VĂN TẾ CÔ HỒN TRONG TRAI ĐÀN CHẨN TẾ - NGHI LỄ PHẬT GIÁO CỦA NGUYỄN DU
Tiết tháng bảy mưa dầm sùi sụt
Toát hơi may lạnh buốt xương khô
Não người thay, buổi chiều thu
Ngàn lau nhuốm bạc, lá ngô rụng vàng
Đường bạch dương bóng chiều man mác
Dịp đường lê lác đác sương sa
Lòng nào lòng chẳng thiết tha,
Cõi dương còn thế nữa là cõi âm
Trong trường dạ tối tăm trời đất
Có khôn thiêng phảng phất u minh
Thương thay thập loại chúng sinh
Hồn đơn phách chiếch lênh đênh quê người
Hương lửa đã không nơi nương tựa
Hồn mồ côi lần lữa đêm đen
Còn chi ai quý ai hèn
Còn chi mà nói ai hiền ai ngu ?
Tiết đầu thu lập đàn giải thoát
Nước tịnh đàn rưới hạt dương chi
Muốn nhờ đức Phật từ bi
Giải oan cứu khổ, hồn về Tây Phương
Cũng có kẻ tính đường kiêu hãnh
Chí những lăm cướp gánh non sông
Nói chi những buổi tranh hùng
Tưởng khi thế khuất vận cùng màđau
Bỗng phút đâu mưa sa ngói lở
Khôn đem mình làm đứa sất phu
Lớn sang giàu, nặng oán thù
Máu tươi lai láng, xương khô rã rời
Đoàn vô tự, lạc loài nheo nhóc
Quỷ không đầu, đớn khóc đêm mưa
Cho hay thành bại là cơ
Mà cô hồn biết bao giờ cho tan
Nào những kẻ màn lan trướng huệ
Những cậy mình cung quế Hằng Nga
Một phen thay đổi sơn hà
Mảnh thân chiếc lá, biết là về đâu ?
Trên lầu cao, dưới cầu nước chảy
Phận đã đành trâm gãy bình rơi
Khi sao đông đúc vui cười
Mà khi nhắm mắt không người nhặt xương
Đau đớn nhẽ ! Không hương không khói
Luống ngẩn ngơ, dòng suối, rừngsim
Thương thay chân yếu tay mềm
Càng năm càng yếu, một đêm mộtrầu
Kìa những kẻ mũ cao áo rộng
Ngọn bút son, thác sống ở tay
Kinh luân găm một túi đầy
Đã đêm Quản Nhạc, lại ngày Y,Chu
Thịnh mãn lắm, oàn thù càng lắm
Trăm loài ma, mồ nấm chung quanh
Nghìn vàng khôn đổi được mình
Lầu ca, viện hát, tan tành còn đâu?
Kẻ thân thích vắng sau vắng trước
Biết lấy ai bát nước nén nhang ?
Cô hồn thất thểu dọc ngang
Nặng oan khôn nhẽ tìm đường hoá sinh
Kìa những kẻ bài binh bố trận
Dấn mình vào cướp ấn nguyên chung
Gió mưa sấm sét đùng đùng
Dãi thây trăm họ, làm công một người
Khi thất thế tên rơi lạc đạn
Bãi sa trường thịt nát máu trôi
Mênh mông góc bể bên trời
Nắm xương vô chủ biết nơi chốn nào ?
Trời xây xẩm, mưa gào gió thét
Khí âm huyền mờ mịt trước sau
Ngàn cây nội cỏ rầu râu
Nào đâu điếu tế, nào đâu chưng thường
Cũng có kẻ tính đường trí phú
Mình làm mình nhịn ngủ kém ăn
Ruột rà không kẻ chí thân
Dẫu làm nên, dễ dành phần cho ai?
Khi nằm xuống, không người nhắn nhủ
Của phù vân, dẫu có như không
Sống thời tiền chảy, bạc ròng
Thác không đem được một đồng nào đi
Khóc ma mướn, thương gì hàng xóm
Hòm gỗ đa, bó đóm đưa đêm
Ngẩn ngơ trong quãng đường chiêm
Nén hương giọt nước biết tìm vàođâu ?
