KIM CỔ KỲ QUAN - ÔNG BA THỚI

GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC BỘ KIM CỔ KỲ QUAN


*

Bộ KIM-CỔ-KỲ-QUAN được viết bởi Đức Ông Nguyễn văn Thới, mà người đời gọi một cách kính trọng là Ông Ba, sinh năm Bính Dần 1866 và mất năm Bính Dần 1926, tròn 61 tuổi âm lịch. Ông Ba sanh tại làng Mỹ-Trà, Thị xã Cao Lãnh, Tỉnh Đồng Tháp và mất tại Ngã Ba Lộ-Lỡ, xã Kiến An, huyện Chợ Mới, Tỉnh An Giang. Ông ra đời sau khi Phật Thầy Tây An viên tịch 10 năm (1856). Ông trưởng thành trong thời kỳ Pháp bắt đầu đặt chân xăm lược nước ta và là một nhân sĩ có tinh thần yêu nước, chống Pháp triệt để.


Bộ KIM-CỔ-KỲ-QUAN được Ông Ba viết vào khoảng 1900-1926, thời Ông lánh nạn về ẩn dật tại Ngã Ba Lộ Lỡ. Nó gồm có chín quyển với các tựa đề :

1)- Kim Cổ Kỳ Quan
2)- Giác Mê ( không có bản chữ nôm, do Ông Trần Quang Trâm sưu tập nơi khác. Theo lời Ông Bảy, cháu nội Ông Ba, Ông Ba không có viết tập Giác Mê này ).
3)- Cáo Thị
4)- Vân Tiên
5)- Ngồi Buồn
6)- Bổn Tuồng
7)- Thừa Nhàn
8)- Tiền Giang
9)- Kiển Tiên

Ông Ba viết bằng chữ Nôm, bản chánh do Ông Bảy là cháu nội Ông Ba còn giữ ở Kinh 12, xã Thạnh Mỹ Tây, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang.


Bộ KIM CỔ KỲ QUAN được coi như một " Thánh Kinh " của môn nhân phái BỬU SƠN KỲ HƯƠNG, bao gồm các chi phái : TỨ ÂN, HIẾU NGHĨA, TINH MINH, HÒA HẢO đều công nhận là Tinh Hoa Giáo Lý của Đức Phật Thầy để lại. Một quyển Kinh quý báu hay đúng hơn là một Thánh Kinh được tôn trọng và giữ gìn nghiêm túc theo đúng tinh thần của một tín đồ.


Nhưng đây lại là một quyển Kinh cực kỳ khó hiểu khiến cho tất cả những người nghiên cứu phải lắc đầu. Vì như Ông Ba nói " BẮT QUÀNG BẮT NIỄNG ", hoặc lặp đi lặp lại một ý nào, một chữ nào mà Ông Ba muốn nhấn mạnh. Người đọc phải có một trình độ Hán-Nôm căn bản và hiểu về Kinh Dịch, Tử Vi, Bát Quái... Nếu không, đành chịu thua, xếp sách lại. Đa số chỉ hiểu phần da, một số hiểu được phần thịt, và rất hiếm người thấu triệt được phần cốt tủy của nó .

Trích THÂN THẾ PHẬT THẦY TÂY AN

Cư Sĩ SPRI PO LIEU
(08-11-1996 Bính Tý)


TỰA

Lòng vọng cầu nội ngoại tương tề
Qui nhứt thống ra bề mới nổi
Trước mắt ngọc gẫm âu việc lỗi
Sau lưng nhìn nhiều nỗi Phật Tiên
Đêm năm canh thổn thức chẳng yên
Ngày sáu khắc sầu riêng mối đạo
Tưởng ái quốc cơ đồ sáng tạo
Nhìn lê dân cường bạo đa đoan
Chúa mỏi lòng chúa nghỉ thân an
Tôi mệt dạ còn mang nạn cả
Thời quân nhược quả kia báo quả
Thế thần cường giày giả trung cang
Bắc lương thiền nghỉ lại không toan
Thời bất đạt đa mang tội thế
Ngày Bính-Tý thương cha lập kế
Ơn cửu huyền tiền thế trung thu
Bảy ngày xuân ít kẻ công phu
Thập ngũ nhựt không tu hội thí
Trường an Phật ít người hội ý
Chốn bạo tàn hiệp trí gia công
Mẹ thương con xà lộn với long
Con ghét mẹ nên không niệm Phật
Sầu tâm nội nhơn đồng dử vật
Xét ít người lòng Phật nhiều ma
Có vui chi một chốn Diêm-la
Miền Tiên cảnh ra vào ít mặt
Rắn lộn Rồng nhơn dân sanh giặc
Đề lao trống cửa ngặt nổi chi
Nhị niên xao xát lời ghi để
Ngục rạt chen người xiết kể bao
Bấy lâu tiêu Tứ công lao khổ
Biển Thánh rừng Nhu bổ báo ân
Rạng đền hai chữ quân thân đạo
Ái quốc ưu quân bỏ bạo tàn
Quốc vương thủy thổ đường danh vọng
Rèn chí tu tâm động Phật Trời
Khổ tăng gia khổ lời bất chánh
Đường lành thấy đó tránh sao đành
Sầu nổi muôn chim không nhành đậu
Buồn cho thế sự hậu bất gia
Con Phật có lòng, ma nào dắt
Con ma chẳng kể quỷ bắt ma
Nhứt nhơn địch vạn gia ơn trợ
Ngó Bắc xem Nam sợ Phật Trời
Ngọn rau tấc đất lời cẩn hạnh
Súng bắn rập bô chẳng mạnh chi
Dỗng bất quá Thiên đừng khi Phật
Cường vô quá lý vật tiêu tan
Của Thiên trả Địa mang tiếng dữ
Tích đức minh minh chẳng chữ lòng
Có chi hơn một kiển non bồng
Trung quân hiếu phụ đạo vợ chồng

KIM-CỔ-KỲ-QUAN


Trời muốn cho thảo thuận một lòng
Tây phương chỉ đạo chập chồng tại ai
Phật riêng hờn lòng gái lòng trai
Thung dung chi đó chiều mai coi đời
Chẳng nhớ khi Thầy dạy muôn lời
Lời nào không có khi Trời cũng ưng
Lòng luống trong tới tiết mùa xuân
Trung thu niên Phật cầu quân hữu thần
Lòng chẳng phải thì chẳng có phần
Ai tham sau đặng Mẹo Dần Thánh ra
Chẳng tưởng Phật đem lòng tưởng ma
Ngồi buồn nghĩ lại việc ta ưu phiền
Tam tứ sanh lập hậu y tiền
Chữ lời cha dạy khẩn nguyền Phật Tiên
Tam tứ tử thời thế mới yên
Sống làm tôi Phật Kim Phiên giao hòa
Đức chúa Trời giáng thế Phật Bà
Đức Thầy lập đạo nối mà ngày sau
Đường sanh tử gẩm chẳng bao lâu
Sao không giữ đạo ruộng sâu rèn lòng
Bất cải tà sao đặng lên giòng
Khá tua qui chánh giữ lòng Tây Phương
Đồng bạc trắng tích để mấy rương
Bạc thời tiêu bạc khó thương con Trời
Đá cheo leo lời phải giữ lời
Nhứt thinh rửa sạch lập đời thanh tân.

.../.
Thời lao xao quan lộn với dân
Ai ai cũng vậy khó phân quới quyền
Lo đói rách kẻ dữ người hiền
Hiền còn dữ mất chớ phiền Phật Tiên
Trải ngâm đời kẻ dại người điên
Trắc bình đậu vận Thánh Tiên soi đời
Chẳng lo chi buôn bán lỗ lời
Một trăm việc lợi rã rời tiêu diêu
Người hình người lòng dạ quần yêu
Thiên đình sai xứ xử tiêu quỉ tà
Có hổ lang ác thú tới nhà
Hùm tha sấu bắt trẻ già thương ôi !
Buồm gặp gió thoàn chạy quên thôi
Gẫm đời đen bạc chúa tôi không màng
Thuận ăn muối nghịch ăn vàng
Chim kêu lăng-liếu trên ngàn khó âu
Sông thời cạn biển rộng thời sâu
Một trăm thứ cá biết đâu hóa Rồng ?

.../.
Người hình người lòng lại trăm lòng
Chanh chua khế ngọt bưởi bòng khác nhau
Thang mười hai nấc khó biết sâu
Từ Tí chí Hợi biết đâu mai chiều
Giận con hư mẹ lại đánh liều
Qua năm Giáp Tí Ngư Tiều hóa long
Mấy ai tường Rồng ẩn bực sông
Nằm co khúc vịnh vội trông phụ hoàng
Khó giữ thay Thạnh-Mỹ róc làng
Giây gia buộc chặt tầm đàng đi xa
Trong nước nào có chúa có cha
Quân thần phụ tử kết ra vợ chồng
Đua chen chi, khôn dại cái lòng
Phật Trời chẳng tưởng cái còng Diêm vương
Hạ Nam trào xử mạt nhà Thương
Trung thần mắt bịt oan ương lụy hình
Cõi dương gian ăn ở bất bình
Quy tà cải chánh lọng tình đọa thân
Ai nghĩ ai cũng gốc là dân
Thượng thiên hạ địa xử phân trung thần
Sao chẳng xét có Thánh có Thần
Có Trời có Phật sau lần có dân
Ở làm sao nhơn nghĩa chẳng phân
Làm lành niệm Phật muôn dân thanh nhàn
Trước có tổng sau mới có làng
Có vua có tướng có hàng bá quan
Có thượng phẩm hạ phẩm mới an
Cõi trung tận thế dọc ngang thời nhiều
Sống thì ít, thác thì nhiều
Phật Trời soi xét chín chìu ruột đau
Mấy ai từng vạch lá tầm sâu
Chim trời cá nước đâu đâu bất hòa
Kẻ chưởi vịt người lại chưởi gà
Chưởi trâu chưởi chó việc nhà bất minh
Có Phật ra mới thấy việc linh
Giặc Trời loạn động âm binh dấy loàn

.../.
Con Mèo ngồi sợ Rắn sau đàng
Dê thời ghét Khỉ xóm làng sạch trơn
Thập bát quốc làm hội đầu sơn
Thăng Thiên độn thổ nhờ ơn Phật Trời
Nói làm chi khôn dại cái lời
Di sơn đảo hải con Trời Quan Thiên
Bầu linh dược Phật rưới bịnh điên
Cõi trần giả dại giáo khuyên qua ngày
Nỗi buồn riêng xuất ý tỏ bày
Bút sa để dấu nhớ lời Thầy ghi
Người ở đời nhiều kẻ dể khi
Mặc tình thế sự làm chi thì làm
Thân tôi nay như kẻ bán vàm
Mỏi tay đậu nghỉ để làm khó ăn
Mặt trời tròn nguyệt khuyết là trăng
Âm dương vay trở lăng xăng ba thùng
Kẻ mất chiếu người lại mất mùng
Trở về chốn cũ chung cùng Tây An
Vận còn nghèo phải chịu gian nan
Nam kỳ lục tỉnh thọ an chỗ nầy
Trước làm tớ sau đặng làm thầy
Ngồi buồn nhớ việc ăn mày Lý Công
Trong cuộc đời như biển như sông
Đạo nào giữ đạo tôi không chê rày
Cám thân tôi như thể ăn mày
Cõi trần từ đặng theo Thầy an thân
Lo đền nghĩa thủ phận đền nhân
Sống thời làm tướng thác thân vẹn toàn

.../.
(còn tiếp ....)

Nhìn Kiển-Tiên nước mắt hai hàng
Biết sao đặng gặp bạn vàng hội ân
Dồi mặt phấn dạ ngọc khó phân
Tưởng niềm cốt nhục phụ thân độ đời
Xuất đại điềm lọng lọng giữa trời
Có tên có họ để đời coi chơi
Gặp hội đó Tiên Phật thảnh thơi
Người lành cũng đặng một nơi an hòa
Đất Đồng Nai đèn đỏ một nhà
Độ trong bá tánh thượng hòa hạ an

.../.
Dạy niệm Phật bỏ dạ dọc ngang
Cải tà quy chánh kẻo mang khổ nàn
Lập bá tánh thờ phượng một bàn
Hội đồng Trời Phật nhứt tràng Thánh-Tiên
Cầu tiền vảng cứu độ bình yên
Vọng cầu hậu vảng Thánh Tiên trung thần
Chí cầu may niệm Phật lần lần
Lập đông mãn tiết Phong Thần ứng khoa
Phật cõi trần Phật lộn với ma
Dương gian mắt bịt thời xa Phật Trời
Chốn đền Nam in trí để lời
gió vay thương gió mưa thời thương mưa
Trận thiên cơ như thể lưới thưa
Một giờ ngó thấy đám mưa ngọc thuần
Chưa thấy biển cũng chưa hết rừng
Phép tài bực hạ ngó chừng chư châu
Qua bực trung xã tắc tóm thâu
Soi thập bát quốc việc đâu dữ lành

.../.
Còn bực thượng Trời Phật để dành
Kiến soi ngó thậy dạ đành Tây Phương
Thấy cõi trần nhiềi nỗi tai ương
Ghét thời lỡ ghét lỡ thương nỗi người
Lỡ nỗi khóc cũng lỡ nỗi cười
Một trăm việc lỡ như người chết khô
Lỡ niệm Phật cũng lỡ nam mô
Thấy sao những đạo Gia Tô thời nhiều
Chẳng xét thương cho kẻ ngư tiều
Công danh chẳng tưởng chín chìu trung quân
Đền ngọn rau tấc đất mới ưng
Thờ cha kính mẹ vạn xuân tuổi Trời
Khá noi theo Nghiêu Thuấn ở đời
Nhà không đóng cửa lập đời thanh nghiêm
Hạn tam niên lập trận phi liêm
Tiêu nhơn tiêu vật thanh nghiêm lập đời
Quy khôn cấn nhựt nguyệt trở Trời
Nhựt xuất khôn điện như lời không sai
Mặt nguyệt xuất cấn điện quy lai
Đông khôn Tây cấn chiều mai tròn vình

.../.
Quốc dỉ dân ai muốn một mình
Tây suy Nam thịnh thiên đình định phân
Cõi lao xao quan lộn với dân
Tam thinh xuất hiện phi ân bất cầu
Một cù lao sụp trước làm đầu
Mã long ứng ngữ ra hầu quan thiên
Thay mặt hồng ẩn sĩ tu Tiên
Môi son má phấn hòa phiên dạy đời

.../.
Phật thương dân dạy bảo hết lời
Giác mê cho kẻ ở đời trường sanh
Tranh làm chi thế sự khôn lanh
Hãi hồn biến đổi hôi tanh xác phàm
Chẳng phải ai cấm việc lo làm
Lòng Trời lòng Phật lòng Phàm khác nhau
Có dò Thánh mới biết cạn sâu
Không dò Thánh đạo biết đâu tâm tình
Con cá không ăn muối cá sình
Không nghe cha mẹ lọng tình đọa thân
Phải Phật ghét thời Phật không phân
Phật Trời ra dạy các lân nhiều lần
Dạy niệm Phật tưởng Thánh tưởng Thần
Ai dạy làm dữ tranh phần làm hung
Lời giảng dụ dạy hiếu dạy trung
Nhơn Từ Đức Hạnh Tiên cung hội đồng

.../.
Trở việc như trở bánh phòng
Lo cho dân chúng sa lòng âm cung
Sống âm phủ chẳng đặng lòng trung
Tội hành địa ngục gian hung khổ nhiều
Sống dương gian như ngựa không kiều
Thác thời nhắm mắt đánh liều khỏe thân
Vậy cho nên nhơn nghĩa khó phân
Như ghe bị sóng muôn dân nhộn nhàng
Có khai kinh đắp lộ trước đàng
Các nơi đi tới tổng làng bình an
Học đạo vô ưu học đạo nan
Mặc tình thế sự dọc ngang ai phiền
Bửu hương tự trở lại lập tiền
Khai kinh đắp lộ gởi phiền tứ phương
Bộ bài cào nhiều kẻ lòng thương
Giác mê giáo đạo oan ương chê cười
Me bốn cửa thương hại nhiều người
Đấu kê đổ bác hết cười lo toan
Đề ba sáu thai dựng lòng an
Cửa nhà vườn đất tiêu tan còn ghiền

.../.
Lời Phật dạy niệm Phật làm hiền
Không tốn xu cắc lòng phiền nỗi chi
Người làm dữ ta lại từ bi
Nhẫn tâm định tánh có khi khỏe lòng
Tu quốc vương có vợ có chồng
Thuận con thuận cháu thuận lòng thời nên
Chẳng nhớ khi bá nhẫn vội quên
Trăm năm đọa lại hư nên nhờ Trời
Biết làm sao tỏ hết việc đời
Thấy đâu nói đó để lời coi chơi
Có mấy khi mà gặp vàng rơi
Ngọc trầm kiếm đặng cho hơi thở dài
Biết làm sao thấu đặng lòng ngài
Con ai nấy dắt ra bài đố thi
Gia nghiệp lại tàu đến dĩ qui
Châu Thiên xét đạo dĩ tri Nam Kỳ
Nỗi lo đời xao xác biên thùy
Tử sanh vô số dị kỳ chớ khi

.../.

Máy thiên cơ trần thế bất tri
Dương gian lộng ngữ kể chi Phật Trời
Trước chữ mực dạy bảo hết lời
Làm lành niệm Phật theo Trời chữ son
Đem tiền bạc mua lấy miếng ngon
Ai từng mua thúi thon don tấm lòng
Buộc vạc áo không chắc vợ chồng
Ngủ mê thức dậy cách lòng phân hai
Người có phước họa khứ phước lai
Vô tình phước viễn họa lai khó phiền
Phật chẳng dụng bạc cũng chẳng dụng tiền
Dụng lòng lòng chẳng ưu phiền thiện dương
Đời dụng bạc lấy bạc làm ơn
Sao bằng tích đạo keo sơn giữ mình

.../.

(còn tiếp ...)

Của bá gia thọ thực bất bình
Phi ân bạc nghĩa thì hình mạng vong
Kể từ xa Khương Thượng đạo ông
Bốn mùa tám tiết vội trông thơ nhàn
Phận ở đây như kẻ lỡ đàng
Trông nam đợi bắc dạ càng quặn đau
Lòng thở than than thở ruộng sâu
Gặp cơn lửa đỏ buông câu công hầu
Tuổi hai lăm tưởng chúa vọng cầu
Hườn lai tráng kiện công hầu danh bêu
Thấy cuộc đời nhiều nỗi trớ trêu
Xây lưng lấp mặt khó kêu Phật Trời
Bất hiệp gia khiến nỗi rã rời
Hiệp tan tan hiệp cuộc đời ly gia
Miệng nam mô bồ tát ma ha
Tát vô thời ít tát ra thì nhiều
Chốn sông sâu ngựa lội ngập kiều
Dầu đây có phụ cũng nhiều nơi thương
Dạ dốc lòng trống Cửu Lý Hương
Chờ khi gió độc người thương tới nhiều
Thương ba năm không nhóm chợ chiều
Nhà không người ở niệm nhiều nam mô
Thây không lấp mà để phơi khô
Không nước mà uống nam mô đạo nào ?

.../.
Gặp trận gió niệm Phật ào ào
Chừng tan giông gió Phật nào thấy đâu ?
Khá chí tâm mài sắt dò sâu
Nên kim mới giỏi Phật đâu tức thời
Tu nhứt kiếp ngộ Phật nhứt thời
Thìn lòng niệm Phật một đời gặp Tiên
Mỏng như giấy ngó thấy việc yên
Đừng lòng xao lãng Phật Tiên xa mình
Chỉ đường trống nhiều kẻ vô tình
Đường rừng thầm tối một mình dò ra
Sợ ngày sau nhiều kẻ khóc la
Nằm co nhịn đói Phật ma mới tường
Đạo Phật nay gặp hội thái bường
Tuy thời lừng lựng cang cường quốc gia
Khá gắng lòng niệm Phật Thích Ca
Di Đà thập tự quốc gia yêu dùng
Phật Di Lạc xuất thế anh hùng
Quan Âm ứng hiện tương phùng bá gia
Đời không sợ Phật lại sợ ma
Khuyên lòng bá tánh Diêm La gần rồi

.../.

Thoàn linh đinh sóng dập gió dồi
Rày non mai biển mấy hồi gian nan
Thở khó thở than cũng khó than
Vận nghèo phải chịu chưa an thửa lời
Của bá gia của Phật của Trời
Việc công lo sở đổi dời xử tiêu
Qua thỉnh kinh Đông Độ trừ yêu
Hiền lương nghĩa sĩ lời siêu để đời
Việc chẳng qua số hệ ở Trời
Nên hư có một chữ thời mà thôi
Lòng thở than gở rối trời ôi !
Đất bằng sấm dậy chúa tôi phân lìa
Lo Tống trào cơ nghiệp đem dìa
Cầu cho Nguyễn chúa chớ lìa ngôi nhân
Bất tùng thuận ngoạt tuế tân
Từ năm kỷ dậu tỏ phân lại rày
Thương chúng sanh Phật mới tỏ bày
Chẳng nghe lời Phật hội nầy rã thây
Chẳng xét dại sao chẳng xét ngay
Cẩn ngôn cẩn hạnh thời hay việc lành

.../.
Phật tích tâm tâm tích hành
Vui say chi bấy việc lành vội quên
Kẻ hái rau bắt ốc mà nên
Nhà ngói nhiều bạc nhiều quên việc lành
Nỡ lòng nào dứt cội bẻ nhành
Phật thương dân chúng dạ đành lo toan
Chẳng luận giàu cũng chẳng luận sang
Bạc muôn thấy đó dọc ngang chẳng còn
Tiếng vui nay là xứ sài gòn
Ngày sau chốn cũ nổi hòn vui hơn
Giàu làm chi nhiều kẻ bất nhơn
Bịnh hoạn khó cứu dân ơn độ rày
Ghe vàng trôi mé biển dẫy đầy
Thoàn chèo mát nước tới rày kiến an
Nhà cột vuông kèo bản sửa sang
Nhà thờ tấn đức cha toan lo rày
Tổng định hòa người tới dẫy đầy
Tứ phương tùng phục hội nầy thảnh thơi

.../.
hữ phàm hí vô ích chớ chơi
Đời nầy chưa được thảnh thơi vui cười
Ai nghỉ ai người cũng là người
Dân như cá cạn vui cười đắng cay
Chim nghỉ cánh khỏe cánh chim bay
Giặc đà bốn phía phủ vây bịt bồng
Nước một chun chữa lửa an lòng
Bịnh người tham ngặt đèo bồng làm hung
Gây gắt người kẻ nịnh ghét trung
Muối kia xát dạ người hung khổ hoài
Chen chúc thay việc quấy nói dài
Đường vương khát nước mấm gài dở coi
Uốn éo đời mở mắt khó soi
Trừng chim bát hướng như roi quốc trì
Vàng khối bỏ chen chúc thiết chì
Nhờ ơn Trời Phật thương vì sãi tăng
Người lâm cơ phải chịu khó khăn
Gia bần trí đoản như măng nửa lừng
Chốn thị thiền sau lại hóa rừng
Chát chua trong dạ ớt gừng xát tâm
Chẳng vọng thất không tưởng mười lăm
Dở hay hay dở cơ thâm tại Trời
Chữ quân xử thần tử trọn đời
Sống thơm danh tướng thác thời trạng phong
Phụ xử tử vong tử thọ vong
Mới rằng phụ hổ tử long trọn niềm
Người niệm Phật thì để Phật tìm
Vọng cầu khẩn nguyện trọn niềm quốc vương
Chốn lưới mê nhiều kẻ vấn vương
Lõa lồ thân thể oan ương nhiều người
Mê tiếng nói ham lẫn tiếng cười
Xem sau xét trước ít người vọng đông
Nên mình nhờ Phật thuyết đại công
Ý sao nhiều ghét lòng mong oán thầm
Trách hô nhung miệng súng ầm ầm
Phép nào qua Phật mưu thầm oán tha
Người trách người ta lại trách ta
Hồ đồ hổn độn theo ma một đàng
Giận lũ cáo khuấy rối xóm làng
Người ngay mắc nạn bạo tàn hân hoan
Mặc thế tình kẻ dọc người ngang
Rồi đây tới đó ngay gian thời tường
Kẻ thị phi niệm Phật đưa đường
Qua lộ văn giáo vô thường huyết lưu
Mặc thế tình bất trí bất ưu
Oán ân ân oán huyết lưu nam kỳ
E thân thác chẳng đặng bó bì
Bây giờ quan quách cô dì chế tang
Bất cải tà qui chánh bất an
Cải ác tùng thiện khỏi mang nạn nghèo
Sớm mai cơm chiều cháo qua đèo
Tứ phương bảy bữa nạn nghèo không cơm
Sao chẳng lo sớm quảy tối đơm
Bàn linh phượng tự cúng cơm vong hồn
Tưởng sự vong như thể sự tồn
Bưng lên để xuống cầu hồn minh linh

.../.
Tu thời nam trung nữ trinh
Tần vương làm hai đạo binh nhộn nhàng
Chớ bắt chước theo kẻ điếm đàng
Qua tây cầu Phật về làng niệm kinh
Chớ chê rằng Trời Phật không linh
Linh thời tại ngã bất linh tại tình
Chớ ỷ tài tu dạng tu hình
Tu tâm tu tánh tu tình thời nên
Tu làm sao thấy Phật mà quên
Tu trung quên chúa sao nên ở đời
Thế còn suy ngao ngán cái lời
Muối dưa hẩm hút coi đời hạ ngươn
Người ghét Phật Phật cũng ra ơn
Chừng nào thủy kiệt sơn băng thì rồi
Đá cheo leo câu chẳng mắc mồi
Chừng nào đặng cá phủi rồi gian nan

.../.
Phụng sánh rồng phụng lại lìa loan
Con còn dạ mẹ cưu mang tháng nào
Đẻ giờ tí ruột thắt tâm bào
Âm Dương tương hội đầu vào đít ra
Phật đẻ Phật hay Phật đẻ ma
Ma ma Phật Phật tại ta chánh lòng
Con của vợ sao họ của chồng
Đồng sanh đồng dưỡng cái lòng nào đau
Ý làm sao chàng rể nàng dâu
Người dưng đem lại lòng đau một lòng
Ý làm sao bên vợ bên chồng
Tương tề nội ngoại đèo bồng chưởi nhau
Thấy cuộc đời đau cũng còn đau
Giác mê trái dạ trái nhau trái lòng

.../.

