Phát hiện gà nhiều cựa như trong truyền thuyết Hùng Vương

[Bin571]

Phú Thọ: Phát hiện gà nhiều cựa như trong truyền thuyết Hùng Vương
25/10/2006 15:11 GMT+7


Đầu tháng 9 năm nay, loài gà nhiều cựa quý hiếm được phát hiện sống tập trung ở xã Xuân Sơn (Thanh Sơn, Phú Thọ). một kế hoạch bảo vệ loài gia cầm này cũng được các nhà khoa học tiến hành. Theo Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Phú Thọ, đến thời điểm này mới chỉ phát hiện được loài gà có 6 cựa. Trong khi đó, người dân khẳng định ở đây có gà 7 cựa.



Theo bà Nguyễn Thị Bích Phượng - cán bộ UBND xã Xuân Sơn - gà nhiều cựa sống tập trung ở xóm Cỏi, xóm Lấp, xóm Dù, số lượng lên đến gần 100 con. Trong đó, con có nhiều cựa nhất là của gia đình anh Lý Phúc Lâm ở xóm Cỏi, với 7 cựa.

Ông Đặng Văn Hạnh (xóm Cỏi) cho biết, số gà nhiều cựa mà gia đình nuôi chủ yếu sống trên vùng đồi, tối thì vào chuồng ngủ. Đặc biệt, loài gà này có khả năng chống chịu bệnh rất cao, màu sắc đẹp, thịt thơm. Anh Bàn Xuân Lâm (xóm Dù) nuôi hơn 10 con gà loại này, cho biết giống gia cầm này rất lạ, đàn gà của anh mỗi chân có ba cựa, cựa của gà không cứng như ngón chân mà mềm hơn. Chúng rất dễ nuôi và ít bệnh tật. Thịt gà này rất ngon, khả năng chống chịu bệnh của gà cũng rất tốt. Điều đặc biệt là cả gà trống và gà mái đều có cựa.

Trong một đợt khảo sát mới đây (tại Xuân Sơn) của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Phú Thọ cho thấy, đặc điểm của loại gà này có màu sắc là hoa mơ pha với tím sẫm, hình dáng giống gà bình thường. Trọng lượng gà trưởng thành khoảng 1,5 – 1,8kg. Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Phú Thọ Ngyuễn Khắc Khôi cho biết, tại thời điểm khảo sát ở Xuân Sơn, đàn gà mà dân nuôi chỉ có 6 cựa.



Theo ông Khôi, gà thông thường chỉ có hai cựa (mỗi chân 1 cựa), nhưng gà ở Xuân Sơn có đến 6 cựa (mỗi chân 3 cựa). Tuy nhiên, cách gọi gà “nhiều cựa” chỉ xuất phát từ dân gian, những đặc điểm của “cựa” gà hiện nay các nhà khoa học cũng đang phân vân không biết nên gọi là “cựa” hay là “ngón”. Ông Khôi cho rằng, cựa gà ở đây không cứng như cựa gà đá mà gần giống như ngón chân. “Chúng tôi cũng thống nhất xác định ngón chân gà ngoài chuyện di chuyển thì còn để bới, bấu vào cây. Nhưng “ngón chân” đeo vào chân của gà Xuân sơn lại không làm nhiệm vụ ấy, và như vậy có thể coi như là “cựa”. Nhưng nếu khẳng định đó là “cựa” thì cũng “bí” vì nó không cứng như cựa gà đá” - ông Khôi cho hay. Trong hội thảo mới đây về bảo tồn loài gà “9 cựa” được tổ chức tại Phú Thọ, các nhà khoa học đã thống nhất gọi gà ở Xuân Sơn là gà nhiều cựa.

Truyền thuyết “gà 9 cựa” cũng được các chuyên gia đưa ra mổ xẻ dưới cái nhìn khoa học. Ông Khôi cho rằng, truyền thuyết có gà 9 cựa mà bây giờ chỉ còn 6 cựa như ở Xuân Sơn thì cũng phải xem xét vấn đề thoái hóa về di truyền, hoặc xem vấn đề ổn định của tính di truyền, cũng như các biến đổi khác.

