Dưới vỏ bọc ông chủ nghiệp đoàn bốc xếp chợ Đồng Xuân, liên tục từ năm 1991 đến tháng 5-1996, Khánh “trắng” và đàn em đã gây ra nhiều vụ giết người, hiếp dâm, cướp, trốn thuế... Phần lớn các vụ này, Khánh “trắng” giữ vai trò chỉ đạo, đồng thời là kẻ thực hiện tội phạm một cách tích cực nhất. Khánh “trắng” dùng tiền để tạo mối quan hệ khá thân với một số đơn vị, cá nhân để hợp pháp hóa tội ác của mình. Ngày 13-10-1998, bản án tử hình Dương Văn Khánh đã được thi hành tại trường bắn Cầu Ngà. Đã hơn mười năm kể từ ngày “tập đoàn” tội phạm này bị xóa số nhưng tính thời sự của vụ án vẫn còn nguyên.

Kỳ 1: Một "tập đoàn" có... thương hiệu

Đồng Xuân - chợ đầu mối sầm uất nhất Hà Nội, nơi nuôi sống hàng ngàn tiểu thương. Việc buôn bán đang suôn sẻ thì Khánh “trắng” cùng đám đàn em xuất hiện. Kể từ đó, tiểu thương bị chèn ép đủ bề, họ không được phép vận chuyển chính hàng của mình vào chợ mà phải thuê quân của Khánh “trắng” với giá trên trời. Ai muốn bán hàng phải làm đơn “xin phép” Khánh. Ngang ngược hơn, Khánh còn cho đám đàn em bắt, thu tiền phạt của những ai vi phạm Nghị định 36CP của Chính phủ!

Làm trùm một cõi

Bố của Khánh có ba bà vợ, mẹ Khánh cũng có ba ông chồng. Vì vậy anh em nhà Khánh mang ba dòng họ khác nhau. Theo tự khai của Khánh thì bên họ Dương – Khánh có 11 anh chị em cùng bố khác mẹ, Khánh là con út. Anh em cùng mẹ khác cha thì Khánh có tám anh em, y là con đầu. Anh em cùng bố với Khánh đều là những trí thức, làm ăn tử tế. Khi bố Khánh còn sống, dòng họ Dương không thừa nhận y là con trong gia đình. Từ nhỏ, Khánh sống với mẹ và các em cùng mẹ khác cha tại 26B Kim Mã, gia đình khó khăn, thường xuyên phải nhận trợ cấp của nhà nước. Khánh có bốn anh em trai cùng mẹ thì ba trong số đó nhiều lần bị bắt, tập trung cải tạo về các tội trộm cắp, cố ý gây thương tích... Khánh học hết lớp 5 thì bỏ học, năm 1975 đi làm công nhân Nhà máy Cao su Sao Vàng được tám tháng thì bỏ việc. Cái tên Khánh “trắng” đơn giản chỉ bắt nguồn từ nước da quanh năm suốt tháng trắng bủng của y và sau này, trong giới giang hồ, cái tên ấy đi kèm với một loạt những tội ác mà bất cứ người dân lương thiện nào cũng khiếp sợ. Giang hồ đất Bắc mỗi lần nhắc đến Khánh “trắng” đều ngán ngại.

Sau nhiều lần ra tù vào khám với năm tiền án, tiền sự, đến năm 1989, Khánh mua xe xích lô ra gầm cầu Long Biên chở hàng thuê. Không chỉ liều mạng, đám giang hồ Hà Nội lúc ấy còn biết đến Khánh “trắng” như một tay dao búa thông minh, có tài chỉ huy và đầy tham vọng. Khánh chiêu nạp được một đám đàn em “mặt đầy tiền án, trán đầy tiền sự” như Sơn “lùn”, Đức “chính ủy”, Thành “xăm”, Triệu “con”; Nguyễn Quang Vinh... Ngày 17-7-1991, Khánh làm đơn xin thành lập đội dịch vụ bốc xếp tự quản, số thành viên ban đầu là 140 người, với 50 chiếc xích lô.

