Thánh Mẫu Đại Chiến ở Sòng Sơn

Từ khi Thánh Mẫu Liễu Hạnh hiển linh tại Phố Cát, thì ngài được thờ ở nhiều nơi. Tại làng Kẻ Dầy (nay là xã Kim Thái huyện Vụ Bản Tỉnh Nam Định) là quê hương sinh ra Thánh Mẫu đã xây dựng đền thờ, goi là Phủ Dầy hàng năm mở hội lớn vào tháng ba.

Nhiều làng trên đất nước cũng lập phủ thờ Mẫu. Chúa đi du ngoạn các danh lam thắng cảnh cùng hai vị công chúa. Thấy phong cảnh vùng Sòng Sơn non xanh nước biếc, Chúa dừng lại hiển thánh nhiều lần tỏ sự uy linh. Đêm đêm Tiên Chúa vùng hai vị Tiên nữ nằm mắc võng giữa rừng cây, ban ngày hiện thành bà già bán quán, thiếu nữ ca hát trên đường, kẻ nào qua đường mà chứ trêu ghẹo thì chắc chắn gặp tai ương. Chiều tà sẩm tối thì kéo quân binh rầm rập đi tuần khắp nơi, dân làng nghe tiếng phải đi ngủ sớm, những tên hoà lý sâu mọt trong làng thường bị xử phạt, thậm chí cho người đột nhập vào làng bắt trói lý trưởng nhốt xuống giếng sâu, hoặc bắt các kỳ mục trong làng treo lên cây cho nhịn đói.

Có lần vua Lê chúa Trịnh ngự giá về thăm quê (ở Thanh Hoá ). Các vị hoàng thân, cung phi đi theo rất đông, khi qua Sòng Sơn bỗng tự nhiên xe kiệu dựng đứng, không làm sao mà đi được, phải xuống đi bộ, ai tỏ vẻ oán trách không cúi đầu, chỉ trong khoảnh khắc bị thiệt mạng ngay trên đường đi.

Vua Lê chúa Trịnh sợ hãi, vội lui xa giá trở về kinh, triệu bách quan đến bàn bạc, vua nói:

- Trẫm thừa mệnh trời, được sự phù trợ uy linh của liệt miếu mà trị thiên hạ, sông núi linh thiêng, dân làm ăn yên ổn. Nay không biết loại yêu quái nào mà nhiễu hại dân xưa nay chưa từng có như vậy, dân lành có tội tình gì, trẫm vô cùng thương xót, vậy hãy cáo với thần dân thiên hạ, ai có tài trị được yêu quái, trẫm sẽ ban thưởng bạc vàng không tiếc.

Các quan kẻ thì bảo mời phương sĩ cả nước, kẻ nói mời pháp sư, có người lại nói xin mở hội chư thần có danh tiếng cả nước về dự hội tiêu trừ, nhưng đều không đạt kết quả. Nhà vua than thở:

- Giá này có được thượng sư nội đạo tràng tái sinh thì mới diệt được yêu quái.

Có một vị thần tâu rằng:

- Nay thượng sư còn ba người con đang vi luyện tại xã Từ Minh huyện Hoàng Hoá.

Nhà vua cho sứ giả đến mời hai ba lần mà con của thượng sư là Tiền Quan Thánh vẫn từ chối, nhà vua vẫn kiên trì sai sứ giả đến thỉnh cầu. Tiền Quan Thánh bèn hỏi ý kiến các học trò của mình, một người thuă rằng:

- Thầy đã vâng mệnh đức Phật thế tôn uỷ thác cho việc độ thế cứu dân, nay sinh mệnh của dân đang gặp lâm nguy không thể không cứu, mệnh vua không thể không theo, vùng Sòng Sơn là đất của bản hạt trông nom, lẽ nào chỉ ngồi nhìn.