“Trong thời gian tới, một kế hoạch chi tiết về loài gà “lạ” này sẽ được tiến hành, trong đó sẽ có điều tra sự phân bố của loài gà này, điều kiện phát sinh, phát triển của nó, điều tra về đặc điểm ngoại hình xem nó có đồng nhất ngoại hình không... Bên cạnh đó, các nghiên cứu về đặc điểm sinh lý, sinh hoá, di truyền, giống đặc tính gene cũng sẽ được tiến hành” - ông Khôi khẳng định.

V.Hưng

[Bin571]

Về Xuân Sơn mới hay gà chín cựa

TP- Có lẽ người ta vẫn nghĩ gà chín cựa, ngựa chín hồng mao chỉ có ở trong truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh chứ làm gì có thật. Tôi cũng chưa bao giờ nghĩ lại có giống gà ấy ở trên đời.

Thế mà một lần đến Xuân Sơn (Thanh Sơn, Phú Thọ) tôi đã được đồng bào người Dao đãi thịt gà chín cựa thực sự.



Chúng tôi đi xuyên vườn quốc gia Xuân Sơn dưới mầu xanh ngằn ngặt của bóng núi và mây trời. Bản Cỏi của người Dao nằm lọt thỏm trong vòng vây của rừng già, núi cao và vực sâu.

Mặc dù vừa đi nương về, nhưng đích thân Trưởng bản Đặng Vĩnh Phúc vào bếp nấu cơm thết khách. Bữa tối được dọn ra trong ánh sáng vàng đục của thủy điện gia đình.

Thịt gà ngọt lừ, ngọn đu đủ luộc nhân nhẩn đắng, rượu hoẵng (một loại rượu được ủ bằng men lá rừng theo công thức riêng của người Dao) êm nhưng bốc lửa.



Chủ nhà gắp một chiếc chân gà từ bát canh măng trịnh trọng bỏ vào bát của khách. Mắt tôi như hoa lên bởi chiếc chân gà lạ chưa từng thấy, có tới sáu cái cựa. “Gà quý thế mà bác lại thịt? Phí của quá!” - Tôi thắc mắc.

Ông Phúc nhón một miếng thịt gà đưa lên miệng nhai rồi chiêu một ngụm rượu và nói: “Quý gì, nhà tôi có cả chục con cơ, cần xem xét, nghiên cứu gì cứ ngủ lại đây, sáng ra tôi bắt cho mà xem”.

Vừa bảnh mắt ra, căn nhà đã đầy tiếng gà “quác quác”, táo tác. Chạy ra ngoài sân thì thấy trưởng bản đang quăng chài bắt gà. Mấy con gà to nhanh chân chạy mất, chỉ còn lại một con nhỏ bằng nắm tay.



Tuy bé thế nhưng con gà đã có sáu cựa nhỏ li ti chạy đến tận khuỷu chân. Ông Phúc bảo tôi: “Đây là giống gà truyền thống của dân bản. Điều đặc biệt là không chỉ có gà trống có cựa mà gà mái cũng có cựa”. Cựa của gà mái là những ngón chân nhỏ mọc tới khuỷu chân.

Trong cùng một lứa, cùng một mẹ đẻ ra vẫn có những con gà có nhiều cựa và có con không cựa. Gà nhiều cựa thân hình mảnh dẻ, bình thường hay chạy lên đồi nứa, nương rẫy đào giun, bắt dế, thỉnh thoảng mới nhận được nắm ngô, nắm gạo của chủ nuôi.

Chúng cứ đi ăn từ 4 giờ sáng đến tối thì tự động về chiếc chuồng quây bằng phên nứa, lợp lá cọ, chẳng phải bắt nhốt gì cả.

Được 5 - 6 tháng tuổi, gà trống nặng chừng 7 - 8 lạng, bắt đầu trổ mã, tập gáy. Gà mái nặng chừng 5 - 6 lạng thì đã đòi nhảy ổ và thịt được rồi.

Khả năng bay nhảy của gà nhiều cựa rất giỏi. Trong bờ bụi, chúng lủi nhanh như cuốc và bay lượn như gà rừng. Muốn bắt chúng vào ban ngày chỉ còn cách dùng chài quăng hoặc dùng nỏ mà bắn.