Ban đầu, đội dịch vụ bốc xếp này làm ăn khá tử tế, đã từng có ý kiến của lãnh đạo chính quyền sở tại khi ấy rằng, cần phải nhân rộng mô hình tự quản này. Số người xin gia nhập tổ tự quản ngày càng tăng. Đến khi thấy chợ Đồng Xuân vẫn là mảnh đất quá bé để làm ăn, Khánh tìm cách mở rộng ảnh hưởng ra khu vực chợ Bắc Qua và các khu vực khác. Với bản chất lưu manh, lại nắm trong tay khá đông thành phần bất hảo nên tiếng tăm của băng nhóm Khánh “trắng” nổi như cồn, làm cho các băng nhóm khác trên địa bàn Hà Nội, thậm chí ở Hải Phòng, TP. Hồ Chí Minh cũng phải e dè, kiêng mặt. Đến năm 1996, Dương Văn Khánh chính thức trở thành Chủ tịch nghiệp đoàn bốc xếp chợ Đồng Xuân. Khi ấy quân số của nghiệp đoàn bốc xếp đã lên khoảng 500 người. Tiểu thương chợ Đồng Xuân và các chợ lân cận thường thấy hình ảnh một ông chủ tịch nghiệp đoàn bốc xếp đi xe jeep cùng với vài tên vệ sĩ mặt mày bặm trợn lượn vè vè quanh khu vực chợ Đồng Xuân để thị sát. Khánh “trắng” còn tự ý phạt ôtô đi ngược chiều, phạt những người lấn chiếm lòng, lề đường, thu lệ phí của những người ở tỉnh xa ra vào khu vực chợ Đồng Xuân, Long Biên. Khánh cũng đưa ra luật: không ai được phép bốc dỡ hàng hóa của mình, bất kể khối lượng lớn hay bé. Toàn bộ số tiền thu được, đàn em cũng đều phải nộp lại cho y. Hằng ngày, ngoài tổ trưởng, tổ phó (hầu hết là đám giang hồ cộm cán) phải làm báo cáo cho Khánh thì các “tay trong” do Khánh cài cắm cũng gửi báo cáo bí mật cho y.

Chợ Đồng Xuân - nơi Khánh “trắng” làm mưa làm gió

Tiểu thương nào không chịu cho quân của Khánh “trắng” bốc hàng, y như rằng bị đám tay chân của hắn cà khịa, hành hung. Chính Khánh “trắng” sau này đã thừa nhận, đội quân của mình “vác” thì ít mà “bốc” thì nhiều. Vừa vác hàng chúng vừa tổ chức lấy cắp, thậm chí cướp ngay trước mặt chủ hàng mà không ai dám ho he. Những năm đó, tiểu thương chợ Đồng Xuân bị băng nhóm của hắn o ép đủ đường, ai muốn làm ăn yên ổn thì phải ngoan ngoãn tạo điều kiện cho chúng “làm việc”. Anh Tân ở phố Hàng Cót, có vợ bán hàng ở chợ Đồng Xuân. Một hôm hàng về, anh Tân tự bốc dỡ giúp vợ. Không ngờ đàn em của Khánh “trắng” ra đòi vợ anh phải thuê chúng bốc vác. Anh Tân không đồng ý nên xảy ra cãi vã. Sáng hôm sau, có kẻ lạ mặt đến trước nhà gọi anh ra. Khi anh vừa xuất hiện trước cửa thì bị kẻ lạ mặt đâm chết. Kẻ thủ ác đã không được tìm ra nhưng sau vụ ấy, bà con tiểu thương xanh mặt khi thấy đội quân của Khánh xuất hiện đòi bốc vác thuê. Không ai bảo ai, họ nem nép bỏ tiền ra thuê bốc vác, dù trong lòng căm hận Khánh “trắng” và đám đàn em của hắn đến tận cùng.

Tiếng tăm Khánh “trắng” được bà con truyền tai nhau kiểu như: Khánh quan hệ với nhiều quan chức, xe lam của Khánh chở hàng được CSGT cho tha hồ chạy, nếu chẳng may bị tuýt còi thì chỉ cần nói “hàng của anh Khánh” là lại ung dung đi tiếp. Có lần công an vây bắt đàn em trong một vụ gây rối, Khánh điềm nhiên nói: “Tao cho chúng mày về vườn hết!”. Điều đó cũng lý giải vì sao cho tới khi được Công an TP. Hà Nội và đơn vị Chống tội phạm có tổ chức mời tới trụ sở để cung cấp thông tin cũng như tố cáo hành vi phạm tội của băng Khánh “trắng”, nhiều nạn nhân vẫn lắc đầu quầy quậy. Họ sợ bị trả thù, và còn có một nỗi lo sợ mơ hồ rằng: “Công an không làm gì nổi Khánh “trắng””. Công an đã “gãy lưỡi” thuyết phục, có nạn nhân mới mạnh dạn bày tỏ: “Băng Khánh “trắng” không khác gì các băng đảng mafia ở nước ngoài. Chúng tổ chức cướp hàng mấy tiếng đồng hồ giữa ban ngày ngay gần trụ sở chính quyền mà có sao đâu”. Cho đến khi xảy ra vụ hắn giết chết anh Đạt, Khánh “trắng” vẫn nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật thì hắn đã khẳng định được “thương hiệu” của mình tại chợ Đồng Xuân. Cũng từ đó, hắn thẳng tay bóc lột mọi người. Các hàng quán từ lớn tới bé đều phải nộp tiền bảo kê hàng ngày cho hắn. Khánh và đàn em thích vay của ai bao nhiêu, trả khi nào, cho bao nhiêu lãi, là quyền của hắn. Tiểu thương nào không chịu, lập tức bị quấy phá. Thỉnh thoảng Khánh còn bày trò sắp xếp lại chỗ ngồi, ai muốn có chỗ tốt hơn thì phải chi tiền. Theo tính toán sơ sơ thì từ năm 1993 cho tới khi bị bắt, mỗi tháng Khánh thu không dưới 100 triệu đồng cho riêng mình.

