Mối tình bí ẩn và cảm động của nhà toán học Nga và cô gái Việt




23/08/2016 0722

“Đã bao nhiêu năm trôi qua rồi… Gần như là một kiếp. Nhiều sự việc và ấn tượng đã phai mờ trong trí nhớ, nhưng hình ảnh nàng công chúa tuyệt vời thấp thoáng hiện lên cuối hành lang hôm đó cho tới giờ vẫn hiển hiện rõ mồn một trước mắt tôi".



"Cô gái chưa quen biết đó đã cuốn hút tôi bằng một sự thanh tao đặc biệt và vẻ cực kỳ duyên dáng trong từng cử chỉ. Và tôi bị lôi kéo theo cô như thể đang lên đồng. Đến trước cửa phòng thí nghiệm, cô dừng bước và quay lại nhìn. Trong khoảnh khắc ánh mắt huyền dừng lại ở nơi tôi, và cô mỉm cười rồi biến vào sau cánh cửa…” – trong bài viết mới được công bố trên tạp chí “Karavan Istori” xuất bản ở Moskva, viện sĩ Victor Maslov vẫn rất xúc động khi nhớ lại “cái thuở ban đầu lưu luyến ấy” với người vợ đã quá cố của mình, một phụ nữ Việt tên là Vũ Anh. Ban biên tập tạp chí “Karavan Istori” đã đánh giá cuộc hôn nhân Việt Xô này là “tình yêu đẹp nhất thời Xôviết”.


Thực ra, đây không phải lần đầu viện sĩ Maslov nói về Vũ Anh và niềm hạnh phúc vừa đắng đót vừa ngọt ngào của vợ chồng ông trong những năm tháng ngắn ngủi ở cạnh bên nhau. Năm 1999, NXB Công nhân Moskva đã phát hành một tự truyện của một tác giả tên là P. Martưnov. Cuốn sách đã thu hút được sự chú ý nhờ cách kể chuyện chân thực và xúc động về tình yêu và cuộc hôn nhân hạnh phúc nhưng ngắn ngủi giữa một vị giáo sư Nga với một phụ nữ Việt Nam. Người dùng bút danh P. Martưnov để kể chuyện mình chính là viện sĩ Maslov, một nhà toán học Nga hàng đầu, từng được Giải thưởng Lênin. Maslov là trí thức con nhà nòi. Cha ông cũng là một trí thức có nhiều đóng góp cho khoa học.


Năm 1972, Maslov đã là giáo sư, tiến sĩ khoa học toán lý và tác giả của lý thuyết mà ở nước ngoài đã đặt cho cái tên Maslov-type index theory. Lý thuyết này được áp dụng rộng rãi trong toán học trừu tượng cũng như trong cơ khí lượng tử, hóa học và quang học lượng tử. Nơi làm việc chính của ông là MIEM, trường đại học chế tạo máy điện tử Moskva, nhưng khoa lý Đại học Quốc gia Moskva mang tên Lomonosov (MGU) vẫn tiếp tục là ngôi nhà thân thiết đối với ông vì ông từng theo học và làm công tác giảng dạy ở đây. Và chính ở đây ông đã lần đầu gặp Vũ Anh. Bị hớp hồn bởi đôi mắt huyền Á châu sâu thẳm và ma mị, Maslov đã đi dò tìm xem cô gái ấy là ai? Thoạt tiên ông cứ tưởng Vũ Anh là người Ấn Độ. Trong bài viết trên tạp chí “Karavan Istori”, ông thành thật tâm sự:


“Thực tình cũng không cần phải giấu giếm gì nữa, tôi lúc nào cũng thích những người con gái phương Đông. Một đồng nghiệp trong làng vật lý của tôi đã từng nói đùa: “Cậu Maslov của chúng ta là một “chuyên gia lớn” về phương Đông!” Tại MGU đã từng có nhiều sinh viên tới từ các nước châu Á, trong đó có cả các công dân của đất nước Việt Nam đang bị khói lửa chiến tranh bao phủ. Mọi người đều cảm thông và có cảm tình với họ. Tại khoa lý cũng có những sinh viên Việt Nam mà tôi ngay lập tức đã kết thân, đặc biệt với hai cô gái tên là Phúc và Tình (cả hai người đều là con gái của những nhân vật nổi tiếng của Việt Nam – TG)… Cả hai đều giấu không cho biết ai là cha của họ, cũng giống như các sinh viên Việt Nam khác xuất thân từ những gia đình danh giá và ngại những sự cố chính trị có thể xảy ra từ phía chính quyền... Tôi đã thích Phúc và tôi đã giúp đỡ Phúc học toán, không chỉ một lần mời cô tới nhà chơi, lúc chỉ một mình cô, lúc cô đi cùng bạn bè, nhưng giữa hai chúng tôi không hề có tẹo nào có thể coi là yêu đương được. Ở chỗ đông người cô gái Việt Nam dễ thương đó cứ lảng tránh tôi như tránh tà…”



