Shabdrung" Ngawang Namgyal

Những người dân Bhutan được gọi là Drukpas và đất nước họ là Druk-yul (Vùng đất của con Rồng Sấm Sét) và họ hầu như thực hành đạo Drukpa-kagyu một hi`nh thức Phật giáo Lamaist.



Trong ngôn ngữ của Tây Tạng thi` Druk có nghĩa là con rồng, vào năm 1180 vị thánh của Tây Tạng, Gyare Yeshe Dorji, đã đặt tên cho tu viện mới của Ngài là Druk khi Ngài nghe những tiếng sấm giống như tiếng kêu của con rồng. Tu viện được đặt tên cho một tôn giáo mới mà do Dorji thiết lập; những môn đồ gọi là Drukpas. Và trong thế kỷ 17, khi người Drukpas dưới sự thu hút của "Shabdrung" Ngawang Namgyal (1594-1651) đã di dân đến miền nam Bhuttan và thống nhứt thành một quốc gia, thi` Druk trở thành tên của quốc gia. Đến nay trong nước Bhuttan, Shabdrung được coi là “Trời” ngang hàng với Phật và Guru Rinpoche, một tu sĩ Ấn Độ mà trong thế kỷ thứ 8 đã truyền bá Phật giáo đến Tây Tạng và các vùng quanh rặng Hy Mã Lạp Sơn.



Một trong những di sản vĩ đại của Shabdurng là dzongs, pháo đài ghê gớm nó thể hiện quyền lực cho cả người dân và tôn giáo. Nếu chúng ta đi về hướng đông từ thủ đô hướng về Bumthang khoảng 270 km, có rất nhiều pháo đài nổi tiếng, đáng kể nhất là Trongsa, ngay trên con đường chúng ta đi.



