Phật thuyết kinh Quyết Định Tỳ Ni
PHẬT THUYẾT QUYẾT ĐỊNH
TỲ NI KINH
Đại Chánh (Taisho) vol. 12, no. 325
Hán dịch: Quần Lục Giai Vân
Phiên âm & Lược dịch: Nguyên Tánh & Nguyên Hiển
Hiệu đính: Thích Nữ Diệu Thuần (12-2006)
Tôi nghe như vầy, một thời Phật ở tại Tịnh xá Cấp-cô-độc trong rừng cây Kỳ-đà thuộc nước Xá-vệ, cùng với một ngàn hai năm mươi vị đại Tỷ-kheo và tám vạn Bồ-tát.
Bấy giờ đức Thế Tôn như Long vương quan sát Quán sát Đại chúng xong rồi bảo các Bồ-tát rằng, trong các nhân giả thì ai là người có thể ở trong đời ác sau này mà kham nhẫn hộ trì chánh Pháp, dùng các phương tiện để thành tựu chúng sanh?
Bấy giờ Bồ-tát Di-lặc liền rời tòa đứng dậy, trịch áo bày vai bên phải, quỳ xuống mà bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Vào đời sau con có thể kham nhẫn. mà thọ trì pháp A-nậu-đa-la-tam-miệu-tam-bồ-đề của Như Lai trong trăm ngàn vạn ức na–do-tha a-tăng-kì kiếp làm lợi ích cho vô lượng chúng sanh.Bồ-tát Sư Tử bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Con có thể kham nhẫn và thành tựu chúng san.Bồ-tát Kim Cang bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Con có thể kham nhẫn, thương xót và bảo vệ mọi loài chúng sanh xấu ác. Văn-thù-sư-lợi Pháp vương tử Bạch Phật rằng:Con có thể kham nhẫn, đáp ứng đầy đủ những gì chúng sanh mong cầu .Bồ-tát Trí Thắng bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Con có thể kham nhẫn, giáo hóa chúng sanh từ bỏ vô minh. Bồ-tát Pháp Thắng bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn! con có thể kham nhẫn, giáo hóa chúng sanh xa lìa các việc phi pháp.
Bồ-tát Nguyệt Thắng bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Con có thể kham nhẫn, giáo hóa chúng sanh xa lìa các pháp chẳng có công đức. Bồ-tát Nhật Thắng bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Con có thể kham nhẫn, đem pháp an lạc giáo hóa khiến chúng sanh đều được độ thoát .Bồ-tát Vô Úy bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Con có thể kham nhẫn, thành tựu lợi ích cho vô biên chúng sanh. Bồ-tát Bạt-đà-bà-la bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Con có thể kham nhẫn, thuyết pháp vô ngại khiến mọi loài chúng sanh đều nghe hiểu và thành tựu trí huệ.
Bồ-tát Vô Tận Ý bạch Phật rằng: Bạch Đức Thế Tôn! Con có thể kham nhẫn và phát nguyện lớn, khiến tất cả chúng sanh đều được thành tựu. Bồ-tát Nguyệt Quang bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà giáo hóa chúng sanh, khiến tất cả thường thực hành bố thí. Bồ-tát Diệu Mục bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà đem cho chúng sanh nguồn gốc của sự an lạc . Bồ-tát Quán Thế Âm bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn để làm chỗ nương tựa cho chúng sanh cang cường trong đường ác. Bồ-tát Đắc Đại Thế bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn làm cho mọi loài chúng sanh khó độ trong đường ác đều được độ thoát. Bồ-tát Thiện Sồ bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn khiến mọi loài chúng sanh khó điều phục đều được điều phục. Bồ-tát Diệu Ý bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn làm cho mọi loài chúng sanh ưa pháp Tiểu Thừa đều được độ thoát. Bồ-tát Hỷ Lạc bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn khiến mọi loài chúng sanh thấp hèn xấu ác đều được độ thoát.
Bồ tát Nguyệt Tích bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn khiến mọi loài chúng sanh trong đường súc sanh đều được thành tựu giải thoát. Bồ-tát Vô Tận Tránh bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn để chỉ bày chánh đạo, khiến chúng sanh được thành tựu. Bồ-tát Ái Kiến bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn làm lợi ích an lạc cho mọi loài chúng sanh cầu trí huệ chơn thật. Bồ-tát Bất Tư Nghì bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà thương xót thành tựu chúnh sanh trong đường ngạ quỷ. Bồ-tát Nhật Quang bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn khiến mọi loài chúng sanh chưa thuần thục đều được thuần thục .
Bồ-tát Tỳ-ma-la-kiết bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn làm cho các mong cầu của chúng sanh đều được mãn nguyện.