Vào vòng ngắm

Chuyên án triệt phá băng xã hội đen Khánh “trắng” không phải được bắt đầu từ ngày 25-6-1996, ngày hắn tổ chức cướp ở nhà hàng, khách sạn 71D-E Kim Mã, do anh Vũ Thanh Mạnh làm chủ, mà trước đó, từ năm 1992, băng nhóm tội phạm này đã nằm trong vòng ngắm của đơn vị Chống tội phạm có tổ chức thuộc Cục CSHS - Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) và Công an Hà Nội. Ngày ấy, Đội Đặc nhiệm thuộc Phòng CSHS, Công an Hà Nội đã thu thập khá đầy đủ tài liệu về Khánh “trắng”. Cục CSHS đã tung những trinh sát dày dạn kinh nghiệm để nghiên cứu những vụ việc có liên quan đến Khánh.

Đại tá Nguyễn Hữu Ngọc - người chỉ huy bắt Khánh “trắng”

Để thực hiện bài viết này, chúng tôi đã gặp đại tá Nguyễn Hữu Ngọc, nguyên Phó trưởng phòng 3, Cục CSHS - Bộ Công an, một người gắn liền với những chuyên án lớn như triệt phá băng tội phạm Phạm Chí Tin ở Khánh Hòa, bắt Năm Cam năm 1995... Chuyện bắt Năm Cam của đại tá Ngọc vẫn được nhiều người nhắc đến như một kinh điển trong việc bắt tội phạm truy nã. Năm 1995, cơ quan Công an quyết định bắt Nam Cam đưa đi cải tạo lao động. Thấy động, Năm Cam chuồn êm khiến công an mất rất nhiều công sức mà không lần ra nơi Năm Cam ẩn náu. Dước mác “đặc phái viên của Chính phủ”, anh Ngọc lang thang khắp các chốn ăn chơi để “móc nối” với đám đàn em của Năm Cam. Thấy ông công an ăn nói bất cần đời, ăn mặc bụi bặm, đàn em Năm Cam đoán ông này chắc là mất chất, có thể mua được. Anh Ngọc giả bộ chơi bài ngửa: “Chúng mày muốn cứu anh Năm thì đưa đến gặp tao”. Ngay ngày hôm sau, đám đàn em đưa Năm Cam đến khách sạn đối diện với trụ sở cơ quan CSĐT, Bộ Công an ở TPHCM để gặp “đặc phái viên của Chính phủ”. Nhìn tấm ảnh chân dung Năm Cam đã ố, không thể nhận diện một cách chính xác, đại tá Ngọc nghĩ ra một kế và nói: Chú Cam có nhiều tội lắm, bây giờ cứ viết một bản tường trình để tôi xem có cách nào cứu được không. Thế là Năm Cam viết tường trình ngay. Trong bản tường trình, Năm Cam lại quên không khai tên một cô con gái. Để cho chắc đó chính là Năm Cam, đại tá Ngọc hỏi: “Sao lại khai thiếu thế này?”. Năm Cam đọc lại và xác nhận: “Đúng là còn đứa nữa mà em quên”. Vậy là đúng Năm Cam rồi, đại tá Ngọc bảo mấy tên đàn em Năm Cam: về chuẩn bị tiệc rượu trước đi, cả đám răm rắp làm theo. Chỉ còn hai người trong phòng, đại tá Ngọc mới đưa cho Năm Cam chiếc còng số tám và bảo: “Chú gây nhiều tội, hôm nay anh phải bắt chú, tự khóa tay vào đi!”. Sau khi bắt Năm Cam, đại tá Ngọc trở ra Hà Nội cùng đồng đội triển khai kế hoạch phá băng Khánh “trắng”. Khi ấy, tin tức mà lực lượng Công an nắm được liên quan đến Khánh “trắng” và tập đoàn tội ác của hắn thông qua ba nguồn chính: một là, bà con tiểu thương ở chợ Đồng Xuân, Bắc Qua, Long Biên và các vùng lân cận rất sợ Khánh “trắng”; hai là, một số cán bộ, viên chức Nhà nước có việc liên quan cần giải quyết cũng e dè băng tội phạm này; ba là, một vài vụ án đặc biệt nghiêm trọng, có dấu hiệu liên quan tới Khánh “trắng” đã bị chìm xuồng. Cần phải dựng một cách rõ nét nhất bộ mặt thật của Khánh “trắng” và đàn em để tìm ra điểm nút phá án. Thực tế, tầm của Khánh “trắng” không bằng Năm Cam, nhưng Khánh nguy hiểm hơn ở chỗ, lợi dụng cơ chế chính sách để phạm tội gần như công khai. Trên mười hồ sơ vụ án có liên quan đến băng xã hội đen do Dương Văn Khánh cầm đầu đã được đặt lên bàn làm việc của những đồng chí lãnh đạo trong lực lượng công an. Điển hình như vụ giết chết anh Đạt ở Hàng Chiếu; vụ Dương Tử Anh (người tình của Phúc “bồ”) bị đâm mù một mắt ở chợ Long Biên; vụ hiếp dâm ở nhà nghỉ Hiệp Thành (Gia Lâm); vụ đưa 30 đầu gấu vào TP. Hồ Chí Minh để gây thanh thế với băng Trương Văn Cam và hàng loạt vụ bắn giết khác trên địa bàn Hà Nội. Với quyết tâm của lực lượng công an, giờ phút trả giá của Khánh “trắng” và đồng bọn đang đến thật gần.
Kỳ 2: Hốt trọn ổ