Sau Trongsa, đường bắt đầu leo dốc đều đặn xuyên qua những ngọn đồi đầy những hoa Đỗ Quyên để đến Yutong La khoảng 11,155 dặm. Cây cối thay đổi đột ngột sau khi đi qua với rừng cây gỗ linh sam cao ngất. Chúng tôi đã đi vào Chhume, thung lũng thứ nhất của Bumthang, và ra khỏi khu rừng gỗ linh sam với khung cảnh quang đãng, con đường tiếp theo thi` có những do`ng suốt chạy xuyên qua bãi cỏ dốc thoai thoải với một tháp cổ đứng sừng sững. Ngay sau đó thung lũng mở rộng ra và chúng tôi đi ngang qua rất nhiều ngôi chùa. Người hướng dẫn viên chỉ cho chúng tôi thấy nơi trú ngụ của cựu hoàng gia và ngôi chùa lịch sử ở phía bên kia của thung lũng, một vài nhà hóng mát trên đỉnh của ngọn đồi.
Ít nhất là một ngôi chùa trong số những ngôi chùa đó có sự liên hệ với Pema Lingpa (1450-1521), hầu hết những vị thánh quê quán tại Bumthang đều được tôn sùng kính trọng. Nhiều trường học thuộc Phật giáo Lamaist lâu đời nhất thi` tùy thuộc vào giáo phái Nyingmapa (hầu hết có ảnh hưởng lớn trở thành Gelugpa đứng đầu bởi Đức Dalai Lama) Perma Lingpa thi` được gọi là hóa thân (terton) cho việc ti`m ra Ngài là hóa thân của Guru Rinpoche của 800 năm về trước.Tiểu sử và hành trạng của Tổ Sư Pema Linpa hay còn gọi là Padma Linpa cho thấy rằng Ngài là vị thánh tăng của dòng Nyingma của Phật Giáo Tây Tạng. Ngài là vị Khai Mật Tạng. Trong dòng phái Nyingma ở Bhutan, Ngài là vị hóa thân quan trọng thứ 2 của Đức Liên Hoa Sinh.
Tổ Sư Pema Lingpa sinh ra đời ở Bumthang của Bhutan vào năm 1450. Lúc còn nhỏ Ngài có tên là Paljor. Ngài đã được thừa nhận là hóa thân của Kunkhyen Longchenpa Drime Ozer (1308-1363), là đệ tử của Đức Padmasambhava.
Truyện kể rằng, Tổ Sư Pema Lingpa cầm ngọn đèn bằng dầu bơ lặn xuống hồ nước ở Quận Bumthang của xứ Bhutan. Ngài nói với những người đứng xem rằng nếu ngài có tà tâm thì ngọn đèn sẽ tắt. Nhưng sau khi ngài lặn xuống đáy hồ một lúc sau và trồi lên trên mặt nước thì chiếc đèn vẫn còn sáng, đồng thời Ngài mang theo Mật Tạng.
Trong cuộc đời, Ngài đã kiến tạo nhiều ngôi chùa ở thung lũng Choekhor thuộc Bumthang bao gồm Chùa Tamshing Lhakang.
Hậu thân của Ngài Pema Linpa bao gồm giòng họ Vương Triều của xứ Bhutan và vị Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 6.
Ngài đã khám phá ra Đại Hoàn Thiện, Tập Thành Đại Nguyện của Bồ Tát Phổ Hiền ở Samye Chimpu, một thánh địa gần Tu Viện Samye. Từ đây, đó là 2 trong số những pháp môn hành trì của dòng Nyingma được truyền thừa cho đến ngày nay.Khí trời vào Đông trên đất India cũng như Nepal, Tây Tạng và Bhutan đều thấm lạnh, có nơi tuyết phủ như Hy Mã Lạp Sơn. Tại Tây Tạng cũng có một số nơi quanh năm băng giá. Ngay cả Trung Quốc vẫn có nơi bông tuyết mưa bay; Tộc Tạng, dân Ấn hay các thổ dân những vùng lân cận chịu chung thời thiết khắc nghiệt, chính vì thế mà con người họ quen cam chịu, nhẫn nại, nhờ truyền thống tâm linh biến thành năng lượng nuôi dưỡng tâm hồn.

Shabdrung Jigdrel Ngawang Namgyel, hậu thân của một Đạt Lai La Ma Bhutan là Shabdrung Rinpoche tái sinh vào ngày 02 tháng 11 năm 2003. Sở dĩ gọi ngài là một Đạt Lai La Ma của Bhutan là vì ngài từng lãnh đạo tinh thần về chính trị lẫn tâm linh của nhân dân Bhutan từ ngày Phật giáo du nhập vào đất nước nhỏ bé nằm trong lòng Hy Mã .
Tuy mới 5 tuổi, sống trong căn nhà gỗ đơn sơ, nằm phía Tây, xa thủ đô Thimphu nhiều cây số đường núi; khu vực hoang vắng, dân cư thưa thớt. Ngài ít khi chơi đùa với những trẻ con cùng lứa; thường tỏ ra trầm tư. Cha mẹ là một nông dân, gia đình nuôi một ít dê để lấy sữa và bò để cầy bừa, Lúc ba tuổi, Ngài thường chập chững bước ra vuốt ve những chú dê con dễ chịu.

Bầy dê sau một ngày vào rừng kiếm cỏ, chiều về, chúng lân la quanh ngài; những cặp sừng non của chúng cứ cạ vào Ngài như muốn được vỗ về; Vài tiếng bập bẹ non nớt của ngôn ngữ Tạng, Ngài chúc phúc trước khi chúng vào chuồng. Bầy chim sơn ca, chim cu, chim núi đủ loại, nhiều màu sắc cũng ríu rít suốt ngày quanh thảo am nơi sơn cước. Chuông điện thoại reo, người nhà của Ngài bắt máy, đáp lại đầu dây một cách lịch sự, rồi trao cho Ngài;

Vâng, thường thì những lời cầu xin chúc phúc, xin ý kiến những vấn đề lớn không liên quan đến chính trị, đặt tên cho con… hoặc vấn an của những người BhuTan ở nơi xa mà không tiện đến viếng. Tuy còn nhỏ, những câu vấn đáp, những lời chúc lành thật khác lạ, người lớn bình thường cũng khó có được lời lẽ như thế. Ngài thật thông minh!