Gà nhiều cựa thường rất hiếu chiến, nhất là những con gà trống. Chú gà lạ nào lớ ngớ đi vào vùng nuôi thả của gà nhiều cựa là bị đánh cho tơi bời, lông, mào tã tượi và chỉ có cách chạy tháo thân.

Giống gà này ít chịu phối giống với các loại gà khác, đưa đi xa thì chẳng biết thế nào lại không sống nổi. Vừa rồi, ông Phúc có cho cô em dì bên Phù Yên (Sơn La) 4 con thì nay đã chết cả.

Gà nhiều cựa thường có ở những con lông màu đỏ; những con màu nâu, màu trắng thường ít có. “Giờ đàn gà của tôi chỉ còn con bảy cựa là nhiều, chú sang nhà ông Lâm xem sao. Ông ấy nuôi gà giỏi lắm” - Ông Phúc khuyên tôi.


Biết ý định của tôi, ông Lâm cứ thần mặt ra rồi chặc lưỡi tiếc: “Giá chú lên đây sớm một tuần có phải tốt không. Tôi vừa thịt con gà chín cựa nặng đến 1,7 kg đãi khách rồi. Giờ chỉ còn chú gà trống này là có tới bảy cựa thôi, tiếc thật”.

Nhà ông Lý Phúc Lâm có tiếng là nuôi lắm gà nhiều cựa ở bản Cỏi. Trước đây, thường xuyên trong chuồng gà nhà ông có từ 60 - 70 con, giờ thì chỉ còn có 30 con trong đó có 1 con gà trống, bốn con gà mái và bảy con gà con nhiều cựa.

Được cái sức chịu đựng do những biến động thời tiết khắc nghiệt vùng cao cũng như các loại bệnh tật của giống gà quý này rất tốt.

Mấy năm rồi, các loại gà khác trong bản bị dịch chết liên miên, tưởng tuyệt chủng cả giống gà nhiều cựa. Ông Lâm hoảng quá mới sơ tán lũ gà nhiều cựa của nhà mình lên trại trên núi Suối Báng cách bản vài cây số và thỉnh thoảng lại đáo lên đó để chăm sóc gà. Nhưng sự lo lắng của ông Lâm là thừa.

Trong khi những con gà thường mặc dù được tiêm thuốc phòng, phun khử trùng mà vẫn chết thì những con gà nhiều cựa của bản sau dịch vẫn sống sót, vẫn khỏe mạnh, mỗi sáng vẫn gáy te te lanh lảnh khắp bản.

Đến lúc ấy ông Lâm mới yên chí gánh gà của mình xuống núi. Giờ trong bản Cỏi có hàng chục nhà nuôi gà nhiều cựa như nhà ông Bàn Văn Hùng, Đặng Văn Quyết... với tổng số hàng trăm con.

Tiếng là bản Cỏi nuôi gà nhiều cựa nhưng cũng chẳng bao giờ gà nhiều cựa lại trở thành hàng hóa ở đây. Phần vì đường xa cách trở, toàn dốc với đèo nên đưa được bu gà ra đến chợ ngoài Xuân Đài thì đúng là một tiền gà, ba tiền công.

Phần vì vào các dịp lễ tết, hay mỗi khi khách hay những hôm tự dưng cảm thấy nhạt mồm, nhạt miệng là họ thịt gà để đưa cay mà chẳng cần để ý xem con gà ấy có nhiều cựa hay ít, quý hay không. Tấm chân tình của người Dao nhiều đời nay mộc mạc, ấm áp là thế.

Ông Từ Anh Sơn - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Phú Thọ - tỏ ra vô cùng ngạc nhiên và thích thú với thông tin về giống gà chín cựa mà chúng tôi đem kể.

Theo ông Sơn thì để bảo tồn giống gà quý hiếm ấy nên lồng ghép việc nuôi gà chín cựa vào các chương trình khuyến nông, mô hình trình diễn để kiểm tra năng suất, khả năng thích ứng, khả năng sinh sản, chất lượng thịt.