(còn tiếp...)

Giác bát giác nói việc bao đồng
Giác thời hết giác cái lòng hết trơn
Giác hết giác ơn chẳng thấy ơn
Oán thời thấy oán nhiều hơn bảy phần
Kể từ năm kỷ dậu lần lần
Tiểu khê qua khỏi sau lần đại giang
Chí lâm bền bịnh hoạn cầu an
Hết cơn bỉ cực giàu sang hầu gần
Lời nói ra có Thánh có Thần
Thiên tri địa chiếu gia bần nhứt tâm
Chữ cơ thâm thì họa diệt thâm
Trí mưu quân tử minh tâm để lời
Chữ tử sanh phú quý tại trời
Hết cơn bỉ cực tới thời thới lai

.../.
Tích oán chi ai hại đặng ai
Xem trời ngó đất bồi hồi ruột gan
Từ tạ thị sanh dạ dọc ngang
Mượn đao Thần Huệ xử tan phản thần
Tội phản chúa khó hưởng huê phần
Vong sư phản đạo một lần nầy tiêu
Gió phất đông thổi mát hiu hiu
Nhờ hồi Đế Thuấn vua Nghiêu lập đời
Sao chẳng kiêng có lịnh ông trời
Soi trong bá quốc thay đời đế vương
Tồn thập bác quốc tổng an lương
Xử tiêu một hội nhà Thương tẩy trần

.../.
Trời ngài khiến hậu phú tiền bần
Nam bang Tần quốc Thánh Thần hội an
Ăn cháu bí sau đặng làm quan
Trà phe thuốc bịt không an xác phàm
Xanh hơn chàm há dễ hơn chàm
Nghe quan lớn thượng lại làm Long Xuyên
Xưa bất thủ nay lại đầu phiên
Bình thời mới có Phật Tiên ra đời
Bất húy tử dầu tử tại Trời
Tham sanh dầu sống đời nầy làm chi
Sống rạng tiết sống dại nhiều khi
Con Trời cháu Phật khả vi châu trần
Phật thương ai thời Phật định phần
Tây thời cận Phật người gần đi xa
Lòng tưởng Phật Phật độ lòng ta
Lòng nào tưởng quỷ quỷ ma lộn vào
Sống làm chi nhớ tiếc anh hào
Thác nương theo Phật cõi nào hội ân
Cổ hà nhơn kim diệc hà nhơn
Quân thần đạo lý tối tân đại tình
Ép gan son vọng cáo Thiên đình
Soi gương thấy mẹ con hình bỏ thây
Nằm tưởng Phật thấy Phật phương tây
Kinh dương cứu khổ đổi thay con mèo
Có ai giàu đem đổi việc nghèo
Khác nào bông bí đám bèo gió đưa
Tình mặc dầu bửa sớm bửa trưa
Xà lâm trận hỏa chuột mưa lên gò

.../.
Chốn rừng nho biển Thánh khó dò
Dễ mà chẳng học khó mò sao ra
Ra mé biển ngó thấy ba ba
Con Phật Phật biết con cha cha tường
Cảnh nhị ngươn lập lại vi thường
Thượng kim trung cổ cang cường nhơn dân
Bất bịnh hoạn hồn bất ly thân
Ngày đêm không ngủ nhơn dân minh tình
Tôi chết trước đổi thửa dạng hình
Còn y như thế bất bình bá gia
Cầu hội lành nhờ lịnh mẹ cha
Phước ai nấy gặp Diêm la Thiên Đình
Cõi trung thiên đa ngữ tâm hình
Gian nan nhiều thuở Thiên đình xét soi

.../.
Đời nhiều dụng bạc đúc vàng thoi
Nghĩa nhân chẳng xét chẳng coi chỗ nào
Nghĩ tới đâu ruột thắt gan bào
Trời thời thấy đó Phật thời thấy đâu
Ngồi nghĩ nghị việc thế khó âu
Đứt đầu đứt đít con trâu xổ chuồng
Hết cơn vui ngó thấy cơn buồn
Người đời khác thể tơ cuồn rối thêm
Nhiều chỗ động chỗ Phật thì êm
Phú tạo tật đố gây thêm oán thù
Vị bất vị thì lại ở tù
Hư nên thần khẩu oán thù hạ sanh
Người nói lành lành lại khôn lanh
Người nào nói dữ dữ đoanh vào lòng
Giục dương gian cho kẻ mang cồng
Thác về âm phủ đổi lòng quỷ ma
Trên phưởng phất lòng thiệt Phật ta
Cõi âm phưởng phất quỷ ma báo đời
Đời bất chánh ma chẳng sợ Trời
Khiến xuôi việc thế rã rời tiêu tan
Khổ thậm khổ chớ khá kêu oan
Người nào luận việc khôn ngoan ở đời
Lòng muốn cho tứ hải thuận lời
Chư châu chư quận gặp thời chiều mai
Của hoạnh tài bất phú hoạnh tai
Bất như tích đức chiều mai thanh nhàn

.../.
Sợ chòm ong vỡ ổ ba tràng
Kiết hung hung kiết xóm làng chẳng an
Triều dĩ trị dĩ loạn hiệp tan
Huống người phú quý dọc ngang Sao đời
Chim có cánh bay khắp trong trời
Người đời sao khỏi đổi dời thịnh suy
Phú tứ hải vương đế khả vi
Bực người sánh đặng lòng khi Phật Trời
Mẹ dạy con tích thiện ở đời
Lâm cơ nguy biến Phật Trời độ cho
Chốn Tây Phương ít kẻ âu lo
Sa đường địa ngục nằm co kêu trời
Sách minh tâm Phật dạy hết lời
Phật sai ác thú trên trời xuống răn
Họa phước nầy dấp với lăng xăng
Chờ ngày trả quả như trăng khuyết dầy
Nghĩ bắc địa lòng tưởng ơn Thầy
Phật còn mắc nạn người rày khỏi tai
Tội ai làm nầy chịu hởi ai
Phật Trời soi xét chiều mai dân nhờ
Trước ai cho lập tự nhà thờ
Bắt cha chém đạo bây giờ tội đây
Giác cuộc đời cho tỏ vạy ngay
Hai đường tội phước tên bay cửa thiền
Tội về ai nấy chịu chớ phiền
Dương gian âm phủ qui tiền thượng thiên
Tam giái hội xử việc bất miêng
Thay hồn đổi xác cõi tiên đem về
Một cõi âm sau xử phân lìa
Dương khai thượng cảnh đem về nhứt đoan
Cộng tồn thập bát quốc hội an
Xử tiêu ma quỉ dị đoan tiêu điều
Chúa xa Tề ruột thắt chín chiều
Tôi còn xa Sở càng nhiều dắng cay

.../.
Phụ bất từ tử hiếu khó thay
Phụ từ tử hiếu thiệt nay trọn bề
Một lời nói kết nghĩa nguyền thề
Báo ân báo oán trọn bề quân thân
Cha lập nghĩa con lại lập nhân
Phật Trời soi xét cầm cân công bình
Nào biết sao việc thế ép tình
Buồn thì tưởng Phật vui mình quỉ ma
Phật trần thế Phật ở đâu xa
Tây phương vọng Phật tại gia chứng rày
Lòng niệm Phật niệm tháng niệm ngày
Bình thời không biết Phật rày ở đâu
Có biển trước lặng lẽ biển sau
Ngàn trùng nước yếu chảy âu một bề
Nghĩ thân tôi như thể thằng hề
Vui đâu chúc đó chưa bề nào an
Nhiều kẻ dọc cũng nhiều người ngang
Dọc ngang ngang dọc tan hoang cửa nhà
Mặc ý ai khi trẻ trối già
Đường chim dấu ngựa chắc mà ở đâu
Vàng bao đành sánh lộn với thau
Đúc chì thiếc bạc giả thau thì nhiều
Của bao lâu sung sướng Ngư Tiều
Quán thông tạm đở chín chiều công danh
Dò kẻ dại cho biết người lanh
Thơm tho chẳng dụng hôi tanh sắc tài
Đua chen chi trâm giắc lược cài
Tốt xinh chi bấy được ngoài mất trong
Người tu núi kẻ lại tu sông
Tu non tu thị xét trong đạo mầu
Đạo nào chánh thời đạo làm đầu
Đạo nào bất chánh qua cầu Diêm Vương
Sáu ngã quỉ tăng hội nhà Thương
Ra đường tội phước âm dương trung trần
Thánh minh Thánh Thần tự minh Thần
Xem trong Nam Việt họa gần phước xa
Phật hữu Phật sao lại nói ma
Ma ma cho đó mới ra đổi nầy

.../.
Trâu Nhựt Bổn Nam Việt bắt cày
Gay go chó sủa bằng ngày sủa giai
Thấy người ta, ta lại tưởng ai
Ngậm ngùi thế sự phân hai Phật Trời
Bảy việc hại ba việc lại đời
Nhiều dư ít thiếu kêu trời chi dân
Thuận ở đời Phật lại sanh nhân
Hà nhân sanh Phật muôn dân chớ phiền
Tố hà nhơn vong hậu phế tiền
Vui chi một cuộc bạc tiền khoe khoan
Chốn nam triều quân chánh an bang
Nực cười thế sự con hoang không nhà
Xiết kể chi chúa trẻ tôi già
Lão lai tài tận ông bà xin thương
Phụ tích tài để khổ oan ương
Tử lai phá thế nhà Thương tan tành
Khá thôi thôi bớt dữ làm lành
Rồi đây tới đó Phật hành khổ thay
Chim không lồng mặc sức chim bay
Hẹp hòi nước cạn không cây hiệp bầy

.../.
(còn tiếp ...)

Giáp Tý niên Giáp Tý định ngày
Trời xuôi ách khổ khổ rày dân ôi
Phấn nở nào phấn lộn với vôi
Thiếc chì là ngọc Nguy Khôi đời nầy
Đường gian nan dễ giấu khó bày
Căm hờn tàu tặc hại rày Nam bang
Tiểu nhơn thắng quân tử thối nan
Quân tử đức thắng tiểu nhơn an hòa
Chí tham vui Thánh đạo Di Đà
Khuyên trong bá tánh trẻ già niệm kinh
Kiển nào vui Trời Phật tinh minh
Tiên thần lạc chí quản thinh tổ đường
Chớ tham chi tánh bạo tâm cường
Ngủ mê một giấc quên đường Phật Tiên
Vui say chi việc thế chẳng yên
Tham chi một thuở sầu riêng nhiều ngày
Khổ thấy khổ tránh khổ mới tài
Càng cao danh vọng càng dày gian nan
Thấy việc khổ gỡ khổ mới an
Bực nào bằng bực giàu sang Phật Trời
Đất chang chang trải lót sáng ngời
Đền đài cổ tự lập đời hiển vang
Khối sắt mài vàng ngọc vi nan
Quyền cao lộc cả giàu sang để dành
Chẳng tích đạo giữ việc làm lành
Phật không dạy dữ tranh giành dân ôi
Bạc bảy bạc thôi thế thế thôi
Nghĩ đời tích ác tích vôi thì nhiều
Thấy tích thiện ruột thắt chín chìu
Thương người trung hiếu ngư tiều hóa long
Đau lòng súng súng nổ pháo bông
Khác nào buổi chợ khó trông nhóm hoài
Động lòng gỗ gỗ nọ than dài
Trường xuân lập lại nhóm hoài ngày đêm
Phật không êm nhơn thế lòng êm
Phật êm nhơn thế ngày đêm thảm sầu

.../.
Chẳng nhớ xưa Lưu Bị đi cầu
Quân sư Gia Cát lập lầu Kinh Châu
Thiền giả tân nay ở chẳng lâu
Qua cầu Đông độ Kinh Châu đem về
Tân giả thiền sau hiệp trước lìa
Mưu vương trí chúa đem về Kinh Châu
Ruột ai từng cắt ruột không đau
Ngồi buồn nhớ việc trồng dâu để tầm
Người niệm Phật ngày sau ông tầm
Nhớ ơn tứ đại bửa rằm ba mươi
Cúng ngũ quả vật thực tốt tươi
Phật Trời không dám dể ngươi việc nào
Đời ma quỉ ăn nói hổn hào
Phật hiền kêu bậu Phật nào nói ai
Lòng tưởng Phật có Phật Như Lai
Đừng đừng khi Phật chiều mai bỏ mình
Thác không chôn kẻ dữ phơi hình
Kên kên quà quạ thây sình moi ăn
Ép cái lưỡi phải cắn cái răng
Ép gan ôm dạ khó khăn giữ mình
Thương cho kẻ chơi quán ngủ đình
Thân ai nấy độ biết mình phải không
Chớ nói ai gây oán mắc công
Ngặt tình Phật dạy ra công chỉ dùm
Đạo vợ chồng con cái buộc chùm
Ngủ mê thức dậy đứt đùm không hay
Rã rời đâu không biết nỗi hay
Ai thời cũng giỏi cũng hay xưng thầy

.../.
Phật dạy tôi trước tỏ sau bày
Bút thần ký tự để rày hậu lai
Mặc thế tình ai dễ ép ai
Đường quê khôn thấu ngàn mai khó tường
Ghét thời cho ăn mật ăn đường
Thương cho roi giọt sau tường việc khôn
Qua năm mẹo tôi chết không chôn
Ở đời ít dại nhiều khôn não nề

.../.
Nói léo lắc nhiều việc vụng về
Sao bằng thanh kiển theo bề con sang
Không dám bì kẻ phú người quan
Dân ngu thời phải lo toan phận nghèo
Muốn lên non xuống dốc lên đèo
Mắt nhìn thế sự như bèo hiệp tan
Kiển nào vui thủy bộ cao sang
Ngàn cây muôn cụm dọc ngang muôn nhà
Tới chốn đây gần nẻo Phổ Đà
Ma ha am tự kiển bà Vi Ve
Kẻ đi bộ người lại đi ghe
Bến đò biên trước súng nghe ầm ầm
Cơn thảnh thơi no đủ ăn nằm
Thung dung trên thế ngọc cầm nỡ buông
Lụy đầm đầm lụy nhỏ uông uông
Thảm ưu chí thảm sầu tuông đoạn sầu
Dạ chí làm sông rộng bắt cầu
Nào hay ném gánh mất đầu văng đuôi
Việc thấy nghịch gỡ đặng thời xuôi
Cầu Trời vái Phật đem đuôi hiệp đầu
Ai đày con ô thước đội cầu
Qua Phiên cứu chúa công hầu ơn đâu

.../.
Ôm dạ thảm ép thửa lòng đau
Càn khôn đại đạo ân sâu độ rày
Con có tội cha mẹ bắt đày
Dầu sanh dầu tử ăn mày cũng cam
Hội tân trào nhiều chức quan tham
Bạc ai trả nấy đừng ham dục lời
Đồng bạc hại nhơn nghĩa rã rời
Quanh co uốn khúc nhiều lời đắng cay
Sửa kẻ vạy đem lại làm ngay
Kẻ ngay làm vạy khổ thay bạc đời
Che cảnh Phật dụng bạc dạy lời
Đắng mà làm ngọt trải đời lòng riêng
Chữ tiền tài phấn thổ đảo điên
Bất như tích Đức Mục Liên giáo lời

.../.
Chí cả trai mới đặng trên đời
Phép phuông lễ nghĩa giữ lời chánh minh
Việc tu hành ai cấm tụng kinh
Tụng kinh lòng bất tinh minh tội rày
Đánh mặt trống động chuông hội nầy
Giác lui giác tới ngủ ngày mê tâm
Giác nỗi thế nhiều kẻ oán thâm
Nỗi sầu nỗi thảm binh âm dấy loàn
Sau ơn tổng trước cám ơn làng
Quan quân như hội nhứt tràng nhóm đông
Quan phế đức kẻ dữ phế công
Bạc trăm chẳng Phật người không hưởng phần
Ân báo ân dĩ biện Tấn Tần
Tử giai kỳ tử gia bần tri ân
Tiên tề gia mới gọi trí thân
Hậu tề kỳ quốc chăn dân biên thùy
Tâm bất tri diện phục bất tùy
Du thân thế phụ biên thùy đều chê
Tử trung cang bất tử thọ quê
Đường dài thăm thẳm ngựa dê luông tuồng
Xem đông tây ít kẻ lòng buồn
Nhìn tường nam bắc luôn tuồng tâm nhơn

.../.
Trong hai ngàn xử biến thất sơn
Biến thiên biến địa biến nhơn thay đời
Biến hết thảo mộc lại biến lời
Rã rời thân thể cho người khinh khi
Phật với Trời có dám nói chi
Dễ ăn dễ nói dễ khi khổ người
Người hại người hại tới chín mười
Làm sao tiêu Phật tiêu Trời người ôi
Gặp cơn khó niệm Phật quên thôi
Tới cơn có của lấy vôi bôi mình

.../.
Trong mười năm dựng nghiệp nam đình
Biển hồ lai láng mặc tình cá đua
Khúc cay đắng khúc chát khúc chua
Kẻ lo bán Phật người mua tượng hình
Thương phạm Phật nhiều kẻ lộng tình
Nhà thờ cha dạy thình lình không hay
Không nhà thờ cha dạy từ đây
Tranh tài đấu phép ai hay thì nhờ
Khá bủa câu thả lưới đợi chờ
Phật cho tài phép một giờ thoát mê
Cõi dương gian ba kiển ba huê
Ba ngôi ba chúa châu phê nhứt điều
Thương cho người sống ít thác nhiều
Linh đơn Phật rưới mai chiều hóa tiên
Thầy dạy đời đa bịnh bất thuyên
Nói ra nhiều kẻ cười riêng chê thầm
Nhơn bất trung phi nghĩa mưu thâm
Ma thời lầm Phật Phật nào lầm ma

.../.
(còn tiếp...)

Một gánh thơm bán ế hôm qua
Nay đem bán lại Phật ra xử đời
Vật bán ế ngon ngọt nhiều lời
Bán nài bán tấn bán thời nhục vinh
Đoái biển trước ba hòn quảng thinh
Mương khai án cửa tinh minh một hòn
Tiền gia định hậu cải sài gòn
Đỉa đeo chơn hạt hao mòn nhơn dân
Chẳng dạy người phế ác vi ân
Gập ghình trào quốc muôn dân bất hòa
Bất luận điều trẻ lộn với già
Ở ăn khác thế cửa nhà khoe khoan
Cửa cần thơ Phật khiến xuất sơn
Mỹ tho phát hậu ký an một hòn
Một lời thệ biển cạn non mòn
Sắt thau mòn mỏi dạ còn phấn son
Đúc chuông đồng thích chí thon don
Núi kia muôn cụm lòng son một lời
Truyện tây minh đèn đỏ sáng ngời
Đồng Nai đăng hỏa chữ lời tiên sư

.../.