Tiền Quan Thánh cho là phải, bèn mời sứ giả về tâu trước với vua, hôm sau báo tin cho hai em là Tả Hữu quan Thánh cùng vào yết kiến nhà vua và chúa Trịnh. Ba vị làm phép trổ tài, vua chúa triều đình đều bái phục, tin tưởng đều có thể trừ được yêu quái, bèn phong cho Tiền Quan Thánh làm Thống lĩnh, giao cho binh quyền cùng các quan tiến về Sòng Sơn, cờ xí ngợp trời, chiêng trống ầm vang, Chúa Liễu nghe tin nhưng không đề phòng.

Tiền Quan Thánh xuất hiện như một người thường, cưỡi ngựa bạch một mình tới Sòng Sơn, qua lại trước cung Chúa Liễu vài ba lần. Chúa Liễu thấy đây không phải là người tầm thường, bèn xuống thềm đón tiếp và nói:

- Quý nhân qua đây, may mắn được gặp thật thoả lòng mong đợi từ lâu, xin mời ngài vào cung môn mời trà.

Tiền Quan Thánh xuống ngựa cung kính đáp rằng:

- Ta cũng đã từng ở thiên đình, trước cũng có quan hệ với quý chúa. Nay được biết quý chúa đang gặp tai hoạ lớn, muốn đến cứu giúp. Quý chúa từ thủa giáng trần đến nay, anh phong lẫm liệt, hiển lộng thần oai, chỉ vẫy bàn tay đã làm cho quỷ khiếp thần sợ, vừa chuyển gót chân, quý chúa đã làm nên phong ba bão táp, thật là một vị nữ thần xưa nay hiếm có, từ lâu đã nổi tiếng khắp ba cõi thế gian. Duy có điều là chúa ra oai thường quá tay, làm dân lành vô tội chết nhiều. Vì vậy vua Lê cho mời các vị phương sĩ đến để trừng trị quý chúa. Ta chỉ e lực trí thần thông của quý chúa chưa đủ, nếu thua kẻ trần gian thì quý chúa sẽ thị hổ thẹn. Quý Chúa hãy đem những pháp thuật đã có xưa nay diễn thử cho ta xem, nếu như có chỗ nào sơ hở, ta sẽ bổ xung cho, để đảm bảo sự toàn vẹn.

Chúa Liễu nghe nói rất vui mừng:

- Lời nói của quý nhân rất cảm kích, ta đã nhiều năm bị đày xuống trần gian, vốn ta không muốn làm hại dân chúng, chỉ hiềm một nỗi dân chúng hạ giới không chịu phục diệu pháp ta, vua chúa lại không biết đến tên tuổi ta. Vì thế ta phải ra oai tỏ rõ uy linh của ta mà thôi. Nay ta đang ngồi trên lưng cọp, không dừng được nữa, sự tình đã gấp gáp thế này, nếu được ngài giúp sức thì ta ghi ơn công đức này. Nay ta thử ra ba ngàn phép lạ để ngài xem, nếu không đủ xin ngài chỉ bảo, không dấu diếm gì.

Nói song Tiên Chúa bàn lắm tay bắt quyết. Tiền Quan Thánh đã lấy khăn đỏ trong tay áo ra bí mật thu hết phép, diễn song Chúa Liếu không nghi ngại gì, vui vẻ nói với Tiền Quan Thánh:

- Pháp thuật của ta như thế nào liệu có địch nổi họ không?

Tiền Quan Thánh đáp:

- Hay lắm! Lục trí thần thông đều tinh diệu, ta chưa hề nghĩ rằng một người phụ nữ lại tài giỏi đến như thế, bọn phương sĩ chốn nhân gian này chỉ đáng mặt làm con của quý chúa mà thôi.

Chúa Liễu mở tiệc khoản đãi, sai thị nữ múa hát làm vui. Tiền Quan Thánh liếc mắt, vẻ thăm dò xung quanh. Chúa Liễu bỗng thấy chột dạ thì Tiền Quan Thánh liền xin cáo bái, bước ra ngoài. Chúa Liễu đập bàn tức giận thét lên:

Ôi ta bị ngươi lừa rồi.