Nếu có thể mở rộng việc nuôi gà nhiều móng, rất có thể bên cạnh đặc sản lợn lửng, đất tổ còn có cả “gà Sơn Tinh”. Được thế còn gì quý hơn.

Mai Hiên

[KhangThien]

Bảo tồn nguồn gien quý của giống “gà chín cựa” tại Phú Thọ
Thứ bảy, 19/01/2008, 14:37 (GMT+7)

Các nhà khoa học Việt Nam vừa lên tiếng kêu gọi Nhà nước đầu tư phát triển và bảo vệ nguồn gien của giống gà nhiều cựa đang được nuôi ở 2 xã Xuân Sơn và Xuân Đài thuộc huyện Tân Sơn (Phú Thọ).

Điều thú vị là giống gà này xuất hiện ở chính vùng quê Tổ Hùng Vương, gắn liền với truyền thuyết về “gà chín cựa, ngựa chín hồng mao”.

Tuy nhiên, sau nhiều tháng điều tra khảo sát 1.500 con gà của hàng trăm hộ dân tại 2 xã trên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện chân của tất cả những con gà này đều có từ 4 đến 8 cựa (không thấy gà 9 cựa).

Điều kỳ lạ là chân của cả gà trống và gà mái thuộc giống gà này đều có cựa, cựa xuất hiện ngay cả gà con vừa nở. Gà loại này sinh sản nhanh, thịt gà thơm ngon, gà trống trưởng thành có trọng lượng gần 2kg, gà mái khoảng 1,5kg.

THỤY KHUÊ
http://www.sggp.org.vn/SGGP12h/2008/1/140823/

[Bin571]

Lời thách đố 2000 năm đã có lời giải?
Cập nhật lúc 17:52, Thứ Sáu, 23/04/2010 (GMT+7)
,

- Năm nay ngoài chai rượu kỷ lục, chai nước khoáng, bát miến khổng lồ... khách thập phương trẩy hội Đền Hùng còn được chiêm ngưỡng giống gà 9 cựa. Phải chăng, lời thách cưới của vua Hùng hơn 2000 năm trước đã có lời giải?.



Bát miến được sản xuất tại làng gốm Bát Tràng (Hà Nội), đường kính miệng bát 1,8m, chiều cao 1,2m. Nguyên liệu để nấu bát miến này gồm 200kg miến; 1.000 lít nước ninh từ 100kg xương, 50kg thịt gà, 50kg thịt lợn; 10kg mì chính, hạt nêm; 10kg rau sống, hành.


Lạ mắt giống gà 9 cựa của anh Cao Đắc Giang. Con gà này nặng 2,2 kg, hiện có 8 cựa và đang nhú thêm một cựa nữa. Chủ nhân của nó mua từ bản Cỏi, xã Xuân Sơn, Tân Sơn, Phú Thọ để cho khách tham quan.


Phải chăng lời thách cưới của vua Hùng hơn 2000 năm trước đã có lời giải?

Đức Chính

[batquantrai]

gà chín cựa đã có rồi, còn ngựa chín hồng mao nữa mà thôi, chắc chắn một tương lai gần đây sẻ có con ngựa này được bạn Bin đem ra trình làng.hihihihi.....

[Broken Watch]

voi 9 ngà nữa mà. :)

[batquantrai]

hihihihihihiihiiii......... sà tui quên, may có bạn nhắc, cám ơn bạn Broken Watch, hihihihi......
bạn Bin ơi, còn 2 thứ này nữa đó, bạn mau kịp thời vụ sưu tầm xong rồi đưa lên để trình làng nghe, cái chi vừa nóng vừa thổi ăn vào mới ngon đó.hihihihihihihih...........................

[NguyetSinh]

Bin ơi, hãy đề nghị chủ nhân con gà nhân giống nó để nòi giống gà 9 cựa tràn lan toàn quốc, đó chính là lời nhắc nhở của ông cha một cách hữu hình đấy.NS

[NhânDuyenSinh]

hê hê Sử Hồng Bàng đang dần trở lại trong cái thời đại Khoa Học tinh vi này rồi, rất lành rất lành...khà khà..