(post lại theo bài Định tướng trong thiền)

Chào bạn, mình xin gợi ý vài điều về cách thực hành Thiền Định còn gọi là Thiền Chỉ của bạn như vầy:

* Ngồi càng lâu thì hơi thở càng nhỏ đi, dịu lại và càng dễ tập trung hơn (nhưng lúc này cơ thể bắt đầu mỏi nên có khi phải dừng lại). Nếu nó nhỏ quá thì vẫn tiếp tục tập trung tại điểm chạm ở trong mũi thì sẽ nhận biết được nó (kinh nghiệm theo sách).
Đến một lúc tự nhiên cảm thấy cái gì đó sáng sáng nhưng không rõ ràng, thoáng qua rất nhanh rồi khi mình để ý đến nó thì nó biến mất ngay. Có khi có một số thứ trông như đám mây tím tím, to ra to ra rồi biến mất, rồi lại có những đám mây khác cũng to ra to ra rồi biến mất.

>> khi tập trung tốt vào hơi thở (đề mục chính) thì sau một lúc hơi thở sẽ trở nên nhẹ hơn và tinh tế tới mức dường như không có hơi thở. khi ấy, sẽ thấy ánh sáng xuất hiện, đây là Quả của việc tập trung vào đề mục chính, còn gọi là dấu hiệu cho biết chi thiền Hỷ xuất hiện. những hình ảnh đám mây là do căn tánh riêng của bạn mà có hình dạng như thế, có ng thì hình hoa sen, bông gòn... bạn đừng quan tâm tới những ánh sáng, hình ảnh lúc này mà chỉ nên tiếp tục tập trung chánh niệm vào đề mục chính cho dù nó dường như biến mất luôn. thây kệ nó, cứ định hướng vào một chỗ trước mắt, thông thường là vùng mũi, chỗ nào bạn thấy rõ nhất thì tập trung chỗ đó, lát nữa hơi thở lại xuất hiện.

* Hôm nay, khi hơi thở đã êm dịu, mình dần thấy những đám mây. Cố gắng tập trung vào điểm xúc chạm ở mũi thì thấy lóe sáng. Sau đó có một hình ảnh không hẳn là tròn, không hẳn là mây, lúc to lúc bé, lúc lệch trái lúc lệch phải (lệch phải nhiều hơn). Mình cố gắng tập trung "nhìn" vào nó thì nó ổn định hơn, rõ hơn, có lúc nó vẫn to ra chiếm toàn bộ "màn hình". Có lúc nó ổn định thì mình thấy nó màu tím. Thường thì nó ổn định được vài giây. Khả năng đó có phải là định tướng, cần được chăm chỉ luyện tập thêm để nó trở nên rõ ràng và sáng sủa?

>> tiếp theo ý trên thì bạn đừng quan tâm nhiều vào những ánh sáng, hình ảnh lúc này mà chỉ nên tiếp tục tập trung chánh niệm vào đề mục chính vì nó là Quả của việc tập trung vào hơi thở (đã có 2 chi thiền Tầm, Tứ nên bạn mới không chán nản và kiên trì theo dõi đề mục); sở dĩ khuyên không nên quan tâm vào ánh sáng đó vì lúc này Quang tướng (tướng ánh sáng) của bạn còn non yếu, nếu bạn nhìn vào nó thì nó sẽ biến mất, nói cách khác vì là Quả của việc tập trung vào hơi thở nên nó sẽ bị biến mất khi bạn không cung cấp Nhân cho nó - tiếp tục tập trung vào đề mục. bạn chỉ để ý tới nó, biết có nó hiện diện, nhưng không nhìn chằm chằm vào nó. thông thường thì nếu dùng đề mục chính là hơi thở thì Quang tướng có màu trắng, còn màu sắc khác thì mình không rõ.

Quang tướng còn gọi là Định tướng, chỉ được phát triển mạnh mẽ và vững chắc ở mức độ tầng thiền, còn ở dưới mức này chỉ le lói yếu ớt mà thôi.

* Theo một số bài trong diễn đàn nói là cần tập trung vào đối tượng thiền chứ không phải là định tướng, nhưng mình đọc một số tài liệu như Thanh Tịnh Đạo, The practice which leads to nirvana, Từ chánh niệm đến giác ngộ, đều nói là sau khi có "tướng" ở trong tâm thì cần tập trung vào tướng đó để phát triển nó -> định. Vậy điều đó được hiểu như thế nào là đúng đắn?

