ghiên cứu tác động năng lượng sinh học đối với cây lúa" là đề tài khoa học cấp cơ sở của PGS-TS Đoàn Thị Băng Tâm và GS-TS khoa học Lê Xuân Tú (Trung tâm Nghiên cứu tiềm năng của con người thuộc Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật VN). Với một phương thức sản xuất kỳ lạ mang tính đột phá, gạo "nhân điện" đã được bán ra thị trường với giá cao và được tiêu thụ mạnh vì theo các tác giả đề tài, nó có nhiều ưu điểm vượt trội. Tuy nhiên, vẫn có một số ý kiến ngược lại từ một số nhà khoa học về phương thức sản xuất này.

Chỉ cần "nhìn" ruộng lúa

PGS-TS Đoàn Thị Băng Tâm cho biết: "Gạo nhân điện sản xuất đến đâu bán hết đến đấy!". Các tác giả đề tài đã mời một số nhà khoa học liên kết với Doanh nghiệp Khoa học sản xuất dịch vụ Đức Tiến, và lần đầu tiên gạo sạch được giới thiệu tại chợ công nghệ và thiết bị Bắc Trung Bộ (tổ chức ở Nghệ An) giữa tháng 5/2005. Tại đây, gạo được bán đến 10.000 đồng/kg mà "cháy" hàng, cung không đủ cầu.

Phương thức canh tác lúa "nhân điện" như thế nào? Người ta chỉ thấy các nhà nhân điện mỗi tuần về "nhìn" ruộng lúa vài ba lần, mỗi lần "nhìn" từ 30 giây đến 1 phút để "truyền năng lượng" cho cây lúa chứ không hề sử dụng phân, thuốc trừ sâu, trừ cỏ hóa học. Lúc đầu (năm 2003 - 2004), đề tài chỉ nghiên cứu tác động năng lượng trên 2 giống lúa Bắc Thơm 7 và Khang Dân 18 nhưng đến nay các nhà khoa học khẳng định giống lúa nào cũng có thể trồng được bằng phương pháp này.

Ưu điểm của gạo nhân điện

PGS-TS Đoàn Thị Băng Tâm cho biết: "Tâm nguyện của các nhà khoa học trồng lúa nhân điện là muốn dùng tác động của nhân điện để cải tạo môi trường môi sinh, không chỉ làm ra lương thực mà cả thực phẩm sạch. Vì lẽ đó, chúng tôi sẽ xây dựng làng phát triển về mọi mặt tại thôn Đan Thầm, xã Mỹ Hưng, huyện Thanh Oai - Hà Tây. Ở đây, không chỉ có cây lúa được trồng bằng nhân điện mà sẽ phát triển đồng bộ, từ ngan, lợn đến tôm, cá...". Hiện bà đang cùng các nhà nhân điện đi tiến hành thí điểm từ Bắc vào Nam. Vừa là để thử nghiệm tác động của nhân điện đối với các giống lúa ở các vùng đất khác nhau vừa để tất cả các nhà nhân điện ở các vùng miền đều tham gia làm lúa nhân điện. Theo bà, nếu được phép của Chính phủ, lúa nhân điện có thể trồng trên diện rộng, với điều kiện chuẩn bị tốt 3 yếu tố: đất, con người, giống và nơi nào cũng phải luyện trong 3 vụ liên tiếp.

Từ các mùa lúa thí điểm ở Bắc Ninh, Hà Tây, Bắc Giang, Trà Vinh... các tác giả đề tài đã gửi mẫu đất sau 3 vụ lúa đến Viện Nông hóa thổ nhưỡng. Theo các tác giả, kết quả phân tích cho thấy độ phì nhiêu của đất và các chỉ tiêu dung tích hấp thu không hề giảm đi. Năng suất lúa vụ sau cao hơn vụ trước, từ vụ lúa thứ ba trở đi năng suất ổn định hơn nhưng chất đất không bị nghèo.

