Giai thoại thiền!

Một hôm, khi tiếng chuông ở một ngôi chùa lớn vang lên, Đức Phật hỏi ngài A Nan:
- Tiếng chuông đến từ đâu?
- Từ chuông.
Đức Phật nói:
- Chuông? Nhưng nếu không có dùi chuông, thì làm sao có tiếng chuông?
A Nan vội vàng đính chính:
- Cái dùi, cái dùi!
- Cái dùi? Nếu không có không khí, làm sao tiếng chuông có thể đến đây?
- Vâng! Dĩ nhiên! Nó đến từ không khí!
Đức Phật hỏi:
- Không khí? Nhưng trừ khi ông có lỗ tai, nếu không ông không thể nghe tiếng chuông.
- Vâng! Con cần có tai để nghe nó. Vậy nó đến từ tai con.
Đức Phật trả lời:
- Tai ông ư? Nếu ông không có ý thức, làm sao ông có thể biết tiếng chuông?
- Ý thức của con tạo ra tiếng chuông.
- Ý thức của ông? Vậy thì, A Nan, nếu ông không có tâm, làm sao ông nghe tiếng chuông?
- Nó được tạo bởi tâm mà thôi.
1- Mọi vật đều do tâm tạo, đúng không?
2- Nếu bạn không có tâm, tiếng chuông đi đâu?
3- Tiếng chuông từ đâu tới?

Một nhà sư trẻ và một nhà sư già đang bộ hành trên một con đường nọ. Đến một con suối nhỏ thấy một thiếu nữ đang loay hoay không biết làm cách nào vượt qua. Nhà sư già ngồi xuống bảo cô gái lên lưng rồi ngài cõng cô qua suối. Sau đó cô gái cám ơn rồi tiếp tục cuộc bộ hành. Đi được một quãng xa rồi nhà sư trẻ không cầm được lên tiếng: Sao sư phụ luôn dặn con phải giữ giới mà hôm nay sư phụ lại làm vậy. Nhà sư già thủng thẳng trả lời : Ta làm phước xong đã quên chuyện rồi sao còn nhắc lại.

Một vị tướng đeo kiếm vào chùa gặp nhà sư đang tụng kinh liền hỏi. Khi ta chết ta sẽ xuống địa ngục hay thiên đường. Vị thiền sư thủng thẳng xuống địa ngục. Xoảng kiếm đã rời bao. Thiền sư vẫn điềm đạm đấy có phải ngài đang mở đường xuống địa ngục không. Vị tướng thôi được. Vậy còn ông khi chết ông về đâu. Địa ngục. Vị tướng cười ha hả. Vậy sao không khuấy nước chọc trời như tôi mà phải khổ hạnh làm chi để cuối cùng cũng xuống địa ngục. Vị thiền sư vẫn thủng thẳng nếu tôi không xuống thì ai cứu những người như ông...

Nghe nói nếu bạn thực hành tích cực suốt mười năm bạn sẽ đạt được cái gì đó. Vì thế, có lần một bà già Trung Hoa, như nhiều Phật tử tại gia thường làm, đã giúp đỡ một vị Tăng trong mười năm. Bà cung cấp thức ăn, quần áo, và thỉnh vị Tăng sống trong một am của bà cất. Về phần vị Tăng, ông chỉ thực hành thiền rất tích cực và không phải lo lắng bất cứ gì khác.
Tuy nhiên, sau mười năm, vẫn không có tin tức gì về vị Tăng. Bà già tự hỏi:
- Ông ta đạt được gì? Ta phải thử vị Tăng này.
Rồi một chiều, bà già gọi cô con gái mười sáu tuổi của mình, người đẹp nhất trong làng, dặn dò cô trang điểm, sức nước hoa, và mặc bộ quần áo đẹp nhất. Rồi sai cô đến thử vị Tăng, đem theo nhiều thức ăn ngon và y phục đi đến am. Cô con gái rất kích động về kế hoạch này.
Khi đến am, cô cúi chào vị Tăng và nói:
- Thầy đã ở đây đủ mười năm, mẹ tôi làm thức ăn và y phục đặc biệt này cúng dường thầy.
Vị Tăng trả lời:
- Ồ! Cám ơn cô nhiều lắm. Mẹ cô là một Đại Bồ tát đã hỗ trợ tôi trong thời gian dài thế này.
Thình lình cô gái ôm chầm vị Tăng, hôn thầy và nói:
- Nào, thầy cảm thấy ra sao?
- Gỗ mục trên đá lạnh. Không hơi ấm giữa mùa Đông. (Khô mộc ỷ hàn nham, tam Đông vô noãn khí).
Buông vị Tăng ra, cô gái vái rất sâu và nói:
- Thầy thật là một đại Tăng!
Trở về nhà, lòng đầy vui sướng và thán phục, cô kể hết mọi chuyện cho mẹ.
- Mẹ, mẹ! Tâm của thầy này rất mạnh, không hề lay động. Thầy ấy phải đạt được gì rồi!
- Không phải vấn đề tâm thầy ấy mạnh, lòng không lay động, hay là một vị Tăng tuyệt vời. Mẹ muốn biết thầy ấy nói gì?
- Ô! Lời thầy ấy cũng tuyệt vời mẹ ạ. Thầy bảo: “Khô mộc ỷ hàn nham, tam Đông vô noãn khí.”
- Cái gì?
Bà già kêu lên. Giận dữ, bà chộp một cây gậy lớn, chạy đến am và đánh vị Tăng một cách tàn nhẫn, hét:
- Đi ngay! Ra khỏi đây! Ta đã tốn mười năm để giúp đỡ một thây ma!
Rồi bà đốt rụi am.
1- Vị Tăng này tu lối gì trong mười năm?
2- Cô gái ôm chầm vị Tăng và nói: “Nào, thầy cảm thấy ra sao?” Nếu bạn là vị Tăng, bạn có thể làm gì?
3- Lỗi của vị Tăng ở đâu?
4- Bà già đạt được điều gì mà đánh vị Tăng?
5- Nếu bạn là bà già và vị Tăng nói: ‘Khô mộc ỷ hàn nham, tam Đông vô noãn khí’, bạn có thể dạy vị Tăng ấy những gì?
BÌNH:
Mẹ có công việc của mẹ, con gái có công việc của con gái, thương gia có công việc của thương gia, Tăng có công việc của Tăng. Nếu bạn không hiểu công việc của bạn, bạn sẽ không hiểu bổn phận của mình.
Vị Tăng ngồi mười năm. Công việc của ông ta là gì? Nếu bạn chấp vào điều gì, dính mắc vào điều gì, thì bạn đã đánh mất công việc gốc của mình. Buông tất cả đi, thì công việc gốc của bạn, vị trí đúng, tương quan đúng, và chức năng đúng của bạn sẽ xuất hiện rõ ràng.
Nếu bạn hiểu biết một, bạn mất mọi thứ. Nếu bạn đạt được một, bạn được tất cả. Hãy cẩn thận! Bây giờ bạn đang làm gì? Hãy làm đi.