Với Vũ Anh mọi sự đã diễn ra khác vì ngay từ cái nhìn đầu tiên Maslov đã bị cuốn hút không gì cưỡng nổi bởi cô. Về sau, Maslov nhớ lại: “Những người bạn Việt Nam đã giúp tôi làm quen với cô gái tuyệt vời đó, hóa ra cô ấy cũng là người Việt. Vũ Anh cũng thích toán và muốn nghiên cứu sâu hơn môn học này. Dĩ nhiên là tôi đồng ý giúp đỡ cô ngay. Anh khiến tôi mê liền, cô thực sự là một quý cô đích thực, không giống những phụ nữ Việt Nam khác: dáng cô thanh mảnh, cao ráo, da trắng, với đôi mắt không hoàn toàn xếch. Và cư xử như một nữ hoàng – rất dung dị nhưng lại đầy kiêu hãnh. Anh ở nước mình được đánh giá như một trong những mỹ nữ hàng đầu. Và ngay ở Liên Xô thì các thanh niên cũng luôn để ý tới cô…”


Quả tình là trong lứa sinh viên Việt Nam khi ấy ở Liên Xô, Vũ Anh là một trong những nhan sắc nổi bật nhất nhờ sự hồn nhiên mà nghiêm nghị, giản dị mà sang trọng. Đặc biệt cô học rất giỏi. Không chỉ một chàng trai đã bị cô hút hồn nhưng chưa có ai lọt vào mắt xanh của cô cả. Trí tưởng tượng phong phú đã khiến Maslov hình dung ra ngay rằng, chắc tuổi thơ cô phải trải qua nhiều bom rơi đạn nổ... Và ông cũng nghĩ, chắc là cô phải từng là du kích cầm súng diệt quân thù dũng cảm lắm vì ông từng một lần nghe cô nói là, khi còn ở tuổi học phổ thông, cô đã được kết nạp vào Đảng Cộng sản... Cái dáng mảnh mai non trẻ ấy, lại từng sớm phải biết mọi thử thách của chiến tranh của Anh đã làm trái tim vị giáo sư Nga càng thắt lại bởi tình yêu đột biến. Và ông lao mình vào... tán cô.


Theo lời Maslov kể lại, ông thực ra cũng không có nhiều kỹ năng sư phạm nên giờ giảng của ông thường khô. Thành ra đa số sinh viên các nước trong khoa vật lý MGU đều bỏ dở giờ ông giảng, chỉ còn cô sinh viên Việt Nam Vũ Anh vì ngoan, luôn chấp hành kỷ luật nên ở lại nghe ông nói tới cùng. “Mà tôi cũng chỉ cần có thế thôi”- ông vừa cười vừa nói. Ông rất khâm phục trí tuệ minh mẫn của cô và đã có lần hỏi xem gia đình cô làm gì. “Làm nghề nông” - cô đáp. “Hay nhỉ, con nông dân Việt Nam mà lại giỏi toán cao cấp như thế!”. Maslov mê Vũ Anh như thể đấy là nguồn sáng duy nhất có thể làm tươi lại cuộc sống hàn lâm của một giáo sư học rộng tài cao nhưng trong sinh hoạt đời thường rất ngu ngơ và ảo tưởng.


Maslov nhớ lại: “Anh rất cố gắng, cô là người thông minh và chăm chỉ. Chúng tôi trở nên mê nhau không gì cưỡng nổi. Và bắt đầu gặp gỡ cùng nhau - ở căn hộ và ở trang trại của tôi ở khu Krasnaya Pahra. Chúng tôi cùng nghiên cứu toán, nghe nhạc, trò chuyện với nhau về đủ các chủ đề. Anh hành xử thoải mái hơn các bạn gái của mình và không hề e ngại gì cả. Nói chung, mẹ tôi thích tất cả những cô gái mà tôi lựa chọn. Mẹ từ lâu lắm rồi đã mong cưới được vợ cho tôi.