Chớ bán cú đem dạ cẩu trư
Muôn lời đổ bể tâm tư bất tùng
Đa phi ngôn chỉ sử anh hùng
Xưng vi tư chủ bất tùng thượng sư
Kiển huê sen đau dạ ưu tư
Non bồng chớn chở thượng sư cầm quyền
Cam hờn thay phản chúa vong tiền
Tán gia bại sản chùa chiền phiêu lưu
Tội khi quân hà hữu vô ưu
Sát tha lục tỉnh hoang vu nam kỳ
Tác công nghiệp cho kẻ biên thùy
Hoang lâm tích hậu Bửu Kỳ Hương Sơn
Mạc đạo xà vô giác phi ơn
Thiền long chí để Bửu Sơn mưu trời
Lời dặn dò vi thiện ở đời
Mãn lo thiếu kẻ đổi lời thay vương
Mạc nhà Trụ xử mạc nhà Thương
Qui lai tây bá tứ phương phục tùng
Túc văn võ hội chiếm anh hùng
Tạm vu hưng thới tương phùng trí tri
Vận bất tề mang chữ ngu si
Phòng cơ tích đạo trí tri kiệt hào
Ba bực khôn khôn để chỗ nào
Dại thời ba bực anh hào ba căn
Khi tối đất khi lại có trăng
Trường sanh nhựt nguyệt hiệp căn đêm ngày

.../.
Phận nhớ tớ phận lại nhớ thầy
Tớ an phận tớ nỗi thầy phương nao
Đường sanh tử đáy biển cù lao
Sống đi hành khất thác bao nỗi thầy
Chốn du long xử tử đem đày
Tớ sa đài các sau thầy ly môn
Dại một đứa dại hết một môn
Trường đồ mã lực biết khôn sức người
Bạc thời dụng phụ rãy vàng mười
Ngửa nghiêng trong dạ tức cười ngoài môi
Nữa không nữa thôi cũng không thôi
Giữa đời sóng bổ chúa tôi nhuyễn nhừ
Quỉ xử quỉ Phật chẳng thèm trừ
Tà Thần cảm chánh Phật trừ ma ra

.../.
Một kiển tiên niệm Phật ngâm nga
Sao không tưởng Phật tưởng ma nhập tình
Lòng niệm Phật bỏ dữ trong mình
Bỏ ngang bỏ dọc ép tình công phu
Gắng thường hành niệm Phật rằng tu
Chí tâm mài sắt rừng nhu mờ mờ
Tu nhứt kiếp ngộ Phật nhứt giờ
Tu trì giữ đạo mờ mờ đi đêm
Núi biến ít sau lại nổi thêm
Đồng Nai bắc địa không êm núi nào
Nghĩ tới đâu ruột thắt gan bào
Mắt nhìn bá tánh hổn hào chỉnh ghê
Khó chốn kiển sau có chốn quê
Thác trung trần thế chỉnh ghê diêm đình
Tiêu tứ điện bốn nước lộng tình
Qui lai nhứt thống nước mình chăn dân

.../.
Tiên xử kỷ hậu xử bỉ thân
Ở trần bất chánh bất phân tội hoài
Lo việc hậu mới đặng lâu dài
Ngày sau nhiều kẻ phép tài trí tri
Đứng anh hùng vàng đá nài chi
Ngay vua lòng sắt trí tri tạc lòng
Đường tử sanh như đá chập chồng
Cheo leo duyên thiện nặng lòng âu lo
Ăn cơm trời bửa đói bửa no
Khó lo phận khó giàu lo phận giàu
Người không phải trái bí trái bầu
Công danh chi nữa nỗi sầu tới đây
Nắng cạn nước thấy cá mới hay
Đào sâu khó lấp nổi thây chánh tà
Lời hằng nói đừng có xưng già
Thố long xuất thị nước nhà an khương

.../.
Tiền qui Châu hậu lập nhà Thương
Trụ vương xuất thế xử ương nhơn trần
Tố vi vương nan thị vi thần
Bơ vơ tôi chúa cõi trần chắt chiu
Vạn quân tử xử đắc quần yêu
Tiểu nhơn tranh thực phi diêu chẳng còn
Dao mài đá năng liếc năng mòn
Nhiều cha nhiều chú con còn góa lâu
Trước kén rể sau lại kén dâu
Hội đồng thẩm án đâu đâu hội tề
Thượng minh lý hạ thuận một bề
Thuận dâu thuận rể đặng về tây phương
Đổi nhơn vật đổi hết oan ương
Qui Tề lập hậu khó thương bạo tàn
Thấy chòm ong vỡ ổ ba tràng
Cám thương lê thứ bạo tàn bất sanh
Cám phụ hoàng họa thể treo tranh
Cõi trần rối thế bia danh hành hình
Thác sông mê cho giỏi tu tình
Rửa mê trần tục sạch mình mới ngoan
Phật tùng Nho giả xuất an bang
Văn Nho bất Phật khôn ngoan bất Trời
Hiếu chí thiên ai dạy để lời
Minh tâm khắc cốt Phật Trời ở đâu
Chữ tích thiện phùng thiện mấy câu
Tích ác phùng ác ở đâu để lời
Ơn Thánh nhơn chỉ bảo mối đời
Mai chiều thấy đó coi lời dở hay
Kẻ tu mặn người lại tu chay
Có Trời có Phật vạy ngay mới tường
Khá bỏ lòng tánh bạo tâm cường
Noi theo Thánh đạo dò đường Phật Tiên

.../.
Đố ai trừ đặng giặc Phiên
Họa Trời gởi đó Thánh Tiên khử trừ
Đại hùng đại lực đại bi
Phép nào qua Phật dể khi nhiều lời
Sức Tề Thiên Đại Thánh khi Trời
Phật Bà thâu phép giỏi đời bao nhiêu
Ngày bất tri thiên địa trừ yêu
Tam nhơn xuất Thánh tùng Nghiêu trị đời
Tam Thánh nhơn xuất hậu tri Trời
Tri nhơn tri vật tri lời bá gia
Tri hậu thế tri việc tà ma
Tri tiền Trung Quốc tri ra Phật Trời
Tri người trung kẻ nịnh y lời
Tri trung thế giới tri thời Càn Khôn
Tri vạn quốc chí sĩ mưu tôn
Thương người trung hiếu tri khôn tiền đường

.../.
Nay hạ ngươn soi xét minh tường
Cầu lai cứu chúa Hớn đường qui Châu
Nhìn tam châu sự thế chẳng lâu
Hậu tam tiền nhị qui Châu nhứt trào
Nhớ tiên sanh quỉ cốc tâm bào
Tiền Đường hậu Hớn chỗ nào cũng thương
Người trung thần nhiều nỗi tai ương
Đắng cay chua xót nhà Thương hội nầy
Thương cha ghẻ con ghẻ mắc đày
Chúc ngôn thọ giáo trước bày lời răn
Mình hại mình nói việc có căn
Nước nào hại nấy lăng xăng trở đời
Thương với nhau thương miệng thương lời
Tìm tâm giết thác trong Trời biết bao

.../.
(còn tiếp ...)

Hậu nhứt thinh tiêu hết cù lao
Nhị niên chí khổ đề lao chen người
Nỗi sầu bi thấy việc tức cười
Họa đâu chưa có thấy người đa mang
Kiển Phật Trời nay chẳng đặng an
Bá gia bá tánh tiêu tan chẳng còn
Lòng than ôi mệt mỏi hao mòn
Dấu y như dấu dạ còn hồ nghi
Nhơn hữu thịnh trào quốc dĩ suy
Thời thìn vị đáo hữu tình châu minh
Lưới thiên cơ bủa khắp quảng thinh
Đạo lành học đặng tinh minh dễ gì
Hơi kỳ nam thơm nực biên thùy
Mưu quân ái quốc dĩ tùy Thánh Tiên
Lỗi Vương đạo Thánh đạo sao yên
Ngụy hoàng phế quốc sầu riêng một mình
Vi nhơn nan húy thị nhơn tình
Diện tuy đối diện tâm tình cách sơn

.../.
Phật ghét Phật niệm Phật phi ơn
Phật ma ma Phật sát nhơn lao tù
Trời ghét Trời mắt sáng mà mù
Đạo Trời sao nói Phật Trời phù vân
Xét chỗ nào lỗi Thánh lỗi ân
Thiên tru địa lục du thân bất tồn
Kiển hạ ngươn sóng bổ đầu cồn
Giữ thân cũng khó giữ hồn cũng gay
Chua với ngọt mặn lạt đắng cay
Cọp tu thấy cọp cọp bay thấy rồng
Lỗi quân ân lỗi đạo vợ chồng
Lỗi nhơn lỗi vật lỗi lòng thiên san
Lỗi phụ tử huynh đệ bất an
Chuối non dú ép sau mang thúi buồng
Mối chỉ tơ rối rắm trong cuồn
Mực tàu nẻ thẳng lòng buồn sầu riêng
Lỡ vỉa mực cũng lỡ bút nghiêng
Khó thời thấy khó sầu riêng trong lòng
Da trái bưởi ruột lại trái bồng
Người dưng khác họ một lòng bà con
Sàng nhiều vần nhiều nỗi thon von
Lọc lừa gạo cội như son đỏ điều

.../.
Ít ai nơi Canh Mục Ngư Tiều
Phật Trời dạy bảo cũng nhiều nhiều hung
Giác Thanh Đề chí gái bất trung
Mục Liên thiểu lộc Tiên cung giảm phần
Đọa xuống trần thủ trấn xử trần
Hội nầy thầy dạy khác phần tu riêng
Biết khát nước đặng tắm nước Tiên
Không chua việc Thánh nước đen đục ngừ
Lóng tai nghe vắng chốn thiện từ
Ngẩn ngơ cổ vảng đục ngừ kim lai
Đường thời trống mắc mỏ chông gai
Kẻ rề mắc đắng chiều mai coi đời
Người cãi Phật kẻ lại cãi Trời
Gió vay mắng gió mưa thời mắng mưa
Thương Phật Trời nhiều kẻ chẳng ưa
Nhà hoang vô chủ khó thưa hưởng phần
Xét nỗi xa xét lại nỗi gần
Từ nam Tân Hớn định phần chưa xuôi
Việc thầy vui đệ tử mới vui
Thầy buồn đệ tử phải xuôi lòng buồn
Có vui chi đờn địch thơ tuồng
Tôi nam chúa bắc như cuồn rối tơ
Nghĩ mà coi tôi chúa bơ vơ
Chừng nào gỡ được rối tơ hết sầu



.../.
Chốn tam châu dạ dốc bắt cầu
Vì ai kết oán gây sầu từ đây
Chim còn sầu nhớ kiển cây
Làm người bao nỡ vỗ tay reo cười
Việc oan gia nghỉ giải làm người
Thù thâm tích oán hại người lao xao
Nuôi con khỉ khỉ múa làm sao
Rằng người trí huệ thấp cao ở đời
Việc nên hư hệ ấy ở Trời
Chí tâm báo bổ để lời tinh minh
Đức Chúa Trời rộng lượng thinh thinh
Phật ngài đại độ minh minh cõi trần
Trước phàn thơ canh sĩ nhà Tần
Tiền tồn hậu thất hiệp phần Hớn gia
Hậu minh hoàng đày Phật phế cha
Nhà thờ phá hết Thầy ra yểm tài
Hậu bắc địa tứ trấn cõi ngoài
Nam bang đại quốc lâu dài trường sanh

.../.
Tội đại thanh bán tự bán tranh
Họa hình bán Phật bất sanh chín phần
Đại phú quốc phế tự hậu bần
Chữ mà chùi đít cửu phần bất sanh
Việc Nam bang nhiều kẻ khôn lanh
Thất phần dư tử thiểu sanh tam phần
Thấy việc xa chẳng biết việc gần
Việc Nam còn mấy việc Tần như nhau
Đất bắc kỳ sau lại ruộng sâu
Mười phần thác chín khó âu cho người
Cận việc thế thấy khổ chớ cười
Tài hay sức mạnh xin người thi ân
Ai có tài bố đức chăn dân
Phước Trời soi dấu muôn dân đặng nhờ
Chữ công danh sớm đợi tối chờ
Nước xao vì gió sao lờ vì mây
Trời khiến xui ách nước từ đây
Chà và hai nước mất thây chẳng còn

.../.
HẾT

Đúng như huynh vankhuc đã giới thiệu về sách Kim Cổ Kỳ Quan, đã được xem như một tài liệu quý giá và đầy đủ của Bửu Sơn Kỳ Hương.

Bộ KIM CỔ KỲ QUAN được coi như một " Thánh Kinh " của môn nhân phái BỬU SƠN KỲ HƯƠNG, bao gồm các chi phái : TỨ ÂN, HIẾU NGHĨA, TINH MINH, HÒA HẢO đều công nhận là Tinh Hoa Giáo Lý của Đức Phật Thầy để lại. Một quyển Kinh quý báu hay đúng hơn là một Thánh Kinh được tôn trọng và giữ gìn nghiêm túc theo đúng tinh thần của một tín đồ.

Chún gtôi dã sưu tầm được bản đầy đủ của sách Kim Cổ Kỳ Quan, và sẽ giới thiệu để mọi người cùng tìm hiểu.

KIM CỔ KỲ QUAN (Ông Ba Thới)

Tác giả cuốn sách Kim Cổ Kỳ Quan là ông Nguyễn Văn Thới (1866 - 1926), thường được người gọi một cách kính trọng là Ông Ba. Ông Ba sinh tại làng Mỹ Trà, thị xã Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp và mất tại ngã ba Lộ Lở ở xã Kiến An, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang. Ông ra đời sau khi Phật Thầy Tây An viên tịch 10 năm. Ông trưởng thành trong thời kỳ Pháp bắt đầu đặt chân xâm chiếm nước ta và là một nhân sĩ có tinh thần chống Pháp triệt để, thể hiện giáo lý Tứ Ân, trong đó có ân đất nước.

Ông Ba đã thọ giáo với cậu Hai Nhu, con cả của Đức Quản Cơ Trần Văn Thành (đệ tử thứ nhất của Phật Thầy Tây An). Ông Ba đã thọ giáo với cậu Hai Nhu học đạo được 7 năm, trong một cuộc bố ráp của Pháp vào chùa Bửu Hương Tự, hơn 60 người bị bắt, sau đó đều bị đưa đi đàybiệt xứ. Cậu Hai Nhu trốn thoát về ẩn vùng U Minh thượng Rạch Giá. Ông Ba Thới, phần vì nhớ thầy, thương bạn, phần vì tức giận khởi nghĩa chống Pháp không thành, lại không nén được đau xót trước cảnh đồng bào đang bị chính quyền thực dân hà khắc nên không thể dồn nén mãi đau buồn, ông dùng dao tự cắt cổ quyên sinh!

Pháp đưa ông về bệnh viện Châu Đốc chữa trị, khi tỉnh dậy ông đã xé bỏ băng vết thương, ném bỏ thuốc thang của Tây cấp để tỏ rõ tinh thần bất khuất. Tuy được các thầy thuốc tận tình cứu chữa, nhưng do vết cắt sâu, máu ra quá nhiều nên cứ mãi mê man, bất tỉnh. Tình hình sức khoẻ ông ngày càng nguy kịch, hơi thở mòn dần, mòn dần... Các lương y đành thở dài, cho người nhà chở ông về để sớm lo bề hậu sự. Tại nhà, với quan niệm “còn nước còn tát” thân nhân ông chạy ngược chạy xuôi rước thầy, kiếm thuốc chữa trị. Một điều kỳ lạ, ít hôm sau ông tỉnh lại và khỏe mạnh! Có lẽ do chứng kiến cảnh người thân trong gia đình và bà con lối xóm đều hết lòng lo chăm sóc mình, và do nhiệm vụ với Đạo Pháp chưa hoàn thành, nên ông Ba Thới cần phải sống, và sống sao cho có ý nghĩa để đáp đền thâm ân đầy nghĩa tình đó.

Chùa Bửu Hương Tự bị Pháp theo dõi, nên ông Ba Thới về ngã ba Lộ Lở, xã Kiến An (Chợ Mới) ẩn thân nơi đó đến ngày mất (08/04/ 1926). Ông dùng thời gian vào việc viết kinh kệ, hoằng khai giáo thuyết Bửu Sơn Kỳ Hương, ẩn chứa trong những bài thơ văn, tuồng hát, truyện thơ... gửi gắm tư tưởng yêu nước, thương dân, nhằm góp phần đẩy mạnh công cuộc canh tân giáo lý Phật Pháp, những tác phẩm của ông mang tính lý luận khá chặt chẽ, quyết chấn hưng giá trị tinh thần dân tộc cả về việc đời, việc đạo.

Những tác phẩm do ông Ba Thới viết ra được sưu tầm thành 9 quyển là: Kim Cổ Kỳ Quan, Giác Mê, Cáo Thị, Vân Tiên, Ngồi Buồn, Bổn Tuồng, Thừa Nhàn, Tiền Giang và Kiểng Tiên. Tên gọi về sau có thể khác nhau do nhân dân sao chép nhiều lần được lưu truyền trong dân gian và tái bản hàng chục lần, về sau được tập hợp chung thành một quyển sách gần 300 trang A4 với tên gọi là sách Kim Cổ Kỳ Quan gồm 9 chương.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng, tác phẩm Kim Cổ Kỳ Quan được viết trong kiện bối xã hội đất nước đang bị giặc Pháp xâm lăng thống trị, ngày đêm rình rập theo dõi, báng bổ tôn giáo, nên trong tác phẩm có nhiều câu, nhiều đoạn buộc lòng phải nói bóng gió hoặc ẩn dụ khó hiểu, đảo câu, lái chữ, tất nhiên tối nghĩa, “ma ma Phật Phật”, do đó người đọc phải tư duy mới có thể lĩnh hội được ý tại ngôn ngoại. Tuy nhiên tác phẩm Kim Cổ Kỳ Quan được các nhà nghiên cứu Bửu Sơn Kỳ Hương gọi đây chính là cuốn Kinh Thánh của bổn đạo và phải chăng ông Ba Thới là người có nhiệm vụ nắm giữ tất cả những bí mật của Bửu Sơn Kỳ Hương thì ông mới hoàn thành được tác phẩm có ý nghĩa này. Tại sao như vậy thì chúng ta sẽ tiếp tục nghiên cứu ở những phần tiếp theo.

Ngoài những thể thơ truyền thống như lục bát, song thất lục bát... tác giả Ba Thới đã biết triệt để khai thác thể thơ thất bát (cây 7, câu 8) rất lạ, thể nói lối, là thể văn được người bình dân rất ưa thích. Mà cách nói lối của ông cũng thể hiện rất tự nhiên, hình tượng, dưới dạng biến cách rất tự do, thậm chí lời nói bắt quàng không hàng ngũ (như lời ông Ba Thới tự nhận), diễn nghĩa rất tuỳ tiện. Tuy nhiên về tư tưởng, lý luận, ông cũng khá đanh thép, sắc sảo. Lối viết mới, thi pháp lạ lùng, độc đáo, làm giàu cho văn chương tải đạo Nam Bộ, dễ đọc, dễ nhớ rất độc đáo mà tác phẩm Kim Cổ Kỳ Quan đã thâm nhập vào quần chúng nhân dân, chuyển tải được ý đạo khuyên con người hướng thiện, làm lành lánh dữ.

Qua một số huyền thoại về “những người mang kinh đi mở cõi” được dân gian nhắc kể truyền tụng rộng rãi trong vùng, ta được biết các vị đều là những bậc tiền hiền của Bửu Sơn Kỳ Hương, đóng góp nhiều công lao trong việc khai khẩn đất hoang một số vùng ở Tây Nam Bộ, chủ yếu là hai vùng đất Đồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên, đưa dân vào lập làng, làm nông nghiệp, gọi là Trại Ruộng, đồng thời khuyến tu, khuyến thiện, trị bịnh độ đời, nhiều vị trở thành lãnh tụ chống Pháp. Bên cạnh những truyền thuyết dân gian kể lại mang đậm nét huyền bí, những cách trị bình thần thông quảng đại, những lời sấm giảng tiên tri..., cũng có không ít chuyện cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị như tấm gương sáng của những bậc tiền hiền khai đạo. Cuộc đời và tác phẩm Kim Cổ Kỳ Quan của ông Ba Thới cũng đã tự nhiên ngấm sâu vào tâm tưởng quần chúng, được đạo hữu Bửu Sơn Kỳ Hương trân trọng từ hơn một thế kỷ nay.

Chúng tôi may mắn sưu tầm được bản sách KIM CỔ KỲ QUAN của ông Ba Thới, xuất bản năm 1964, sẽ giới thiệu để mọi người cùng tìm hiểu.

LỜI TỰA

Lòng vọng cầu nội ngoại tương tề
Qui nhứt thống ra bề mới nổi
Trước mắt ngọc gẫm âu việc lỗi
Sau lưng nhìn nhiều nỗi Phật Tiên
Đêm năm canh thổn thức chẳng yên
Ngày sáu khắc sầu riêng mối đạo
Tưởng ái quốc cơ đồ sáng tạo
Nhìn lê dân cường bạo đa đoan
Chúa mỏi lòng chúa nghĩ thân an
Tôi mệt dạ còn mang nạn cả
Thời quân nhược quả kia báo quả
Thế thần cường dày giã trung cang
Bắc lương thiền nghĩ tại không toan
Thời bát đạt đa mang tội thế
Ngày Bính Tý thương cha lập kế
Ơn cửu huyền tiền thế trung thu
Bảy ngày xuân ít kẻ công phu
Thập ngũ nhựt không tu hội thí
Trường an Phật ít người hội ý
Chốn bạo tàn hiệp trí gia công
Mẹ thương con xà lộn với long
Con ghét mẹ nên không niệm Phật
Sầu tâm nội nhơn đồng dữ vật
Xét ít người lòng Phật nhiều ma
Có vui chi một chốn Diêm La
Miền Tiên Cảnh vào ra ít mặt
Rắn lộn Rồng nhơn dân sanh giặc
Đề lao trống cửa ngặt nỗi chi
Nhị niên xao xác lời ghi để
Ngục rặc chen người xiết kể bao
Bấy lâu tiêu Tứ công lao khổ
Biển Thánh rừng Nhu báo bổ ân
Rạng đến hai chữ quân thân đạo
Ái quốc ưu quân bỏ bạo tàn
Quốc vương thuỷ thổ đường danh vọng
Rèn chí tu tâm động Phật Trời
Khổ tăng gia khổ lời bất chánh
Đường lành thấy đó tránh sao đành
Sầu nỗi muôn chim không nhành đậu
Buồn cho sự thế hậu bất gia
Con Phật có lòng, ma nào dắt
Con ma chẳng kể quỉ bắt ma
Nhứt nhơn địch vạn cha ơn trợ
Ngó Bắc xem Nam sợ Phật Trời
Ngọn rau tấc đất lời cẩn hạnh
Súng bắn rập bô chẳng mạnh chi
Dõng bất quá thiên đừng khi Phật
Cường vô quá lý vật tiêu tan
Của Thiên trả Địa mang tiếng dữ
Tích đức minh minh chẳng giữ lòng
Có chi hơn một kiểng non bồng
Trung quân hiếu phụ đạo vợ chồng