Núi Kim Cương là một núi nổi tiếng của Hàn Quốc. Gần đỉnh núi, có một trung tâm Thiền cổ tên Maha Yon và ở dưới chân núi có một chùa tên Yu Jom Sah, khoảng gần 500 tăng chúng học kinh. Giữa đường lên núi, là dòng suối nước nóng Kim Cương Sơn nổi tiếng. Chủ nhân dòng suối nước nóng là một nữ cư sĩ Phật giáo, luôn luôn cho chư Tăng vào miễn phí.
Một hôm, vị pháp sư nổi tiếng Sol Hae từ Yu Jom Sah đến suối nước nóng. Sau khi tắm xong, ông ca ngợi chủ nhân:
- Ồ! Cám ơn cô nhiều lắm. Dòng suối tuyệt vời! Nước nóng của cô tốt nhất thế giới.
Chủ nhân trả lời:
- Xin cứ tự nhiên. Mặt sư trông rất khỏe! Bây giờ tôi có một câu hỏi cho sư đây: Sư làm sạch thân bằng nước nóng. Còn tâm sư làm sạch thế nào?
Sol Hae ngắc ngứ và không trả lời được.
1- Cái gì là tâm?
2- Thân và tâm giống nhau hay khác?
3- Nếu bạn là đại giảng sư, bạn trả lời thế nào?
BÌNH:
Lục Tổ bảo rằng bản lai vô nhất vật. Vậy nếu bạn làm gì, bạn bị việc ấy cản trở. Nếu bạn muốn hiểu lĩnh vực của chư Phật thì hãy giữ tâm trong sạch như hư không. Rồi, tâm bạn giống như gương trong: đỏ đến, phản chiếu đỏ; trắng đến, phản chiếu trắng. Bất cứ gì đến và đi không chướng ngại. Nếu bạn có tâm, bạn phải làm sạch nó. Nếu bạn không tâm, không cần thiết để làm sạch. Buông xuống - điều đó sẽ cứu đời bạn.

Khi ở tại thiền viện Vô Môn ở Berkeley, Thiền sư Seung Sahn có kể câu chuyện sau:
Một hôm, một người thợ săn đang đi trên một cánh đồng. Thình lình, hai con ngỗng bay ngang đầu. Ông lấy tên lắp vào cung và bắn. Một con ngỗng rơi xuống. Thợ săn muốn bắn nữa, nhưng không còn tên. Vì thế ông ta kéo cái cung không và bắn. Con ngỗng thứ hai cũng rơi.
1- Làm sao mà bắn cái cung không được?
2- Tại sao con ngỗng thứ hai rơi?
BÌNH:
Một hôm hai cha con lái xe đi. Một xe tải tông vào họ. Người cha chết, và người con được chở đến nhà thương. Khi người con trai được chuyển đến phòng cấp cứu, một bác sĩ sửng sốt, kêu lên:
- Ôi, trời ơi! Đó là con trai tôi!
Làm sao có thể như thế được?

Một vị Tăng đến thăm Thiền sư Kyong Bong và hỏi:
- Chân lý là gì?
- Anh từ đâu đến?
- Pusan.
Kyong Bong nói:
- Ô! Quá xa. Anh đi bao nhiêu bước để đến đây?
1- Nếu bạn là vị Tăng, bạn sẽ trả lời thế nào?
BÌNH:
Gió Đông thổi, mây bay về Tây; gió Nam thổi, mây bay ra Bắc. Cua vòng một góc phố, xe buýt bóp còi “bíp, bíp.” Bạn có thể làm gì? Bạn đã biết. Nhưng coi chừng lưỡi câu. Con cá đủ khôn không bao giờ mắc câu. Bơi trong biển nghĩa là tự do khắp mọi nơi.