Lập tức Chúa Liễu triệu gấp quân tam phủ, thuỷ tinh sơn vương, long thần hàng vạn quân và xuống lệnh. Đất trời sông núi đảo điên, gió to sóng cả nước biển dâng lên. Cả vùng Sòng Sơn hoảng loạn, dân chốn chạy xaó xác, nhưng ba anh em Tiền Quan Thánh đứng trên đỉnh núi mỉm cười. Rồi họ bày binh bố trận, phát ba tiếng súng lệnh, phất cờ hiệu chỉ huy bao vây chặt Song Sơn ba ngày, cuồng phong nổi lên, mưa như thác đổ, cây rừng ngả nghiêng, sóng biển gào thét dậy trời. Nhà cửa làng mạc chung quanh lại một phen chao đảo, gia xúc, gia cầm, tôm cá chết ngập, sông suối đỏ ngầu máu. Đội tiền quân của Tiên Chúa đại bại. Hôm sau Tiền Quan Thánh cưỡi voi trắng chín ngà dùng phép bay bùa chuyển dấu đi như gió, sai ba trăm thần tướng dẫn quân triều đình phóng lửa đốt cháy chụi trơn ba trăm đền phủ của Mẫu Liễu, từ Vân Cát ở Sơn Nam, đến Sòng Sơn ở Thanh Hoá, khói lửa ngụt trời, cháy mười ngày ròng rã mà vẫn chưa hết.

Chúa Liễu bị thu hết phép nên thua trận, biến thành một chàng trai định trốn khỏi vòng vây, nhưng không đuợc, Tình thế bức bách Chúa biến thành một con giao long náu mình dưới giếng âm dương.

Phật Tổ Thế Tông thấy Chúa Liễu đang bị quẫn bách, vội cưỡi mây bay đến cứu. Ba vị Quan Thánh thấy trên không trung có mây ngũ sắc, vội ra nghênh đón. Phật Thế tông hạ giá khuyên rằng:

- Công Chúa Liễu Hạnh là con gái của Ngọc Hoàng, nàng có lỗi nhưng nàng đã biết lỗi. Từ nay về sau không được làm như trước. Nếu không vâng lệnh thì phạm phép trời thì sau này càng thêm phiền toái. Phải tha cho nàng để nàng theo ta, hàng ngày nghe kinh, tuân phép dần dần nàng sẽ chuyển hoá từ bi. Dù ở của thiền nếu phạm lỗi, phép công cũng không thể tha thứ được. Các ngươi có đồng ý hay không phải nói ra ngay để giải quyết, có Phật Tổ chứng giám:

Chúa tạ ơn nói:

- Muôn đội ơn Đại Đức, không hỏi tội trước, lại mở lượng hải hà, tha tội cho con. Khi người này đến đền của con, con đã cho biết nỗi băn khoăn thật lòng thật dạ. Nhưng này đã không động tâm, chứ con có muốn gây chiến đâu. Con xin sửa chữa sai lầm, nguyện bỏ ác làm thiện, mãi mãi theo Phật đạo, không để bị trừng phạt nữa.

Tiền Quan thánh cũng nói:

- Nàng là con gái Ngọc Hoàng thượng đế rất đáng được dung tha, nàng đã hối hận, nhưng phải lưu tâm, từ nay không được giết người, Nàng hứa với Phật Tổ như thế, mong từ nay làm theo để tránh binh đao cho dân chúng.

Nói đoạn, Tiền Quan Thánh chuyển cho Chúa Liễu những vật Phật Thế Tôn ban cho gồm một áo cà sa, một mũ gương sen để Chúa Liễu đi theo đức Phật Thế Tôn, gia nhập cửa thiền tu đạo.

Chúa Liễu bái tạ ra về, ít lâu sau, Tiền Quan Thánh xin với nhà vua, sắc phong cho Chúa Liễu và để Chúa chấn giữ vùng Sòng Sơn.