KIM CỔ KỲ QUAN

Phần 1

Trời muốn cho thảo thuận một lòng.
Tây phương giáo đạo chập chồng tại ai.
Phật riêng hờn lòng gái lòng trai.
Thung dung chi đó chiều mai soi đời.
Chẳng nhớ khi Thầy dạy muôn lời.
Lời nào không có khi trời cũng ưng.
Lòng luống trông tới tiết mùa xuân.
Trung thu niên Phật cầu quân hữu thần.
Lòng chẳng phải thì chẳng có phần.
Ai tham sau đặng Mẹo Dần Thánh ra.
Chẳng tưởng Phật đem lòng tưởng ma.
Ngồi buồn nghĩ lại việc ta ưu phiền.
Tam tứ sanh lập hậu y tiền.
Chữ lời cha dạy khấn nguyền Phật Tiên.
Tam tứ tử thời thế mới yên.
Sống làm tôi Phật Kim Phiên giao hòa.
Đức Chúa Trời giáng thế Phật Bà.
Đức Thầy lập đạo nối mà ngày sau.
Đường sanh tử gẫm chẳng bao lâu.
Sao không giữ đạo ruộng sâu rèn lòng.
Bất cải tà sao đặng lên giồng
Khá tua qui chánh giữ lòng Tây Phương.
Đồng bạc trắng tích để mấy rương.
Bạc thời tiêu bạc khó thương con Trời.
Đá cheo leo lời phải giữ lời.
Nhứt thinh rửa sạch lập đời thanh tân.
Thời lao xao quan lộn với dân.
Ai ai cũng vậy khó phân quới quyền.
Lo đói rách kẻ dữ người hiền.
Hiền còn dữ mất chớ phiền Phật Tiên.
Trải ngậm đời kẻ dại người điên.
Trắc bình đậu vận Thánh Tiên ra đời.
Chẳng lo chi buôn lỗ bán lời.
Một trăm việc lợi rã rời tiêu diêu.
Người hình người lòng dạ quần yêu.
Thiên đình sai sứ xử tiêu quỉ tà.
Có hổ lang ác thú tới nhà.
Hùm tha sấu bắt trẻ già thương ôi!
Buồm gặp gió thoàn chạy quên thôi.
Gẫm đời đen bạc chúa tôi không màng.
Thuận ăn muối nghịch khó ăn vàng.
Chim kêu lăng líu trên ngàn khó âu.
Sông thời cạn biển rộng thời sâu.
Một trăm thứ cá biết đâu hoá rồng.
Người hình người lòng lại trăm lòng.
Chanh chua khế ngọt bưởi bòng khác nhau.
Thang mười hai nấc khó biết sâu
Từ Tí chí Hợi biết đâu mai chiều.
Giận con hư mẹ lại đánh liều.
Qua năm Giáp Tý ngư tiều hoá long.
Mấy ai tường Rồng ẩn vực sông.
Nằm co khúc vịnh vội trông phụ hoàng.
Khó giữ thay Thạnh Mỹ rốt làng.
Giày da buộc chặt tầm đàng đi xa.
Trong nước nào có chúa có cha.
Quân Thần Phu Tử kết ra vợ chồng.
Đua chen chi khôn dại cái lòng.
Phật Trời chẳng tưởng tưởng còng Diêm Vương.
Hạ Nam trào xứ mạt nhà Thương.
Trung trần mắt thịt oan ương lụy hình.
Cõi dương gian ăn ở bất bình.
Qui tà cải chánh lộng tình đọa thân.
Ai nghĩ ai cũng gốc là dân.
Thượng thiên hạ địạ xử phân trung trần.
Sao chẳng xét có Thánh có Thần.
Có Trời có Phật sau lần có dân.
Ở làm sao nhân nghĩa chẳng phân.
Làm lành niệm Phật muôn dân thanh nhàn.
Trước có tổng sau mới có làng.
Có Vua có tướng có hàng bá quan.
Có thượng phẩm, hạ phẩm mới an.
Cõi trung tận thế dọc ngang tiêu điều.
Sống thời ít thác thấy thời nhiều.
Phật Trời soi xét chín chiều ruột đau.
Mấy ai từng vạch lá tìm sâu.
Chim Trời cá nước đâu đâu bất hoà.
Kẻ chửi vịt, người lại chửi gà.
Chửi trâu, chửi chó, việc nhà bất minh.
Có Phật ra mới thấy việc linh.
Giặc Trời loạn động âm binh dấy loàn.
Con Mèo ngồi sợ Rắn sa đàng.
Dê thời ghét Khỉ xóm làng sạch trơn.
Thập bát quốc làm hội đầu sơn.
Thăng thiên độn thổ nhờ ơn Phật Trời.
Nói làm chi khôn dại cái lời.
Di sơn đảo hải con Trời quan Thiên.
Bầu linh dược Phật rưới bịnh điên.
Cõi trần giả dại giáo khuyên qua ngày.
Nỗi buồn riêng xuất ý tỏ bày.
Bút sa để dấu nhớ Thầy lời ghi.
Người ở đời nhiều kẻ dễ khi.
Mặc tình thế sự làm chi thì làm.
Thân tôi nay như kẻ bán vàm.
Mỏi tay đậu nghỉ dễ làm khó ăn.
Mặt trời tròn nguyệt khuyết là trăng.
Âm dương xoay trở lăng xăng ba thùng.
Kẻ mất chiếu người lại mất mùng.
Trở về chốn cũ chung cùng Tây An.
Vận còn nghèo phải chịu gian nan.
Nam Kỳ Lục Tỉnh thọ an chỗ này.
Trước làm tớ sau đặng làm thầy.
Ngồi buồn nhớ việc ăn mày Lý Công.
Trông cuộc đời như biển như sông.
Đạo nào giữ đạo tôi không chê rày.
Cám thân tôi như thể ăn mày.
Cõi trần từ đặng theo Thầy an thân.
Lo đền Nghĩa thủ phận đền Nhân.
Sống thời làm tướng thác thân vẹn toàn.
Nhìn Kiển –Tiên nước mắt hai hàng.
Biết sao đặng gặp bạn vàng hội ân.
Dồi mặt phấn da ngọc khó phân.
Tưởng niềm cốt nhục phụ thân độ đời.
Xuất đại điềm lồng lộng giữa trời
Có tên có họ để đời coi chơi.
Gặp hội đó Tiên Phật thảnh thơi.
Người lành cũng đặng một nơi an hoà.
Đất Đồng Nai đèn đỏ một nhà.
Độ trong bá tánh thượng hoà hạ an.
Dạy niệm Phật bỏ dạ dọc ngang.
Cải tà qui chánh kẻo mang khổ nàn.
Lập bá tánh thờ phượng một bàn.
Hội đồng Trời Phật nhứt tràng Thánh Tiên.
Cầu tiên vãng cứu độ bình yên.
Vọng cầu hậu vãng Thánh Tiên trung Thần.
Chí cầu may niệm Phật lần lần.
Lập đông mãn tiết Phong Thần ứng khoa.
Phật cõi trần Phật lộn với ma.
Dương gian mắt bịt thời xa Phật Trời.
Chốn đền Nam in trí để lời.
Gió day thương gió, mưa thời thương mưa.
Trận thiên cơ như thể lưới thưa.
Một giờ ngó thấy đám mưa ngọc thuần.
Chưa thấy biển cũng chưa hết rừng.
Phép tài bậc hạ ngó chừng Chu Châu
Qua bực trung xã tắc tóm thâu.
Soi thập bát quốc việc đâu dữ lành.
Còn bực thượng Trời Phật để dành.
Kiến soi ngó thấy dạ đành Tây phương.
Thấy cõi trần nhiều nỗi tai ương.
Ghét thời lỡ ghét lỡ thương nỗi người.
Lỡ nỗi khóc cùng lỡ nỗi cười.
Một trăm việc lỡ như người chết khô.
Lỡ niệm Phật cũng lỡ Nam mô.
Thấy sao những đạo Gia Tô thời nhiều.
Chẳng xét thương cho kẻ Ngư Tiều.
Công danh chẳng tưởng chín chiều trung quân.
Đền ngọn rau tấc đất mới ưng.
Thờ cha kính mẹ vạn xuân tuổi trời.
Khá noi theo Nghiêu Thuấn ở đời.
Nhà không đóng cửa lập đời thanh nghiêm.
Hạn tam niên lập hội phi liêm.
Tiêu nhơn tiêu vật thanh nghiêm lập đời.
Qui khôn cấn nhựt nguyệt trở trời.
Nhựt xuất khôn điện như lời không sai.
Mặt nguyệt xuất cấn điện qui lai.
Đông khôn Tây cấn chiều mai tròn vình.
Quốc dĩ dân ai muốn một mình.
Tây suy Nam thịnh Thiên Đình định phân.
Cõi lao xao quan lộn với dân.
Tam thinh xuất hiện phi ân bất cầu.
Một cù lao sụp trước làm đầu.
Mã long ứng ngữ ra hầu quan thiên.
Thay mặt hồng ấn sĩ tu Tiên.
Môi son má phấn hòa phiên dạy đời.
Phật thương dân dạy bảo hết lời.
Giác mê cho kẻ ở đời trường sanh.
Tranh làm chi sự thế khôn lanh.
Hai hồn biến đổi hôi tanh xác phàm.
Chẳng phải ai cấm việc lo làm.
Lòng Trời lòng Phật lòng phàm khác nhau.
Có dò thánh mới biết cạn sâu.
Không dò thánh đạo biết đâu tâm tình
Con cá không ăn muối cá sình.
Không nghe cha mẹ lộng tình đọa thân.
Phải Phật ghét thì Phật không phân.
Phật Trời ra dạy các lân nhiều lần.
Dạy niệm Phật tưởng Thánh tưởng Thần.
Ai dạy làm dữ tranh phần làm hung.
Lời giảng dụ dạy hiếu dạy trung.
Nhơn từ đức hạnh Tiên cung hội đồng.
Trở việc thế như trở bánh phồng.
Lo cho dân chúng sa lồng âm cung.
Thác âm phủ chẳng đặng lòng trung.
Tội hành địa ngục gian hung khổ nhiều.
Sống dương gian như ngựa không kiều.
Thác thời nhắm mặt đánh liều khỏe thân.
Vậy cho nên nhơn nghĩa khó phân.
Như ghe bị sóng muôn dân gọi nhàn
Có khai kinh đắp lộ nước tràn.
Các nơi đi tới tổng làng bình an.
Học đạo vô ưu học đạo nan.
Mặc tình thế sự dọc ngang ai phiền.
Bửu Hương Tự trở lại lập liền.
Khai kinh đắp lộ gởi phiền tứ phương.
Bộ bài cào nhiều kẻ lòng thương.
Giác mê giáo đạo oan ương chê cười.
Me bốn cửa thương hại nhiều người.
Đấu kê đồ bác hết cười lo toan.
Đề ba sáu thai vững lòng an.
Cửa nhà vườn đất tiêu tan còn ghiền.
Lời Phật dạy niệm phật làm hiền.
Không tốn xu cắc lòng phiền nỗi chi.
Người làm dữ ta lại từ bi.
Nhẫn tâm định tánh có khi khỏe lòng.
Tu quốc vương có vợ có chồng.
Thuận con thuận cháu thuận lòng thì nên.
Chẳng nhớ khi bá nhẫn vội quên.
Trăm năm đọa lại hư nên nhờ Trời.
Biết làm sao tỏ hết việc đời.
Thấy đâu nói đó để đời coi chơi.
Có mấy khi mà gặp vàng rơi.
Ngọc trầm kiếm đặng cho hơi thở dài.
Biết làm sao thấu đặng lòng ngài.
Con ai nấy dắt ra bài đối thi.
Gia nghiệp lại Tàu đến dĩ qui.
Châu Thiên xét đạo dĩ tri Nam Kỳ.
Nỗi lo đời xao xác biên thùy.
Tử sanh vô số dị kỳ chớ khi.
Máy thiên cơ trần thế bất tri.
Dương gian lộng ngữ kể chi Phật trời.
Trước chữ mực dạy bảo hết lời.
Làm lành niệm Phật theo Trời chữ son.
Đem tiền bạc mua lấy miếng ngon.
Ai từng mua thúi thon don tấm lòng.
Buộc vạt áo không chắc vợ chồng.
Ngủ mê thức dậy cách lòng phân hai.
Người có phước họa khứ phước lai.
Vô tình phước viễn họa lai khó phiền.
Phật chẳng dụng bạc cũng chẳng tiền.
Dụng lòng lòng chẳng ưu phiền thiện dươn.
Đời dụng bạc lấy bạc làm ơn.
Sao bằng tích đức keo sơn giữ mình.
Của bá gia thọ thực bất bình.
Phi ân bạc nghĩa thì hình mạng vong.
Kể từ xa Khương Thượng đạo ông.
Bốn mùa tám tiết vội trông thơ nhàn.
Phận ở đây như kẻ lỡ đàng.
Trông nam đợi Bắc dạ càng quặn đau
Lòng thở than than thở rộng sâu
Gặp cơn lửa đỏ buông câu công hầu.
Tuổi hai lăm tưởng chúa vọng cầu
Hườn lai tráng kiện công hầu danh nêu.
Thấy cuộc đời nhiều nỗi trớ trêu.
Xây lưng sấp mặt khó kêu Phật Trời.
Bất hiệp gia khiến nỗi rã rời.
Hiệp tan tan hiệp cuộc đời ly gia.
Miệng nam mô bồ tát ma ha.
Tác vô thời ít tác ra thời nhiều.
Chốn sông sâu ngựa lội ngập kiều.
Dầu đây có phụ cũng nhiều nơi thương.
Dạ dốc lòng trông Cửu Lý Hương
Chờ khi gió độc người thương tới nhiều.
Thương ba năm không chợ nhóm chiều.
Nhà không người ở niệm nhiều nam mô.
Thây không đắp mả để phơi khô.
Không nước mà uống nam mô đạo nào.
Gặp trận gió niệm Phật ào ào.
Chừng tan giông gió Phật nào thấy đâu.
Khá chí tâm mài sắt bền lâu.
Nên kim mới giỏi Phật đâu tức thời.
Tu nhứt kiếp ngộ Phật nhứt thời.
Thìn lòng niệm Phật một đời gặp Tiên.
Mỏng như giấy ngó thấy việc yên.
Đừng lòng xao lãng Phật Tiên xa mình.
Chỉ đường trống nhiều kẻ vô tình.
Đường rừng thầm tối một mình dò ra.
Sợ ngày sau nhiều kẻ khóc la.
Nằm co nhịn đói Phật ma mới tường.
Đạo Phật nay gặp hội thái bường.
Tuy thời lừng lựng cang cường quốc-gia.
Khá gắng lòng niệm Phật Thích ca.
Di Đà thập tự quốc gia yêu dùng.
Phật Di Lặc xuất thế anh hùng.
Quan âm ứng hiện tương phùng bá gia.
Đời không sợ Phật, lại sợ ma.
Khuyên lòng bá tánh Diêm La gần rồi.
Thoàn linh đinh sóng dập gió dồi.
Rày non mai biển mấy hồi gian nan.
Thở khó thở, than cũng khó than.
Vận nghèo phải chịu chưa an thửa lời.
Của bá gia của Phật của Trời.
Việc công lo sợ đổi dời xử tiêu.
Qua thỉnh kinh Đông Độ trừ yêu.
Hiền lương nghĩa sĩ lời siêu để đời.
Việc chẳng qua số hệ ở Trời.
Nên hư có một chữ thời mà thôi.
Lòng thở than dạ rối trời ôi.
Đất bằng sấm dậy chúa tôi phân lìa.
Lo Tống trào cơ nghiệp đem về.
Cầu cho Nguyễn Chúa chớ lìa ngôi nhân.
Bất tùng nhựt ngoạt hội tế tân.
Từ năm Kỷ Dậu tỏ phân lại rày.
Thương chúng sanh Phật mới tỏ bày.
Chẳng nghe lời Phật hội này rã thây.
Chẳng xét dại sao chẳng xét ngay.
Cẩn ngôn cẩn hạnh thời hay việc lành.
Phật tích tâm, tâm tích Phật hành.
Vui say chi bấy việc lành vội quên.
Kẻ hái rau bắt ốc mà nên.
Nhà ngói nhiều bạc nhiều quên tu hành.
Nỡ lòng nào dứt cội bẻ nhành.
Phật thương dân chúng dạ đành lo toan.
Chẳng luận giàu cũng chẳng luận sang.
Bạc muôn thấy đó dọc ngang chẳng còn.
Tiếng vui nay là xứ Sài Gòn
Ngày sau chốn cũ nổi còn vui hơn.
Giàu làm chi nhiều kẻ bất nhơn.
Bịnh quan khó cứu, ơn dân độ rày.
Ghe vàng trôi mé biển dẫy đầy.
Thoàn chèo mát nước tới rày Kiến An.
Nhà cột vuông kèo bản sửa sang.
Nhà thờ Tấn Đức cha toan lo rày.
Tổng Định Hòa người tới dẫy đầy.
Tứ phương tùng phục hội nầy thảnh thơi.
Chữ phàm hí vô ích chớ chơi.
Đời này chưa được thảnh thơi vui cười.
Ai nghĩ ai người cũng là người.
Dân như cá cạn vui cười đắng cay.
Chim nghĩ cánh khỏe cánh chim bay.
Giặc đà bốn phía phủ vây bịt bồng.
Nước một chung chữa lửa an lòng.
Bịnh người thâm ngặt đèo bòng làm hung.
Gay gắt người kẻ nịnh ghét trung.
Muối kia xát dạ nhiều hung khổ hoài.
Chen chúc thay việc quấy nói dài.
Đường vương khát nước mắm chài dở coi
Uốn éo đời mở mắt khó soi.
Trừng chim bát hướng như roi Quốc Trì.
Vàng khối bỏ chen chúc thiếc chì.
Nhờ ơn Trời Phật thương vì sãi tăng.
Người lâm cơ phải chịu khó khăn.
Gia bần trí đoản như măng nửa lừng.
Chốn thị thiềng sau lại hóa rừng.
Chát chua trong dạ ớt gừng xát tâm.
Chẳng vọng thất không tưởng mười lăm.
Dở hay hay dở cơ thâm tại Trời.
Chữ quân xử thần tử trọn đời.
Sống thơm danh tướng, thác thời Trạng phong.
Phụ xử tử vong tử thọ vong.
Mới rằng phụ hổ tử long trọn niềm.
Người niệm Phật thì để Phật tìm.
Vọng cầu khẩn nguyện trọn niềm quốc vương.
Chốn lưới mê nhiều kẻ vấn vương.
Lõa lồ thân thể oan ương nhiều người.
Mê tiếng nói ham lẫn tiếng cười.
Xem sau xét trước ít người vọng đông.
Nên mình nhờ Phật thuyết đại công.
Ý sao nhiều ghét lòng mong oán thầm.
Trách Hồ Nhung miệng súng ầm ầm.
Phép nào qua Phật mưu thầm oán tha.
Người trách người, ta lại trách ta.
Hồ đồ hỗn độn theo ma một đàng.
Giận lũ cáo quấy rối xóm làng.
Người ngay mắc nạn bạo tàn hân hoan.
Mặc thế tình kẻ dọc người ngang.
Rồi đây tới đó ngay gian thời tường.
Kẻ thị phi niệm Phật đưa đường.
Qua lộ Văn Giáo vô thường huyết lưu.
Mặc thế tình bất trí bất ưu
Oán ân ân oán huyết lưu Nam Kỳ.
E thân thác chẳng đặng bó bì.
Bây giờ quan quách cô dì chế tang.
Bất cải tà qui chánh bất an.
Cái ác tùng thiện khỏi mang nạn nghèo.
Sớm mai cơm, chiều cháo qua đèo.
Tứ phương bảy bữa nạn nghèo không cơm.
Sao chẳng lo sớm quảy tối đơm.
Bàn linh phượng tự cúng cơm vong hồn.
Tưởng sự vong như thể sự tồn.
Bưng lên để xuống cầu hồn minh linh.
Tu thời giữ nam trung nữ trinh.
Tần vương làm hội đao binh nhộn nhàng.
Chớ bắt chước theo kẻ điếm đàng.
Qua Tây cầu Phật về làng niệm kinh.
Chớ chê rằng Trời Phật không linh.
Linh thời tại ngã, bất linh tại tình.
Chớ ỷ tài tu dạng tu hình.
Tu tâm tu tánh tu tình thời nên.
Tu làm sao thấy Phật mà quên.
Tu trung quên chúa sao nên ở đời.
Thế còn suy ngao ngán cái lời.
Muối dưa hẩm hút coi đời Hạ Ngươn.
Người ghét Phật, Phật cũng ra ơn.
Chừng nào thủy kiệt băng sơn thì rồi.
Đá cheo leo câu chẳng móc mồi.
Chừng nào đặng cá phủi rồi gian nan.
Phụng sánh rồng, phụng lại lìa loan.
Con còn dạ mẹ cưu mang tháng nào.
Để giờ Tý ruột thắt tâm bào
Âm dương tương hội đầu vào đít ra.
Phật đẻ Phật hay Phật đẻ ma.
Ma ma Phật Phật tại ta chánh lòng.
Con của vợ sao họ của chồng.
