Này người trẻ, bạn có biết Phật dạy như thế nào về tình yêu? Tôi đã may mắn tham dự buổi pháp thoại của thiền sư Nhất Hạnh về tình yêu: Mối quan hệ giữa yêu thương và hiểu biết, tình yêy từ bi hỷ xả, tình yêu và tình dục. Ông gọi đó là "Yêu thương theo phương pháp Phật dạy".

Thiền sư Nhất Hạnh trước khi bắt đầu bài thuyết pháp tại tổ đình Trung Hậu - Vĩnh Phúc, đã mời các bạn trẻ ngồi lên trên, để có thể nghe thật rõ. Ông muốn nói về tình yêu, bản chất tình yêu nhìn từ góc độ Phật giáo.

Miệng mỉm cười, ông kể câu chuyện tình yêu, giản dị nhưng hàm ý sâu sắc: Có chàng trai ở vùng Califormia - Mỹ rất đẹp trai, học giỏi, tốt nghiệp ở trường đại học nổi tiếng, có nhiều bạn gái xinh đẹp. Chàng trai sống với mẹ, người mẹ biết trong các cô gái ngưỡng mộ con mình, có cô gái không xinh nhất, không trắng, không cao lắm nhưng được chàng trai đặc biệt chú ý. Ngạc nhiên. người mẹ hỏi con trai: Vì sao con lại thích cô gái ấy, cô ta đâu có gì nổi bật? Cô ấy hiểu con - chàng trai trả lời đơn giản.

Chàng trai học ngành CNTT nhưng rất hay làm thơ. Mỗi lần chàng đọc thơ, cô gái nọ lắng nghe rất chăm chú và có những nhận xét sâu sắc, trong khi những cô gái xinh đẹp kia không để ý gì đến. Chàng trai đã chọn người yêu không vì vẻ đẹp bề ngoài mà bởi sự lắng nghe và thấu hiểu.

"Đạo Phật cũng dạy như vậy, có hiểu mới có thương, tình yêu phải làm bằng sự hiểu biết", thiền sư kết luận.

Muốn thương phải hiểu

Trong đạo Phật, từ bi gắn liền với trí tuệ.

Không hiểu, không thể thương yêu sâu sắc.

Không hiểu, không thể thương yêu đích thực.

Hiểu chính là nền tảng của tinh thương yêu.

Mỗi người có những nổi niềm, khổ đau, bức xúc riêng. Nếu không hiểu, sẽ không thương mà giận hờn, trách móc. Không hiểu, tinh thương của mình sẽ làm người khác ngột ngạc, khổ đau. Không hiểu, sẽ làm người mình thương đau khổ suốt đời.

Nhân danh tình thương, người ta làm khổ nhau. Chuyện đó vẫn thường xảy ra.

Được hiểu và được thương vốn là nhu cầu muôn đời của con người. Nhiều người thương cảm thấy không ai hiểu mình. Họ "đói" thương, "đói" hiểu. Họ thơ thẩn, lang thang trong cuộc đời tìm người hiểu mình, thương mình. Gặp được người hiểu mình, thương mình là mau măn lớn của cuộc đời. Tình yêu nảy nở, lớn lên từ đó.

"Có hiểu mới có thương" là nguyên tắc chọn người yêu, chọn chồng, vợ theo quan điểm Phật giáo. Người ta có đẹp, có giàu đến đâu nhưng không hiểu mình sẽ làm mình khổ suốt đời. Hôn nhân có thể mở ra những con đường hoa hồng, có thể mở ra cánh cửa tù ngục. Chọn vợ, chọn chồng là sự mạo hiểm lớn. Hãy cẩn thận nếu không muốn chọn án tù chung thân cho cuộc đời mình.

Chọn người hiểu và thương mình - hẫy nhớ - đó là nguyên tắc tìm người tri kỷ trong cuộc đời.

Bốn yếu tố của tinh yêu: Từ, bi, hỷ, xả.

Phật dạy về tình yêu rất sâu sắc. Tình yêu phải hội tụ đủ bốn yếu tố: Từ, bi, hỷ, xả.

