Tại sao gọi là KIM CHỈ NAM

[lá tre]

Ta thường nghe các nhà nghiên cứu hay triết gia nói - một học thuyết hay quy luật gì đó ... - là KIM CHỈ NAM cho hành động, hay là KIM CHỈ NAM cho quá trình nghiên cứu...
KIM CHỈ NAM...không chỉ phương đông mà cả phương tây đều dùng để chỉ cho mục tiêu, phương hướng...là cơ sở để người ta dựa vào đó để hoàn thành công việc...
Lá tre không hiểu tại sao Đông-Tây đều thống nhất một cách gọi như thế mà không gọi là KIM CHỈ BẮC cho hành động? Mong các thành viên chỉ giáo, xin trân trọng cám ơn!

[thienhung_wu]

Kim chỉ nam:
* Theo định nghĩa là kim có nam châm dùng để chỉ phương hướng.
*Khi nói về chủ trương, đường lối …và nói một cách văn vẻ hơn, nó còn có ý "điều chỉ dẫn đường lối đúng". Thí dụ: Chính sách của Đảng là kim chỉ nam cho mọi công tác của chúng ta.

Về nguồn gốc cụm từ liên quan đến việc phát minh ra la bàn, lịch sử la bàn bắt đầu từ hơn 1000 năm trước Công nguyên.

La bàn đầu tiên được gọi là "kim chỉ Nam" do người Trung Hoa phát minh ngay khi người ta tìm ra được từ lực và đá nam châm. Kim chỉ nam ngày xưa khác la bàn ngày nay chủ yếu là hình dáng .
Nó có hình dáng một cái muỗng cắt ra từ một miếng nam châm và được đặt trên một cái đế bằng đồng đã được mài láng để giảm ma sát. Lúc đó người ta đã biết đồng là kim loại không có ảnh hưởng đến từ trường do đó, không làm lệch hướng của kim nam châm. Phần muỗng tròn láng để chính giữa đế đồng làm trọng tâm thành ra cán của kim chỉ nam có thể quay xung quanh. Sau khi muỗng đứng im (cân bằng tĩnh) cán muỗng chỉ hướng Nam.

Người Trung quốc xem hướng Nam là hướng của vua chúa nên dùng chữ "chỉ Nam" chớ không dùng chữ chỉ Bắc (!?).

Cũng có quan niệm cho rằng, người ta không gọi là kim chỉ bắc mà lại gọi kim chỉ nam là vì kim này được phát minh từ rất xưa, được quân của Vũ Vương sử dụng để chỉ đường xuống phương Nam đánh nhà Ân Thương. Vì họ đánh xuống phương Nam nên họ cho "cái đầu kia" quan trọng hơn "cái đầu này" (!?).

Một chi tiết khác thú vị được nêu trong Việt sử tiêu án, vào thời Hùng Vương (Ngô Thời Sĩ- Trang 5): Nước Việt ta khi mới vào công nhà Chu, tự xưng là họ Việt Thường, dâng con bạch trĩ, chín lần đổi trạm mới đến được, ông Chu Công uý lạo cho về, cho 5 cỗ xe đặt kim chỉ nam để chỉ lối về...

http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%B...Hy_L%E1%BA%A1p

[lá tre]

Cảm ơn thienhung_wu đã cung cấp thông tin quý báu; tuy nhiên, lá tre nghĩ đó chỉ mới là một vế đơn giản thôi, vế thứ hai quan trọng hơn có lẽ là nói về quy luật vận động mà mọi người hướng tới, có thể giải thích nó bắt đầu từ khởi nguồn của vũ trụ chăng? ví như Vô cực sinh thái cực-lưỡng nghi-tứ tượng...hay dùng hà đồ -lạc thư...hoặc dùng sự vận động của trái đất để giải thích?

[Love_Tamlinh]

Kim chỉ nam:
* Theo định nghĩa là kim có nam châm dùng để chỉ phương hướng.

Về nguồn gốc cụm từ liên quan đến việc phát minh ra la bàn, lịch sử la bàn bắt đầu từ hơn 1000 năm trước Công nguyên.

La bàn đầu tiên được gọi là "kim chỉ Nam" do người Trung Hoa phát minh ngay khi người ta tìm ra được từ lực và đá nam châm.