Đồng sanh đồng dưỡng cái lòng nào đau.
Ý làm sao chàng rể nàng dâu.
Người dưng đem lại lòng đau một lòng.
Ý làm sao bên vợ bên chồng.
Tương tề nội ngoại đèo bòng chửi nhau.
Thấy cuộc đời đau cũng còn đau.
Giác mê trái dạ trái nhau cái lòng.
Giác bát giác nói việc bao đồng.
Giác thời hết giác cái lòng hết trơn.
Giác hết giác ơn chẳng thấy ơn.
Oán thời thấy oán nhiều hơn bảy phần.
Kể từ năm Kỷ Dậu dần dần.
Tiểu khê qua khỏi sau lần đại giang.
Chí lâm đền bịnh hoạn cầu an.
Hết cơn bĩ cực giàu sang hầu gần.
Lời nói ra có Thánh có Thần.
Thiên tri địa chiếu gia bần nhứt tâm.
Chữ cơ thâm thì họa diệc thâm.
Trí mưu quân tử minh tâm để lời.
Chữ tử sanh phú quí tại Trời.
Hết cơn bĩ cực tới thời thới lai.
Tích oán chi ai hại đặng ai.
Quả lai báo quả chiều mai đến rồi.
Nhớ cha mẹ khó đứng khó ngồi.
Xem trời ngó đất bồi hồi ruột gan.
Từ Tạ Thị sanh dạ dọc ngang.
Mượn đao Thần Huệ xử tan phản thần.
Tôi phản chúa khó hưởng huê phần.
Vong sư phản đạo một lần này tiêu.
Gió mùa đông thổi mát hiu hiu.
Nhờ hồi Đế Thuấn, Vua Nghiêu lập đời.
Sao chẳng kiêng có lịnh ông Trời.
Soi trong bá quốc thay đời Đế Vương
Tổn thập bát quốc tổng An Lương.
Xử tiêu một hội nhà Thương tẩy trần.
Trời ngài khiến hậu phú tiền bần.
Nam bang Tần quốc Thánh Thần hội an.
Ăn cháo bí sau đặng làm quan.
Trà phê thuốc bịt không an xác phàm.
Xanh như chàm há dễ hơn chàm.
Nghe quan lớn thượng lại vàm Long Xuyên
Xưa bất thủ nay lại đầu Phiên.
Bình thời mới có Phật Tiên ra đời.
Bất úy tử dầu tử tại Trời.
Tham sanh dầu sống đời này làm chi.
Sống rạng tiết, sống dại nhiều khi.
Con Trời cháu Phật khả vi châu trần.
Phật thương ai thời Phật định phần.
Tây thời cận Phật người gần đi xa.
Lòng tưởng Phật Phật độ lòng ta.
Lòng nào tưởng quỉ quỉ ma lộn vào.
Sống làm chi nhơ tiết anh hào.
Thác nương theo Phật cõi nào hội ân.
Cổ hà nhơn kim diệc hà nhơn.
Quân thần đạo lý tối tân đại tình.
Ép gan son vọng cáo Thiên Đình.
Soi gương thấy mẹ con hình bỏ thây.
Nằm tưởng Phật thấy Phật phương Tây.
Kinh dương cứu khổ đổi thây con mèo.
Có ai giàu đem đổi người nghèo.
Khác nào bông bí đám bèo gió đưa.
Tình mặc dầu bữa sớm bữa trưa.
Xà lâm trận hỏa chuột mưa lên gò.
Chốn rừng nho biển thánh khó dò.
Dễ mà chẳng học khó mò sao ra.
Ra mé biển ngó thấy ba ba.
Con Phật Phật biết, con ma ma tường.
Cảnh nhị ngươn lập lại vi thường.
Thượng kim trung cổ cang cường nhơn dân.
Bất bịnh hoạn hồn bất ly thân.
Ngày đêm không ngủ nhơn dân minh tình.
Tôi thác trước đổi sửa dạng hình.
Còn y như thế bất bình bá gia.
Cầu hội lành nhờ lịnh mẹ cha.
Phước ai nấy gặp Diêm La Thiên Đình.
Cõi trung thiên đa ngữ tâm tình.
Gian nan nhiều thuở Thiên Đình xét soi.
Đời nhiều dụng bạc đúc vàng thoi.
Nghĩa nhân chẳng xét chẳng soi chỗ nào.
Nghĩ tới đâu ruột thắt gan bào.
Trời thời thấy đó, Phật nào thấy đâu.
Ngồi nghĩ nghị việc thế khó âu.
Đứt đầu đứt đít con trâu xổ chuồng.
Hết cơn vui ngó thấy cơn buồn.
Người đời khác thể tơ cuồn rối thêm.
Nhiều chỗ động chỗ Phật thì êm.
Phú tạo tật đố gây thêm oán thù.
Dĩ bất dĩ thì lại ở tù.
Hư nên thần khẩu oán thù hạ sanh.
Người nói lành lành lại khôn lanh.
Người nào nói dữ dữ đoanh vào lòng.
Giục dương gian cho kẻ mang còng.
Thác về âm phủ đổi lòng quỉ ma.
Trên phưởng phất lòng thiệt Phật ta.
Cõi âm phưởng phất quỉ ma báo đời.
Đời bất chánh ma chẳng sợ Trời.
Khiến xui việc thế rã rời tiêu tan.
Khổ thậm khổ chớ khá kêu oan.
Người nào luận việc khôn ngoan ở đời.
Lòng muốn cho tứ hải thuận lời.
Chư châu chư quốc gặp thời chiều mai.
Của hoạch tài bất phú hoạnh tai.
Bất như tích đức chiều mai thanh nhàn.
Sợ chòm ong vở ổ bay tràn.
Kiết hung hung kiết xóm làng chẳng an.
Triều dĩ trị dĩ loạn hiệp tan.
Hà đắc phú quí dọc ngang sao đời.
Chim có cánh bay khắp trong Trời
Người đời sao khỏi đổi dời thịnh suy.
Phú tứ hải vương đế khả vi.
Bực người sánh đặng lòng khi Phật Trời.
Mẹ dạy con tích thiện ở đời.
Lâm cơ nguy biến Phật Trời độ cho.
Chốn Tây phương ít kẻ âu lo.
Sa đường địa ngục nằm co kêu Trời.
Sách minh tâm Phật dạy hết lời.
Phật sai ác thú trên trời xuống răn.
Họa phước này dấp dới lăng xăng.
Chờ ngày trả quả như trăng khuyết đầy.
Nghĩ Bắc địa lòng tưởng ơn Thầy.
Phật còn mắc nạn người rày khỏi tai.
Tội ai làm nấy chịu hỡi ai.
Phật Trời soi xét chiều mai dân nhờ.
Trước ai cho lập tự nhà thờ.
Bắt cha chém đạo bây giờ tội đây.
Giác cuộc đời cho tỏ vạy ngay.
Hai đường họa phước tên bay cửa thiền.
Tội về ai nấy chịu chớ phiền.
Dương gian âm phủ qui tiền thượng thiên.
Tam Giáo hội xử việc bất minh.
Thay hồn đổi xác cõi Tiên đem về.
Một cõi âm sau xử phân lìa.
Dương gian thượng cảnh đem về nhứt đoan.
Cộng tồn thập bát quốc hội an.
Xử tiêu ma quỉ dị đoan tiêu điều.
Chúa xa Tề ruột thắt chín chiều.
Tôi còn xa Sở càng nhiều đắng cay.
Phụ bất từ tử hiếu khó thay.
Phụ từ tử hiếu thiệt nay trọn bề.
Một lời nói kết nghĩa nguyền thề.
Báo ân báo oán trọn bề quân thân.
Cha lập nghĩa con phải lập nhân.
Phật Trời soi xét cầm cân công bình.
Nào biết sao việc thế ép tình.
Buồn thì tưởng Phật, vui mình quỉ ma.
Phật trần thế Phật ở đâu xa.
Tây phương vọng Phật tại gia chứng rày.
Lòng niệm Phật niệm tháng niệm ngày.
Bình thời không biết Phật rày ở đâu.
Có biển trước lặng lẽ biển sau.
Ngàn trùng nước yếu chảy âu một bề.
Nghĩ thân tôi như thể thằng hề.
Vui đâu chút đó chưa bề nào an.
Nhiều kẻ dọc cũng nhiều người ngang.
Dọc ngang ngang dọc tan hoang cửa nhà.
Mặc ý ai khi trẻ dối già.
Đường chim dấu ngựa chắc mà ở đâu.
Vàng bao đành sánh lộn với thau.
Đúc chì thiết bạc giả thau thời nhiều.
Của bao nhiêu sung sướng Ngư Tiều.
Quán thông tạm đỡ chín chiều công danh.
Dò kẻ dại cho biết người lanh.
Thơm tho chẳng dụng hôi tanh sắc tài.
Đua chen chi trâm dắt lược cài.
Tốt xinh chi bấy được ngoài mất trong.
Người tu núi kẻ lại tu sông.
Tu non tu thị xét trong đạo mầu.
Đạo nào chánh thời đạo làm đầu.
Đạo nào bất chánh qua cầu Diêm Vương.
Sáu ngạ quỉ tăng hội nhà Thương.
Ba đường tội phước âm dương trung trần.
Thánh minh Thánh, Thần tự minh Thần.
Xem trong Nam Việt họa gần phước xa.
Phật hữu Phật sao lại nói ma.
Ma ma cho đó mới ra nỗi nầy.
Trâu Nhựt Bổn Nam Việt bắt cày.
Gay go chó sủa hằng ngày sủa dai.
Thấy người ta, ta lại tưởng ai.
Ngậm ngùi sự thế phân hai Phật Trời.
Bảy việc hại ba việc lợi đời.
Nhiều dư ít thiếu kêu trời chi dân.
Thuận ở đời Phật lại sanh nhân.
Hà nhân sanh Phật muôn dân chớ phiền.
Tố hà nhơn vong hậu phế tiền.
Vui chi một cuộc bạc tiền khoe khoang
Chốn Nam Triều quân chánh an bang
Nực cười thế sự con hoang không nhà
Xiết kể chi chúa trẻ tôi già.
Lão lai tài tận ông bà xin thương.
Phụ tích tài để khổ oan ương.
Tử lai phá thế nhà Thương tan tành.
Khá thôi thôi bớt dữ làm lành.
Rồi đây tới đó Phật hành khổ thay.
Chim không lồng mặc sức chim bay.
Hẹp hòi nước cạn không cây hiệp bầy.
Giáp Tý niên, Giáp Tý định ngày.
Trời xui ách khổ khổ rày dân ôi!
Phấn nỡ nào phấn lộn với vôi.
Thiếc chì ra ngọc Ngụy Khôi đời nầy.
Đường gian nan dễ dấu khó bày.
Căm hờn Tàu tặc hại rày Nam bang.
Tiểu nhơn thắng quân tử thối nan.
Quân tử đức thắng tiểu nhơn an hòa.
Chí tham vui thánh đạo Di Đà.
Khuyên trong bá tánh trẻ già niệm kinh.
Kiển nào vui Trời Phật tinh minh.
Tiên Thần lạc chí quảng thinh tổ đường.
Chớ tham chi tánh bạo tâm cường.
Ngủ mê một giấc quên đường Phật Tiên.
Vui say chi việc thế chẳng yên.
Tham vui một thuở sầu riêng nhiều ngày.
Khổ thấy khổ tránh khổ mới tài.
Càng cao danh vọng càng dày gian nan.
Thấy việc khổ gở khổ mới an.
Bực nào bằng bực giàu sang Phật Trời
Đất chang chang trải lót sáng ngời.
Đền đài cổ tự lập đời hiển vang.
Khối sắt mài vàng ngọc vi nan.
Quyền cao lộc cả giàu sang để dành.
Chẳng tích đạo giữ việc làm lành.
Phật không dạy dữ tranh giành dân ôi.
Bạc bấy bạc thôi thế thế thôi.
Nghĩ đời tích ác tích vôi thời nhiều.
Thấy tích thiện ruột thắt chín chiều.
Thương người trung hiếu ngư tiều hóa long.
Đau lòng súng, súng nổ pháo bông.
Khác nào buổi chợ khó trông nhóm hoài.
Động lòng gỗ, gỗ nọ than dài.
Trường xuân lập lại nhóm hoài ngày đêm.
Phật không êm nhơn thế lòng êm.
Phật êm nhơn thế ngày đêm thảm sầu.
Chẳng nhớ xưa Lưu Bị đi cầu.
Quân sư Gia Cát lập lầu Kinh Châu.
Thành Dã Tân nay ở chẳng lâu
Qua cầu Đông Độ Kinh Châu đem về
Tân Dã thành sau hiệp trước lìa.
Mưu vương trí chúa đem về Long Châu.
Ruột ai từng cắt ruột không đau.
Ngồi buồn nhớ việc trồng dâu để tằm.
Người niệm Phật ngày sau ông tầm.
Nhớ ơn tứ đại bữa rằm ba mươi.
Cúng ngũ quả vật thực tốt tươi.
Phật Trời không dám dễ ngươi việc nào.
Đời ma quỉ ăn nói hỗn hào.
Phật hiền kêu bậu Phật nào nói ai.
Lòng tưởng Phật có Phật Như Lai.
Đừng đừng khi Phật, chiều mai bỏ mình.
Thác không chôn kẻ dữ phơi hình.
Kên kên quà quạ thây sình moi ăn.
Ép cái lưỡi phải cắn cái răng.
Ép gan ôm dạ khó khăn giữ mình.
Thương cho kẻ chơi quán ngủ đình.
Thân ai nấy độ biết mình phải không.
Chớ nói ai gây oán mắc công.
Ngặt tình Phật dạy ra công chỉ dùm.
Đạo vợ chồng con cháu buộc chùm.
Ngủ mê thức dậy đứt đùm không hay.
Rã rời đâu không biết nỗi nay.
Ai thời cũng giỏi cũng hay xưng thầy.
Phật dạy tôi trước tỏ sau bày.
Bút thần ký tự để rày hậu lai.
Mặc thế tình ai dễ ép ai.
Đường huê khôn thấu ngàn mai khó tường.
Ghét thời cho ăn mật ăn đường.
Thương cho roi vọt mới tường việc khôn.
Qua năm Mẹo tôi chết không chôn.
Ở đời ít dại nhiều khôn não nề.
Nói lắt léo nhiều việc vụng về.
Sao bằng thanh kiển theo bề con sang.
Không dám bì kẻ phú người quan.
Dân ngu thời phải lo toan phận nghèo.
Muốn lên non xuống dốc lên đèo.
Mắt nhìn thế sự như bèo hiệp tan.
Kiển nào vui thủy bộ cao sang.
Ngàn cây muôn cụm dọc ngang muôn nhà.
Tới chốn đây gần nẻo Phổ Đà.
Ma ha am tự cảnh bà Vi Ve
Kẻ đi bộ người lại đi ghe.
Bến đò biển trước súng nghe ầm ầm.
Cơn thảnh thơi no đủ ăn nằm.
Thung dung trên thế ngọc cầm nỡ buông.
Lụy đầm đầm lụy nhỏ uông uông.
Thảm ưu chí thảm sầu tuôn đoạn sầu.
Dạ chí lâm sông rộng bắc cầu.
Nào hay ném gánh mất đầu văng đuôi.
Việc thấy nghịch gỡ đặng thời xuôi.
Cầu Trời vái Phật đem đuôi hiệp đầu.
Ai đày con ô thước đội cầu.
Qua Phiên cứu chúa công hầu ơn đâu.
Ôm dạ thầm ép thửa lòng đau.
Càn khôn đại đạo ân sâu độ rày.
Con có tội cha mẹ bắt đày.
Dầu sanh dầu tử ăn mày phải cam.
Hội tân trào nhiều chức quan tham.
Bạc ai trả nấy đừng ham dục lời.
Đồng bạc hại nhơn nghĩa rã rời.
Quanh co uốn khúc nhiều lời đắng cay.
Sửa kẻ vạy đem lại người ngay.
Kẻ ngay làm vạy khổ thay bạc đời.
Chê cảnh Phật dụng bạc dạy lời.
Đắng mà làm ngọt trải đời lòng riêng.
Chữ tiền tải phấn thổ đảo điên.
Bất như tích đức Mục Liên giáo lời.
Chí cả trai mới đặng trên đời.
Phép khuôn lễ nghĩa giữ lời chánh minh.
Việc tu hành ai cấm tụng kinh.
Tụng kinh lòng bất tinh minh tội rày.
Đánh mặt trống động chuông hội này.
Giác lui giác tới ngủ ngày mê tâm.
Giác nỗi thế nhiều kẻ oán thâm.
Nỗi sầu nỗi thảm binh âm dấy loàn.
Sau ơn tổng trước cám ơn làng.
Quan quân như hội nhứt tràng nhóm đông.
Quan phế đức kẻ dữ phế công.
Bạc trăm chẳng Phật người không hưởng phần.
Ân báo ân dĩ biện Tấn Tần.
Tử giai ký tử gia bần tri ân.
Tiên tề gia mới gọi trí thân.
Hậu tề kỳ quốc chăn dân biên thùy.
Tâm bất tri diện phục bất tùy.
Du thân thế phụ biên thùy đều chê.
Tử trung cang bất tử thọ huê.
Đường dài thăm thẳm ngựa dê luông tuồng.
Xem Đông Tây ít kẻ lòng buồn.
Nhìn tường Nam Bắc luông tuồng tâm nhơn.
Trong hai ngàn xử biến Thất Sơn.
Biến thiên biến địa biến nhơn thay đời.
Biến hết thảo mộc lại biến lời.
Rã rời thân thể cho đời khinh khi.
Phật với Trời có dám nói chi.
Dễ ăn dễ nói dễ khi khổ người.
Người hại người, hại tới chín mười.
Làm sao tiêu Phật tiêu Trời người ôi!
Gặp cơn khó niệm Phật quên thôi.
Tới cơn có của lấy vôi bôi mình.
Trong mười năm dựng nghiệp minh đình
Biển hồ lai láng mặc tình cá đua.
Khúc cay đắng, khúc chát, khúc chua.
Kẻ lo bán Phật, người mua tượng hình.
Thương phận Phật nhiều kẻ lộng tình.
Nhà thờ cha dạy thình lình không hay.
Không nhà thờ cha dạy từ đây.
Tranh tài đấu phép ai hay thì nhờ.
Khá bủa câu thả lưới đợi chờ.
Phật cho tài phép một giờ thoát mê.
Cõi dương gian ba kiển ba quê.
Ba ngôi ba chúa châu chê nhứt điều.
Thương cho người sống ít thác nhiều
Linh đơn Phật rưới mai chiều hóa tiên.
Thầy dạy đời đa bịnh bất khuyên.
Nói ra nhiều kẻ cười riêng chê thầm.
Nhơn bất trung phi nghĩa mưu thầm.
Ma thời lầm Phật Phật nào lầm ma.
Một gánh thơm bán ế hôm qua.
Nay đem bán nữa Phật ra độ đời.
Vật bán ế ngon ngọt nhiều lời.
Bán nài bán tấn bán thời nhục vinh.
Đoái biển trước ba hòn quảng thinh.
Mương khai án cửa tinh minh một hòn.
Tiền Gia Định cải hậu Sài Gòn.
Đỉa đeo chân hạt hao mòn muôn dân.
Chẳng dạy người phế ác vi ân.
Gập ghình trào quốc muôn dân bất hòa.
Bất luật điều trẻ lộn với già.
Ở ăn khác thế cửa nhà khoe khoang.
Cửa Cần Thơ Phật kiến xuất sơn.
Mỹ Tho phát hiện ký an một hòn.
Một lời thề biển cạn non mòn.
Sắt thau mòn mỏi dạ còn phấn son.
Đúc chuông đồng thích chí thon don.
Núi kia muôn cụm lòng son một lời.
Truyện Tây minh đèn đỏ sáng ngời.
Đồng Nai đăng hỏa chữ lời Tiên sư.
Chớ bán cú đem dạ cẩu trư.
Muôn lời đổ bể tâm tư bất tùng.
Đa phi ngôn chỉ sử anh hùng.
Xưng vi tự chủ bất tùng thượng sư.
Kiển huê sen đau dạ ưu tư.
Non bồng chớn chở thượng sư cầm quyền.
Cam hờn thay phản chúa vong tiền.
Tán gia bại sản chùa chiền phiêu lưu.
Tội khi quân hà hữu vô ưu.
Sát tha Lục Tỉnh hoang vu Nam Kỳ.
Tác công nghiệp cho kẻ biên thùy.
Hoang lâm tích hậu Bửu Kỳ Hương Sơn.
Mạt đạo xà vô giác phi sơn.
Thiền lòng chí để Bửu Sơn mưu Trời.
Lời dặn dò vi thiện ở đời.
Mảng lo thiếu kẻ đổi lời thay vương.
Mạt nhà Trụ xử mạt nhà Thương.
Qui lai Tây Bá tứ phương phục tùng.
Túc văn võ hội chiếm anh hùng.
Tam vu Hưng Thới tương phù trí tri.
Vận bất tề mang chữ ngu si.
Phòng cơ tích đạo trí tri kiệt hào.
Ba bực khôn khôn để chỗ nào.
Dại thời ba bực anh hào ba căn.
Khi tối đất khi lại có trăng.
Trường sanh nhựt nguyệt hiệp căn đêm ngày.

