đi khám bệnh đi, để lâu nguy hiểm.

---

http://www.thegioivohinh.com/diendan...ad.php?t=21382

KÍNH HUYNH delightdhamma.