Sau khi vô hiệu hóa một tên đàn em của Khánh ngoài cửa, các chiến sĩ đã đồng loạt xông vào tóm gọn Khánh. Người nhà Khánh vẫn nói cứng với các điều tra viên: “Dăm bữa nửa tháng là về ấy mà”...
Vụ cướp giữa ban ngày

Điểm đột phá mà lực lượng công an chọn để mở màn cho chuyên án là vụ cướp ở 71D-E Kim Mã. Dương Văn Khánh quen biết anh Vũ Thanh Mạnh, trú tại 71D-E Kim Mã, Ba Đình. Anh Mạnh kinh doanh vũ trường và karaoke. Năm 1994, anh Mạnh vay của Dương Văn Đích 400 triệu đồng, giữa năm 1995 vay của Khánh “trắng” 105 triệu đồng, đầu năm 1996 vay của Trần Văn Minh (em ruột cùng mẹ khác cha với Khánh) 10 triệu đồng và một số người khác nữa. Hàng tháng, anh Mạnh vẫn trả một phần tiền gốc và lãi. Tuy nhiên, do kinh doanh thua lỗ nên ngày 4-5-1996, anh Mạnh đã mời các chủ nợ đến bàn cách trả nợ và xin khất nợ, cuộc họp này có cả Khánh “trắng”. Chính Khánh là người đứng ra yêu cầu các chủ nợ cho anh Mạnh thời hạn đến ngày 30-8-1996 mới phải trả một số tiền gốc và lãi. Tuy nhiên, chỉ một thời gian ngắn sau đó, tối 21-5-1996, Khánh lấy lý do anh Mạnh không chịu trả nợ, lại đem tài sản đi tẩu tán nên đã cử hai tên đàn em thân tín nhất là Nguyễn Quang Vinh và Tạ Văn Ninh lên 71D-E Kim Mã để thị sát trước. Rạng ngày 22-5-1996, Khánh “trắng” ra chợ Long Biên điều động hơn chục tên đàn em trong tổ kiểm tra trật tự, sử dụng ba xe ôtô vận tải và xe máy lên Kim Mã để “xiết nợ” nhà anh Mạnh.

