Phân biệt Hữu tình và Vô tình

Để là một chúng sinh hữu tình cần hội 2 điều kiện cần và đủ như sau:

Điều kiện cần: Sanh từ thai sanh, sanh từ noãn sanh, sanh từ bàng sanh, sanh từ hóa sanh.

Điều kiện đủ: Chúng sinh đó bị luân hồi trong 6 cảnh giới của lục đạo (trời, người, atula, ngạ quỷ, súc sinh, địa ngục)

Nếu chỉ có điều kiện cần thì cỏ cây hoa lá cũng sanh từ noãn sanh (phôi, hạt mầm) hay bàng sanh( nơi ẩm ướt như rong rêu, nấm mốc).

Nếu chỉ có điều kiện đủ thì phong đại, thủy đại, địa đại, hỏa đại cũng luân chuyển trong lục đạo nhưng là vật vô tri.

Như vậy ngoài chúng sinh hữu tình nêu trên, còn lại gọi là vật vô tình và vô tri.

Ăn chay và Ăn mặn

Nếu ăn vật hữu tình gọi là ăn mặn. Ăn vật vô tình hay vô tri gọi là ăn chay.

Ăn chay có 2 loại là Thô và Tế.

Ăn chay Thô là ăn vật hữu tình nhưng không khởi Tâm , còn gọi là Ngũ Tịnh Nhục (1-Thịt ăn mà không thấy người giết. 2- Thịt ăn mà mình không nghe tiếng con vật bị giết kêu. 3- Thịt ăn mà mình không nghi người ta giết cho mình. 4-Thịt con thú tự chết. 5-Thịt con thú khác ăn còn dư)

Ăn chay Tế (vi tế) là chỉ ăn vật vô tình hay vô tri.

Một số người cho rằng ngay cả việc ăn rau cỏ thì cũng ăn các chúng sinh ký sinh trên rau cỏ. Việc này tùy thuộc và căn cơ Ngũ Uẩn (sắc, thọ, tưởng, hành, thức) của mỗi người. Nếu người đó không thấy Sắc của chúng sinh trong rau cỏ, trong nước uống, cơm ăn thì người đó không có Thọ, Tưởng, Hành, Thức về việc ăn chúng sinh đó nên người đó thật sự là ăn chay.

Còn sát hại sinh linh,
Ðâu được gọi Hiền thánh.
Không hại mọi hữu tình,
Mới được gọi Hiền thánh.

Mọi người sợ hình phạt,
Mọi người thương sống còn;
Lấy mình làm ví dụ,
Không giết, không bảo giết.

(Pháp Cú)