Cũng có kẻ sắp cầu chữ quý
Dấn mình vào thành thị lân la
Mấy thu lìa cửa, lìa nhà
Văn chương đã chắc đâu mà chenthân
Dọc hàng quán phải tuần mưa nắng
Vợ con nào nuôi nấng, khem kiêng
Vội vàng liệm sấp, chôn nghiêng
Anh em thiên hạ, láng giềng người dưng
Bóng phần tử, xa chừng hương khúc
Bãi tha ma kẻ dọc người ngang
Cô hồn nhờ gửi tha hương
Gió Trắng hiu hắt, lửa hương lạnh lùng
Cũng có kẻ vào sông ra bể
Cánh buồm bay chạy xế gió đông
Gặp cơn giông tố giữa dòng
Đem thân chôn rấp vào lòng kình nghê
Cũng có kẻ đi về buôn bán
Đòn gánh tre chín rạn hai vai
Gặp cơn mưa nắng giữa trời
Hồn đường phách sá, lạc loài nơi nao ?
Cũng có kẻ mắc vào khoá lính
Bỏ cửa nhà đi gánh việc quan
Nước khe, cơm ống gian nan
Dãi dầu nghìn dặm, lầm than một đời
Buổi chiến trận, mạng người như rác
Phận đã đành đạn lạc tên rơi
Lập loè ngọn lửa ma trơi
Tiếng oan văng vẳng tối trời càng thương
Cũng có kẻ lỡ làng một kiếp
Liều tuổi xanh, buôn nguyệt bán hoa
Ngẩn ngơ khi trở về già
Ai chồng con tá biết là cậy ai ?
Sống đã chịu một đời phiền não
Thác lại nhờ hớp cháo lá đa
Đau đớn thay phận đàn bà
Kiếp sinh ra thế, biết là tại đâu ?
Cũng có kẻ nằm cầu gối đất
Dõi tháng ngày hành khất ngược xuôi
Thương thay cũng một kiếp người
Sống nhờ hàng xứ, chết vùi đường quan
Cũng có kẻ mắc oan tù rạc
Gửi mình vào chiến lác một manh
Nắm xương chôn rấp góc thành
Kiếp nào cởi được oan tình ấy đi ?
Kìa những kẻ tiểu nhi tấm bé
Lỗi giờ sinh lìa mẹ lìa cha
Lấy ai bồng bế vào ra
U ơ tiếng khóc, thiết tha nỗi lòng?
Kìa những kẻ chìm sông, lạc suối
Cũng có người leo giếng đứt dây
Người trôi nước lũ, kẻ vây lửa thành
Người thì mắc sơn tinh, thủy quái
Người thì vương nanh khái ngà voi
Có người có đẻ không nuôi
Có người sa sẩy, có người vong thương
Gặp phải lúc đi đường nhỡ bước
Câu “Nại hà” kẻ trước người sau
Mỗi người một nghiệp khác nhau
Hồn xiêu phách lạc biết đâu bây giờ ?
Hoặc là ẩn ngang bờ dọc bụi
Hoặc là nương ngọn suối chân mây
Hoặc là bãi cỏ bóng cây
Hoặc là quán nọ cầu này bơ vơ
Hoặc là nương Thần từ Phật tự
Hoặc là nhờ đầu chợ cuối sông
Hoặc là trong khoảng đồng không
Hoặc nơi gò đống, hoặc vùng lau tre,
Sống đã chịu nhiều bề thảm thiết
Ruột héo khô da rét căm căm
Dãi dầu trong mấy mươi năm
Thở than dưới đất, ăn nằm trong sương
Nghe gà gáy tìm đường lánh ẩn
Lặn mặt trời lẩn thẩn tìm ra
Lôi thôi bồng trẻ dắt già
Có khôn thiêng nhẽ, lặng mà nghekinh
Nhờ phép Phật siêu sinh tịnh độ(cont...)