Bọn đàn em của Khánh đến nhà anh Mạnh nhưng anh này không có nhà, chúng tự động vào quầy bar của quán karaoke lấy bia ra uống. Khi anh Mạnh đi ăn sáng về, chúng điện báo cho Khánh “trắng” đang chờ ở nhà để Khánh xuống ngay Kim Mã trực tiếp chỉ huy cướp phá. Anh Mạnh trình bày hoàn cảnh với Khánh “trắng” để xin khất nợ nhưng y không nghe, tuyên bố thu dọn toàn bộ tài sản. Thấy có nhiều đồ đạc, tài sản, Khánh điện thoại về chợ Đồng Xuân điều thêm 20 quân và một xe ôtô tải lên Kim Mã tiếp tục tháo dỡ, khuân vác, vận chuyển về chợ Đồng Xuân, nhà riêng của Khánh ở 31/10 Nguyễn Thiệp, hội trường chợ Long Biên và nhà em rể.
Sau khi tháo dỡ đồ đạc ở 71D Kim Mã, Khánh cho quân tiếp tục cướp phá tài sản ở khách sạn Hướng Dương 71E Kim Mã, chủ sở hữu là anh Vũ Hoàng Hiệp và anh Phạm Hải Long. Mặc dù cả ba anh Mạnh, Hiệp, Long đều trình bày, tài sản của khách sạn Hướng Dương không có liên quan gì đến anh Mạnh, nhưng Khánh và đồng bọn không nghe. Chúng ép nhân viên và các anh Hiệp, Long phải ngồi yên một chỗ, không được ra ngoài. Toàn bộ tài sản, đồ đạc, phương tiện trong hai căn nhà 71D và 71E Kim Mã bị chúng đục phá thu dọn hết. Trong khoảng thời gian từ 8 giờ 30 đến 13 giờ 30, Khánh đã huy động gần 40 tên đàn em, bốn xe ôtô tải để cướp phá tài sản của những người nói trên.

Đến khoảng 14 giờ cùng ngày, khi băng nhóm Khánh “trắng” đã lấy xong toàn bộ tài sản, Công an phường Kim Mã mới cử cán bộ xuống mời anh Mạnh cùng Khánh và các chủ nợ khác lên làm việc. Tại trụ sở công an, Khánh đã ép anh Mạnh phải ký biên bản thỏa thuận tự nguyện để Khánh và đồng bọn lấy đồ trừ nợ. Vụ việc này, Công an phường Kim Mã đã lập biên bản để các bên... tự giải quyết sau khi việc đã xảy ra!

Sáng 24-5-1996, Dương Văn Khánh, Đoàn Ngọc Anh, Trần Văn Minh biết cơ quan công an (Đội CSHS đặc nhiệm Công an Hà Nội) xác minh sự việc nên đã hẹn anh Mạnh đến xưởng sửa chữa ôtô Dân Chủ của Dương Văn Đích, bắt viết giấy biên nhận nợ Trần Văn Minh 250 triệu, không còn nợ Khánh, Ngọc Anh, Dũng, Đích nữa và trả lại toàn bộ tài sản cho các anh Hiệp, Mạnh, Long.

Đánh rắn dập đầu

Ngay sau khi sự việc xảy ra, một cuộc họp khẩn đã được triệu tập với thành phần gồm cơ quan CSĐT Bộ Nội vụ, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Công an Hà Nội. Cuộc họp đánh giá những chứng cứ đã thu thập được để đưa ra kết luận: Khánh “trắng” và đồng bọn có phạm tội cướp hay không. Các thành viên tham gia đều thống nhất hành vi của Khánh “trắng” và đồng bọn là cướp tài sản. Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, các cán bộ chỉ huy hạ quyết tâm: đánh rắn phải đánh dập đầu, phải bắt giam ngay Khánh “trắng”, từ đấy đánh quật trở lại những vụ do chúng đã gây ra. Mục tiêu là phải tóm gọn, không để tên nào chạy thoát. Đây có thể coi là một cuộc họp đặc biệt, vì sau khi đã thống nhất ý kiến, các thành viên tham gia họp ở yên tại chỗ, lệnh bắt Khánh “trắng” được ký ngay tại cuộc họp.

Lực lượng Cảnh sát đặc nhiệm của Công an Hà Nội, Bộ Nội vụ được triệu tập ngay nhưng không ai biết nhiệm vụ cụ thể là gì. Nhiều mũi công tác được lệnh xuất kích cùng lúc, mục tiêu là bắt tất cả những đối tượng liên quan. Một tổ công tác gồm 20 cán bộ, chiến sĩ do đại tá Nguyễn Hữu Ngọc chỉ huy đến thẳng nhà Khánh “trắng” ở 31/10 Nguyễn Thiệp, Hà Nội. Tuy nhiên, khi cuộc họp đặc biệt còn chưa kết thúc, đại tá Ngọc đã nghĩ ra một kế rất đơn giản nhưng hiệu quả, đó là tung tin bắt Khánh “trắng” với một số đối tượng có thâm thù với Khánh nhưng vẫn đảm bảo bí mật. Đám giang hồ nghe Khánh “trắng” sắp bị bắt thì mừng lắm, chúng kéo nhau đến phố Nguyễn Thiệp để chứng kiến ngày mà kẻ thù không đội trời chung phải trả giá. Thấy đám giang hồ tụ tập rất đông gần nhà mình, Khánh “trắng” cứ nghĩ chúng đến để tính sổ với mình. Vì đã từng bị đối thủ tạt cả ca axít vào mặt nên Khánh “trắng” rất cảnh giác. Hắn huy động gần 20 đàn em trung thành và liều mạng nhất đến nhà mình để bảo vệ. Vậy là cơ quan công an không cần tốn quá nhiều công mà vẫn gom được hết đám “đầu lĩnh” của băng giang hồ này. Khi đại tá Ngọc bước vào cửa nhà Khánh, Hùng “Thanh Hóa” - một đệ tử thân tín của Khánh đứng ra chặn lại nhưng bị hạ ngay lập tức. Đã biết tiếng Ngọc “điếu” (đám giang hồ thường gọi đại tá Nguyễn Hữu Ngọc là Ngọc “điếu”), Khánh “trắng” và đám đàn em ngồi im re, ngoan ngoãn tra tay vào còng.
Đây là một thắng lợi lớn và được coi là một kỷ lục trong phá án. Hai mươi điều tra viên, ba mươi trinh sát chỉ trong một thời gian ngắn đã nghiên cứu và thu thập trên 4.000 trang hồ sơ về Khánh “trắng” và đàn em. Trước đó, một tổ công tác đặc biệt gồm bốn người đã nằm gần sáu tháng trời tại khu vực chợ Long Biên, chợ Đồng Xuân để ghi nhận các hoạt động của tay chân Khánh “trắng”.