Shabdrung Rinpoche thứ 10

Cũng như Tây Tạng, Bhutan là xứ sở của Thần thánh. Một quốc gia vỏn vẹn 47.000km2, trên dưới 2.300.000 dân. Phần lớn sống theo nông nghiệp. Được Ngài Shabdrung Rinpoche (Shbdrung Ngawang Namgyal ) đời thứ nhất hướng dẫn định canh định cư, cuộc sống từ đó ổn định. Vương quốc Bhutan là quốc gia Nam Á, nằm hướng Đông của dãy Hy Mã. Có biên giới vòng cung như lòng chảo, chạy dài tiếp giáp với India phía Tây, Nam và Đông; Phía Bắc tiếp giáp với vùng tự trị Tibet thuộc Cọng Hoà Nhân dân Trung Hoa. Bhutan nằm giữa hai khối thịt khổng lồ là Ấn độ và Trung quốc. Người ta bảo rằng Bhutan trước kia là một phần của Nepal thuộc Ấn, sau được tách ra thành những quốc gia riêng biệt. Nhưng nền văn hoá của Bhutan ảnh hưởng sâu đậm từ Tibet. Ngôn ngữ khác với Tây Tạng, chữ viết giống nhau, cũng như xưa kia, người Việt xài chung chữ Hán với Tàu, nhưng phát âm khác nhau, vì thế văn hóa đôi bên chịu ảnh hưởng của nhau, trong đó văn hoá tín ngư ỡng lấy Phật giáo làm quốc đạo, Hindu cũng bàn bạc trong nhân gian với màu sắc thần bí đầy mê tín, mặc dù trước đây đạo Sik cũng có ảnh hưởng.