Tôi từng có một quãng đời tư khá sôi nổi và thậm chí cả những đứa con ngoài giá thú. Với cậu con trai ngoài giá thú Sergei Mazharov đã xảy ra một bi kịch khiến tôi rất đau đớn. Vụ sát hại Sergei, theo tôi, đã từng được viết trên tất cả các báo. Sergei đã di cư sang phương Tây vào đầu những năm 80 cùng cha mẹ. Cậu ấy định cư ở Paris, tốt nghiệp đại học, mở công ty và làm về tin học. Thoạt tiên công việc kinh doanh không mấy phát đạt nhưng khi Liên Xô bắt đầu công cuộc cải tổ, Sergei đã hiểu ra những vấn đề kinh tế của đất nước chúng ta và trở thành một nhà quản lý giỏi.

Sau vài hợp đồng lớn đã trở thành triệu phú, mua bất động sản sang trọng và thậm chí có cà một salon thời trang. Cậu ấy đã sống rất xông xênh, tách khỏi cô vợ là con gái nhà văn Anatoli Gladilin, người đã sinh ra cho cậu ấy hai đứa con. Cậu ấy đối xử rất dịu dàng với các con tôi. Trước khi chết không lâu, Sergei đã trở thành producer cho phim “Limit” của Denis Evstigneyev. Sergei bị giết chết ngày 22/11/1994 trong căn hộ của cậu ấy ở trung tâm Paris: sát thủ đã bắt từ súng ngắn tự động qua cánh cửa bọc thép. Cảnh sát Pháp cho rằng đấy là vụ việc do mafia Nga gây ra. Theo những gì tôi biết, tội ác này tới nay vẫn chưa được khám phá…”


Maslov cũng thật thà thú nhận: “Trước khi gặp Anh tôi không bao giờ hướng tới những quan hệ nghiêm túc, như thể vẫn đang chờ ngóng điều gì đó. Và tôi đã chờ được tới điều mình mong – tôi chưa từng có tình cảm nào với ai như với Anh. Cô ấy chỉ bằng tuổi con gái tôi, kém tôi tới hai mươi tuổi nhưng chúng tôi không hề cảm thấy sự chênh lệch tuổi tác đó. Cô kể về mình rất ít: cô sang Moskva từ miền nam Việt Nam (cô đăng ký ở đại sứ quán quốc gia này để giữ bí mật, khi ấy Việt Nam chưa thống nhất). Cô từng sống ở khu vực mà du kích hoạt động. Năm 17 tuổi, cô đã gia nhập Đảng Cộng sản. Sau này tôi hay nói đùa: “Vợ tôi là người cộng sản từ năm 17 tuổi!” Thực sự thì việc này rất đặc biệt. Ở Việt Nam ít khi có ai được kết nạp Đảng ở lứa tuổi trẻ như thế và phải là người có những thành tích rất đặc biệt thì mới được như vậy.


Không loại trừ là Anh đã giúp đỡ du kích và đã lập được một chiến công nào đó. Cô ấy đã không bao giờ nói về việc này. Cũng như không bao giờ nói về một số thành viên trong gia đình mình. Chỉ có một lần, khi chúng tôi đã sống chung với nhau và cô ấy đã trở nên cởi mở hơn thì mới buột miệng: “Ông tôi là quan lại!” Anh có cách nói tiếng Nga rất ngộ nghĩnh. Cô ấy từng đùa: “Tôi càng nói tiếng Nga tồi thì người ta càng đối xử với tôi tốt hơn ở Liên Xô!” Không hiểu vì sao đấy mà cô phát âm rất khó khăn các tên họ Nga. Tôi còn nhớ, khi cô bảo mẫu hỏi tên, tên đệm theo tên cha và họ của con gái chúng tôi thì Anh đã trả lời một cách rất nghiêm túc: “Cái này thì tôi vẫn chưa học thuộc được!”…