Tuy nhiên, làm rõ các hành vi phạm tội khác của Khánh “trắng” là không đơn giản, vì nghiên cứu những vụ án mà Khánh “trắng” và đồng bọn đã gây ra, lãnh đạo Cục CSHS và đơn vị Chống tội phạm có tổ chức nhận thấy, những vụ này xảy ra đã lâu, nhiều vụ đã được Công an Hà Nội điều tra, nhưng đã đình chỉ hoặc tạm đình chỉ, có vụ đã xử và đã thi hành án xong. Vì thế, việc phục hồi điều tra những vụ này là một việc vô cùng khó khăn phức tạp. Đó là chưa kể tới các yếu tố khác chi phối việc điều tra của công an...
Một trong những vụ án gây bức xúc dư luận chính là vụ giết anh Đạt ở 44 Hàng Chiếu, Hà Nội. Khi lật lại hồ sơ vụ án này, lực lượng điều tra lại vấp phải một trở ngại lớn, đó là nhân chứng có rất nhiều nhưng ít người dám hợp tác với cơ quan điều tra.

Bị cảnh cáo sau khi... giết người!

Do va chạm, xích mích giữa anh Nguyễn Đức Thắng (tức Đạt) - một người buôn bán mũ cối ở chợ Đồng Xuân với Trần Đại Dương - đội viên tổ trật tự - tự quản chợ Đồng Xuân (do Khánh làm đội trưởng), trưa 24-3-1991, Đạt dùng dao chém vào vai Dương nhưng không gây thương tích rồi bỏ chạy ra khỏi khu vực chợ Đồng Xuân. Dương đuổi theo nhưng không bắt được vì bị một số người buôn mũ cối trong đó có anh Nguyễn Văn Hưng là anh trai của Đạt can ngăn. Dương tức tối đi tìm Khánh “trắng” để báo lại sự việc. Cho rằng anh em nhà anh Đạt dám qua mặt mình, Khánh lệnh cho Trần Đại Dương, Phạm Gia Chiến, Vũ Quốc Dũng, Tống Văn Thắng cùng Khánh đi tìm bắt anh Đạt để đưa về công an phường giải quyết. Đến khu vực trước cửa số nhà 44 phố Hàng Chiếu, bọn chúng không tìm thấy anh Đạt nhưng phát hiện anh Hưng là anh trai của anh Đạt đang ngồi uống nước. Khánh “trắng” hô cả bọn đàn em đánh, bắt anh Hưng đưa về Công an phường Đồng Xuân nhưng anh Hưng chống cự và bỏ chạy được. Trong khi cả bọn đang đánh anh Hưng thì anh Đạt chạy qua hàng bán thịt bò của một người lấy con dao thái thịt rồi chạy lại đâm Chiến bị thương vào cổ, đâm Dũng bị thương vào bụng, đầu gối. Dũng cướp được dao của Đạt và cả bọn xông vào đánh Đạt gục tại chỗ. Khánh “trắng” cầm con dao của anh Đạt, ra lệnh cho đàn em khiêng Đạt lên xích lô chở về Công an phường Đồng Xuân và đưa những tên bị anh Đạt đâm đi bệnh viện. Khi đến Công an phường Đồng Xuân thì anh Đạt đã chết.
Công an quận Hoàn Kiếm đã khởi tố vụ án giết người, khởi tố và bắt giam Vũ Quốc Dũng, Trần Đại Dương về tội giết người. Ngày 28-4-1991, vụ án được chuyển lên Phòng CSĐT Công an TP. Hà Nội thụ lý. Phòng CSĐT Công an TP. Hà Nội đã kết luận vụ án: Vũ Quốc Dũng phạm tội giết người; Trần Đại Dương phạm tội gây rối TTCC (đã thay đổi tội danh) và chuyển hồ sơ sang VKSND TP. Hà Nội đề nghị truy tố. Khánh “trắng”, Thắng, Chiến được quyết định cảnh cáo về hành vi gây rối trật tự công cộng. Sau đó không hiểu vì lý do gì, VKSND TP. Hà Nội ra quyết định đình chỉ điều tra bị can Trần Đại Dương với lý do Dương đang làm nhiệm vụ và thay đổi tội danh của Dũng từ tội giết người sang tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm sau đó đã tuyên phạt Vũ Quốc Dũng một năm tù giam. Cho đến ngày cơ quan công an phục hồi điều tra vụ án thì Dũng đã chấp hành xong bản án được vài năm.