Bồ Tát Đại Khí Lực bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà đóng cửa các đường ác cho mọi loài chúng sanh. Bồ Tát Đoạn Nghi bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn khiến mọi loài chúng sanh ưa pháp Tiểu Thừa đều được độ thoát. Bồ Tát Trụ Vô Úy bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà thường khen ngợi làm lợi ích cho mọi loài chúng sanh. Bồ Tát Cát Thắng Trí bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà tùy thuận sở thích của chúng sanh để độ thoát họ. Bồ Tát Trụ Vô Lượng bạch Phât rằng: Con có thể kham nhẫn để thuyết pháp vô vi cho mọi loài chúng sanh. Bồ Tát Trụ Nhất Thiết Pháp Vô Úy bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn để tùy thuận các thứ chúng sanh ưa thích mà thị hiện ra. Bồ Tát Diệu Ý bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà thường thị hiện những điều chúng sanh yêu mến để thành tựu cho họ. Bồ-tát Vô Cấu Viêm bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà thương xót ủng họ chúng sanh khiến được thành tựu. Bồ-tát Ma-ni Quang bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn để khiến mọi loài chúng sanh tự biết được đời trước. Bồ-tát Quang Đức bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn đem giáo pháp Tứ Chánh Cần để cứu vớt chúng sanh.
Bồ-tát Hiền Đức bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà đoạn trừ rốt ráo các khổ não cho chúng sanh. Bồ-tát Bảo Thủ bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà đem các kho báu bố thí cho mọi loài chúng sanh khiến được an lạc. Bồ-tát Tối Thắng Ý bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn cứu giúp mọi loài chúng sanh bần cùng khiến xa lìa đói khổ. Bồ-tát Đoạn Chư Triền bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn khiến mọi loài chúng sanh thường được xa lìa các phiền não sợ hãi. Bồ-tát Kim Cang Quang bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà chỉ bày chánh Đạo cho mọi loài chúng sanh. Bồ-tát Hiện Đức Sắc Tượng bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà cung cấp các thứ khiến được đầy đủ mong cầu của mọi loài chúng sanh . Bồ-tát Xuất Diệu bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn thường thuyết hạnh tu các pháp thanh tịnh. Bồ-tát Kim Cang Thể bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà diệt trừ tất cả chướng ngại cho mọi loài chúng sanh. Bồ-tát Pháp Ích bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn thường đem chánh Pháp mà độ thoát tất cả chúng sanh. Bồ-tát Vô Thiếu Hửu bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà diệt tất cả độc hại cho mọi loài chúng sanh. Bồ-tát Nguyệt Thượng bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà thị hiện thuyết pháp cho tất cả chúng sanh. Bồ-tát Sư Tử Ý bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn thường đem giáo pháp làm lợi ích cho chúng sanh. Bồ-tát Ý Tử Quang bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà độ thoát tất cả chúng sanh ở nơi thấp hèn. Bồ-tát Phật Công Đức bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn hiển bày Chánh đạo để đoạn trừ các đường ác. Bồ-tát Kim Cang Quang bạch phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà hiện ra thân voi để độ thoát chúng sanh. Bồ-tát Đức Cát Thắng bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn khiến mọi loài chúng sanh tổn giảm đều được tăng ích. Bồ-tát Trì Thế bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn mà đóng bít các cửa địa ngục. Bồ-tát Trì Cam Lồ bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn khiến mọi loài chúng sanh thoát khỏi sanh tử khổ. Bồ-tát Võng Minh bạch Phật rằng: Con có thể kham nhẫn thừng hiện quang minh diệt trừ cấu uế cho mọi loài chúng sanh. Bấy giờ Xá-lợi-phất nghe các vị Bồ-tát nói như vậy, lấy việc thành tựu chúng sanh để tự trang nghiêm là việc chưa từng có, liền đến trước Phật bạch rằng:
Bạch Thế Tôn! Đó là việc chưa từng có vậy. Các vị Bồ-tát khởi tâm đại bi không thể nghĩ bàn, dùng các phương tiện kiên cố, tinh tấn tự trang nghiêm để giáo hóa tất cả chúng sanh cho đến số lượng không thể đếm biết, không thể theo kịp, không thể hàng phục. Các Bồ-tát ấy có ánh sáng không bị chướng ngại. Bạch Thế Tôn! Con thường khen ngợi các Bồ-tát ấy làm việc hiếm có cho đến có người cầu xin các vật từ đầu, mắt, tai, mũi, thân thể, tay chân. Lúc họ cầu xin thì Bồ-tát không tiếc nuối cũng không sanh tâm hối hận. Bạch Thế Tôn! Con thường suy nghĩ như vậy,
nếu có người đến cưỡng bức các vị Bồ-tát, cầu xin bên ngoài cũng như nơi thân Bồ-tát, con biết các vị ấy đều trụ nơi giải thoát bất tư nghì.
