Qua bài viết này bản thân mình muốn cho các bạn hiểu rõ hơn về tu tập trong cuộc sống, tuy nhiên nếu nói về "tu" thì mỗi người mỗi khác nhưng trước tiên ta cần biết ý nghĩa cơ bản của nó là gì. Nếu ta muốn tiến xa hơn trong con đường tu đạo thì trước tiên ta cần nắm rõ những vấn đề cơ bản. Nói chung bài viết này cũng chỉ là từ cái tư tưởng riêng của mình, qua bao nhiêu năm tháng tu tập mình tự ngộ ra. Các bạn cảm thấy không phù hợp hay không hài lòng thì cố gắng kìm nén cái si cái sân trong lòng mình.

Tu là gì?
Có 1 lần tôi hỏi 1 vị sư và 1 bạn đạo hữu trong chùa: "Tu là gì?", "Tu như thế nào?"
-Vị sư già gần 70-80 tuổi nói rằng: Tu là cố gắng giữ tâm thanh tịnh, tránh làm điều ác, tạo nhiều phước đức cho chúng sinh, vì ngay cả con người chúng ta cũng đồng là chúng sinh với các con vật.

-Vị bạn hữu kia thì khoảng 20-25 tuổi trả lời thanh thoát: Tu theo mình nghĩa là phải làm việc thiện, như các vị sư đức cao vọng trọng thường làm, thường xuyên lễ phật, mỗi năm phải nhớ đến các ngày vía phật, cố gắng học tập và sống theo cách sống đức Phật Thích Ca đã dạy mình. Tôn kính đức Phật như cha mẹ, tuyệt đối không được làm ô nhục chánh pháp.

Qua 2 câu trả lời trên các bạn sẽ rút ra được gì?
Về cơ bản trước mắt 1 số bạn sẽ cho 2 người này trả lời là đúng và có cùng 1 ý nghĩa tốt đẹp. Vâng, mình đồng tình là như vậy. Nhưng về cái thâm sâu của nó thì sao. Mình bắt đầu phân tích 2 câu trả lời này rằng: vị sư kia là người lớn tuổi, là người đã theo phật pháp nhiều năm nên kinh nghiệm trong tu tập dĩ nhiên nhiều hơn anh bạn kia, nhưng câu trả lời của ngài ấy rất ngắn gọn súc tích, khi đọc ta sẽ hiểu ngay vấn đề chính mà vị sư đó muốn nói đến. Còn bạn đạo hữu kia tuổi đời khá trẻ dĩ nhiên kinh nghiệm không nhiều bằng vị sư trên cho nên bạn ấy mới trả lời 1 cách dài ngoằn như vậy và bạn có để ý bạn hữu kia trả lời phần lớn là dựa vào đức Phật và muốn người khác cũng phải làm như vậy. Rất có thể anh bạn này đã tu theo như trong kinh điển đã dạy, và tu theo lời dạy của các vị sư. Vì trên thực tế "Tu" là bắt nguồn cho sự giác ngộ và từ giác ngộ ta mới hiểu được chữ "Tu"
Như vậy vị sư kia trả lời theo lối đơn giản nhưng đã giác ngộ được 1 phần, còn bạn trẻ kia thi đang bắt đầu cho con đường giác ngộ

Theo kinh nghiệm tu tập mấy năm qua của mình, mình rút ra từ cuộc sống, từ trong tư tưởng. Mình muốn cho các bạn biết "Tu" là gì?
Vâng, đơn giản thôi:
-Tu là sửa, Tu là tiếng hán, dịch ra tiếng nôm là sửa.

Vậy sửa cái gì? sửa như thế nào?
Trong cuộc sống mỗi người 1 hoàn cảnh chính vì mỗi hoàn cảnh khác nhau như vậy con người mới có những tính cách khác nhau, có người hiền, người tốt, kẻ xấu, kẻ hung tợn, có những kẻ vì hoàn cảnh đã biến đổi họ thành kẻ ác nhân từ trong tâm can. Tại sao lại như vậy? Trong sách có câu "nhân chi sơ tính bổn thiện", khi con người được sinh ra là 1 hài đồng thì nó như 1 tờ giấy trắng, từ trong tâm tính đã là tính thiện, nhưng trải qua kiếp số con người, trải qua hoàn cảnh trong cuộc sống, dân dần Tâm ta đã Tu từ khi nào không hay, tu ở đây có nghĩa là sự biến đổi từ tính thiện sang 1 tính khác đó cũng là Tu nhưng đây là tu trong vô thức, là do cuộc sống biến đổi, do hoàn cảnh biến đổi

