Việt Nam còn mấy ngôi Văn Miếu ?

Cổ nhất có lẽ là Văn Miếu Quốc Tử Giám ở thành Thăng Long nay là Hà Nội, và ở miền Bắc.

Tiếp theo là Văn Miếu ở Cố đô Huế ở miền Trung.

Và cuối cùng là Văn Miếu Vĩnh Long ở miền Nam.

Chẳng biết còn ngôi Văn Miếu nào nữa không ? Nhưng những ngôi Văn Miếu vừa kể trên muộn nhất là Văn Miếu Vĩnh Long cũng có trên trăm năm. Mình thì cũng chưa từng đến viếng một ngôi miếu nào kể trên, chỉ đọc trên sách báo hay xem trên đài truyền hình. Nhưng mình có dịp đến viếng thăm Văn Miếu Trấn Biên ở Biên Hòa, đây là Văn Miếu mới được xây dựng mới đây, nghĩa là sau năm 1975, và có lẽ vào thời kỳ đổi mới.

Văn Miếu Trấn Biên cũng có những hạng mục công trình tương tự như Văn Miếu Hà Nội như cổng vào Đại Thành Môn, Khuê Văn Các, Thiên Quang Tĩnh...

Văn Miếu được dựng lên là để thờ Khổng Tử và những nho gia hay văn thần, tức là những người đã từng đèn sách với Tứ Thư Ngũ Kinh, và lấy những lời dạy của Khổng Mạnh là kim chỉ nam.

Văn Miếu Trấn Biên thì cũng ngoài lệ ấy, nhưng Khổng Tử được chạm trên một phù điêu và dựng phía ngoài ngay trước sân đối diện với điện chánh của Văn Miếu. Bên trong ngay điện chánh là phù điêu trống đồng phía trước là tượng bán thân lĩnh tụ VN. Hai gian bên cạnh, một gian thờ các nho gia VN đại khái như Nguyễn Thuyên, Nguyễn Trãi, Chu Văn An, Mạc Đỉnh Chi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Du,..; một gian thờ các nho gia của Gia Định Thành như Võ Trường Toản, Ngô Nhân Tịnh, Trịnh Hoài Đức, Lê Quang Định, Phan Thanh Giản, Nguyễn Đình Chiểu,...

Thăm Văn Miếu Trấn Biên ra về, mình thầm nghĩ, đã có Văn Miếu thờ các nho gia, văn thần tại sao không có Võ Miếu để thờ các võ tướng, danh tướng Việt Nam. Mà VN từng có Võ Miếu hay không? Mình cũng chẳng rỏ, nhưng học sử thì nhớ rằng, khi thành Hà Nội thất thủ vào tay thực dân, Tổng đốc Hà Nội là Hoàng Diệu lúc ấy đã treo cổ tự vẫn tại Võ Miếu Hà Nội. Thật sự thì Hoàng Tổng đốc cũng là một văn thần, hay nho gia chứ không phải là một võ tướng, tức là xuất thân từ khoa cử, vì triều Nguyễn trọng văn khinh võ.

Nghĩ như thế, một Võ Miếu, nhưng rồi nghĩ đi nghĩ lại, thay vì một Võ Miếu để thờ những Danh tướng VN, thì tại sao lại không dựng một Đền Thờ Quốc Tổ Việt Nam. Chính giữa Thờ Vua Hùng, cùng những vị vua anh hùng của VN. Hai gian hai bên, một gian thờ các vị anh hùng dân tộc từ thời lập quốc đến trước Ngô Vương Quyền; một gian thờ các anh hùng từ Ngô Vương Quyền đến nay.

Mình nghĩ phải chi mà mỗi tỉnh ở Việt Nam có được một đền thờ Quốc Tổ quy mô cở Văn Miếu Trấn Biên thì mỗi năm khi làm lễ Giổ Tổ Hùng Vương tại đền những người đến dự hay những ai tham quan đền thờ có thể ôn lại toàn bộ Lịch Sử Dân Tộc Việt Nam.

Ở Việt Nam bây giờ có rất nhiều đền thở liệt sĩ, có thể nói là mỗi huyện, mỗi tỉnh đều có, rất khang trang, chưa kể đền thờ những vị tướng lĩnh, hay lĩnh đạo gần đây của chế độ. Mỗi tỉnh một ĐỀN THỜ QUỐC TỔ quy mô cở Văn Miếu Trấn Biên nghĩ cũng phải là quá đáng!

Trân trọng