Phật bảo Xá-lợi-phất: Đúng thế đúng thế! như lời ông nói, các Bồ-tát này có cảnh giới phương tiện trí huệ của thiền định, chẳng phải chỗ mà hàng phàm phu, tất cả Thanh văn, Duyên giác có thể suy lường. Lại nữa Xá-lợi-phất , tuy các Bồ-tát này thấy được thần thông biến hóa của chư Phật, nhưng đối với các pháp không có tâm chuyển động, thường làm mãn nguyện cho chúng sanh đối với những điều họ mong cầu. Lại nữa Xá-lợi-phất, nếu có chúng sanh ưa thân cư sĩ thì Bồ-tát hiện thân cư sĩ mà làm cho thành tựu; nếu có chúng sanh ưa quyền lực thì Bồ-tát hiện thân vua quan có oai lực lớn mà điều phục họ; nếu có chúng sanh để tâm cầu Niết Bàn thì Bồ-tát dùng Thanh văn thừa mà độ thoát họ; nếu cầu quả Duyên Giác thì Bồ-tát hiện thân Bích Chi Phật mà độ thoát họ; nếu người cầu đạo đại Thừa thì Bồ-tát hiện thân Phật diễn bày tất cả các pháp. Như vậy, Xá-lợi-phất, các vị dùng các phương tiện mà thành tựu chúng sanh, khiến tất cả đều trụ nơi Phật Pháp. Tại vì sao? Xá-lợi-phất, nếu trừ trí tuệ của Như Lai thì không có Thừa nào khác mà được độ thoát đến nơi Niết Bàn, do nghĩa này nên gọi là Như Lai. Tại vì sao? Như Lai thuyết Như như pháp, tức giác ngộ Chân như, biết được pháp này nên gọi là Như Lai; biết các thứ chúng sanh ưa thích mà hiện ra nên gọi là Như Lai; thành tựu tất cả căn lành, đoạn trừ tất cả căn xấu ác nên gọi là Như Lai; có thể chỉ bày con đường giải thoát cho chúng sanh nên gọi là Như Lai; có thể khiến chúng sanh xa lìa đường tà, chỉ bày Chánh đạo nên gọi là Như Lai; thuyết giảng các pháp không, hiển bày nghĩa Không, nên gọi là Như Lai; tất cả chúng sanh có bao nhiêu nghiệp thức bao nhiêu ước muốn tuỳ ý muốn của họ mà chỉ bày con đường giải thoát nên gọi là Như Lai. Các phàm phu vọng tưởng nghi hoặc, Bồ-tát có thể khiến họ biết chẳng phải là pháp chơn thật, các Bồ-tát không sanh loạn động đối với các pháp thế gian chúng sanh như huyễn đều khiến cho họ được giải thoát, dần dần sẻ tiến đền Đạo tràng. Lại nữa Xá-lợi-phất, Bồ-tát tại gia nên tu hai pháp bố thí. Thế nào là hai pháp? Một là Tài thí, hai là Pháp thi. Lại nữa Xá-lợi-phất! Bồ-tát xuất gia là nhu hòa không sân giận, nên tu bốn pháp bố thí. Thế nào là bốn? Một là giấy, hai là mực, ba là bút, bốn là pháp. Bốn pháp bố thí như vậy, người xuất gia nên tu hành sẻ đắc pháp Vô sanh nhẫn như các Bồ-tát. Lại phải tu tập ba pháp bố thí. Thế nào là ba? Bố thí ngôi vua, bố thí vợ con, bố thí đầu mằt. Ba thứ như vậy gọi là Đại thí, gọi là Cực diệu thí. Muốn đắc pháp Vô sanh nhẫn như các Bồ-tát, nên tu ba thứ bố thí như vậy. Xá-lợi-phất bạch Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Bồ-tát không nên sợ tham dục, sân giận và si mê.
Phật bảo Xá-lợi-phất, Bồ-tát có hai thứ Đại phạm. Thế nào là hai? Do sân giận ngu si mà phạm giới goi là Đại phạm; do tham dục mà phạm gọi là tiểu phạm, khó trừ bỏ hết; do sân giận mà phạm nên gọi là Đại phạm, có thể trừ bỏ được; do ngu si mà phạm giới cũng gọi là Đại phạm, khó trừ bỏ; do đâu mà nói tham dục là lổi nhỏ khó trừ bỏ, vì tham dục hay tăng trưởng gốc chồi sanh tử, cũng tạo ra hạt giống sanh tử, vì nghĩa này nên nói tiểu phạm khó trừ bỏ. Do sân giận mà phạm giới sẽ đọa vào đường ác địa ngục súc sanh, nhanh chóng có thể khiến cho tâm chướng ngại nên cũng dễ trừ bỏ. Do ngu si mà phạm giới sẽ đọa vào tám địa ngục lớn, chịu các thống khổ khó được giải thoát. Lại nữa Xá-lợi-phất, nếu có Bồ-tát phạm giới sát sanh thì ở trước mười người đem tâm ngay thẳng ân cần mà sám hối; nếu phạm giới thứ hai thì ở trước năm chúng đem tâm