Đấu trí

Kết quả xét xử của cả hai phiên tòa đã làm cho gia đình nạn nhân phẫn nộ. Gia đình anh Đạt đã gửi nhiều đơn khiếu nại đến các cơ quan chức năng tố cáo chính Khánh “trắng” mới là thủ phạm giết chết anh Đạt, chứ không phải Vũ Quốc Dũng. Khi ấy dư luận nhân dân khu vực Hàng Chiếu - Đồng Xuân thắc mắc, nghi ngờ ở các cơ quan pháp luật, nhưng vì ai cũng sợ uy danh của Khánh “trắng”, sợ bị trả thù nên không dám tố cáo. Tuy nhiên, những thắc mắc, khiếu nại của gia đình người bị hại không được các cơ quan chức năng giải quyết thấu đáo.

Cho đến khi Khánh bị bắt trong vụ cướp ở 71D-E Kim Mã, Ban chuyên án tiếp tục nhận được đơn tố cáo của gia đình người bị hại. Lần theo những trang hồ sơ cũ đã bị khép lại, cùng với những tin tức, dư luận trong nhân dân, Ban chuyên án đã thu thập được những chứng cứ mới khẳng định: chính Dương Văn Khánh mới là thủ phạm đâm chết anh Đạt trên xích lô trên đường chở nạn nhân từ Hàng Chiếu về Công an phường Đồng Xuân, sau đó bố trí cho Vũ Quốc Dũng nhận tội thay và Dũng chỉ bị phạt một năm tù. Ban chuyên án đã báo cáo lãnh đạo Bộ Nội vụ, kiến nghị Viện trưởng VKSNDTC. Ngay sau đó, Viện trưởng VKSNDTC đã ra quyết định kháng nghị tái thẩm bản án phúc thẩm số 921 ngày 13-7-1992 của Tòa án nhân dân tối cao. Ngày 28-9-1996, Ủy ban thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã xét xử tái thẩm vụ án, ra quyết định hủy hai bản án sơ thẩm, phúc thẩm nêu trên để điều tra lại.

Những chứng cứ khoa học - bản kết luận giám định pháp y, thực nghiệm điều tra với lời khai của các bị can, lời khai của các nhân chứng trực tiếp và gián tiếp, đã có đủ chứng cứ để kết luận: Sau khi anh Đạt bị Dũng tước dao, Dũng chỉ cầm dao khua lung tung về phía trước nhưng không trúng. Đạt chỉ bị đánh, không hề bị đâm ở khu vực 44 Hàng Chiếu. Chỉ sau khi bị khiêng lên xe xích lô, Đạt bị khóa chân và chính Khánh “trắng” đã sử dụng con dao lấy được từ Vũ Quốc Dũng đâm anh Đạt trên xe xích lô trên đường đưa Đạt đến Công an phường Đồng Xuân, dẫn đến cái chết của nạn nhân. Sau đó, Khánh ngang nhiên đến Công an phường Đồng Xuân nộp con dao gây án rồi đi cửa sau công an phường về nhà.
Tối 24-3-1991, Khánh triệu tập bọn đàn em tham gia đánh nhau đến nhà mẹ đẻ ở phố Tôn Đức Thắng đe dọa, khống chế buộc chúng phải đổ tội cho Vũ Quốc Dũng cướp được dao của Đạt, đâm chết Đạt ở 44 Hàng Chiếu. Khánh động viên Vũ Quốc Dũng nhận tội thay mình. Khánh nghĩ, mọi toan tính của mình sẽ qua mắt được cơ quan công an, vụ án đã khép lại sau mấy năm, tội ác của hắn coi như được xóa. Đến khi bị hỏi lại từng chi tiết, hắn toát mồ hôi hột, mơ hồ cảm nhận một kết cục rất xấu đang chờ đợi mình. Tuy nhiên, để Khánh “trắng” phải nhận tội là một quá trình đấu tranh bằng trí tuệ của lực lượng công an.