>> như đã nói là Quang tướng chỉ phát triển rực rỡ trong tầng thiền cho nên ở mức dưới tầng thiền đầu tiên (Sơ thiền) thì việc tập trung vào ánh sáng đó chỉ làm nó yếu đi và biến mất mà không ích lợi gì. qua giai đoạn chú ý vào hơi thở tinh tế, bạn sẽ thấy ánh sáng lớn mạnh hơn và mạnh hơn cho tới khi bạn cảm thấy bạn đang ngồi trong 1 căn phòng ánh sáng, mức độ ánh sáng ở màn hình là còn nhỏ hơn mức độ ánh sáng ở căn phòng ánh sáng. kế tiếp, bạn lại tập trung vào đề mục chính cho tới khi áng sáng căn phòng chuyển sang ánh sáng mạnh hơn, chói chang hơn, cho tới khi nào ánh sáng cực mạnh chói rực như bạn đang nhìn trực tiếp vào mặt trời ban trưa hoặc là nhìn vào đèn pha xe hơi vào ban đêm. Lưu ý, từ giai đoạn ánh sáng le lói cho tới ánh sáng chói loà này chỉ mới là giai đoạn Cận định chứ chưa chạm tới mức độ tầng Sơ thiền. (ánh sáng trắng).

Tới giai đoạn này bạn mới chuyển sang sự tập trung trực tiếp vào ánh sáng chói chang đó cho tới khi nó TỰ ĐỘNG gom tụ lại thành một hình dạng nhất định, tuỳ căn cơ từng người mà có hình như ng đó thấy (có thể chẳng ai giống ai), lúc đầu to lớn trước mặt rồi bạn lại tiếp tục công việc tập trung vào ánh sáng và hít thở tự nhiên nhẹ nhàng (hơi thở đang ở mức tinh tế) cho tới khi ánh sáng ấy TỰ ĐỘNG NHỎ LẠI và nhỏ lại cho tới khi nó đứng lại trước mũi bạn hoặc tại vị trí mà bạn muốn. lúc này bạn có thể kiểm tra sự di chuyển nhanh chóng của nó đến bất cứ vị trí nào bạn muốn: lên, xuống, phải, trái... chỉ nhìn tới đó và nó tự động xuất hiện ngay vị trí bạn muốn.

Tiếp theo, bạn lại tiếp tục tập trung nhìn vào Quang tướng đã thu nhỏ lại cho tới khi nó TỰ ĐỘNG DÍNH VÀO HƠI THỞ CỦA BẠN, từ lúc này trở đi Quang tướng đó sẽ TỰ ĐỘNG DI CHUYỂN RA VÀO mũi bạn, BẠN HÍT THỞ ÁNH SÁNG. và cứ như vậy cho tới một thời gian không cần xác định là bao lâu, với Quang tướng như vậy, người ta gọi là ĐẮC SƠ THIỀN ! Phần còn lại là việc bạn có thể duy trì khả năng đắc thiền như vậy với sự thuần thục của bạn hay không, với thời gian ngồi thiền bao lâu là tuỳ bạn, càng tập trung lâu vào Quang tướng đi liền với chuyển động của hơi thở bạn càng trú lâu và sâu trong Quang tướng, lúc này ng ta gọi là NHẬP ĐỊNH. việc Đắc định thì không khó, nhưng việc Nhập định thì rất khó !

Bạn nếu ở TP.HCM thì bạn nên tìm đến Trung tâm thiền Nguyên Thuỷ (thiền viện Nguyên Thuỷ địa chỉ 33A, đường 10, khu phố 1, phường Cát Lái, Quận 2 (muốn tìm đường số 10 thì đi theo đường Nguyễn Thị Định) để đăng ký tham dự khoá thiền tích cực 10 ngày sẽ được các thiền sư Myanmar - hệ thống thiền Pa Auk - chuyên về Thiền Định (Chỉ, Samatha) hướng dẫn tận tâm. có như vậy bạn mới yên tâm với sự tu học của bạn mà không sợ bị đi lạc.

Trên đây là kỹ thuật hành thiền dẫn tới tầng Sơ thiền, còn các tầng thiền cao hơn bạn nên đến Trung tâm thiền Nguyên Thuỷ để được học bài bản hơn.

Người nào có nền tảng Sơ thiền hoặc Cận định sâu sắc thì sẽ có nhiều thuận lợi hơn trong việc thực hành thiền Minh sát (Vipassana) khi đối diện với những vấn đề phiền não thâm sâu trong tâm thức của chính mình.

Thân ái.

HOA SEN NGÀN CÁNH