Khi ở lại với riêng tôi, Anh cư xử rất nền nã và kiềm chế nhưng tôi có cảm giác như cô đang phải tự giằng xé với những cảm xúc của mình. Một lần, trong cuộc gặp gỡ thường lệ ở trang trại, cô thậm chí như bị mụ mẫm cả đi. Tôi không rõ những nụ hôn và vòng ôm sẽ kết thúc như thế nào nếu bất ngờ không vang lên tiếng chuông bấm vào cửa. Hóa ra là người hàng xóm sang thăm. Tôi nói chuyện với ông ấy ngoài thềm cùng lắm chỉ khoảng năm phút nhưng khi tôi quay vào thì chẳng còn thấy ai nữa. Hóa ra là Anh đã nhảy qua cửa số - cô đã tỉnh cơn mê tình yêu và chạy trốn luôn…
Tôi hiểu, đối với Anh tình yêu dành cho một người châu Âu đã là thử thách lớn như thế nào…”

Thực ra, thoạt đầu, Vũ Anh không hề hào hứng gì trước mối cảm tình mà vị giáo sư Nga dành cho mình. Cô tìm mọi cách lảng tránh các lời hẹn hò. Nhưng rồi sức mạnh của tấm chân thành bền bỉ từ phía Maslov đã làm được phận sự của nó: Vũ Anh không thể không xiêu lòng trước một người đàn ông mê cô tới như vậy. Họ gặp nhau ở nhiều nơi, một cách bí mật, ngày một thường xuyên hơn. Của đáng tội, đôi khi Vũ Anh đi đâu đó vài ba ngày liền, đặc biệt là những dịp có đoàn đại biểu cao cấp nhất của Việt Nam sang thăm Liên Xô. Cô không nói lý do của sự vắng mặt đó dù Maslov đã cố công hỏi gặng.

Rồi một hôm, tràn trề tình cảm, Maslov ngỏ lời cầu hôn với Vũ Anh. Cô im lặng không trả lời. Và vài ngày sau đó, cô bỗng dưng mất tăm tích. Vị giáo sư thoạt đầu không dám công khai tìm cô vì sợ lộ mối quan hệ của họ; ông thừa hiểu rằng nếu chuyện vỡ lở, cô sinh viên người Việt chắc chắn sẽ bị Đại sứ quán Việt Nam tại Moskva buộc phải về nước. Nhưng rồi ông cũng không chịu đựng nổi sự thiếu thông tin và gọi điện thoại cho bà người Nga quản lý sinh viên ngoại quốc của MGU. “Cô ấy bất ngờ lấy chồng và về nước rồi. Chẳng lẽ anh không biết cô ấy là con gái ai ư?” - bà chủ nhiệm đáp. Lúc đó, Maslov mới hay, Vũ Anh là con gái một đồng chí cán bộ cao cấp nhất của Việt Nam lúc đó.
Về sau, Vũ Anh mới kể lại cho Maslov biết rằng, sau khi ông tỏ tình với cô, cô đã mấy ngày đêm liền không ngủ. Cô cảm thấy tuyệt vọng, không dám tự thú với lòng mình vì cô biết gia đình cô không đời nào để cho cô lấy một người nước ngoài vì làm thế ảnh hưởng không hay đến không chỉ riêng ba cô (ở cương vị của ông, ngay cả những chuyện riêng tư đôi khi cũng gây tác động lớn tới việc quốc gia đại sự). Vũ Anh kể lại chuyện cho một người bạn trai thân người Việt. Anh bạn, từ lâu đã âm thầm mê Vũ Anh, đề nghị cưới nhau và về nước. Và có lẽ cô cũng có tình cảm tốt đẹp nào đó với anh nên cô đồng ý.

Cô nghĩ rằng, làm thế thì cô sẽ dập tắt được ngọn lửa tình trong cả lòng cô lẫn lòng Maslov. Chỉ có mẹ đẻ của cô là linh cảm thấy điều gì đó chưa ổn nên đã cố gặng hỏi cô xem quyết định lập gia đình như thế đã chín chắn chưa. Vũ Anh quả quyết gật đầu với mẹ, đôi mắt vốn trong veo thoáng tỏa bóng mây mơ hồ....
Một thời gian sau, do ba mẹ thúc giục, Vũ Anh lại quay sang Moskva học tiếp. Ngay ngày đầu tiên, cô đã nhìn thấy gương mặt héo hon vì đau khổ của Maslov. Bình tĩnh lại, ông mời cô tới chơi và nói: “Thôi, từ nay chúng ta sẽ là những người bạn tốt của nhau...”.