Người Trung Hoa phát minh ra la bàn, họ dùng một nam châm nhẹ, đặt nổi trong thau nước, dưới tác động của từ trường Trái Đất làm cho kim la bàn luôn xoay theo trục Bắc - Nam của Trái Đất. Từ đó dùng la bàn để chỉ phương hướng.

Tại sao gọi là Nam Châm (Kim Chỉ Nam)?

Theo nguyên lỳ từ trường, cùng dấu thì đẩy nhau, khác dấu thì hút nhau.
Cực Nam của la bàn luôn luôn hướng về hướng Bắc của Trái Đất. Chúng ta luôn luôn đi về hướng Bắc theo chiều cực Nam của la bàn. Do đó kim của la bàn gọi là Nam Châm, nghĩa là Kim Chỉ Nam.

Về sau, người ta dùng hình tượng la bàn để chỉ về mục đích, chủ trương, phương hướng v.v..., và cũng dùng từ Kim Chỉ Nam.

[AngelEye]

Tại sao gọi là Nam Châm (Kim Chỉ Nam)?

Cháu Sin lỗi các bác các chú
Cháu xin góp chút ý kiến
Theo cháu nguyên nhân hướng thì chỉ là 1 phần còn 9 phần là do kiến thức hay còn gọi là cái nôi kiến thức của con ng ở hướng nam
ngay kể cả ngôi vua của TQ cũng hướng về phía nam sao vậy thì các chú các bác xem qua link duới này thì sẽ rõ 1 phần
http://www.lyhocdongphuong.org.vn/di...showtopic=3241

[quadimodo]

Chào bạn Lá Tre.
Kim chỉ nam không phải là quy luật vận động hay khởi nguồn của vũ trụ gì cả. Đó chẳng qua là một định hướng không thay đổi mà thôi. Vì sao gọi nó là kim chỉ nam mà không phải chỉ hướng khác? Bạn Thiên Hung Wu đã giải thích rồi. Tôi xin nói thêm ở đây (xin thứ lỗi vì tôi không nhớ điển tích và thời gian), người Trung Quốc đã phát minh ra bộ vi sai (gồm bánh xe chính và các bánh xe vệ tinh) mục đích là để cho dù xe có đổi hướng thì một bộ phận gắn trên xe nối với bộ vi sai vẫn kiên định chỉ về phương nam, để người ta khỏi đi lạc đường. Bạn tìm đọc thêm về cấu tạo của bộ vi sai thì sẽ rõ. Trân trọng!

[VuHoangTu]

Tôi cũng mạn phép trao đổi ý kiến của mình về cụm từ "Kim chỉ nam" ở góc độ Vật lí như sau: Trái đất là một nam châm khổng lồ mà cực từ Bắc nằm ở gần cực Nam địa lí, cực từ Nam nằm ở cực Bắc địa lí, khi ta đặt Kim la bàn (trong Vật lí gọi là Nam châm thử)trong từ trường của nam châm lớn là Trái đất thì Kim nam châm sẽ luôn nằm dọc và có trục tiếp tuyến đường sức từ của từ trường Trái đất, khi đó cực Nam của Kim la bàn luôn chỉ về phía nam (cực từ Bắc Trái đất). Phải chăng người Trung quốc khi tạo ra La bàn đã căn cứ vào hướng chỉ của Kim có kết hợp hướng ở của Vua chúa chăng? Tôi nghĩ rằng đây là vế thứ 2 mà bạn La tre thắc mắc chăng

[Love_Tamlinh]

Hi hi. Bạn VuHoangTu giải thích theo từ trường vật lý thì đúng rồi. Như hình minh họa sau đây:



Theo hình vẽ, cực từ Bắc của la bàn (màu Đỏ) luôn chỉ về hướng Bắc Trái Đất.

Vì hướng Bắc Trái Đất là cực từ Nam (màu Xanh), do đó tên gọi Kim Chỉ Nam có ý nghĩa là Kim Chỉ Cực Từ Nam.

[lá tre]

Cảm ơn các bạn rất nhiều! những ý kiến của các bạn đã giúp lá tre hiểu thêm và gợi mở nhiều điều cần suy ngẫm. Có bạn nào còn ý kiến gì thêm, lá tre xin lắng nghe và trân trọng cám ơn!
Hình minh họa của Love_TamLinh rất ấn tượng, cảm ơn nhiều!