http://www.youtube.com/watch?v=bhpjL...8aRVAAAAAAAACw


Theo Krishnamurti thiền định giản dị hơn nhiều, có thể hiểu đó là trạng thái thường xuyên tự hiểu mình, tự biết mình, hay tự tri, và trạng thái này cần hiện diện trong mỗi người mọi lúc mọi nơi. Khi nào có trạng thái đó tức là đang thiền định, còn ngoài ra chẳng có gì gọi là thiền định cả. Tự biết mình là biết như thế nào thì qua lời của Krishnamurti trong chương trước cũng có thể hình dung được phần nào, nhưng có thể tóm gọn trong một câu là: nhận ra được mình đang hiện thể trong những ràng buộc của thời gian. Dĩ nhiên, nếu người đọc không đồng ý với suy tưởng của Krishnamurti về thời gian thì những ý niệm về thiền định của ông chẳng có giá trị gì, vì thiền định chỉ để chấm dứt thời gian tâm lý đang hoành hành tâm trí con người, ngoài ra nó chẳng để làm gì khác. Chúng ta hãy xem ông nói như thế nào về thiền định.


.......


Tôi được kể một câu chuyện hay về người học đạo một ngày nọ đến bên vị thầy, ngồi nhắm mắt tọa thiền; vị thầy hỏi học trò, “Người ngồi kiểu đó để làm gì?” Học trò đáp, “Con muốn đạt đến cảnh giới tối cao”, nói rồi nhắm mắt tiếp tục thiền. Vị thầy nhặt hai viên đá ngồi mài chúng với nhau, tiếng ồn làm người đệ tử giật mình. Học trò nhìn mấy viên đá, hỏi, “Thầy đang làm gì thế?” Thầy nói, “Ta mài để làm gương soi”. Người học trò cười, nói, “Thầy có mài đến mười ngàn năm cũng không bao giờ có được gương soi”. Vị thầy nói, “Ngươi có ngồi như thế hàng triệu năm nữa cũng chẳng bao giờ tìm được”. Nếu suy nghĩ một chút câu chuyện này sẽ tiết lộ nhiều điều. Chúng ta muốn thiền định theo một khuôn mẫu, hay chúng ta muốn có một hệ thống thiền định, chúng ta muốn biết cách thiền. Nhưng thiền định là một diễn tiến trong cuộc sống, thiền định là sự nhận biết về những gì các ngài đang làm, về những gì các ngài đang suy nghĩ, về động cơ, những bí mật thầm kín trong tâm trí, bởi vì chúng ta thực sự có bí mật. Chẳng bao giờ chúng ta nói hết sự thực cho người khác nghe. Có những động cơ che giấu, những mong muốn che giấu, những mơ ước, ghen tuông, khát vọng che giấu. Không biết hết mọi bí mật này, những thôi thúc, ám ảnh che giấu, thiền định chỉ dẫn đến tự thôi miên. Các ngài có thể ép mình câm lặng để ngủ vùi theo một khuôn mẫu nào đó không chỉ trong thiền định mà còn trong cuộc sống hàng ngày, và đó là điều hầu hết chúng ta làm. Đa phần trong con người chúng ta ngủ vùi và vài phần trong chúng ta tích cực một cách mù quáng – đó là cái phần đi kiếm ăn, cãi nhau, và thành đạt, là cái phần khao khát, hy vọng, gom góp, nuôi dưỡng vô số sợ hãi. Vì thế chúng ta cần hiều phần tổng thể của tâm trí, chính sự hiểu biết đó là thiền định. Liệu các ngài có biết mình nói chuyện với người khác như thế nào, ngắm nhìn người khác như thế nào, ngắm nhìn một cội cây như thế nào, cảnh mặt trời lặn về chiều, các khả năng mà các ngài có ra sao? Liệu các ngài có hiểu về sự tự phụ của mình, về lòng thèm khát quyền lực và nỗi kiêu hãnh khi đạt được nó? Không hiểu biết những điều này thì không có thiền định, và chính sự hiểu biết quá trình sinh tồn nhiêu khê này là thiền định. Và khi đi sâu thật sâu vào câu hỏi này, người ta bắt đầu khám phá ra rằng tâm trí trở nên tĩnh lặng cực kỳ, không phải bị hấp lực, không phải bị thôi miên bởi ngôn từ để có trạng thái tĩnh lặng. Bởi vì hầu hết chúng ta sống một cuộc sống đầy mâu thuẫn, cuộc đời chúng ta có xung đột mọi lúc, dù chúng ta tỉnh thức hay ngủ, luôn có một xung đột cháy bỏng, khốn khổ, nhọc nhằn, và việc cố chạy trốn chúng qua thiền định chỉ tạo thêm sợ hãi và ảo tưởng.Talks in New Delhi, 1961.