Hiểu thì hiểu vậy nhưng trái tim lại không chịu cúi đầu trước số phận. Và họ lại lao về phía nhau như hai cơn lốc. Vũ Anh đã cố gắng li dị chồng (thật may, người chồng cũ của cô cũng là một trang nam nhi độ lượng và thực sự thương cô) rồi bí mật đăng ký với Maslov. Xong việc, cô mới báo tin cho ba hay. Maslov đã phải vận dụng hết trí tuệ của một nhà toán học giỏi để tính toán từng đường đi nước bước cho hợp lý. Lúc làm lễ thành hôn bí mật, Anh đã có mang. Cô phải giả bộ như xuống Kiev để hoàn thành luận văn khoa học, nhưng thực ra lại bí mật tới tá túc tại trại nghỉ của chồng, một nơi mà tiện nghi sinh hoạt có rất nhiều hạn chế. Để tránh bị lộ, thư cô gửi về nhà được chuyển qua những người quen ở Kiev.


Đám cưới của họ được tổ chức tại trại nghỉ. Maslov kể: “Hôm đó chỉ có những người ruột thịt và bạn bè thân thiết nhất. Mẹ tôi tặng cô con dâu cái vòng có đính kim cương của mình. Một cái vòng rất trang nhã và “trí thức” nhưng Anh ngại đeo nó. Cô ấy rất giản dị. Còn một món quà nữa của mẹ, vòng ngọc trai lớn hình dáng tự nhiên – Anh đã chỉ đeo nó nấp dưới y phục…”

Ngày 31/10/1977, Vũ Anh sinh hạ con gái đầu lòng. Hai vợ chồng đặt tên con là Elena.

Có con rồi, Vũ Anh mới trở về gặp cha mình và kể lại mọi chuyện. Ba cô thoạt đầu giận dữ vì ông muốn con mình sang Moskva, cũng như bao nam nữ thanh niên ưu tú khác của Việt Nam, là để thu nhận kiến thức về phục vụ Tổ quốc, chứ không phải để lấy chồng ngoại quốc. Hơn nữa, dù ông rất tôn trọng tình cảm của con nhưng còn phải lo cho việc nước nhiều hơn (Chính Vũ Anh có lẽ đã không hiểu rằng việc cô làm vợ một công dân Xôviết ở mức độ nào đó có thể ảnh hưởng tới thái độ của một nước bạn khác đối với Việt Nam).


Nhưng rồi, mọi sự cũng dần dà trở nên ổn thỏa hơn. Cơn giận của cha Vũ Anh nguôi đi khi biết hai người lấy nhau vì tình yêu thực sự. Tháng 4/1979, Vũ Anh sinh con gái thứ hai, Tania. Mỗi khi ba Vũ Anh sang Moskva, ông đều gặp gỡ với cháu mình. Ông đưa Elena đi xem xiếc, dẫn tới dự lễ khai mạc Olympic năm 1980. Thậm chí, ông còn yêu cầu đưa tới phòng ông một cái nôi trẻ con.


Tình yêu của Maslov và Vũ Anh càng ngày càng trở nên nồng đượm. Maslov nhớ lại: “Ở tuổi 30, là mẹ của hai đứa con nhưng Anh trông như mới 18. Tôi cứ ngắm cô hoài không chán. Có lần tôi đã cảm thấy nghẹt thở vì một cơn ghen vô cớ. Hai vợ chồng đứng xếp hàng mua đồ trong cửa hàng. Trước chúng tôi là một nam thanh niên cao to. Cực kỳ đẹp trai. Nhìn cậu ta, tôi cảm thấy trái tim mình thắt lại: lỡ đâu Anh để ý tới cậu ấy, so sánh với tôi và rút ra những kết luận cần thiết. Thế nhưng, Anh hoàn toàn không để ý gì tới cậu ta cả. Ra ngoài phố rồi, tôi hỏi:

- Em có thấy chàng trai đã đứng trên chúng ta không? Đẹp như Alain Delon!
- Thế á? – Anh kinh ngạc. – Em đâu có để ý tới cậu ta…”
Khi một người chị nói với Vũ Anh rằng: “Em cần Maslov để làm gì? Anh ấy già rồi, mà xung quanh thì còn biết bao nhiêu chàng trai thú vị!”, thì Vũ Anh đã trả lời: “Đối với em không còn ai khác tồn tại cả…”


