Ý nghĩa các lời thiệu trong hệ thống VTCTVN

Ý nghĩa các lời thiệu trong hệ thống VTCTVN
“Thiệu” hay “lời thiệu” là một bộ phận vô cùng trọng yếu và không thể thiếu trong hệ thống quyền thuật Đông phương nói chung và hệ thống võ thuật Cổ truyền Việt Nam nói riêng.

Thiệu có khi được thể hiện bằng lối diễn võ (dựa vào tên các chiêu thức), có khi được thể hiện theo lối tượng hình (dựa theo hình trạng của chiêu thức mà đặt lời), lại có khi lời thiệu của bài quyền lại được diễn Nôm dưới hình thức một bài thơ (làm theo lối Ngũ ngôn, Tứ tuyệt, Lục bát, Thất ngôn .v.v.). Ở Việt Nam ta, thiệu của các bài quyền thường tồn lại dưới dạng thơ thất ngôn (bảy chữ) và thường được làm theo thể thơ Đường luật, đôi khi cũng có bài được làm theo thể lục bát [1].

“Thiệu” hay “lời thiệu” thực chất là cách gọi tên các chiêu thức trong bài quyền, khi nó (lời thiệu) được gọi một cách công khai thì gọi là thiệu võ; gọi theo lối ẩn dụ, đầy bí mật thì được gọi là thiệu văn. Và nhìn chung, dù tồn tại dưới bất kỳ hình thức nào, thiệu cũng có một vị trí đặc biệt quan trọng, nó (lời thiệu) chính là “bí kiếp võ công” của môn phái, vì chỉ có người của môn phái mới biết được nội dung, ý nghĩa, mục đích và cách thức sử dụng chiêu thức (đây là cách giữ bí mật và vì bí mật nên mới được gọi là bí kíp) đó như thế nào? “Thiệu” hay “lời thiệu” còn là tinh hoa của bài quyền, nhìn vào lời thiệu, chúng ta có thể thấy rất rõ tính nhân văn, tinh thần thượng võ của bài quyền, của môn phái nhưng cũng chỉ cần nhìn vào lời thiệu, người ta cũng có thể hiểu được phần nào tư cách của “bản môn”. Chính vì thế, mới nói thiệu có vị trí đặc biệt quan trọng, thiệu chính là “phát ngôn viên” của bản môn nên không thể đặt bừa, nói ẩu…
Hiện nay, trên wikipedia tiếng Việt có giới thiệu về bài Lão Mai quyền với lời thiệu lung tung, Hán Nôm lộn xộn cùng với phần dẫn giải không giống ai, vừa tối nghĩa vừa lủng củng... trong một số trang võ cổ truyền cũng vậy. Điều đó khiến cho võ sinh không những không nắm được nội dung, ý nghĩa, mục đích của bài quyền, tính nhân văn và tinh thần thượng võ của các bậc tiền nhân xưa mà còn thêm dao động, hoang mang bởi tính "chận", tính "thiện" của bài quyền.
Dưới đây là lời thiệu bài “lão mai quyền”, lời thiệu này do Shaolaojia (võ phái Thiều gia) vừa phiên âm và giải thích ý nghĩa câu thiệu theo Hán Việt và Shaolaojia cũng xin ghi thêm cả chữ Hán để giúp minh họa. Mời các bạn tham khảo.

Trích dẫn:

老梅拳 Lão Mai Quyền

老梅独竖一之荣 Lão mai độc thụ, nhất chi vinh

两足轻轻进步行 Lưỡng túc khinh khinh tiến bộ hành

迅一弹退回老起 Tấn nhất đạn (đàn), thoái hồi lão khởi

飞一发横腿蜻蜓 Phi nhất phát, hoành thối tinh đình

藏牙虎扬威铁爪 Tàng nha hổ, dương oai thiết trảo

转角龙速力雷轰 Chuyển giác long tốc lực lôi oanh

老猴退坐连扒变 Lão hầu thoái tọa, liên ba biến

蝴蝶双飞老蚌撑 Hỗ điệp song phi, lão bạng sanh

月窟双勾雷点震 Nguyệt quật song câu lôi điểm chấn

云蹲三扫虎蛇行. Vân tôn tam tảo, hổ xà hành./.

Các bạn quan tâm đến võ cổ truyền, quan tâm đến bài quyền có thể xem chi tiết lời diễn giải về mục đích, ý nghĩa của bài quyền tại website võ thuật: Thaicucthieugia.com của chúng tôi.
Cảm ơn các bạn đã quan tâm.