Để tránh những rắc rối, lộ bí mật điều tra, chỉ duy nhất một điều tra viên là Phạm Văn Tám, nay là thượng tá - Trưởng phòng 9 Cục CSĐT tội phạm về TTXH Bộ Công an được giao nhiệm vụ hỏi cung Khánh.

Không hổ danh là một ông trùm thế giới ngầm, những ngày trong trại tạm giam, Khánh khá bình thản, ăn nói lễ phép. Một trong những nguyên nhân khiến Khánh bình tĩnh là hắn cứ nghĩ mình bị bắt chỉ vì vụ cướp trên phố Kim Mã, còn những vụ án trước đã khép hồ sơ, không ai lục lại làm gì. Khánh “trắng” có một đặc điểm không bao giờ nhìn thẳng vào người đối diện mà thường nhìn xuống chân. Thỉnh thoảng y mới liếc trộm bằng ánh mắt sắc như dao đầy gian xảo. Gần một tháng đầu, Khánh khai rất trơn tru nhưng đều là những gì đã rõ như ban ngày, còn những việc khác, y không hé ra dù chỉ một câu. Những câu trả lời của Khánh được tính toán rất kỹ lưỡng và gần như không có sơ hở. Chỉ sau ít buổi làm việc, anh Tám đã nắm ngay được những diễn biến tâm lý của Khánh. Da Khánh rất trắng nên mỗi khi phải trả lời câu hỏi khó liên quan đến những vụ việc nghiêm trọng, mặt y thoáng biến sắc. Lúc nào Khánh bực tức, cái sẹo - hậu quả của vụ tạt axít lại đỏ rực lên. Tuy nhiên, phải thừa nhận Khánh rất giỏi trong việc tiết chế cảm xúc.

Với cái đầu nhạy cảm, sau khoảng một tháng bị bắt giam, Khánh “trắng” hiểu ngay rằng, mục đích bắt hắn của cơ quan công an không phải là vụ cướp ở 71D-E Kim Mã, mà chính là một loạt những vụ án nghiêm trọng trong đó có vụ giết anh Đạt ở 44 Hàng Chiếu.

Một lần điều tra viên Phạm Văn Tám bất ngờ hỏi Khánh về cái chết của anh Đạt. Tuy hơi giật mình nhưng Khánh ngay lập tức trở về trạng trái bình thường, trả lời như một cái máy: “Vụ đó tôi biết, Vũ Quốc Dũng giết Đạt mũ cối”. Có lần điều tra viên hỏi: “Lúc đưa anh Đạt lên xích lô, anh Đạt có giãy giụa chửi bới không?”, Khánh “trắng” buộc phải thừa nhận là có, vì trên thực tế, y và đàn em phải xích chân anh Đạt lại. Lần khác, điều tra viên lại hỏi: “Ai là người nộp con dao cho Công an phường Đồng Xuân?”, Khánh cũng buộc phải nhận là mình nộp vì điều đó đã thể hiện trong biên bản. Điều tra viên hỏi tiếp: “Từ phố Hàng Chiếu về Công an phường Đồng Xuân, có ai cầm con dao ngoài anh không?”, thì Khánh ấp úng không trả lời được.

Khi vụ án giết anh Đạt được phục hồi điều tra thì những đối tượng có mặt tại hiện trường, kể cả Vũ Quốc Dũng cũng được triệu tập. Bản thân không giết anh Đạt nên Dũng khai lung tung. Trước đó, trong phiên tòa xét xử, Dũng được Khánh “trắng” hướng dẫn cách khai nên có vẻ rất lôgíc, nhưng vài năm sau, khi bị hỏi lại thì Dũng quên tịt những lời khai trước. Đối chiếu với những lời khai của Dũng với những vết thương trên người anh Đạt thì Viện Khoa học hình sự khẳng định, nếu đứng đối diện không thể gây ra những vết thương này. Nhiều khả năng, người gây ra cái chết cho anh Đạt thuận tay trái. Và để xác định Khánh “trắng” thuận tay nào, một lần điều tra viên vào hỏi cung hắn, anh không “mời thuốc” Khánh giống như những lần trước mà lần này, anh ném cho Khánh điếu thuốc từ ngoài cửa. Theo phản xạ, hắn giơ tay trái ra bắt lấy. Thoáng thấy nụ cười của điều tra viên, Khánh vã mồ hôi, lắp bắp: “Em chịu cán bộ rồi”.