Khi Bhutan còn nội chiến, các thủ lĩnh chia Bhutan thành nhiều vùng để cai quản, Trung Quốc, Nhật Bản cũng thế; Việt Nam vào thời Thập nhị sứ quân và một số nước trên thế giới đều lâm vào tình trạng loạn quân loạn quan, nhân dân đồ thán. Lúc bấy giờ, Ngài Shabdrung Ngawang Namgyal Rinpoche người Tây Tạng qua Bhutan, vào năm 1616, với uy đức, Ngài dùng đạo hạnh cảm hoá quần chúng, dần dà xã hội ổn định; Ngài đặt ra luật lệ, phong tục, trang phục truyền thống, từ đó nhân dân tôn vinh Ngài là vị vua đầu tiên của nhân dân Bhutan, tuy vậy, Ngài vẫn không tự nhận mình là vua mà chỉ là người lãnh đạo Tâm linh cho nhân dân Bhutan. Truyền thống tôn vương sơ khai được kéo dài đến ngày nay. Những vị lãnh đạo đất nước sau nầy, khi lên ngôi, vẫn thường đến chùa lễ bái ra mắt trước tôn tượng của Ngài.Từ cơ quan chính quyền đến nhà dân, đều có tôn ảnh của vị đầu tiên lập quốc Bhutan. Các sư , mỗi ngày khi dùng cơm đếu dâng cúng trước bàn thờ Ngài. Nhân dân Bhutan tự hào về chủng tộc của mình, vì thế quốc kỳ có biểu tượng con Rồng sấm sét, (còn gọi là rồng lửa) nằm trên nền vàng - đỏ ( do chữ Druk Yul, có nghĩa Land of the Thunder Dragon).Tên Bhutan cũng có thể từ chữ Sanscrit. ( Bhu-Utthan: highlands ) mà hình thành.
Do hạnh nguyện giúp dân Bhutan, Ngài liên tục tái sanh vào xứ sở quạnh hiu, bị cô lập với thế giới bởi rặng Hy Mã, xây dựng một chủng tộc có cuộc sống bán khai thành một xã hội có nền tín ngưỡng , đạo đức thuần khiết, một văn hoá và trang phục đặc thù như nhân dân Tibet, đó là vị tổ sơ khai của vương quốc Bhutan., đã đoàn kết các bộ tộc. Thế nhưng, những lần tái sanh sau nầy không được nhà nước công nhận kể từ khi Anh quốc chi phối Ấn Độ, Tây Tạng và Bhutan. Anh Quốc làm đảo lộn mọi trật tự trong đời sống của nhân dân Bhutan khi chiếm Bhutan vào năm 1907, đưa một người tên Uggen Wangchuck lên làm vua thế tục, trị vì vương quốc Bhutan, tước đoạt mọi quyền hành của Ngài, qua gần 300 năm tái sinh lãnh đạo đất nước, lúc bấy giờ Ngài là một vị Shabdrung Rinpoche thứ 6 vừa lên 5 tuổi! để tuyệt nọc mầm mống đe dọa quyền lợi chính trị mà nhân dân Bhutan tôn sùng Ngài, đó là tâm lý chung của kẻ nắm quyền lực, Wangchuck đệ nhất đã ám sát khi Ngài trên 20, và cũng từ đó, triều đại Wangchuck kéo dài đến nay trải qua 5 đời vua.
Những oan trái là nợ nần của nhau nhiều đời thế nào, Ngài Shabdrung Rinpoche đời thứ bảy lại tiếp tục bị vua Wangchuck đệ nhị ám sát lúc Ngài được 29 tuổi. Và Wangchuck đệ tam lại thủ tiêu hậu thân lần thứ 8 của Ngài khi Ngài chỉ mới lên 15, lần nầy người dân Bhutan không biết tông tích thân xác của Ngài ở đâu.
Qua huyền đàm của Ngài cũng như các vị Đạt Lai La Ma Tibet, báo trước phương hướng, vị trí các Ngài chọn tái sanh, khi Ban giáo lễ phát hiện hậu thân, họ thường mang các vật dụng của Ngài theo để thử sự phân biệt của cậu bé, đồng thời, những đệ tử, người thân cận sẽ được Ngài nhận diện một cách chính xác

:”Mẹ, vua Wangchuck đã giết con đấy..Con muốn đi thăm Thiền viện của con…con muốn gặp các vị Lạt Ma trợ tế...” cứ những câu nói đột xuất từ miệng đứa bé lên ba đã làm cho cha mẹ lo sợ, biết đây là hậu thân của một Maha Guru, người mẹ hoang mang. Ba năm trước bà mẹ chuyển bụng sanh, cha Ngài đi vắng, bổng xuất hiện một bà cụ bưng mâm ngũ quả đến dâng hiến, hương trầm ngào ngạt khắp nhà, bên ngoài khỉ vượng gọi bầy hú hý liên hồi; một luồng sáng trắng từ trên nóc nhà xuyên xuống chỗ nằm; Ngài ra đời với một khuôn mặt thông thái, cặp mắt trí tuệ khác thường.
Cậu của Ngài. là một trong những Lạt Ma giỏi về pháp thuật lẫn tâm linh, được Đào tạo trong những học viện uy tín và qua các khoá huấn luyện tu tập căn bản của các Thiền viện chuyên môn, biết rằng đây là hậu thân của Shabdrung Rinpoche thứ 8, liền tìm cách đưa Ngài ra khỏi Bhutan. Người mẹ đau lòng nhớ lại, vua Wangchuck đệ tam, từng sát hại Ngài Shabdrung Rinpoche thứ 8 lại là chú ruột của vị tái sanh, con bà hiện giờ. Một đêm tối tuyết phủ núi rừng Hy Mã, người đàn bà lầm lủi bế bé trai theo chân người cậu Lạt Ma, băng rừng vượt núi để bảo toàn tánh mạng một hài nhi vô tội. Đói lạnh, mệt mỏi, người đàn bà khốn khổ thủ thỉ bên tai con, cậu bé ba tuổi hiểu được mức nguy hiểm trên đường trốn chạy, cậu im lặng ngủ say trong túi vải đeo sau lưng mẹ. Ánh trăng thượng tuần và những vì sao lẻ loi soi đường tiển bước.. Qua nhiều ngày đường vất vả, xuống được đồng bằng India, người cậu Lạt Ma đến trình diện với đồn Biên phòng, xin được tỵ nạn và che chở; Người mẹ ôm hôn và nhìn con lần cuối, trao bé cho người anh, rồi thổn thức trở lại với núi rừng. Ngài thực sự xa cha mẹ kể từ đó!