KIM CỔ KỲ QUAN

Phần 2

Phần nhớ tớ phần lại nhớ Thầy
Tớ an phận tớ, nỗi Thầy phương nao
Đường sanh tử đáy biển cù lao
Sống đi hành khất thác bao nỗi Thầy
Chốn du long xử tử đem đày
Tớ xa đài các sao Thầy ly môn
Dại một đứa dại hết một môn
Trường đồ mã lực biết khôn sức người
Bạc thời dụng phụ rẫy vàng mười
Ngửa nghiêng trong dạ tức cười ngoài môi
Nữa không nữa, thôi cũng không thôi
Giữa vời sóng bổ chúa tôi nhiễn nhừ
Quỉ xử quỉ, Phật chẳng thèm trừ
Tà thần cảm chánh Phật trừ ma ra
Một kiển Tiên niệm Phật ngân nga
Sao không tưởng Phật tưởng ma nhập tình
Lòng niệm Phật bỏ dữ trong mình
Bỏ ngang bỏ dọc ép tình công phu.
Gắng thường hành niệm Phật rằng tu.
Chí tâm mài sắt rừng nhu mờ mờ
Tu nhứt kiếp ngộ Phật nhứt giờ
Tu trì giữ đạo mờ mờ đi đêm
Núi biển ít sau lại nổi thêm
Đồng Nai, Bắc địa không êm núi nào
Nghĩ tới đâu ruột thắt gan bào
Mắt nhìn bá tánh hỗn hào chỉn ghê
Khổ chốn kiểng sao khổ chốn quê
Thoát trong trần thế chỉn ghê Diêm Đình
Tiêu tứ điện bốn nước lộng tình
Qui lai nhứt thống nước mình chăn dân
Tiên xử kỷ, hậu xử bỉ thần
Ở trần bất chánh bất phân tội hoài
Lo việc hậu mới đặng lâu dài
Ngày sau nhiều kẻ phép tài trí tri
Đấng anh hùng vàng đá nài chi
Ngay vua lòng sắt trí tri tạc lòng
Đường tử sanh như đá chập chồng
Cheo leo duyên thiện nặng lòng âu lo
Ăn cơm trời bữa đói bữa no
Khó lo phận khó, giàu lo phận giàu
Người không phải trái bí trái bầu
Công danh chi nữa nỗi sầu tới đây
Nắng cạn nước thấy cá mới hay
Hào sâu khó lấp nổi thây chánh tà
Lời hằng nói đừng có xưng già
Thố long xuất thị nước nhà an khương
Tiền qui Châu hậu lập nhà Thương
Trụ vương xuất thế xử ương nhơn trần
Tố vi vương nan thị vi thần
Bơ vơ tôi chúa cõi trần chắt chiu
Đấng quân tử xử người quần yêu
Tiểu nhơn tranh thực phi diêu chẳng còn.
Dao mài đá năng liếc năng mòn.
Nhiều cha nhiều chú con còn góa lâu
Trước kén rể sau lại kén dâu
Hội đồng thẩm án đâu đâu hội tề
Thượng minh lý hạ thuận một bề
Thuận dâu thuận rể đặng về Tây Phương
Đổi nhơn vật hết oan ương
Qui tề lập hậu khó thương bạo tàn
Thấy chòm ong vỡ ổ bay tràn
Cảm thương lê thứ bạo tàn bất sanh
Cảm phụ hoàng họa thể treo tranh
Cõi trần lỗi thế bia danh hành hình
Thoát sông mê cho giỏi tu tình
Rửa nhơ trần tục sạch mình mới ngoan
Phật tùng Nho, giả xuất an lòng
Văn nho bất Phật khôn ngoan bất Trời
Hiếu chí thiên ai dạy để lời
Minh tâm khắc cốt Phật Trời ở đâu
Chữ tích thiện phùng thiện mấy câu
Tích ác phùng ác ở đâu dễ lời
Ơn Thánh nhơn chỉ bảo mối đời
Mai chiều thấy đó coi lời dở hay
Kẻ tu mặn, người lại tu chay
Có Trời có Phật dạy ngay mới tường
Khá bỏ lòng tánh bạo tâm cường
Noi theo Thánh đạo dò đường Phật Tiên
Đố ai trừ cho đặng giặc Phiên
Họa Trời gởi đó Thánh Tiên khử trừ
Đại hùng đại lực đại từ bi
Phép nào qua Phật dễ khi nhiều lời
Sức Tề Thiên Đại Thánh khi Trời
Phật Bà thâu phép giỏi đời bao nhiêu
Ngày bất tri thiên địa trừ yêu
Tam nhơn xuất Thánh tùng Nghiêu trị đời
Tam Thánh nhơn xuất hậu tri Trời
Tri nhơn tri vật tri lời bá gia
Tri hậu thế tri việc tà ma
Tri tiền trung quốc tri ra Phật Trời
Tri người trung, kẻ nịnh y lời
Tri trong thế giới tri thời càn khôn
Tri vạn quốc chi sĩ mưu tôn
Thương người trung hiếu trí khôn tiền đường
Nay Hạ Ngươn soi xét minh tường
Kỳ lai cứu chúa Hớn đường qui Châu
Nhìn tam châu sự thế chẳng lâu
Hậu tam tiền nhị qui Châu nhứt trào
Nhớ Tiên sanh quỉ cốc tâm bào
Tiền Đường hậu Hớn chỗ nào cũng thương
Người trung thần nhiều nỗi tai ương
Đắng cay chua xót nhà Thương hội nầy
Thương cha ghẻ, con ghẻ mắc đầy
Chúc ngôn thọ giáo trước bày lời răn
Mình hại mình nói việc có căn
Nước nào hại nấy lăng xăng trở đời
Thương với nhau thương miệng thương lời
Tìm tâm giết thác trong Trời biết bao
Hậu nhứt thinh tiêu hết cù lao
Nhị niên chí khổ đề lao chen người
Nỗi sầu bi thấy việc tức cười
Họa đâu chưa có thấy người đa mang
Kiển Phật Trời nay chẳng đặng an
Bá gia bá quốc tiêu tan chẳng còn
Lòng than ôi mệt mỏi hao mòn
Dấu y như dấu dạ còn hồ nghi
Nhơn hữu thịnh trào quốc dĩ suy
Nước nào cũng vậy lượng chi nước mình
Quốc hữu suy vọng cáo thiên đình
Thời thìn vị đáo hữu tình châu minh.
Lưới Thiên Cơ bủa khắp quảng thinh
Đạo lành học đặng tinh minh dễ gì
Hơi Kỳ Nam thơm nức biên thùy
Ưu quân ái quốc dỉ tùy Thánh Tiên
Lỗi Vương đạo Thánh đạo sao yên
Ngụy hoàng phế quốc sầu riêng một mình
Vi nhơn nan hủy thị nhơn tình
Diện tuy đối diện tâm tình cách sơn
Phật ghét Phật, niệm Phật phi ơn
Phật ma ma Phật sài nhơn lao tù
Trời ghét Trời, mắt sáng mà mù
Đạo Trời sao nói Phật Trời phù vân
Xét chỗ nào lỗi Thánh lỗi ân
Thiên tru địa lục du thân bất tồn
Kiểng Hạ Ngươn sóng bổ đầu cồn
Giữ thân cũng khó giữ hồn cũng gay
Chua với ngọt, mặn lạt đắng cay
Cọp tu thấy cọp, cọp bay thấy rồng
Lỗi quân ân lỗi đạo vợ chồng
Lỗi nhơn lỗi vật lỗi lòng thiên san
Lỗi phụ tử huynh đệ bất an
Chuối non dú ép sau mang thúi buồng
Mối chỉ tơ rối rắm trong cuồn
Mực tàu nẻ thẳng lòng buồn sầu riêng
Lỡ dĩa mực cũng lỡ bút nghiên
Khổ thời thấy khổ sầu riêng riêng lòng
Da trái bưởi ruột lại trái bòng
Người dưng khác họ một lòng bà con
Sàng nhiều dần nhiều nỗi thon don
Lọc lựa gạo cội như son đỏ điều
Ít ai noi Canh Mục Ngư Tiều
Phật Trời dạy bảo cũng nhiều nhiều hung
Giác Thanh Đế chí gái bất trung
Mục Liên thiểu lộc Tiên cung giảm phần
Đọa xuống trần thủ chánh xứ trần
Hội nầy Thầy dạy khác phần tu riêng
Biết khát nước, đặng tắm nước Tiên
Không trau việc Thánh nước đen đục ngừ
Lóng tai nghe vắng chốn thiền từ
Ngẩn ngơ cổ vãng đục ngừ kim lai
Đường thời trống mắc mỏ chông gai
Rẻ rề mắc đắng chiều mai coi đời
Người cãi Phật, kẻ lại cãi Trời
Gió day mắng gió, mưa thời mắng mưa
Thương Phật Trời, nhiều kẻ chẳng ưa
Nhà hoang vô chủ khó thưa hưởng phần
Xét nỗi xa, xét lại nỗi gần
Từ năm Tân Hớn định phần chưa xuôi
Việc Thầy vui đệ tử mới vui
Thầy buồn đệ tử phải xui lòng buồn
Có vui chi đờn địch thơ tuồng
Tôi Nam chúa Bắc như guồng rối tơ
Nghĩ mà coi tôi chúa bơ vơ
Chừng nào gỡ được rối tơ hết sầu
Chốn Tam Châu dạ dốc bắc cầu
Vì ai kết oán gây sầu từ đây
Chim còn sầu nhớ kiểng nhớ cây
Làm người bao nỡ vỗ tay reo cười
Việc oan gia nghĩ giặc làm người
Thù thâm tích oán hại người lao xao
Nuôi con khỉ khỉ múa làm sao
Rằng người trí huệ thấp cao ở đời
Việc nên hư hệ ấy ở trời
Chí tâm báo bổ để lời tinh minh
Đức Chúa Trời rộng lượng thinh thinh
Phật ngài đại độ minh minh cõi trần
Trước phần thơ khanh sĩ nhà Tần
Tiền tồn hậu thất hiệp phần Hớn gia.
Hậu Minh Hoàng đày Phật phế cha
Nhà thờ phá hết Thầy ra yếm tài
Hậu Bắc địa tứ trấn cõi ngoài
Nam bang đại quốc lâu dài trường sanh
Tội Đại Thanh bán tự bán tranh
Họa hình bán Phật bất sanh chín phần
Đại phú quốc phế tự hậu bần
Chữ mà chùi đít cửu phần bất sanh
Việc Nam bang nhiều kẻ khôn lanh
Thấy phần dư tứ thiểu sanh tam phần
Thấy việc xa chẳng biết việc gần
Việc Nam còn mấy việc Tần như nhau
Đất Bắc-kỳ sau lại ruộng sâu
Mười phần thác chín khó âu cho người
Cận việc thế thấy khổ chớ cười
Tài hay sức mạnh xin người thi ân
Ai có tài bố đức chăn dân
Phước Trời soi dấu muôn dân đặng nhờ
Chữ công danh sớm đợi tối chờ
Nước xao vì gió sao lờ vì mây
Trời khiến xui ách nước từ đây
Chà Và hai nước mất thây chẳng còn
Xử việc trong Lục Tỉnh hao mòn
Nam bang khổ dạ chiều lòn hết hơi
Chẳng hồi nào Nam Việt thảnh thơi
Chỗ nào vinh hiển các nơi vui cười
Việc sưu đinh thuế đóng từ người
Cày sâu cuốc cạn vui cười nỗi chi
Đời Hạ Ngươn mắc một chữ khi
Không dè sao thấy việc chi cho người
Chen chúc khổ cực sắc vui cười
Khác chi đầy tớ gọi người hiển vang
Kẻ nói dọc người lại nói ngang
Tâm làu quán khách, giàu sang xưng hùng
Lấy đồng bạc ỷ thế vô cùng
Lâm nguy thất thế không mùng ngủ đâu
Chẳng dò cạn sao chẳng dò sâu
Buồm trương giữa biển lo âu dựa bờ
Khá lo sao gặp tiết kịp giờ
Chiều mai có dựng Huỳnh cờ thanh long
Trải xem đời biển bạc non sông
Quạ đà thấy bẫy sao không tránh vòng
Trai phản chúa, gái lại lộn chồng
Đời nào đời vậy đem lòng vui đâu
Trào dưỡng hổ di họa ngày sau
Tâm linh phước chí biết đâu vận thời
Bạc sao là đầu bạc hỡi Trời
Xét soi sự thế hỡi đời bạc đen
Đồng bạc trắng trắng bạc nhiều khen
Ở đời dụng bạc làm quen cái lòng
Khéo vô duyên tình nghĩa vợ chồng
Giàu sang trân trọng nghèo lòng dễ khi
Người sớm đầu tối đánh phải chi
Nhứt tâm nhứt tánh e khi lỗi lầm
Nhớ tới đâu ruột thắt gan bầm
Vui đâu chút đó không nhằm việc chi
Thế hết thịnh thời mới tới suy
Hết suy tới thịnh dĩ quy thượng đường
Người dạ bào thủ sự tâm cường
Chung thân hành thiện bất tường thiện dư
Nhứt nhựt hành ác tự hữu dư
Minh tâm chí luật nhơn cư bất điều
Chốn biển khổ lâm khổ thì nhiều
Săn hươu bắn nhạn Ngư Tiều thiểu nhân
Bạc với vàng sao xứng đòn cân
Thương ngài cũng chức vì dân làm đầu
Quân phế quốc, hầu tất phế hầu
Công danh sớm đục tối đầu quản bao
Nhớ nước giếng trông đợi nước ao
Giàu sang kim quốc chiêm bao công hầu
Khuấy bánh đúc son phấn chế màu
Chế thêm lan huệ chế bầu trúc mai
Vận bất tề ai cũng như ai
Bó tay buộc cổ dây gai buộc chùm
Ngái trái đùm, sung cũng trái đùm
Đi buôn thiếu vốn ai dùm cho tôi
May có lời, rủi lỗ thời thôi
Vốn thời thôi vốn phận tôi lái lèo
Có người giàu cũng có người nghèo
Trả vay vay trả lái lèo nọc neo
Thế thì lặng, in thế cheo leo
Giữ lòng cho chặt nọc neo cho bền
Đất năng lở sợ đất không nền
Thiện nam tín nữ cho bền nam mô
Miệng niệm Phật thì khá nuốt vô
Niệm Phật mà nhổ khô khan trong lòng
Thời bất đạt hành khất bao đồng
Giáo khuyên trả nợ thỏa lòng thế gian
Đất Sài Gòn phố ngói dọc ngang
Một người năm cắc cũng an phận mình
Gắng niệm Phật chí ý tận tình
Ưu quân ái quốc việc mình phải lo
E hậu nhựt nhà nước mất kho
Của trần vô số tiêu tro làm gì
Tiếng Kỳ Hương thơm nức biên thùy
Bửu Sơn mai quế qui kỳ thất niên
Long Hoa Hội tới đó mới yên
Đẩu Sơn nhứt sĩ trừ Phiên anh hùng
Hữu Ngũ Long Công Chúa tương phùng
Bay cao luyện thấp vô cùng tài năng
Hậu Đào Lư nhứt sĩ hiệp căn
Phân vi nhựt nguyệt phi thăng phép tài.
Giác cho người lo việc lâu dài
Ngũ Long Công Chúa ra ngoài một thân
Phải lo đền trả nợ quân thân
Người nào phi nghĩa phi ân chẳng còn
Biển mênh mông Phật nổi nên hòn
Đất bình sanh núi Trời còn không hay
Chim đậu không bắt, bắt chim bay
Nửa nạc nửa mỡ thịt phay ít lờn
Đồng nội ngoại thương hết không hờn
Thân lo báo bổ như đờn Bá Nha
Lo hai bên cha cũng đồng cha
Hai vai gánh nặng xét ra làm người
Ruột xót đau việc lạ tức cười
Lòng ta ta biết việc người người hay
E nợ đời có trả có vay
Hết vinh tới nhục không hay quả đời
Người đổi người, lời lại đổi lời
Phong-Thần trả quả thấy thời điếc tai
Nay đem lại vốn thiệt người lai
Rặt mà không rặt chiều mai không còn
Gia Định còn sau mất Sài Gòn
Châu Đốc mất trước tiếng còn An Giang
Tiền Lý quốc lập hậu dương cang
Nam Kỳ Lục Tỉnh an bang phục tùng
Lương Mỹ Nhơn tạm xử anh hùng
Nhơn trung chánh thị anh hùng chánh tâm
Xét cơ hậu tồn xét cơ thâm
Tri tiền nghiệm hậu Minh tâm sách ngoài
Chớ chê đây nói việc dông dài
Người trong trung quốc hay ngoài càn khôn
Tiền Thánh giá tận thế qui khôn
Nam Tần cận địa phá môn chùa chiền
Truyền giữ truyền tử bất truyền hiền
Truyền mưu truyền trí truyền hiền kế ngôi
Có xét thời đặng phước dân ôi
Không thời vận đọa tới thôi khổ rày
Mất một mối kiếm tối một ngày
Trong hai năm chẳng kiếm rày chưa ra
Mất bề mẹ, khó kiếm nổi cha
Thấy còn mà mất nghĩ ra thảm phiền
Mất mà còn trở lại y tiền
Rừng xuân bá tánh chớ phiền nam mô
Ở trong trời khổ quốc hung nô
Đạo nào giữ đạo Gia Tô mặc người
Chớ ép ai giọng nhỏ tiếng cười
Xem đời trần hạ việc người khó phân
Sự bất trùng Phật giả khi thân
Chê đời bất chánh vô phân minh tình
Nói cạn lẽ nhiều việc bất bình
Dốt mà nói chữ nghĩ mình nhiều chê
Nghĩ nỗi mình mỗi việc mỗi quê
Mười chuyện quấy chín khen chê mặc tình
Éo le thân không đáng cái hình
Vô duyên chi bấy việc mình mình ôi!
Cám ông Bướm, tưởng nghĩa ông Vôi
Người Tần mắc đọa tanh hôi xác phàm
Chốn núi non chí sĩ lo làm
Kìa non Bửu ngạn tiếng đàm ma ha
Hội nhà thờ đức cố đức cha
Các am các tự đều ra tranh tài
Việc văn hay chẳng luận đọc dài
Ngặt tình chưa đủ sách ngoài nói dai
Mười tám nước việc nói chiều mai
Ích chi một chỗ nói dai mà phiền
Có công đâu làm việc không tiền
Cho vay lỗ miệng chớ phiền bạc trăm
Việc nói láo cầu hội mười lăm
Ba mươi lễ bái nhứt tâm hội đồng

Vọng thập bát quốc hiệp một lòng
Chúc Nam Phật độ hội đồng quang minh
Ráng dồi lòng hai chữ sắt đinh
Muôn dân xao xác rộng thinh cửa Trời
Ăn theo thuở, ở phải theo thời
Một trăm việc thế khác lời một trăm
Chén trong sống còn động trên mâm
Ở đời khôn dại tại tâm dễ gì
Đời làm phải Trời phải nương tùy
Đời nào làm quấy quấy thì tùng chi
Có chữ rằng chi tử vu qui (18)
Làm thân con gái phải đi theo chồng
Trai năm thê bảy thiếp đèo bòng
Nữ trinh thờ chúa giữ lòng thờ phu
Nam nữ đồng biển Thánh rừng Nhu
Ngày sau tỏ rạng trăng thu đạo đồng
Sao không nếp mà quết bánh phồng
Còn hai giống gạo giữ lòng làm ăn
Đến chừng nào nhựt nguyệt hiệp căn
Ngày thời ông mọc đêm trăng sáng hoài
Học thuộc lòng nói việc dông dài
Trường an ứng thí bẩm ngài vi tiên
Hột lúa Trời đỏ ruột điểm khuyên
Trái dừa nhắm sức của tiên cho mình
Có Quan Hưng hiệp với Quan Bình
Quan Công xuất thế gẫm tình ai hay
Đường sanh tử khác thể tên bay
Lo hồn vi chánh lo thây làm gì
Thác mà biết việc thế mới kỳ
Sống mà không biết việc gì làm chi
Có lòng cúng quỉ Phật chứng tri
Không lòng cúng Phật Phật đi ma về
Người thảo ngay sớm cách tối lìa
No nao sum hiệp đem về nhứt môn.