Người phụ nữ trẻ đã gồng lên cáng đáng mọi công việc gia đình Maslov: chăm chồng -“đứa bé con lớn tuổi” (nhà khoa học xuất sắc nào cũng thế), bà mẹ chồng bị nằm liệt nhiều năm, hai đứa con thơ... Những vất vả này không thể không ảnh hưởng tới sức khỏe của Vũ Anh. Trong khi đó, mặc dù là người Nga nhưng Maslov lại rất muốn có thêm một đứa con trai để “nối dõi tông đường”. Vũ Anh đành phải chiều chồng và cô có mang lần thứ ba. Đó là thời gian tuyệt diệu nhất trong hôn nhân của họ. “Tôi và Anh như tan trong hạnh phúc. - Maslov về sau kể lại.- Chúng tôi sống như trên mây. Tôi cứ ghi đi ghi lại trên cuộn băng từ của trí nhớ gương mặt mờ ảo khi ngủ của Anh để rồi hồi tưởng lại lúc ngồi trong các cuộc hội thảo khoa học ở Moskva. Khi con gái chúng tôi cất tiếng khóc ban đêm, Anh chạy tới dỗ cháu như thể từ bức họa của Bushe. Chúng tôi đã sống như chỉ còn lại riêng mình trên thế giới”.


Ngày 5/7/1981 là một ngày thật không may cho Vũ Anh và gia đình cô. 7h sáng, cô sinh hạ Anton, cậu con trai đầu tiên và cuối cùng của đời mình. Và đã qua đời vì bị băng huyết. Maslov kể: “Tôi được phép vào phòng cô. Anh nằm trên giường, tấm ga trăng che lên thân, tuyệt vời xinh đẹp như chỉ đang ngủ thôi. Cổ họng tôi nghẹn tắc, tôi quỳ gối xuống và hôn lên tay người đàn bà yêu dấu của đời mình. Tấm ga bị xô ra, để lộ thân thể vợ tôi có những vết tím tái. Tôi gào lên kinh hoàng. Mọi người chạy lại chỗ tôi và lôi tôi ra ngoài hành lang…”
Maslov đã bị chấn động tới mức nằm mê sảng mấy ngày liền. Trong đám tang của Vũ Anh có người chị gái cùng cha khác mẹ đang làm luận án ở Moskva và bà mẹ đẻ từ Hà Nội sang...


Hiện nay, Anton đang sống ở Anh và chưa lấy vợ (Maslov nói rằng, có lẽ cậu con trai này cũng giống tính ông...) Thần thái gương mặt Anton càng lớn càng trông giống ông ngoại như đúc. Tania cũng sống ở Anh và cũng đã có chồng con.
Elena sống ở Hà Lan, là vợ một người đàn ông Hà Lan xuất thân từ gia đình quý tộc địa phương. Anh này từng là khách hàng của công ty máy tính Anh mà Elena từng làm nhân viên. Hiện anh làm nghề chuyên gia phân tích thị trường. Chuyện tình của họ đã bắt đầu ở trên đất Anh…


Viện sĩ Maslov đã tục huyền nhưng trong phòng làm việc của ông vẫn treo bức chân dung lớn của Vũ Anh với đôi mắt huyền dịu dàng và có phần ngơ ngác như vẫn không thể tin vào niềm vui và nỗi đau đã trải qua. Ông kể: “Khi tôi làm việc, tôi cảm thấy trên mình luôn có cái nhìn của Anh… Tôi có cảm giác rằng Anh hài lòng về những gì đã đến với những đứa con của chúng tôi. Trong bất luận trường hợp nào thì cái nhìn của cô dù nghiêm khắc nhưng đầy vẻ đồng tình. Tôi thường nằm mơ thấy cô, trẻ trung và hạnh phúc. Đôi khi tôi có cảm giác, Anh không mất đi mà chỉ rời xa đi đâu đó thôi…”


Tình yêu, nếu là đích thực, có lôgic riêng. Tình yêu, nếu là đích thực, thường dễ ở trong tình trạng “hở lưng” và gièm pha nó không phải là chuyện khó khăn gì đối với miệng lưỡi thế nhân. Viết lại câu chuyện này, tôi không chỉ muốn chúng ta cùng đồng cảm hơn với thiên tình sử lãng mạn giữa một nhà khoa học Xôviết với một cô gái Việt Nam có cái tên Vũ Anh, mà còn để hiểu, trong bất cứ hoàn cảnh nào, nếu ta hết mình và chân thực, ta vẫn có thể tạo dựng nên được hạnh phúc không tầm thường cho mình và người mình yêu.


Hoàng Hoa