Theo tiến sĩ khoa học Đinh Luyện: "Gạo nhân điện có độ trắng cao, độ bóng tốt, chất lượng cơm nấu thơm ngon, độ dính vừa phải". Bên cạnh đó có một số đặc điểm đáng chú ý như cơm nấu từ gạo nhân điện để lâu thiu, lúa nhân điện ít bị chuột phá, màu sắc sáng hơn do không bị bọ xít, cân thử 1.000 hạt lúa nhân điện thấy nặng hơn lúa thường, do vậy tỷ lệ gạo nhân điện sau xay xát cao hơn lúa thường.

Ý kiến các nhà khoa học

Cây lúa lấy dinh dưỡng từ đâu? "Căn cứ vào định luật bảo toàn vật chất thì nếu trồng lúa theo kiểu nhân điện sinh học này cây lúa sẽ lấy dinh dưỡng từ đâu? Theo một số tài liệu nghiên cứu, để tạo ra 5 tấn hạt lúa, cần phải bón 65 kg N nguyên chất/ha, 20 kg B205/ha, 75 kg K20/ha và nhiều chất khác... Vậy nếu chỉ "nhìn" lúa thì lấy dinh dưỡng ở đâu để bù vào? Tôi chưa hiểu cơ chế này như thế nào. Đứng về mặt sinh học cũng nên xem lại. Tuy nhiên, trường hợp này có thể đúng nếu ruộng đó đã có dinh dưỡng dư thừa từ các vụ trước, đất vẫn còn tốt. Nhưng một vụ thì được, nếu cứ liên tiếp nhiều vụ làm theo kiểu này thì như thế nào? Nước, không khí, chất dinh dưỡng trong đất không phải là vĩnh hằng" - PGS-TS Huỳnh Thanh Hùng - Trưởng bộ môn Khoa học đất và phân bón, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM

Bao nhiêu người phóng điện cho xuể? "Theo tôi thì việc trồng lúa bằng nhân điện là không khả thi, vì cây trồng nào cũng cần có dinh dưỡng và ánh sáng. Việc dùng nhân điện phóng vào cây lúa và cây hấp thu tạo thành chất dinh dưỡng cho năng suất cao nếu có xảy ra thì cũng chỉ do một số ít người nào đó thôi. Đâu phải ai cũng có được khả năng phóng điện như vậy và đồng lúa thì mênh mông, bao nhiêu người phóng điện cho xuể? Hiện nay chúng tôi cũng đang triển khai trồng thử nghiệm lúa an toàn trên diện tích 50ha ở Gò Công Tây tỉnh Tiền Giang. Nói là lúa an toàn nhưng cũng chỉ không dùng thuốc trừ sâu, còn lại vẫn phải dùng phân hữu cơ và một ít phân hóa học. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng phải áp dụng đầy đủ các biện pháp kỹ thuật như sạ thưa theo hàng, chọn giống thật kỹ, bón phân cân đối nên đồng lúa có khả năng đề kháng tốt, năng suất cao từ 6 -7 tấn/ha và đã làm đến vụ thứ 3" - Tiến sĩ Phạm Sĩ Tân, Viện phó Viện Lúa ĐBSCL

* Chưa thể kết luận điều gì. "Viện chúng tôi cũng đang trồng thử nghiệm theo phương pháp này được hơn 1 tháng rưỡi nay nhưng vẫn chưa thể kết luận điều gì. Tuy nhiên nếu phương pháp trồng lúa bằng nhân điện thành công thì mở ra một hướng đi mới cho nông dân. Vì với phương pháp này nông dân không cần bón phân xịt thuốc, như vậy đỡ tốn chi phí, chất lượng gạo gần với thiên nhiên và giảm đáng kể việc ô nhiễm môi trường, đến sức khỏe nông dân và cộng đồng. Với phương pháp này chúng tôi cũng có một người đi truyền điện. Tuy nhiên, đây còn là vấn đề cần được các nhà khoa học nghiên cứu đánh giá nghiêm túc trước khi trình làng" - Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Đệ, Viện Nghiên cứu và phát triển hệ thống canh tác Trường Đại học Cần Thơ

Thùy Ngân - Trương Công Khả (ghi

:star: công dụng của nhân điện thật không nhỏ !