THẦY NGẢI MÁN VÀ CON VOI GIÀ MỘT NGÀ CỦA VUA HÀM NGHI
Theo tài liệu của Thái Hy DY đăng trên báo Tân Luận 1964

Năm 1888 sau cuộc quậtkhỏi chống Pháp của vua Hàm Nghi với sự phò tá của hai phu chính đại thần Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường bị thất bại, vua Hàm Nghi bị nắt do sự phản bội của gian thần Trương Quang Ngọc, sau đó vua Hàm Nghi bị đày sang Angieri.
Theo truyền khẩu trong nhân gian thì khi vua Hàm Nghi còn tại triều ngài thường hay ngự trên lưng hớt voi một ngà mỗi khi dạo chơi trong Hoàng thành hay xa hơn nữa là trong những cuộc săn bắn thuộc vùng núi non kề cận kinh đô.
Nhưng sau ngày vua Hàm Nghi bị Pháp bắt rồi đày ngài sang Angieri thì thớt voi một ngà của nhà vua cũng mất tích luôn không một ai trông thấy nữa.
Mãi đêbs năm 1947 mới có người trông thấy voi một ngà của nhà vua Hàm Nghi xuất hiện lại vùg rừng núi huyện Lệ Thủy thuộc tỉnh Quảng Bình nghĩa là cách hơn 50 năm sau.
Có điều sự xuất hiện của voi một ngà này đã gây ra khá nhiều tai nận khủng khiếp cho dân chúng thuộc huyện Lệ Thủy chuyên đi rừng làm gỗ. Số người chết vì bị voi chà đạp lên đến hàng đôi ba chục người, nạn nhân bị voi chà đạp nhiều nhất là hai làng Xuân Bồ và Mỹ Trạch.
Nhà đương cuộc lúc báy giờ đã tìm đủ mọi cách để hạ voi nhưng súng đạn lúc ấy không mang lại kết quả gì mà còn làm cho con voi một ngà hung dữ thêm lênà giêếthại nhiều người hơn nữa.
Một điều rất nguy hiểm là thời ấy đang trong thời kì kháng chiến chống Pháp nên đa số dân cư đều tìm lên sống ở miền núi để tránh nạn khủng bố, Nếu không trừ dựoc nạn voi dày thì tai họa sẽ vô cùng, khó mà lường được.
May sao có một vị bô lão đã ngoài 70 tuổi chạy tản cư ra lập nghiệp tạm thời ở Quảng Bình ông ta nghe chuyện voi 1 ngà dày đạp giết người nên đến nhà đương cuộc xin được yểm trợ để oong ta đi tìm voi vì ông ta nghi ngờ voi đó là voi 1 ngà của vua Hàm Nghi xưa kia và chính ông ngày xưa là quản tượng của thớt voi đó.
Ông tin rằng nếu quả thực là voi xưa do ông điều khiển thì ông có thể thuyết phục được.
Trước sự đề nghị của bô lão đó nhừ đương cuộc chấp nhận ngay và sau đó là cuộc tìm voi của vị bô lão với sự yểm trợ của một trung đội võ trang.
Sỡ sĩ vị bô lão đó tin quyết rằng đó là voi một ngà của Vua Hàm Nghi vì ông nghe người đi rừng gặp voi về kể chuyện lại là voi một ngà có đeo xiềng và quai da, chân có dín vòng sắt nên ông mới dám tin như vậy.
Quả nhiên sau 2 ngày tìm kiếm với tất cả sự dè dặt, đoàn người đã gặp được voi một ngà dưới chân núi Rợn.
Thấy đông người từ xa tiến lại, voi gầm lên chuyển động cả núi rừng rồi định xông tới đoàn ngừoi làm sữ. Vị bô lão vừa nhìn thấy voi đã tin chắc là voi xưa nên ông vẹt đoàn người yểm trợ và tiến lên phía trước nói vài tiếng líu lo hình như là thứ tiếng ngày xưa ông thường dùng để nói với voi khi còn làm quản tượng.
Hình như nghe được tiếng của ông lão, voi ngừng lại vòi giơ lên cao và 4 chân dậm thình thịch xuống đất. Thấy điêu bộ của voi, ông lão mừng rỡ vì biết đích xác đó là voi già xưa và voi đã nhận ra tiếng lóng của mình. Ông liền mạnh dạn tiến về phía voi, mồm hát líu lo nhiều thứ tiếng lạ, quả nhiên sau một tiếng rống to thảm thiết, voi phục chân trước quỳ xuống đón.
Ông lão ôm lấy đầu voi, tay sờ xiềng cả người và voi đều nước mắt tuôn tràn.
Sau phút cảm động đó ông lão tìm đủ mọi cách để dụ voi về hàng, nhưng điều này voi đã không làm vừa ý ông lão. Cuối cùng ông lão khuyên voi nên tìm vào sâu trên non cao và không nên sát hại dân lành. Có lẽ voi hiểu được tiếng người nên sau lần đó trở đi tai nạn voi dày không còn xảy ra nữa và voi cũng biệt tích hông còn ai thấy.
Nhưng hơn một năm sau, tai nạn này lại xảy ra, voi lại tiếp tục chà đạp người đi rừng chỉ vì một hôm voi gặp một đoàn người có súng và vì thiếu bình tĩnh đoàn người đó đã bắn xối xả vào voi.
Cuộc thảm sát bắt đầu xảy ra, lần này thực vô cùng nguy hại và sự thuyết phục của vị bô lão trong những lần sau đều không có hiệu quả.
Nhà đương cuộc hết sức lo lắng và bối rối trước thảm họa này, về sau đành để người ra tận Thanh Hóa để đón một ông thầy ngãi vào trị voi và lần này rất kết quả. Voi một ngà bị ông thầy ngãi giết chết bằng cách thư ngãi bắn tên.