"TỪ" là khả năng hiến tặng hạnh phúc cho người mình yêu. Yêu thương không phải là vấn đề hưởng thụ, yêu thương là hiến tặng. Tình thương mà không đem đến hạnh phúc cho người yêu không phải là tình thương đích thực. Yêu mà làm khổ nhau không phải tình yêu. Có những người yêu nhau, ngày nào cũng khổ, đó là tình yêu hệ lụy, chỉ mang tới sự khổ đau. Yêu thương ai đó thật sự, nghĩa là làm cho người ta hạnh phúc mỗi ngày.

"BI" là khả năng người ta lấy cái khổ ra khỏi mình. Mình đã khổ, người ta làm cho thêm khổ, đó không thể là tình yêu đích thực. Còn gì cho nhau nếu chỉ có khổ đau tuyệt vọng. Người yêu mình phải là người biết sẻ chia, biết xoa dịu, làm vơi bớt nỗi khổ của minh trong cuộc đời.

"TỪ BI" theo Phật dạy là khả năng đem lại hạnh phúc cho nhau. Yêu thương ai là phải làm cho người ta bớt khổ, nếu không chỉ là đam mê, say đắm nhất thời, không phải là tình yêu đích thực. "Từ bi" trong tình yêu không phải tự dưng mà có. Phải học, phải "tu tập". Cần nhiều thời gian để quan sát, lắng nghe, thấu hiểu những nổi khổ, niềm đau của người yêu, để giúp người ta vượt qua, tháo gỡ, bớt khổ đau, thêm hạnh phúc.

"HỶ" là niềm vui, t/y chân thật phải làm cho cả 2 đều vui. Dấu ấn của tình yêu đích thực là niềm vui. Cang yêu, càng vui, niềm vui lớn, cả gia đình cùng hạnh phúc. Cuộc nhân duyên như thế là thành công.

"XẢ" là không phân biệt, kỳ thị trong tình yêu. Mình yêu ai, hạnh phúc, khó khăn, khổ đau của người ta là của mình. Không thể nói đây là vấn đề của em/anh, anh/em ráng chịu. Khi yêu, hai người không phải là hai thực thể riêng biệt nữa, h/p, khổ đau không còn là vấn đề cá nhân. Tất cả những gì mình phải làm coi đó là vấn đề của hai người, chuyển hóa nỗi khổ đau, làm lớn thêm hạnh phúc.

Này người trẻ, bạn nghĩ về tình yêu của mình đi, có "Từ, bi, hỷ, xả không"? Bạn hãy can đảm tự hỏi mình rằng: "Người yêu ta có hiểu niềm vui, nỗi khổ của a không? Có quan tâm đến an vui hằng ngày của ta không?..." Ta tự hỏi lại chính mình, liệu ta có đang thành thực với tình yêu không?! Tình yêu của ta đã đủ "Từ, bi, hỷ, xả"?

TÌNH YÊU VÀ TÌNH DỤC

Phật giáo quan niệm như thế nào về tình dục trong tình yêu? Không phải ngẫu nhiên mà thiền sư tôi được hạnh ngộ bắt đầu vấn đề này bằng cách bàn về "Thân tâm" trong truyền văn hóa Á Đông.

Trong truyền thống văn hóa ta, thân với tâm là "Nhất như", tức là nếu ta không tôn kính thân thể người yêu thì cũng không tôn kính được tâm hồn người ấy. Yêu nhau là giữ gìn cho nhau, kính trọng nhau. Khi sự rẻ rúng xem thuòng xảy ra thì tình yêu đích thực không còn.

Thân thể cũng như tâm hồn. Có những nổi niềm sâu kín trong tâm, chúng ta chỉ chia sẽ với người tri kỷ. Thân thể ta cũng vậy, có những vùng thiêng liêng và riêng tư, ta không muốn ai chạm tới, ngoài người ta yêu, ta tin, ta tin, ta muốn sống trọn đời, trọn kiếp.

Trong tình yêu lớn và cao quý, bất cứ lời nói và cử chỉ nào cũng phải biểu lộ sự tương kính. Người con trai phải tôn trọng người con gái mình yêu, cả thân thể lẫn tâm hồn. Người con gái biết giữ gìn, cũng là biết làm người yêu thêm tương kính, nuôi dưỡng hạnh phúc lâu dài về sau.

Bạn muốn thương yêu theo phương pháp Phật dạy chăng? Hãy hiểu, thương và tương kính người yêu của mình, cũng chính là đem hạnh phúc đến cho người và cho mình!