Dại lỡ dại khôn cũng lỡ khôn
Tòa sen rước khách non côn ngọc lành
Thuở xuân xanh kết nghĩa không đành
Trái duyên lỗi đạo ngọc lành hóa long
Thoàn độ phu đưa kẻ qua sông
Ngư phùng độc thủy hóa long không ngờ
Võ miễu tiêu, hồn phách vật vờ
Cầu may điểm nguyệt phượng thờ tổ tiên
Trách ai làm bá tánh đảo điên
Thương người trung hiếu sầu riêng trong lòng
Đất kinh đô dư vợ thiếu chồng
Nam thanh gắng chí rèn lòng công phu
Bề nữ tú mài sắt chí tu
Họa may gặp thuở ngao du non thần
Vui làm chi một cõi dương trần
Công lao tiêu tứ hưởng phần vạn niên
Cám Ngọc Hoàng ngồi ngự chẳng yên
Cõi trần xử thế thiểu niên xác phàm
Phải gắng công niệm chí lo làm
Phật cho Trời định xác phàm vi ngôn
Có xuất tình mới biết rằng khôn
Chừng nào không có một môn nói cuồng
Nhớ Bắc Nam chí thiết lòng buồn
Dế ngâm vắn vỏi chỉ cuồn lòng đơn
Mắt đoái nhìn Tiên cảnh Thất Sơn
Ngùi ngùi nhớ Chúa đội ơn lộc thầy
Cha Nam con Bắc tớ nỗi nầy
Trời cao đất rộng chứng rày cô thân
Chúa trung tín dĩ lễ đại ân
Ve ngâm thảnh thót ruột phân gan bào
Đi tới chùa niệm Phật ào ào
Về nhà khác thể như Tàu hưng binh
Ngó thấy Phật, sợ Phật tâm kinh
Về nhà tưởng lại như tinh với tà
Dọn kiểng tu sắc phục áo dà
Màu thoàn bất chánh ông bà bất tri
Người ở đời phải xét phải suy
Phải lo phải sợ phải tri rách lành
Người có tổ, chim đỗ có nhành
Người hiền chúa rạng dạ dành tùng qui
Đời con nải dụng thải con ty
Con dòng nước đục bất tri nẻo đường
Con người cỡi chịu cực thường thường
Cực thời chịu cực dắt đường nẻo đi
Nhơn đắc thế nhơn bất khả thi
Con dòng con cỡi cũng đi một đường
Đứt dây mũi mới lủi vô vườn
Đụng cây đụng cội không đường mà đi
Của không làm ăn hủy một khi
Ai đem tới nữa mà đi ăn bòn
Ăn quẹt mỏ láo láo tiếng dòn
Ba đời ăn chực những còn nói dai
Ăn của người đem dạ hại ai
Rồi đây tới đó điếc tai nhức đầu
Đạo trí huệ lòng dốc vọng cầu
Miễn cho chúa rạng công hầu tạc bia
Của bá gia mặc ý phân chia
Rồi đây có sức nói lia miệng người
Buồn thời buồn nhiều việc tức cười
Của thiên trả địa e người tiêu tro
Thấy đói trước người khá âu lo
Hoạnh tài bất phú mà no sao đời
Việc khác nhau có một chữ thời
Đó tu cho khỏi ở đời trường xuân
Xem cho biết lẽ oan chỗ ưng
Hại người Lục Tỉnh lại xưng anh hùng
Tội của người nghĩ tội vô cùng
Tội nhơn phạm Phật chẳng dùng một ai
Lòng vọng cầu thấy Phật Như Lai
Thời người mới biết tội ai ít nhiều
Kẻ vong sư phản đạo phế triều
Học đòi Lữ Bố trá triều trêu ngươi
Hoa tứ quí ăn trái gốc bươi
Nực cười Đổng Trác mắc ngươi Tư Đồ
Cửa hoạnh tài tích để mấy bồ
Cám thương kẻ Hớn người Hồ thiết tha
Chốn ngai vàng vững đặt âu ca
Nam thanh nữ tú vào ra nhộn nhàng
Khéo rủ nhau mà đi hốt vàng
Gặp vàng không hốt ra đàng hốt tro
Mặc thế tình sợ đói đi lo
Nghĩ đi nghĩ lại không no đói hoài
Đờn độc huyền chiết thế chẳng dài
Chiết thân chiết bạn chiết hoài lẻ đôi
Đời nghĩ đời, ba bực khó thôi
Một dây ba bực làm tôi cực hoài
Người cầm kỳ thi họa hớn hài
Độc quyền hại kẻ bất tài cô thân
Khó nỗi đời thấy khó khó phân
Dầu khôn thứ mấy chữ dân thiểu lời
Người trên nói dưới dễ ra lời
Việc quấy nói phải ở đời phải lo
Thấy việc đời lòng đói phải no
Cò ma dựa mé khỏi lo lạnh lùng
Tôi làm biếng nói việc tầm khùng
Điên điên đỏ mắt xưng hùng với ai
Đói ăn bắp, đói nữa ăn khoai
Hết bắp hết khoai chiều mai ăn đá
Mấy ai từng đặng chim bẻ ná
Có người nào đặng cá bỏ nơm
Người ở đời ai chẳng ăn cơm
Cơm ai mà độ không thơm tiếng mời
Ai cũng muốn làm Phật làm Trời
Lời Phật chẳng kể, kể lời ma không
Việc tu hành đừng nại thất công
Dồi mài tâm tánh sợ không ôn nhuần
Phát cụm cỏ cho thấy ngõ rừng
Hỉ nộ ái ố để gừng nhập tâm
Vậy mới rằng kế hiểm mưu thâm
Mắt ngơ tai điếc Minh tâm kế kỳ
Hổ phụ lưu danh hổ tử bì
Làm sao để tiếng biên thùy ngợi danh
Gia xuân vương chánh ngoạt tương tranh
Mới rằng quân tử khôn lanh trên đời
Thương nhớ thay lời Phật dạy lời
Du tồn cốt cách Phật Trời ái ân
Lập kỳ đạo ái đạo ký thân
Phế điền đạt hải báo ân khó bì
Họa phước nhơn do cánh vấn thì
Thiện duyên tác phước bất tùy lâm vong
Sanh giả không, kề tử giả không
Ngồi buồn nói chuyện minh mông giải buồn
Hậu Gia Định Tây trước đi xuồng
Giăng câu đặt lọp luông tuồng chơn không
Nói láo dòng nói việc minh mông
Đặng mà giựt của đoạt công phàm trần
Việc bất minh chứng có Thánh Thần
Lòng tà dạ quỉ chẳng gần Phật Tiên
Đêm năm canh thổn thức chẳng yên
Mảng lo trung hiếu sầu riêng một mình
Lo công tư thắc thẻo tâm tình
Lẽ Trời chưa vậy biết mình làm sao
Ví cũng như cá cạn ở ao
Hội nầy khác thể chiêm bao công hầu
May một chút rủi chịu ngàn sầu
Ai ai cũng vậy cạo đầu theo Tây
Một chút rủi một chút thì may
Tiêu đầu loạn ngạnh mới hay việc đời
Khó nỗi than việc khó hỡi Trời
Hai đường họa phước đổi dời về ai
Niệm Nam mô Bồ Tát Như Lai
Di Đà thọ ký cho ai thi nhờ
Độ bá tánh tới bực tới bờ
Làm lành niệm Phật mà chờ hội sau
Tồn núi điện sau lại ruộng sâu
Tàu mang ở đó giăng câu đặt lờ
Chốn hạ trần con dại con khờ
Trông ơn đức mọn phượng thờ chúa công
Kẻo bá gia tích thiện đợi trông
Hư nên sống thác Đức Ông ra đời
Có hào quang chói rạng sáng ngời
Muôn dân khủng cụ lập đời mới an
Có sông dọc sau có sông ngang
Xe hơi xe kiếng chạy sang giáp vòng
Có tàu cây, tàu sắt, tàu đồng
Trân châu bửu vật thỏa lòng yến anh
Nước Nam Kỳ như bức tượng tranh
Ăn nói dịu ngọt khôn lanh tánh tình
Máy thiên cơ việc khéo nước mình
Nam thanh nữ tú nhứt tình chia công
Chẳng sanh lòng dạ bướm kề ong
Ăn ngồi thư tự chí long nữ tình
Qua ngày sau không miễu không đình
Hội tề công sở nhứt tình Quốc-gia
Nước Tây Phiên nhà thờ không Cha
Niệm Trời niệm Phật quốc gia an hòa
Mười tám nước như con một nhà
Đều thời niệm Phật Di Đà công phu
Gió hai ngọn xuân nhựt nguyệt thu
Không lạnh không nực chí tu để lời
Kỷ Dậu trước Thầy ra độ đời
Giáo răn bá tánh không lời nào nghe
Tới hội nầy thấy việc bể ghe
Khuyên lòng bá tánh trồng tre đương hồ
Kiển Long Châu sau có hai hồ
Trời sanh giúp vững cơ đồ Hớn bang
Chốn màu loan giấc điệp chẳng an
Tưởng thôi áo não trung can tâm tình
Việc trước lo lo trước một mình
Nhìn sau ít kẻ nhứt tình lo âu
Giếng bồi cạn chí dốc đào sâu
Thả chà nhử cá để lâu độ ngày
Trâu của chệt An Nam bắt cày
Khỏi sưu khỏi thuế khỏi rày lao đao
Khỏi biển khổ ở chốn non cao
Ý sao bá tánh lao xao nại lòng
Chớ đem lòng phụ bạc đất đồng
Gạo trần tiêu hết bạc đồng no không
Chê nước giếng muốn uống nước sông
Nước nào cũng nước đây không ép lòng
Còn hai mối ba mối lòng dòng
Khá tu giữ dạ giữ lòng giữ thân
Người giữ đạo giữ Nghĩa giữ Nhân
Ăn trái thì phải vun phân cây mè
Khá đốn tre cốn lại một bè
Thả trôi theo nước rui mè ở chung
Chí quân tử phải giữ hiếu trung
Chẳng kỳ đói rách cùi phong tại lòng
Đồng Cần Lố núi nổi giáp vòng
Sông ngang sông dọc tại lòng Phật Tiên
Phật chẳng ghét kẻ dại người điên
Thủ thân vi chánh Phật Tiên độ đời
Phật chẳng ghét kẻ khóc người cười
Ghét tâm ghét tánh ghét người bất minh
Phật không ghét niệm Phật tụng kinh
Tụng kinh lỗi đạo bất minh chẳng dùng
Mặc thế tình tranh quốc xưng hùng
Hoàng thiên sở định lộc phùng chư châu
Kẻ tu núi người ở ruộng sâu
Hội nầy chư quốc chư châu tranh tài
Mặc thế tình thi vận thơ bài
Tri kim tri cổ tranh tài tranh công
Đạo thung dung xà đắc hóa long
Người thời không cánh không lông bay rày
Tưởng ơn Phật phải nhớ ơn Thầy
Soi gương mới thấy đêm ngày kiết hung
Soi ngó thấy kẻ nịnh người trung
Soi lòng cho biết kẻ hung người hiền
Khuyên bá gia niệm Phật chớ phiền
Tại ai làm dữ Phật hiền thinh không
Kẻ tốn bạc người lại tốn công
Chừng nào cọp đặng hóa long đền bồi
Việc không thấy nói trước cho rồi
Từ nay sắp tới lần hồi coi chơi
Kẻ một chỗ người ở một nơi
Lần hồi đem lại thăm hơi bạn lành
Kẻ mé biển người ở đầu gành
Phật đem hiệp lại người lành qui Tây
Đồ cũ đồ hơi ấm thì hay
Chữ nghĩa thì ít lý nay cao kỳ
Nắn Phật địa bụng lớn chi bì
Tay cầm điếu thuốc tiền thì một quan
Đất Cần Lố nhà dọc dãy ngang
Phố lầu chợ quán giàu sang muôn nhà
Đâu đâu không trẻ cũng không già
Tám mươi mới có vậy mà con so
Ngoài muôn dân lạc nghiệp đủ no
Mười người sanh đặng con so một người
Người tốt tươi ăn nói vui cười
Một muôn tri hậu tuổi người so le
Trong hai muôn biến đổi khá nghe
Còn sanh còn tử so le lập đời
Lập trường sanh một kiểng Phật Trời
Thinh không biến hóa theo thời Phật Tiên
Lo hội nầy sự thế chẳng yên
Mười người thì cũng lòng riêng về mười
Lòng Phật Trời sầu thảm biến cười
Tang điền biến hải khổ người dân ôi
Thân nhồi nhã rời rã chưa thôi
Mười sầu mười thảm thương ôi thân người
Nhịn trầu thuốc biếng nói biếng cười
Ngày sau răng trắng như người Quảng Đông
Nội châu thân không có mọc lông
Tóc dài da trắng phụng long dạng hình
Noi việc loạn phải noi việc bình
Sợ người thân thể trâu sình cá ươn
Xét trong Trời nhiều nỗi thảm thương
Đa ngôn đa ngữ đa ương dân Trời
Ở đa tâm đa dạ khổ đời
Ngày sau còn mất con Trời trong go
Chớ đem lòng lo đói lo no
Làm lành niệm Phật Phật lo cho mình
Chớ lo việc nổi sấm thình lình
Bây giờ lo việc tâm tình tu thân
Đến ngày sau mua bán có cân
Cá tôm một giá không phân ít nhiều
Nước phần Nam nước lộn hai chiều
Lúa gạo một giá mỹ miều hai mai
Việc Phong Thần như thể ra thai
Âm thinh thức dậy thấy tai ó rằn
Hớn Chung ly rượu thưởng đích bằng
E sau Trần thị say rằng lâm chung
Thủ bực chánh bỏ dạ ngang hung
Đem về lòng chánh thủ trung tẩy tà
Chớ tin ngay mắc kẻ thiệt thà
Thiệt mà không thiệt phá nhà phá quân
Đời lộn kiếp ăn nói bất tuân
Châu nhi phục thủy thị quân thị Thần
Quân tử ưu đạo bất ưu bần
Việc xa chưa thấy việc gần chưa hay
Kể từ năm Mậu Ngũ thấy Tây
Bước qua Mậu Ngũ không Tây ai cầm
Muốn niệm Phật thì niệm âm thầm
Niệm lớn nhiều kẻ giận bầm lá gan
Thấy cuộc đời khó nỗi thở than
Mười sầu phố ngói tiêu tan có ngày
Sao chẳng xét nước khổ mắc đày
Hết vinh tới nhục ăn mày sướng hơn
Thế cây mục ai từng thoa sơn
Dắt dìu lên núi Thái Sơn tầm Thầy
Trước ai tỏ sau lại ai bày
Thôi thôi đừng nhắc việc Thầy làm chi
Đội giạ bạc lấp thửa lời ghi
Bạc thời thay bạc bỏ đi cho rồi
Qua Gia Định mua mắm mấy hồi
Đem về Long Ấp người ngồi bán cân
Nghĩ có thân khi khổ với thân
Đời nầy buôn bán cầm cân tội nhiều
Qua mặt thế không sợ tội triều
Ăn chung tiền của tội nhiều minh mang
Ngỗ nghịch hườn sanh ngỗ nghịch đoan
Bạo tàn tàn bạo dọc ngang nối dài
Thảo thuận hườn sanh thảo thuận hoài
Phụ từ tử hiếu lâu dài quốc gia
Phật sanh Phật ma lại sanh ma
Hạ Ngươn tận thế Phật ma lộn cuồng
Vui đồng bạc đi lạc lòng buồn
Đa ngân phá luật thơ tuồng sạch trơn
Hữu cổ tích kim đắc tri ơn
Suy kim nghiệm cổ Thất Sơn minh tình
Có vui chi thong thả một mình
Muốn cho có đó hiệp tình có đây
Bỏ hung bạo giữ việc thảo ngay
Gian tham bớt bớt tà tây thời chừa
Nịnh với trung hiệp lại sao vừa
Nông phu ẩn sĩ cày bừa náu nương
Đừng đem lòng thương hại hại thương
Đời nầy thương ghét oan ương hai lòng
Bồi mé biển lở kiểng đất đồng
Lao xao buổi chợ chập chồng gian nan
Kiểng hoài kiểng lòng dạ mới an
Thương người xa xứ gian nan nhiều bề
Lòng muốn cho quốc trị gia tề
Liều mình như thể Lý Hề thuở xưa
Giốc làm thơ mà gởi cho mưa
Mưa đưa cho gió gió thưa Phật Trời
Cõi dương gian trung nịnh mấy đời
Sớ tâu Hoàng Thượng xử thời oán ân
Tức lòng nghĩa động thửa lòng nhân
Cầu Trời khẩn Phật xử phân dương trần
Gia trí đoản quốc loạn trí bần
Hội ân Tiên Thánh ân Thần chiếu tri
Cầu Tiền vãng trở lại một khi
Vọng cầu Hậu vãng chiếu tri chánh tà
Lòng vọng cầu Phật Tổ, Ông Bà
Như Lai cứu thế chánh tà Hạ Ngươn
Cửa Ngã Bác có nổi nhị sơn
Núi Sam tiêu mất Thất Sơn điện đền
Chí anh hùng lập chí cho bền
Sông ngang ngay thẳng vô đền Bửu Sơn
Oán đa oán, ơn kiến thiểu ơn
Hội lành nỡ bỏ Thất Sơn sao đành
Chim khôn thời lựa cội lựa nhành
Gái khôn kiếm chốn trai lành nương thân
Gái trâm dắt mới gọi gái ân
Trai thời trí huệ gọi thân trai lành
Người niệm Phật lòng Phật để dành
Cải tà qui chánh dạ đành bao lâu
Con cá lớn nằm ẩn vực sâu
Khỉ thời ra khỉ tu lâu mấy thiền
Dám khuyên lòng bá tánh chớ phiền
Lời ngu nói dại nhị tiền nhứt căn
Chim chìa vôi học nói líu lăng
Chánh thời thủ chánh phế căn quỉ tà
Mặc ý ai phụ bạc lòng già
Cây đắng trái ngọt gói trà chưng hương
Nghĩ đời nầy như ngựa buông cương
Thiết tình chí để Đường vương tầm hiền
Thuở cựu đô tạc chữ vi tiền
Muôn dân xài xí chớ phiền nhục vinh
Phải xét ra tỏ lẽ chánh minh
Việc nào tà vạy âm binh chứng rày
Trên Phật Trời cứu độ hội nầy
Dương gian nhẫn nhục khổ Thầy gian nan
Người ta sao mình vậy khó an
Đời nầy nhiều kẻ dọc ngang phân bì
Có sông dọc nhiều chỗ dị kỳ
Đường rầy xe lửa chạy thì Bạc Liêu
Núi lao xao lập hậu trời Nghiêu
Cao điền đất Thuấn tiêu diêu độc trùng
Sau vật nào Trời Phật cho dùng
Phật đem trở lại dưỡng cùng vạn gia
Tồn nhị thú phạm luật quốc gia
Con trâu con chó cõi ta không về
Lòng trách ai ăn giấy bỏ bìa
Khi thương thương vội khi lìa lìa xa
Ruột không ruột Phật xách bỏ ra
Ai mà chỉ tính ngoài da đem vào
Thiệt huyết khí cốt nhục đồng bào
Người dưng lạ mặt đem vào lòng thương
Phật dụng lòng lòng Phật Phật thương
Dụng tâm dụng tánh oan ương bạc tiền
Khổ mấy năm khổ mấy không phiền
Khổ bao nhiêu khổ bạc tiền nhọc lo
Chẳng thà đói nhịn đói nằm co
Của người thọ thực ăn no tức lòng
Cái đồng bạc vẽ đủ giáp vòng
Vẽ phải vẽ quấy vẽ lòng vạy ngay
Vẽ Nam Việt vẽ tới Đại Tây
Vẽ viên các món vẽ thây không còn
Nhiều đồng bạc cải lạ Sài Gòn
Chừng nào hết bạc không còn một manh
Ngày sáu khắc đêm lại năm canh
Cãi quê cãi dại khôn lanh nỗi nầy
Cãi lời tớ cũng cãi lời Thầy
Cãi bao nhiêu cãi quá rày hết trơn
Trải biển khổ báo bổ người ơn
Chừng nào pháo nổ thoa sơn mặt điều
Ơn Tây trước trả bạc cũng nhiều
Tàu mang kết oán mặt điều khó theo
Mắt ngó ngơ xem thấy cheo leo
Dụng ngân lấp oán dụng heo lấp lòng
Dụng đồng bạc trải việc bao đồng
Ơn đều nghĩa trả phỉ lòng bá gia
Phật hội đồng dạy bảo thốt ra
Người đời hằng nói rằng ma nực cười
Buồn thời khóc vui vẻ thời cười
Tôi tà con mắt ngó người Phật ma.
Sau trở lại người Tây sợ ta
Chừng nào tới đó quỉ ma thác nhiều
Lại chùa công che trại cất lều
Tam niên giáo đạo phá kiều huê rơi
Huê tàn rồi đây đó thảnh thơi
Ngủ mê thức dậy hai nơi biết gì
Tiếng cười nói là tiếng biên thùy
Vô duyên cho đạo lấy gì có con
Chữ Bửu Sơn sau thiệt chữ son
Chánh vi vương tướng tám con trị vì
Có chữ rằng phu xướng phụ tùy
Chồng làm anh vợ trị vì mới hay
Có ai mà nghịch mạng như Tây
Em mà để chị trái tai hai bề
Sao chẳng nhớ tiên thổ hội thề
Lầu son sớm dựa tối kề xinh xang
Bởi dính mỡ mèo mới ăn tham
Con sãi mà đặng làm quan mấy đời
Tu bên Phật sao bỏ bên Trời
Tu Trời bỏ Phật trái đời không nên
Ơn Cao Lãnh người chớ vội quên
Rừng nho phụ bạc không nên một người
Biển Thánh minh như thể vàng mười
Ân ngôn giáo đạo mặc người khen chê
Trước xem đèn gần hiệp kiểng huê
Đạo mầu chánh lý phu thê thuận hòa
Lỡ ruột non cũng lỡ ruột già
Lỡ trung lỡ nịnh lỡ mà nghĩa nhân
Lỡ báo hiếu cũng lỡ lập thân
Lỡ buôn lỡ bán lỡ phân cấy cày
Lỡ phú quí cũng lỡ ăn mày
Lỡ quan lỡ tướng lỡ rày làm dân
Lỡ ăn nói mà cũng lỡ phân
Lỡ bề ruộng rẫy lỡ ăn của người
Lỡ ngồi nói cũng lỡ đi cười
Lỡ ngủ lỡ thức lỡ người vào ra
Lỡ việc Phật cũng lỡ việc ma
Lỡ bà con ruột lỡ cha hai bề
Lỡ làm tướng cũng lỡ làm hề
Lỡ đi cho dứt lỡ về cho an
Lỡ đói khó cũng lỡ giàu sang
Lỡ qua Tây quốc lỡ an Nam Kỳ
Lỡ bó vác cũng lỡ bó bì
Lỡ sanh lỡ tử lỡ thì người ta
Lỡ con Phật cũng lỡ con ma
Con Trời cháu Phật lỡ ra hội nầy
Lỡ làm tớ cũng lỡ làm Thầy
Lỡ về Cấm Điện lỡ rày ở sông
Lỡ nói thiệt lỡ nói minh mông
Lỡ người ăn học lỡ công quê mùa
Lỡ tu gia cũng lỡ tu chùa
Lỡ người giữ đạo lỡ vùa hương Tiên
Lỡ việc loạn cũng lỡ việc yên
Lỡ Trời lỡ Phật lỡ Tiên lỡ phàm
Lỡ ở không cũng lỡ đi làm
Lỡ sông lỡ rạch lỡ vàm Đồng Nai
Lỡ con gái cũng lỡ con trai
Lỡ chiều của Phật lỡ mai của Trời
Lỡ nói dại lỡ nói khôn lời
Lỡ nằm lỡ ngủ lỡ thời công danh
Lỡ quỉ quái cũng lỡ đua tranh
Lỡ người sạch sẽ hôi tanh là mình
Nghĩ càng đau mấy đoạn tâm tình
Vô duyên chi bấy phận mình mình ôi
Tưởng son phấn ai dè bạc vôi
Hại chi đến đỗi chúa tôi rã rời
Đường gian nan Trời xét hỡi Trời
Phật ôi hỡi Phật thương thời chúng sanh
Xác phàm trần đày đọa hôi tanh
Chí tâm mài sắt giá canh chuyên nghề
Lòng dặn lòng thảo thuận một bề
Dựa nương đức Phật đặng về Tây phương
Độ bá gia khỏi chốn tai ương
Miệng lằn lưỡi mối cám thương dân Trời
Đổ mồ hôi cho kẻ ở đời
Một năm chẳng niệm Phật Trời một câu
Miệng chửi lộn muốn chửi cho lâu
Niệm Phật niệm có một câu không dùng
Tôi cuồng trí nói việc tầm khùng
Niệm Phật cũng phải không dùng cũng hay
Kẻ tu mặn ghét người tu chay
Tu chay ghét mặn không ngay tu nào
Tu uống nước niệm Phật uống vào
Ăn cơm niệm Phật chỗ nào cũng tu
Lòng niệm Phật hẳn dạ chí tu
Ngày sau lập lại xuân thu hai mùa
Một nước thời tu có một chùa
Nhà không phượng tự hai mùa xem minh
Có hai ngày lễ bái tưởng kinh
Ba mươi mùng một chánh minh nhứt trường
Ngày mười lăm mười sáu lập thường
Niệm Trời niệm Phật nhị trường an khương
Lễ Ngươn Đán giá nhứt xuân vương
Chánh ngoạt tháng Tý an khương nước nhà
Ngoài muôn dân niệm Phật Di Đà
Thất ngoạt sơ nhứt lễ bà chánh chung
Nhơn bất ác tích thiện vi trung
Lễ xuân Ngươn Đán chánh chung hai mùa
Lễ Thượng Ngươn gia kiết tại chùa
Trung Ngươn thu nhựt thủ vùa hương rơi
Nơi nơi đều ngợi chữ thảnh thơi
Ca ngâm xứ xứ vui chơi thanh nhàn.
Lập chí trai tới chốn Nhà Bàn
Võ văn luyện tập diễn tràng ứng khoa
Vậy mới rằng tưởng Phật bỏ ma
Mê chi theo chốn Diêm La bỏ Trời
Chớ đem lòng than trách vận thời
Bấy lâu chẳng tưởng Phật Trời trách ai
Nhơn hữu tài người mới hữu tai
Trào nào cũng vậy có ai sướng đời
Người hữu trí năng đổi năng dời
Nhiều tai nhiều họa nhiều thời hiển vang
Kẻ gian nịnh một thuở dọc ngang
Hết thời ngang dọc tan hoang cửa nhà
Vinh một thuở nhục hạ tới già
Ngược xuôi thừa thiếu vinh mà bao lâu
Trâu mãn đời trâu cũng là trâu
Chẳng bì theo sấu biển sâu hóa rồng
Khác với nhau có một tấm lòng
Lòng ma hườn thú, lòng rồng hườn tăng
Phật thi đức trào quốc thi văn
Nhơn tùng thi chánh nhơn tăng thi lòng
Kiểng nào vui bằng kiểng đất đồng
Ở đây đổi dạng đổi lòng thi ân
Đổi người nghĩa đổi sửa người nhân
Đổi qua đổi lại nhứt thân tu trì
Lỡ đức cậu cũng lỡ đức dì
Lỡ bề đức cố lỡ thì đức cha
Lỡ bà phước cũng lỡ ma ha
Lỡ hết sức lỡ Phật ra mới bồi
Lỡ bề đứng cũng lỡ bề ngồi
Lỡ trao má phấn lỡ dồi mặt son
Lỡ bề vợ cũng lỡ bề con
Lỡ hoài lỡ hủy thon don tấm lòng
Người quân sư bảo hộ bao đồng
Tam thập thê thiếp giữ lòng trường sanh.
Gái dồi lòng trinh tiết khôn lanh
Gặp trai chí cả tương tranh tương phùng
Người khôn lanh lòng Phật bất tùng
Ngày sau như thể đứa khùng chăn trâu
Việc thấy đó người phải lo âu
Nước đà tới cổ ngập sâu hụt dò
Chớ ham chi đồng bạc con cò
Vàng mười thấy có giả đò ngó ngơ
Xem cuộc đời bảng lảng bơ lơ
Người không tưởng Phật ngẩn ngơ nỗi sầu
Một cái sông biết bắc mấy cầu
Kẻ qua Tây tự người hầu Diêm vương
Thấy việc đời ương hỡi lụy ương
Làm sao Phật độ Phật thương đặng người
Ái chúng sanh ái tử chí mười
Tử giai kỳ tử con người quỉ ma
Con của Phật niệm Phật Thích ca
Con ma chẳng tưởng mẹ cha lời nào
Tưởng khôn quỉ ăn nói hỗn hào
Chọc trai chọc gái chỗ nào chánh minh
Con của Phật sao chẳng niệm kinh
Con Trời cháu Phật tinh minh tấm lòng
Điểm nhan sắc noi việc bao đồng
Việc mình trống lỏng không phòng một ngăn
Thấy con Rắn đều nói con Trăn
Gặp Mèo nói Chuột không ăn chỗ nào
Liếc mắt xem nhiều kẻ hỗn hào
Từ bi tưởng Phật người nào vốn không
Đất còn đặc Phật biến nên sông
Làm người lo việc minh mông sợ kỳ
Sợ động Phật lòng Phật chẳng tùy
Động Trời Trời chẳng thương vì thời hư
Lòng niệm Phật lòng phải ưu tư
Sợ Trời sợ Phật sợ dư mười phần
Có đâu kêu Trời Phật rần rần
Khi Trời ngạo Phật âm thầm dậy rân
Bịnh khắc dược đa bệnh khó phân
Từ nay sắp tới khổ thân hoài hoài
Có đời nào Trời Phật đem xài
Không mắc nợ thế réo hoài không căn
Đừng thấy dễ mà dễ lo ăn
Tới chừng thấy việc lăng xăng không quần
Tôi nói láo nhắc thế làm chừng
Chừng nào thấy việc tưng bừng ngẩn ngơ
Học minh thiện dĩ phục kỳ sơ
Đời nầy chỉ thị cổ nhơ khổ đời
Lạy ông Phật tưởng lạy ông Trời
Làm sao đến đổi việc đời loạn ly
Nhơn dĩ khi, Trời Phật dĩ tri
Dĩ khi Trời Phật dĩ ly cho mình
Phụ ly tử tử tắc ly tình
Huynh đệ ly biệt phu hình ly thê
Ly bá quốc ly hiệp chỉn ghê
Mèo ngồi ngó chuột ngoài dê xổ chuồng
Trong mấy năm giặc đánh đầu tuồng
Lăng xăng chư quốc như cuồn rối tơ
Tới nỗi nhà phụ tử bơ vơ
Lao xao triều quốc ngẩn ngơ quân thần
Lỡ ở xa cũng lỡ ở gần
Lỡ bề quân quốc lỡ phần quan dân
Lỡ phi nghĩa cũng lỡ báo ân
Lỡ người ra mặt lỡ thân của mình
Lỡ ngủ quán cũng lỡ ngủ đình
Lỡ chùa lỡ miễu lỡ mình trơ trơ
Đứt mối chỉ tịnh thủy mối tơ
Theo gian đạo sĩ trơ trơ đứt đầu
Cảnh Tây Phương dạ dốc bắc cầu
Vì ai lấp ngõ lắc đầu chê đây
Lòng tưởng Phật mới biết việc hay
Ngồi buồn nghĩ lại sợ Tây hồi nào