Khi ta hiểu chuyện ra, ta bắt đâu tu trong ý thức, như mình đã nói theo cách đơn giản "Tu là sửa". Lúc trước ta sống trong vô định, ta không có bến đỗ, nay ta bắt đầu tu sửa lại bản thân để tìm 1 bên đỗ cho mình. Khi trước bạn sống tha hóa, bạn sống ích kỷ, hay thích hơn giận trách móc thì khi bạn Tu bạn nên biết rằng tu là sửa, hãy sửa đổi bản thân, sửa đổi tâm hồn mình lại, sửa đổi nó lại để cho nó về lại lúc ban đầu khi bạn được sinh ra. Lúc trước bạn sống như thế nào không hợp lòng người thì bây giờ hãy sửa lại cách sống của mình, sửa đổi từ trong ra ngoài, bắt đầu từ cái Tâm. chinh vì vạy ông bà ngày xưa có nói "Tu tâm dưỡng tính" đó cũng chính là cách tu tập đơn giản nhất có từ thời xa xưa. Hãy sửa đổi cái tâm của mình lại, hãy nuôi dưỡng tính cách của mình. Đó chính là Tu

Vị Đạt Ma tây tạng có nói 1 câu:
"Hãy suy nghĩ thận trọng trước khi nói
 Vì lời nói sẽ biến thành hành động
Hãy hành động một cách khôn ngoan
Vì hành động sẽ biến thành tính cách
Hãy nuôi dưỡng tính cách một cách sạch sẽ
Vì tính cách sẽ quyết định số mệnh của bạn "

Và cái suy nghĩ ấy bắt đầu từ cái Tâm của mình, vì vậy hãy bắt đâu sửa đổi cái Tâm của mình từ hôm nay. Vì vậy phật giáo tại sao nói khi tu chúng ta có thể thay đổi được số mệnh thì đây chính là cái triết lý của nó.

Từ trên xuống dưới những lời mình nói đều không hề đề cập bất cứ gì đến đức Phật, bạn có để ý không, vì vậy tu không phải là suốt ngày đọc kinh điển hay cúng dường hay lạy phật gì cả, vì tất cả những cái đó chỉ là hình thức bên ngoài của 1 người đang tu. Hãy tu bằng cách bắt đầu sữa chữa những sai lầm trong quá khứ, sửa chữa lại tâm tính của mình, sửa chữa lại tính nết của mình, vì đây chính là điều cơ bản nhất của Tu tập. Không phải bắt bạn phải ăn chay, hay giữ giới điều hay giữ giới luật vì đó là những cái huyền vi của phật pháp, trước mắt bạn phải nắm được cái cơ bản của tu tập là như thế nào. Khi bạn hiểu được tu là gì thì bạn mới có thể tiến xa hơn được trong con đường đạo pháp.

Con người khi tu thì đa phần lại bắt đầu từ những cái thâm sâu huyền vi, nhưng khi giác ngộ hiểu ra thì lại bắt đầu từ những cái cơ bản. Vì vậy điều cơ bản cũng chính là con đường dẫn đến thâm sâu huyền vì và ngược lại nó cũng như vậy. Chúng ta phải bắt đầu từ thấp lên đến cáo như vậy mới có thể tiến xa hơn được, cái huyền vi cũng là cái cơ bản, cái cơ bản cũng rất là huyền vi

Hành?
Hành là gì?
Hành ở đây chỉ là 1 cái khái niệm đơn giản chỉ để phụ họa thêm cho con đường tu tập. Ta thường nghe nói Tu Hành, hay là học đi đôi với hành.
Ta có thể hiểu 2 khái niệm như sau:
- Hành là hành động, là 1 cách thức con người để diễn đạt ra bên ngoài, diễn đạt cho mọi người thấy được từ cái suy nghĩ bên trong tâm của họ
- Hành là khổ, khổ hạnh có từ trong suy nghĩ, từ trong hành động.
Theo nghĩa nào thì nó cũng đúng, vì như bài trên nói về Tu thi đó chỉ là sửa, nhưng sửa như thế nào thì ta bắt đàu Hành, tức là hành động để bắt đầu cho sửa chữa bản thân, hành động để sửa chữa sai lầm, và khi ta hành động sữa chữa ấy thì lúc này ta sẽ nhận thấy Hành từ trong tư tưởng, ở đây có nghĩa là khổ. Tại sao lại như vậy?

-Ngày trước ta không tu, ta sống thoải mái, muốn làm gì thì làm. Nhưng nay ta bắt đầu tu thì ta phải sửa chữa lại, sửa lại thói quen hằng ngày, sửa lại suy nghĩ từ trong tâm, từ trong tư tưởng. Dĩ nhiên ta là chúng sinh, là phàm phu không phải là thánh nhân vì vậy chuyện thay đổi từ trong bản tính cho đến hành động sẽ khiến ta ít nhiều cảm thấy khó chịu đó chính là Khổ.