Chính quyền India không lạ gì với những việc tái sanh, không ngần ngại việc bảo trợ, Ngài được chính phủ Ấn che chở. Suốt thời gian được ăn học trong các trường, rồi tốt nghiệp đại học Mande ở Himachal Pradesh, không một người Bhutan nào được tiếp xúc với Ngài. Luôn được vệ sĩ bao bọc. Khi trưởng thành, Ngài xin chính phủ Ấn được tự do; Ngài về làm nhà theo kiểu Bhutan ở tại Manali, cũng vừa tròn 30 tuổi, lúc bấy giờ đồng tộc Bhutan mới được phép tới lui thăm viếng. Trên đất Ấn lưu vong, Shabdrung Rinpoche đời thứ 9 tức thế danh Ngài là Shabdrung Ngawang đã lưu trú qua Himachal Pradesh, bổng nhớ lại cội nguồn Thành đạo của Đức Bổn sư, Ngài lại về Bodhgaya, tạo cơ duyên cho các sư Bhutan mua đất lập chùa; họ cũng từng tạm trú tại Việt Nam Phật Quốc tự; Trên đường du hoá, được các tín đồ và chư Tăng cung thỉnh, ngài đến với vùng Pedong tại Kalimpoy, Davjeeling. Quần chúng và chư Tăng Bhutan tới lui với ngài rất đông, chẳng những thế, chư Tăng Tibet và những người Âu châu vẫn đến xin Ngài chúc phúc cầu nguyện.
Nơi Gaya, chùa Bhutan được xây dựng ba ngôi, trong đó một ngôi do chính phủ Bhutan tài trợ. Phần lớn các sư Bhutan sống tại Ấn do nguồn kinh tế của quần chúng Bhuta tiếp viện. Cũng như người Tây Tạng, Bhutan một số người cũng thành đạt trên thương trường và kiên cố với đức tin.
Ở India không có trường đào tạo tu sĩ theo hệ phái Bhutan, không có các cao Tăng Lạt ma tiếp nối huấn luyện Ngài theo truyền thống và làm lễ cho Ngài xuất gia, vì Bhutan là một quốc gia độc lập, không bị ngoại bang thống trị như Tibet, vì thế không có thủ phủ của một chính phủ lưu vong , ngài vẫn để tóc như một cư sĩ, nhưng về tâm linh, chư Tăng và quần chúng vẫn xem Ngài là một Thánh Tăng tái sanh lãnh đạo tinh thần cho họ. Hình ảnh quắc thước của khuôn mặt nhân hậu đầy uy lực, tuy để tóc, ngài vẫn khoác trên mình bộ quốc phục màu vàng, đội vương miệng tôn giáo. (đặc biệt màu vàng chỉ dành cho vua đạo cũng như vua đời, khi một quân vương nhậm chức như nhà vua trẻ nhất thế giới mới 28 tuổi, tốt nghiệp đại học danh tiếng Oxford Anh quốc, - Jigme Khesar Namgyel Wangchuck, được vua cha truyền ngôi, đã đến chùa làm lễ ra mắt sơ tổ lập quốc Shabdrung Ngawang Namgyal Rinpoche đệ nhất vào ngày 06/11/2008 ).


