Hóa hồ thành phật

Vào đời nhà nguyên bên trung quốc từng diễn ra một trận tranh cãi nổi tiếng trong lịch sử giữa đạo giáo và phật giáo về vấn đề này. Kết quả là bên phật giáo với bát tư ba nổi tiếng chiến thắng và sách vở đạo giáo/gia bị đốt rất nhiều. Lẽ dĩ nhiên đạo giáo bản chất chỉ là bàng môn, không phải đạo gia nên không nắm rõ chuyện này. Hơn nữa, bát tư ba và mật tông tuy chiến thắng nhưng cũng không hiểu được chân chính cái ý này, tranh cãi rốt cuộc vẫn là dành cho mấy kẻ thiếu hiểu biết cả hai bên.

Đạo giáo có ngụy tạo ra một bộ kinh hóa hồ, còn cho rằng thích ca mâu ni là hóa thân của lão quân, cái này là đại ngu, hai người vốn không hề liên quan. Vốn bốn chữ hóa hồ thành phật mà cả bát tư ba không hiểu là điểm hóa chứ không phải là hóa thân. Thứ mà dùng để độ hóa là kim cang trát, còn có một cái tên khác mà mật tông phật giáo sau này rất hâm mộ đó là "mandala". Nếu bát tư ba biết điều này thì chẳng dám tranh luận, đám đạo giáo thì càng dở tệ mà đâm đầu cùn. Ngày nay mandala được biến tướng theo đủ kiểu, bao gồm cả quán tưởng, vẽ hình, lấy cát để dựng vv có quán cả tỷ năm cũng vứt, chả có ý nghĩa. Rốt cuộc người đời sau làm đủ trò cũng không hiểu chân chính ý nghĩa của nó, không biết làm sao để có được nó, dùng để làm gì, vượt qua ra sao. Trong kinh phật cũng có nhắc qua về chuyện này, nhưng rồi nó vẫn là bí mật không thể truyền. Đoạn trích tây du ký sau đây nói chút về cái mandala kim cang trát, hay cái vòng bé trâu của lão quân xỏ mũi dùng độ hóa:

Bồ Tát nói :
- Đạo tổ có binh khí gì đâu ?
Lào Quân nói :
- Có, có, có chứ !
Liền vén tay áo lên, lấy ở cánh tay ra một cái vòng rồi nói : Thứ binh khí này chính là kim cương rèn luyện, lại được tôi đem về điển phép đan làm ra, nên có đủ khí thiêng, có thế biến hóa phi thường, nước lửa không làm gì được. Lại có thể khuôn đúng mọi vật, đặt tên là cái vòng kim cương, lại có tên nữa la cái khuôn kim cương, đi qua cửa Hàm Quan, hóa người thành phật, thực may nhờ có nó ; sớm hôm phòng thủ rất tiện, để tôi đem xuống đánh một phen.