Ví dụ: Khi chưa tu, ta hay nổi sân nôi si nổi cái gì đó. Khi có ai đó chưi ta, ta lập tức không cần suy nghĩ mà chửi thẳng vào mặt người ta, chửi xong ta thấy rất là thoải mái. Đúng không
Nhưng khi ta đã tu, ta phải sửa đổi từ trong tâm tính, khi ai đó chửi ta, ta lập tức suy nghĩ đến vấn đề họ đang chửi và cố gắng bỏ quả lời nói đó, và cố gắng kìm nén bản thân đó chính là Hành, và những lúc đầu tiên nó sẽ khiến ta thấy khó chịu vì không quen vơi cách hành xử như vậy

Nhưng từ từ tu tập bạn sẽ dần quen và rồi đến 1 ngày bạn cũng gặp trường hợp đó và bạn cũng hành xử như vậy và bạn sẽ không còn thấy cái khổ trong cái khổ nữa. Khi con người còn thấy cái khổ trong cái khổ nữa thì sao nhỉ? Bạn đã giác ngộ được tu hành là gì.

Vì vậy những bạn nào đang bắt đầu tu tập thì phải biết nhìn vào cái căn bản trước. Phải học từ gốc đến ngọn, chứ đừng bắt đầu từ cái ngọn, vì ngọn cây yếu ớt dễ gãy không cứng chắc như là gốc đâu.

Bài viết này chỉ là muốn chia sẽ cách hiểu biết về tu tập của mình, về cơ bản mình không có đề cập đến bất cứ 1 tôn giáo nào. Vì bất cứ tôn giáo chánh thiện nào cũng đều bắt đầu từ cái căn bản trước hết. Đạo phật cũng là tu, đạo thiên chúa cũng là tu, và đạo con người là bắt đầu để tu.

Đừng có nghĩ mình khùng hay điên khi nói đạo công giáo cũng là tu nhé. Trước khi vào đạo bạn sống buông thả tạo nhiều lỗi lầm, nhưng khi vào đạo bạn phải sửa đổi bản thân, sống sao cho hợp ý của chúa đó chính là tu, tu từ trong tư tưởng cho đến hành động.

1 điều mình muốn khuyên các bạn rằng như vầy: ban có theo bất kỳ tôn giáo nào cũng được, nhưng chỉ xin bạn trước khi theo 1 tôn giáo hay đạo giáo nào đó thì bạn hãy hoàn thành cái đạo làm con và đạo làm người trước đã
Hoan hỉ vô cùng khi bạn chịu khó đọc bài này. Cơ bản thì ai cũng khác nhau về hoàn cảnh nhưng ta có 1 điểm chung là con người, ta đều từng là những hài đồng bè nhỏ có tinh thiện trong người vì vậy hãy cố gắng sửa đổi để ta có thể quay về tâm tính lúc trước, khi mà ta vừa chào đời.

Tôi xin hỏi, người là ai thế nhỉ?
Trả lời rằng! khất sĩ bước du phương
Thức nhân sanh trong kiếp sống mộng thường
Đang say đắm trong ái hà tục lụy

Tôi xin hỏi, người là ai thế nhỉ?
Trả lời rằng! Tăng sĩ bóng huỳnh y
Lấy thân giáo pháp để hoằng truyền chánh đạo
Pháp đại từ cho tỉnh giấc thê lương

Tôi xin hỏi, người là ai thế nhỉ?
Trả lời rằng! Chiến sĩ phá mê si
Đem gương tuệ chém tan quân phiên não
Lấy thân mình dũng tiến bước phiêu linh

Tôi xin hỏi, người là ai thế nhỉ?
Trả lời rằng! Họa sĩ vẽ nên đời
Cho cảnh trần đang sống giữa chơi vơi
Thêm mùi vị sắc màu hương giải thoát

Tôi xin hỏi, người là ai thế nhỉ?
Trả lời rằng! Bác sĩ trị mê si
Trị cho đời bằng viên thuốc từ bi
Thắm vào tim mùi cam lồ pháp vị

Tôi xin hỏi, người là ai thế nhỉ?
Trả lời rằng! Tiến sĩ dạy tu trì
Khuyên nhân thế đừng ưu, bi, sầu, khổ
Vì chúng sanh vạn loại sống yêu thương

Tôi xin hỏi, người là ai thế nhỉ?
Trả lời rằng! Nha sĩ nhổ mê tà
Nhổ cho ra gốc khổ Ta Bà
Để vui sống chung cùng trong tất cả

Tôi xin hỏi, người là ai thế nhỉ?
Trả lời rằng! Nho sĩ học lý chơn
Ánh đạo từ cao quý của tôn sư
Khơi đuốc tuệ độ đời Chân-Thiện-Mỹ

Tôi xin hỏi, người là ai thế nhỉ?
Trả lời rằng! Tu sĩ chớ gì đâu
Tu là sửa cho sầu bi vơi cạn
Sĩ là trò học giáo pháp huyền vi