MỘT CÁI CHẾT RÙNG RỢN DÀNH CHO VOI MỘT NGÀ
Thư ngải rắn vào bụng voi


Ông thầy ngãi Mán được hướng dẫn đi tìm voi vào những nơi voi thường xuất hiện.
Dụng cụ để hạ voi của ông thày ngãi là một cây cung thường, dài một thứoc hai, báng cung tám tấc với ba mũi tên có tẩm độc ngãi, ngoài ra không còn một thứ gì khác lạ.
Chờ đợi đến 3 ngày mới gặp được voi, từ trên cao ông thầy ngãi đọc bùa chú rồi lắp tên vào cung bắn liền 3 mũi vào mình voi, tiếp đến là những người đi sau nổ súng yểm trợ cho ông thầy ngãi Mán đẻ đuổi voi vào rừng sâu, sau đó mọi người ra về.
Theo lời ông thầy ngãi mán cam đoan thì 7 ngày sau vao frừng tìm kiếm voi thế nào voi cũng chết, mọi người đều hoài nghi lời nói của ông thầy ngãi, vì bằng chứng rất cụ thể là súng trường và lựu đạn, súng máy còn không giết chết voi thì sá gì vơi sba mũi tên găm sớt ngoài đa lại có thể giết được voi dữ. Tuy nhiên mọi người đều không ai nói ra mà chỉ cố gắng chờ đợi... Một tuần lễ qua mau đoàn người tìm voi lại lên dường, quả nhiên sau hơn một buổi tìm kiếm họ gặp voi một ngà nằm chết bên cạnh suối Bụt, gần núi Bang và Rợn. Đầy mình voi toàn những thương tích đã thành sẹo do súng đạn gây ra trước đây.
Ông thày ngãi liền bảo mọi người đi theo mổ bụng voi mà xem cho biết.
Sau khi mổ bụng voi một cảnh tượng hãi hùng ghê rợn xảy ra trước mắt làm mọi người chứng kiến đều xanh mặt run sợ trong bụng voi toàn là rắn mối bò lúc nhúc và gạch đá.
Phút hãi hùng đã qua qọi người trở lại bình tĩnh nhìn ông thầy với cặp mắt đầy thán phục. Sau đó họ tháo xiềng và dây da trong cổ, chân voi ra rồi nhổ ngà đem về, còn xác voi được chôn cát tử tế.
Ông thầy ngãi Mán được đền ơn trọng hậu và được nhà đương cuộc tặng luôn cho chiếc ngà o lớn. Riêng xiềng, xích, quai da có niên hiệu của Vua Hàm Nghi thì được giữ lại.
Qua phần này ta thử đặt một vấn đề làm sao ông thầy ngãi lại có thể thư ngãi vào trong bụng voi và trong bụng voi sinh ra nhiều rắn và gạch đá.
Vấn đề này thực ra chẳng có gì lạ bởi vì ông thầy ngãi Mán đó chuyên về ngãi độc, trên đầu nhọn của 3 mũi tên bắn vào mình voi có tẩm sẵn một chất thuốc ngãi cưc độc chỉ cần hơi sây sát ngoài da chút đỉnh là loại siêu trùng độc ở đầu mũi tên đó xâm nhập vào cơ thể, nhất là ruột, loại xi trùng đó sinh hóa ra nhờ huyết của voi và biến thành vô số con bọ to lớn mới trông qua như rắn, nhưng thực tế đó là trùng độc.
Loại trùng độc đó đục khoét ở trong gan ruột của voi, voi đau đớn quá ruột gan nóng như thieu đốt và ngứa ngáy vô cùng nên voi gặp đá là ăn đá ngay, vì vậy trong bụng voi có cả gạch đá.