vua mặc áo choang vàng theo truyền thống

đức vua trẻ 28 tuổi Jigme Khesar Namgyel Chuck

Quốc vương đời thứ tư tại vị, mặc dù biết Shabdrung Ngawang là hậu thân của Shabdrung Rinpoche thứ 8 bị vua tiền nhiệm sát hại, nhưng giờ đây, Ngài thuộc giòng tộc của mình, con của người anh trai mình, vả lại đang ở một quốc gia khác, không có dấu hiệu đe doạ vương quyền thế tục. Hằng ngày tin tức từ nhân viên thanh tra hình sự ( CID ) báo cáo mọi sinh hoạt của Ngài cũng như chư Tăng Bhutan tại India; quốc vương biết rất rõ; trên phương diện đổi mới đất nước Bhutan, nhà vua điện khí hoá đời sống cho nhân dân, truyền thông đại chúng qua T.V. mạng lưới Mobile phone được thiết lập. Internet cho tuổi trẻ xử dụng; một số tiện nghi đời sống của thế giới bên ngoài được du nhập vào đất nước. Chính sách mở cửa mà nhiều thế kỷ Bhutan bị thế giới quên lãng, một thời Bhutan bị xem là u tối như thời kỳ Dark Ages của Âu châu, mặc dù nhân dân Bhutan từng có mặt rất sớm trước công nguyên vào năm 2000, đó là thời kỳ mà người bản địa dùng đồ bằng đá; trước khi Phật giáo du nhập vào Bhutan ở thế kỷ thứ 8 sau công nguyên do một Rinpoche Guru Tibet truyền sang thì nơi đây đã có những loại tín ngưỡng bản địa như Sikkim và bùa chú, thế nhưng vẫn không giúp xã hội tiến hoá hơn; Đến khi các Lạt Ma có trình độ tâm linh cao, ổn định đức tin quần chúng thì đất nước có một chỉ số hạnh phúc nhất định mặc dù tiện nghi vật chất còn nghèo nàn.
Bhutan là một trong những nước đầu tiên công nhận nền độc lập của Ấn khi India giành được từ tay Vương quốc Anh vào ngày 15 tháng 8 năm 1949.
Bhutan, 1971 cũng được đưa vào Liên Hiệp Quốc làm quan sát viên trong ba năm liền.
Và Bhutan là quốc gia đầu tiên thực hiện triệt để cấm thuốc hút để bảo vệ sức khoẻ cho cộng đồng.
Nhà vua đã mạnh dạn cải tiến xã hội, mở rộng dân chủ, tổ chức bầu cử. Tuy nhiên, chính quyền vương quốc Bhutan vẫn lo ngại việc cải tiến quá nhanh sẽ gây xáo trộn truyền thống trong nước.Tuổi trẻ Bhutan đã mặc quần bò áo thun, xài cellphone. Một số phụ nữ ghiền phim trên TV; quan hệ tình cảm cũng thông thoáng dễ giải hơn, đã gây những phản ứng mạnh trong số người bảo vệ truyền thống cha ông, cũng từ đó, một số gia đình sanh ra bất hoà khi hai khuynh hướng và hai thế hệ chưa cùng nhịp cầu thông cảm. Họ cố gắng quân bình giữa văn hoá truyền thống và văn minh thế giới. Nhà vua trẻ nguyện sẽ theo chính sách của cha trên bước đường cải tiến để nâng chỉ số hạnh phúc của người dân lên tầm mức khả dĩ. Vì nhà lãnh đạo Bhutan quan niệm rằng chỉ số hạnh phúc của người dân quan trọng hơn chỉ số DGP trong nước! vì thế Bhutan được xếp hạng thứ 8 trong số 12 quốc gia trên thế giới người dân có hạnh phúc nhiều nhất, mặc dù tổng thu nhập bình quân đầu người chỉ 1.400 USD một năm. tuổi thọ chỉ đến 55.
Trước những bộn bề đầy tiến bộ đó, quốc vương đời thứ tư không bận tâm đến một Đạt Lai Lạt Ma của Bhutan như sự đe dọa theo tập quán.

