- Trong truyện cổ Việt Nam, như truyện Tấm Cám có đoạn: "Ông Bụt hiện ra hỏi, tại sao con khóc" (hỏi Tấm). Từ Bụt phiên âm trực tiếp từ Ấn Độ, gốc là Buddha (bậc giác ngộ).

- Tượng vua Trần Nhân Tông tại Tháp tổ Huệ Quang trên Yên Tử cũng mang nếp áo Phật Giáo Nguyên Thủy.



Tượng Trần Nhân Tông tại Tháp tổ Huệ Quang.

Thời cổ việc đi lại vận chuyển bằng đường biển dễ hơn đường bộ. Thời gian trước đây người Trung Quốc sang Việt thường đi tàu nên dân ta gọi người Trung Quốc là người Tàu.
Có thể Phật Giáo Nguyên Thủy được truyền bá trực tiếp sang Việt từ Ấn Độ bằng đường biển và tồn tại trong xã hội thời gian rất lâu.

Người Trung Quốc theo Phật Giáo Đại Thừa. Phiên âm Buddha từ Trung Quốc sang tiếng Việt qua 2 lần đã biến thể thành Phật Đà (dân ta vẫn gọi là Phật).
1000 năm bắc thuộc dân Hán đã cố đồng hóa dân Việt nhưng không được. Đầu thế kỷ 15, tướng giặc Hán là Trương Phụ đã hủy hoại bia ký, kinh sách nhằm đồng hóa. Phải chăng kinh Phật tiếng Ấn và dữ liệu của Phật Giáo Nguyên Thủy cũng bị hủy hoại trong thời gian này. Vì vậy những chứng tích về Phật Giáo Nguyên Thủy thời trước chỉ còn tồn tại bấy nhiêu thôi.