Khí hậu tháng tư đầy ngột ngạt, căn building ba tầng của Bhutan Temple tại Bodhgaya xây dựng vào năm 1997 vẫn chưa hoàn chỉnh, cứ như lò lửa. Các cửa mở tung cho thông thoáng, thế mà hơi nóng như phát ra từ lò nướng bánh chapaty. Bải sân trống không một bóng cây nên cái nóng cứ táp vào mặt. Ngài Shabdrung Rinpoche đời thứ 9 tay cầm quạt phe phẩy, ngồi trên ghế trường kỷ để tiếp chuyện với các sư Tăng Bhutan, thỉnh thoảng nói về một địa danh, một vấn đề như mơ hồ, hay một ẩn dụ khó hiểu. Từng lọn tóc đen mướt cứ phất phơ theo cánh quạt. Thân hình vạm vỡ được phủ hờ tấm choàng màu vàng mỏng. Một thoáng trầm tư chìm trong tĩnh mặc, Guru như đang sống vào thế giới khác, các sư Tăng và tín đồ vẫn ngồi bệt trên thảm len. Gương mặt Ngài sáng hồng lên, mở mắt nhìn đệ tử, Người nói: năm nay mùa nóng, thầy không về Himachal Pradesh hay Pedong, thầy phải nhập viện để điều trị vết ung thư trên mũi. Các con hãy chuyên tu, giữ gìn truyền thống Phật giáo và văn hoá quê hương.
Chiều hôm sau, chiếc xe bảy chỗ đến cổng chùa, đệ tử dìu Người ra, xe hướng về Thành phố Nam Ấn, 5 tháng nằm viện, bệnh tình không thuyên giảm, Ngài tỉnh táo căn dặn và từ giả quần chúng. Bầu trời Nam Ấn bổng mát dịu khác thường, đám mây ngũ sắc vần vũ trên không, chim chóc ríu rít. Hai giờ chiều mà như sắp hoàng hôn.
Những ngày sau đó, Ngài và hai vị Lạt Ma thị giả vào sâu trong núi, ngài lưu trú tại hang động, bắt đầu nhập định. Không bao lâu, trời đêm rừng núi Hy Mã sáng rực quanh vùng ngài đang toạ thiền; tiếng gầm rú của muôn thú vang rền; con voi phũ phục trước cửa hang nhiều ngày, bầy khỉ xôn xao trên các nhánh cây gần đó, các vị Lạt Ma thị giả biết giờ chia tay đã đến, đều chấp tay quỳ gối dảnh lễ. Mùi thơm lạ phảng phất . Sáng hôm sau, một Lạt ma cầm miếng bông gòn để ngay mũi Ngài, biết chắc Ngài không còn thở, sắc diện Ngài vẫn không thay đổi. Thời gian sau, đệ tử mang nhục thân Ngài vẫn đang toạ kiết già, về thờ tại chùa Pedong.. 5 năm trôi qua, thân xác ngày càng khô lại mà không thối rữa. Như vậy chỉ có nhục thân vị thứ nhất và thứ chín mới được bảo tồn.
Ngày 05 tháng 4 năm 2003 là thời điểm kết thúc 47 năm sống và lưu vong trên đất khách của một đại sư Shabdrung Rinpoche đời thứ 9 của nhân dân Bhutan!