KIM CỔ KỲ QUAN

Phần 3

Nhớ cá lươn đất rạng tâm bào
Ngùi ngùi kiểng cũ chỗ nào xót đau
Đất ruộng mẫu sau lập bờ dâu
Đàn bà tơ lụa cùng nhau một nghề
Sau nước Nam ít kẻ vụng về
Thông minh trí huệ nhiều người giỏi hay
Không có cánh đi đặng trên mây
Phép tài văn võ hơn nay nước nào
Hữu quân sư thượng trí anh hào
Dạy mười tám nước chỗ nào văn thơ
Mười bảy nước tài phép trơ trơ
Phật thâu trả quả ngẩn ngơ chư hầu
Mười bảy nước lai giáng hàng đầu
Thường năm cống lễ ứng hầu Hớn bang
Phật thâu hết các chữ đa đoan
Chỉ tồn nhứt tự Nam bang tiếng mình
Người khác người ăn nói một tình
Binh thơ đồ trận nước mình tài năng
Quy nhứt thống hiệp lại nhứt căn
Thượng thiên giáng thế tài năng trung trần
Đến ngày sau có Thánh có Thần
Ai lòng tà vạy âm thầm xử thân
Chớ biết sao việc phải mà phân
Thân ai nấy độ cho thân vẹn toàn
Đi khỏi rừng ra tới đầu đàng
Bảng vàng chiếm đặng bảng vàng rạng danh
Trống sang ba nhặt thúc trở canh
Hội lành may gặp yến anh sum vầy
Nhớ nỗi cha lại cám nỗi Thầy
Ứng khoa dầu trúng ơn nầy đền xong
Chí lâm đền hai chữ hóa long
Vong tiền vọng hậu gắng công xác phàm.
Gặp hội lành ít kẻ lo làm
Khỏi vòng ngọn cỏ xác phàm bỏ rơi
Người lo hậu hậu đặng thảnh thơi
Lo tiền tiền mất sợ hơi bất bình
Sợ cho kẻ sợ nỗi cho mình
Phật không dụng thịt dụng tình khó toan
Nay dụng bạc sợ bạc không an
Dụng tiền tiền hết tật mang cũng còn
Nổi thú cầm súc vật hao mòn
Tẩy trần thậm khổ chẳng còn vật chi
Loài cầm thú nhiều vật dễ chi
Lưới Trời bủa khắp trốn đi đường nào
Đứng trượng phu trí thức anh hào
Trung tâm xuất khẩu lời nào đâu xa
Lời nói thời trong bụng đem ra
Oán thù ẩn sĩ gần xa trí tài
Người khôn trong kẻ lại khôn ngoài
Giận người đừng biết trí tài đừng khi
Tới ngày sau Tý Ngọ bất vi
Thìn thời ông mọc bất tri giờ nào
Đêm giờ Tý ngày Ngọ hiệp vào
Tý Ngọ đứng bóng giờ nào lại tranh
Ngày sáu giờ đêm sáu giờ canh
Nguyệt xuất giờ Tuất không tranh giờ nào
Thời bất minh phong võ ào ào
Gió vay khi gió mưa nào kể mưa
Phép Phật Trời như thể lưới thưa
Gặp cơn phú quí gió đưa ngọc thuần
Tới ngày sau phong võ có chừng
Năm mười hai tháng không nhuần như nay
Đời bất thuận chịu khổ từ đây
Bởi đời cãi Phật chê ngay qui tà
Trẻ khoe tài ngoan trí hơn già
Đời sau ngó trước chê mà việc sau.
Chốn cõi trần không kẻ sớ tâu
Hàm oan sở ức việc đâu để rày
Tôi có chúa làm tớ có Thầy
Làm tôi không chúa ở rày với ai
Nhứt ngoạt tam thập nhựt chiều mai
Không dư không thiếu khỏi tai khỏi nàn
Muốn xuống biển phải biết trên ngàn
Vui say Thánh đạo cho toàn chí trai
Có ai từng ăn ốc không gai
Ăn cơm không đũa đại lai nước Tần
Mãn năm Sửu gần mãn năm Dần
Đắng cay trong dạ bần thần đa đoan
Mắc mỏ thời mắc mỏ trong gan
Mắc chi ngoài miệng phá tan nước nhà
Oán làm chi mà oán ông bà
Ai sanh con cháu cơm nhà ai ăn
Trời sấm chớp thiết tỏa bủa giăng
Lo đường sanh tử khó ngăn gian tà
Khéo líu lo bối rối việc nhà
Tay mà bao nỡ cắt mà đứt tay
Lỗi đạo nhà tại bởi dao phay
Hoán miêu tráo chúa lầm tay trái chùy
Làm việc dại hại kẻ biên thùy
Khổ si phóng hỏa dị kỳ cho ngươi
Thấy cây héo tưới nước cho tươi
Nào đành cây héo tay bươi phân bồi
Nỡ nào đành đốn gốc mé chồi
Thân ai nấy nghĩ cho rồi cái thân
Thử tiếng chuông cho biết đục ngân
Thử người cho biết rằng phân tiếng người
Chẳng muốn nói cũng chẳng muốn cười
Náu nương theo thế dựa người giải khuây
Mười việc vạy có một chút ngay
Xem đời trần hạ khổ thay vô hồi
Thấy việc khổ nói trước cho rồi
Chừng không có khổ lần hồi làm ăn
Chẳng phải lời nói láo không căn
Chừng nào trổ láo không ăn cơm Trời
Nói thời nói sợ tiếng cười đời
Nói thời phải nói nhờ Trời năm sau
Bạc bảy nén gởi lại ruộng sâu
Vàng thoi mười lượng mua trâu trước rồi
Chẳng chước chi hai chữ bại tồi
Thấy đời tồi bại luân hồi báo oan
Có sông dọc lên khỏi Nam Vang
Lên đèo xuống dốc nhà sang giẫy đầy
Từ Lèo Hạ sấp xuống dưới nầy
Kiểng vui Nam Quốc lời thầy di ngôn
Thân thuở nầy như chết chưa chôn
Sao không nhớ lại chúc ngôn tiếng Thầy
Đường gian nan lời trước tỏ bày
Lèo hạ giáp cõi trần rày ải quan
Có một mình nhiều việc lo toan
Trông ơn Trời Phật sửa sang tôi nhờ
Biển thời rộng trông mau tới bờ
Kẻo đoàn ghe khẩm dật dờ sóng xao
Đi lộn vòng mé biển cù lao
Lộn đi lộn lại cũng tao với mầy
Mắc nợ đời phải nói cù nhầy
Đánh Dần đánh Mẹo nói rày nói mai
Mặc ý ai mười hai người thế
Chí cả anh hùng lập kế làm sao
Chín phương Trời mấy bực thấp cao
Thập phương hội Phật soi sao cõi trần
Rắn lộn đầu chuyển động âm thầm
Nhật nguyệt biến mất Phong Thần khởi ra
Tội bao nhiêu quan cũng thứ tha
Ngặt tình ma bắt con ma chẳng còn
Lỡ nhà ngói lỡ quán Sài Gòn
Lỡ chồng lỡ vợ con còn góa lâu
Lỡ ông xã cũng lỡ ông câu
Lỡ trang trí huệ lỡ đâu lỡ hoài
Lỡ rạch hẹp cũng lỡ sông dài
Lỡ qua Tây Điện lỡ tài trí mưu
Hại nhơn nhơn hại kỷ thời hưu
Hai đường thiện ác oan ưu đáo đầu
Nhơn tri bỉ hà tất tri cầu
Cớ sao đem dạ lập lầu treo chuông
Nghĩ càng đau tụy ứa uông uông
Thiết tha trong dạ lụy tuôn ra ngoài
Bại bất bại tài bất hữu tài
Thắng như bất thắng cõi ngoài làm ăn
Tấn giả nan thối việc giả nan
Biết sao cải loạn làm an ra bề
Lưỡng bàn minh hai họ hội thề
Nhứt tâm vọng Phật hội tề cầu an
Vậy mới rằng tế hiểm phò bang
Nhà nhà thịnh trị hiển vang quí quyền
Chớ khen chi đồng bạc đồng tiền
Của Trời vô số Phật phiền chưa cho
Người làm lành hết đói tới no
Người nào làm dữ tiêu tro thây hồn
Sao chẳng lo lưu hậu ích tồn
Thoát mê thoát khổ linh hồn chánh minh
Thượng sớ cầu Bắc quốc Nam kinh
Phật Trời soi xét tâm trinh vọng cầu
Tại vì ai sớm dứt Nam lầu
Nhơn tình đại nghĩa vọng cầu Đế cung
Dạ nào hay phân rẻ cội thung
Chừng nào sum hiệp Tiên cung an hòa
Vội vàng chí quyền tước án tòa
Sống trung để tiếng thác già để danh
Chẳng phải lời chê dại nói lanh
Phật cho giác tắt giác quanh cuộc đời
Giác bề ở giác thửa bề lời
Giác người ngang dọc giác đời dọc ngang
Giác bần tiện giác việc giàu sang
Hồng Ngự sau có sông ngang Sơn Chà
Giác lời ví việc chánh việc tà
Sông dọc Cần Lố khỏi mà Mỹ Tho
Việc làm người người phải âu lo
Chẳng thà thác đói sống no khỏe lòng
Ngặt sống đói thây rã chập chồng
Ngồi buồn nói việc bao đồng nhiều khi
Hành tàng hư thiệt tự gia tri
Nói thì nói vậy dễ khi mặc tình
Mình trách mình bạc phận nỗi mình
Vô duyên chi bấy tâm tình từ đây
Lòng tưởng Phật niệm Phật thiệt hay
Dầu sanh dầu tử không ngay bạc chì
Chỉ tranh lai tảo giữ lai trì
Than ôi! cho kẻ phụ chì dụng ngân
Tham quyền quí mà phụ chữ dân
Ở đời biết phải cầm cân cái lòng
Cõi dương gian xích khóa xiềng còng
Cũng là ngục rạc không lòng sợ lo
Chí độ đời kẻ đói người no
Kẻ hiền người dữ biết lo sao đều
Phải thả trôi theo nước như rều
Chờ khi gió độc độ điều chúng sanh
Người chẳng học chẳng biết khôn lanh
Thương người văn học tương tranh việc gì
Học giả hão bất học giả tùy
Ngày sau để tội biên thùy nho văn
Làm không làm, ăn cũng không ăn
Ý sao nho đạo Thánh căn chỗ nào
Nho thuyết đạo thiên địa tâm bào
Ý sao không biết Phật nào ở đâu
Biển lai láng chỗ cạn chỗ sâu
Đất bằng chỗ thấp biết đâu chỗ gò
Sông không cầu tạm giả đưa đò
Độ phu rước khách giọng hò ngâm nga
Rước bộ hành lại chợ ma ha
Chợ ma có Phật chợ ta không người
Nói lắt léo nhiều việc tức cười
Chợ ma có Phật chợ người không Tiên
Ngồi ngẫm nghỉ những chuyện Tây Phiên
Rồi đây lạy Phật lạy Tiên sói đầu
Trước chê Phật thấy Phật không cầu
Phật ngài trả quả dập đầu cầu Tiên
Đức Thánh chúa vi Phật vi Thiên
Ý sao chê Phật chê Thiên tu nào
Phật là Thánh, Thánh Phật tâm bào
Chúa Trời, Trời Chúa cõi nào đâu xa
Tới ngày sau có Phật hỏi tra
Việc Thiên việc quốc việc ma tỏ tường
Phép Phật Trời chẳng phải phi thường
Phải tri cho đủ tỏ tường kiết hung
Tri cho rõ kẻ nịnh người trung
Tri trong Trời Đất kiết hung chỗ nào
2105. Tri cho đủ bá quốc kiệt hào
Hai đường tội phước chỗ nào xử tiêu
Tồn thập bát quốc chỉ noi Nghiêu
Ngoại trừ các nước quần yêu xử tà
Phải dụng mưu đi kiện do hà
Thượng tờ bẩm cáo tâu mà việc oan
Cõi trung trần ai xử chẳng an
Cho nên thiên hạ dọc ngang chết nhiều
Thượng bất chánh hạ tắc loạn triều
Phật Trời xoi xét thác nhiều nhiều khi
Nhơn hữu thiện thiện tất tùng chi
Người nào theo ác ác qui cho người
Hưng Thới thôn qui lạc số mười
Nhàn du kiểng nội thương người hiếu trung
Tới đó mới sum hiệp cội thung
Anh hùng LụcTỉnh Tiên cung hiệp hòa
Qua hội đó ăn mặc đen dà
Trồng khoai tỉa bắp đặng mà nuôi nhau
Giữ lòng hằng niệm Phật một câu
Chờ mai hội thí ruộng dâu minh tình
Có ai tham quyền tước một mình
Thương cho dân chúng lộng tình đọa thân
Cõi xác phàm nên mới tỏ phân
Ý ai tỏ đặng nghĩa nhân lâu dài
Lòng niệm Phật học đặng phép tài
Bá gia gắng chí niệm hoài giữ thân
Niệm Phật thì xét nghĩa xét nhân
Xét tà xét chánh giữ thân vẹn toàn
Đời nầy như chén bể khó hàn
Học đòi như Thạch Đạo Toàn mới nên
Gái Vô Hà gái đặng bực trên
Gái trai suy nghĩ mới nên làm người
Có con ai mới đẻ mà cười
Đẻ ra thời khóc khóc người tu oa
Muốn làm người xét tới nghĩ ra
Làm lành niệm Phật hương hoa Phật Trời
Tu lỗi đạo tu thắng tu thời
Tu mà mạo chiếu Phật Trời ấn ban
Hưởng thập phương nói dọc nói ngang
Không chỉ mối đạo loạn an chánh tà
Việc phù thủy không ai thưởng gà
Tượng ông lỗi đạo chúng mà nhát ma
Đời hạ trần Phật lộn với ma
Quan Hầu chánh thị đem ra dối đời
Chớ che mắt Thánh lánh Phật Trời
Tụng kinh quyến quỉ pháp thời quyến ma
Tu lỗi đạo chẳng khỏi Diêm La
Đường về Tây Điện theo ta ít người
Nhiều nỗi khổ vui hết muốn cười
Khổ tăng gia khổ ít người phạm tăng
Của Phật nhiều sao ít kẻ ăn
Của ma thời ít lăng xăng tranh hành
Tội Tàu mang ước chất nên thành
Bán hình bán tượng tranh hành nước Nam
Phật xử tử giam hậu biệt giam
Tây Phiên mắc án quan tham bạc tiền
Tôi nói ra anh em chớ phiền
Để coi sự thế tri tiền hậu phân
Tiền Vĩnh Hanh nhiều kẻ bạc ân
Hậu lai Thạnh Mỹ bất phân chánh tà
Đạt du địa sát nể nước nhà
Chê rằng Trời Phật vậy mà không linh
Ố phụ gia tâm tánh bất minh
Ố kỳ tăng chúng tâm kinh bất cầu
Chẳng nhớ xưa Tam phụ Võ Hầu
Âm dương tương hội long cầu phi thăng
Địa sanh thảo hà thảo vô căn
Nhựt xa nguyệt cách bất thăng nhơn tài
Chí bất vi lâm nguy bài vở
Đứng anh hùng mắc cỡ lỡ danh
Thuyết trí ngu Hàn Tín phế canh
Lòn trôn gữa chợ Hậu tranh Hớn trào
Giồng Vị Thủy long xuất anh hào
Long du san lãnh Hớn trào tay thâu
Lòng dặn lòng câu phải giữ câu
Bực ngồi mòn bực dạ đâu mặc người
Cá vẩn vơ mặt biển vui cười
Sấu nằm bực hẫm chờ người lâm chung.
Hoạn bất tài hà hoạn bất trung
Dạ nghiêng sưả dạ lâm chung có Trời
Thấy nỗi thế lo hậu nỗi thời
Oán ân ân oán việc đời chưa yên
Người quân tử oán để bá niên
Tiểu nhơn hối ngộ oán riêng nhãn tiền
Thấy nỗi thế nhiều nỗi ưu phiền
Oán thời báo oán nhãn tiền tới đây
Chớ chê rằng Trời Phật chẳng hay
Xác phàm như thể gốc cây biết gì
Noi Thánh nhân thoát đọa biên thùy
Chẳng nghe lời Phật họa thì thấy đâu
Phải dò lòng Thánh đạo cạn sâu
Lý thâm thâm lý lo âu nghĩa đời
Xuất ngôn vô độ khó sửa lời
Biết sao Phật cứu khỏi đời nhơn khi
Có chữ rằng kiến nghĩa bất vi
Lâm nguy bất cứu mạt phi anh hùng
Kẻ chê dại người ghét tầm khùng
Cơm ai nấy độ nói cùng mà nghe
Kẻ đi tàu người lại đi ghe
Tiệc hai ba tiệc không nghe mất hồn
Doi Lộ Lỡ sau có cất đồn
Làm quan mướn lính giữ hồn mướn thây
Người của mình đi lính cho Tây
Lính Tây đem lại đi nay cho mình
Chớ vui chi chưa thấy việc bình
Làm xâu đóng thuế gẫm tình hai năm
Tam ngoạt kỳ giả điếc làm câm
Ngồi buồn thấy Phật minh tâm sợ thầm
Dụng củi đậu nấu đậu cúng rằm
Mượn đầu heo trắng mưu thầm cháo tang
Nhóm một hội cáo Phật bảo an
Bạc tiền vô số nhà ngang dẫy đầy
Của bá gia đem tới hội nầy
Phật Trời cứu độ dạy rày bá gia
Của tiêu nhiều của quỉ của ma
Sớm vào thời tối nó ra chẳng còn
Càng thâm tổn càng hao càng mòn
Đời nầy ăn nói nghe giòn lỗ tai
Nói bắt quàng để tích chiều mai
Lập lời bất niểng đố ai làm vầy
Bá lý vương qui nhứt đạo thầy
Lời nói không thầy đố mầy làm nên
Cảm phiền cho bổn đạo vội quên
Giác mê Thầy để dạy nên nhiều lời
Tu làm sao chẳng biết Phật Trời
Tu ăn tu ỷ tu đời Ngụy Gia
Tu làm sao chửi mẹ mắng cha
Ông bà chẳng tưởng mới ra đỗi nầy
Lòng than ôi! một chiếc đò đầy
Sóng xao mặc sóng ăn mày cũng ưng
Vàm Hòn Đất thâu lại Mặc Dưng
Sơn Tô dựa mé chợ xuân năm làng
Sao chẳng lo ăn học ứng tràng
Nhứt tâm niệm Phật ngoại càn ứng tâm
Phật di sơn đảo hải cơ thâm
Khai sông lấp rạch khiến âm di tà
Kiểng nào vui bằng kiểng Di Đà
Thanh tâm nhựt nguyệt Trời mà ít mây
Không gầm chuyển sấm chớp như đây
Gió hiu mát dạ mát cây mát người
Đời nực nội bực bội vui cười
Gió bấc thổi lại lạnh người chèo queo
Dạy làm lành ít kẻ nghe theo
Làm dữ khỏi dạy con beo khỏi làm
Tôi lo ăn bá tánh lo làm
Nước lã mà khuấy nên chàm nhờ vôi
Sau Tam Giáo hội lại một ngôi
Muôn dân lạc nghiệp chúa tôi thuận hòa
Người ăn nói bằng thẳng thiệt thà
Trình thưa dậm dạ giữ mà phép khuôn
Lập Thượng Ngươn tuổi cả một muôn
Trung Ngươn giữ dạ phép khuôn trên ngàn
Còn sanh tử giữ chẳng đặng toàn
Muôn sau sanh dạ xóm làng dọc ngang
Biến Trung Ngươn Trời Phật xử tan
Lập đời thượng cổ nhứt ban Phật Trời
Mười tám nước qui lại một đời
Khá tu giữ đạo theo Trời một ngôi
Trong hai muôn biến đổi thế thôi
Đem về Thượng cảnh chúa tôi Phật Trời
Ăn không no để dạ lo đời
Lo trước một sải lo thời ba căn
Chí sức buồn ngó nước xem trăng
Bà già đi bán mụt măng trên đèo
Có một cột mà biết mấy kèo
Không tàn không lọng nước nghèo làm nên
Sợ cho người sau lại quên tên
Dự phòng quên tuổi khó bên xác phàm
Trắng như giấy xanh bực như chàm
Mít thì hột mít phu phàm phàm phu
Tu đừng rủ có rủ đừng tu
Xác phàm gắng chí công phu chớ phiền
Dạ nào hay vua cũng như thuyền
Dân thì như nước nước thuyền nương nhau
Lạ đời nầy mặc áo không bâu
Vận quần lưng rút khó âu khôn ngoài
Kẻ chơn hớn người lại chơn hài
Sửa sang cho lắm được ngoài mất trong
Tiếng đặt vè giỏi một sáu thông
Anh hùng tranh thực tranh công ít người.
Phật Di Lạc xuất thế hay cười
Miệng Ngài nói hẳn thì người ngã lăn
Đa tài phép khả dĩ phi thăng
Chơn đi khỏi đất lăng xăng cõi trần
Hội chư vị du Thánh du Thần
Về mà cứu độ cõi trần bá gia
Tại lòng người thấy Phật nói ma
Thấy ma tưởng Phật mới ra hội nầy
Chốn am vân mỏi mệt lòng Thầy
Tây phương trở lại cõi nầy mê du
Nhiều kẻ dữ ít kẻ lòng tu
Núi non chẳng kể công phu chẳng dùng
Việc sống thác là việc vô cùng
Sống thơm sống thúi thác khùng thác ngu
Vậy cho nên Trời Phật dạy tu
Không đường tội phước công phu làm gì
Tu nhiều kiểng tu lạ tu kỳ
Tu không biết Phật tu tùy kim ngân
Tu độ Phật tu chẳng độ dân
Hữu thân bất độ hà thân vẹn toàn
Độ thì phải độ tận xóm làng
Xóm làng chẳng độ tâm tràng chẳng yên
Mưu sự tại nhơn thiềng sự tại thiên
Lời ai để đó Phật Tiên phụ lòng
Tu làm sao phù chú vẽ vòng
Lên non kiếm thuốc xuống đồng độ dân
Tu làm sao phi nghĩa bất nhân
Xưng Trời xưng Phật tội dân không tường
Tu làm sao rao bán ngoài đường
Bắt Phật mà dối bất tường kiết hung
Tu làm sao chẳng biết nịnh trung
Có tiền thì dụng cùi phung chẳng màng
Của bá gia tội phước chỉ đàng
Không nghe việc phải bạc ngàn cũng tiêu
Ăn không phải một cắc không siêu
Tội người Phật xử cũng tiêu xác hồn
Người làm dữ cũng có tiềng đồn
Làm lành tiếng dậy như cồn Thái Sơn
Bỏ nói dọc đừng có nói ngang
Đường dài thăm thẳm như hang Thương Tòng
Lo đạo đức niệm Phật dự phòng
Lo đường tiền bạc xa lòng Diêm Vương
Phản nghịch quốc dạ phản Châu Thương
Phản trung phản Phật tai ương sa đà
Nói không nghe như lý lu là
Dục tốc bắt đạt khổ mà dân ôi!
Chúa bất chánh giữ dạ làm tôi
Chúa trung thần nịnh bịch vôi để dành
Chớ a dua mong hại người lành
Thân như sóng bổ đầu gành lao xao
Nhìn mé biển phải ngó cù lao
Rồi đây tới đó biết tao với mầy
Nghĩ thuở trước nghĩ lại thuở nầy
Lỡ bao nhiêu lỡ tớ Thầy như nhau
Lỡ mưu độc cũng lỡ mưu sâu
Niệm binh chư vị một câu trợ thời
Ở trên đầu có Phật có Trời
Hai vai Thần Thánh chứng lời vạy ngay
Tôi cũng người làm việc cho Tây
Phật Trời soi xét lòng ngay lòng tà
Khuyên bá gia niệm Phật Di Đà
Ngày sau văn mất võ mà võ không
Lời ghi để mù mịt minh mông
Thấy mà không biết cũng không biết gì
Trải mùi hương thấm ý biên thùy
Trình tường hiến thoại lân kỳ phụng loan
Ngưỡng than rằng vạn lý thiên san
Ngôi Trời tỏ rạng chúa an dân lành.
Có sông dọc Trà Hộ lên gành
Đạo nào bằng đạo làm lành thảnh thơi
Nói làm vậy như việc nói chơi
Chừng nào ngó thấy các nơi rã rời
Con mắt sao ngó thấy sáng ngời
Trong như mắt cọp miệng người ngọt thơm
Răng thì trắng thiệt người ăn cơm
Lưỡi sao răng vậy gạo thơm ngọt ngào
Gạo khỏi giã thong thả anh hào
Các nước gạo trắng tâm bào tội lâu
Phải lo bề làm ruộng đất sâu
Đất có sình trấp mọc âu lúa Trời
Thiên sanh ư Tý mới lập đời
Năm Tý tháng Tý thuận thời lập xuân
Lễ Ngươn Đán gia kiết đồng tuân
Thập bát chư quốc tuế xuân một ngày
Việc trước sau cầu Phật tỏ bày
Tam Giáo hội Tý một ngày thông thơ
Thương hội nầy tôi chúa bơ vơ
Nhìn xem bá tánh không ngơ mối sầu
Bước ra đi niệm Phật vọng cầu
Hộ tùng chư vị ứng hầu độ thân
Người niệm Phật tưởng nghĩa tưởng nhân
Từ đường vọng cáo Phật thân thưa trình
Lòng minh chánh tà quỉ tránh mình
Lòng không minh chánh quỉ tình nhập vô
Phật dạy rằng niệm Phật nam mô
Người không niệm Phật quỉ vô trách Trời
Phật dạy hoài tích thiện ở đời
Dầu mà đến thác hồn thời cũng siêu
Đất cổ thiềng nhiều kẻ quần yêu
Phật lai giáng thế xử tiêu chẳng còn
Thấy nỗi thế dạ kém hao mòn
Xem người bắc địa chẳng còn sử kinh
Quân xử thần tri thức trung trinh
Phụ tồn xử tử nhục vinh tri tình
Lễ tử thi ngũ ngoạt vô hình
Ngày sau bất kiến việc bình chánh chung
Lễ thất ngoạt vi chánh bực trung
Chánh ngoạt vi thủ thượng cung hai mùa
Chữ nôm na tại miệng phát bùa
Thượng tờ thơ trát các chùa chữ nôm
Cho nam nữ biết chữ điều khôn
Thường thường văn tự nhứt môn giữ mình
Thiểu văn chương tài phép minh tình
Thông minh trí tuệ dạng hình phương phi
Hội anh hùng sau tại trường thi
Ngôn từ đức hạnh dĩ tri Phật Trời
Mở miệng nói chữ để theo lời
Nói đâu làm đó hiệp lời chẳng sai
Nói việc vậy tự ý gái trai
Có không tới đó nào ai ép lòng
Việc bây giờ thấy rắn vẽ rồng
Thấy rồng vẽ rắn khó lòng chánh minh
Đặt nôm na lộn lạo sử kinh
Dám khuyên thượng tri chớ khinh quê mùa
Mã đăng Long thất quốc vào chùa
Cơ mưu dĩ lậu quê mùa Quan Công
Dạ bao đành ngăn biển lấp sông
Kẻ thời giúp của người công chia phần
Sao chê đời không Thánh không Thần
Phật cho khổ hạ cõi trần có ma
Lòng tưởng Phật có Phật độ ta
Lòng người tưởng quỉ tưởng ma độ người
Phật độ khóc Phật chưa độ cười
Độ cay độ đắng độ người khổ go
Phật độ người chắc lưỡi nằm co
Chịu đặng đói rách tới no nên người
Phật độ lạy hết khóc tới cười
Niệm Phật cho đặng nên người dễ chi
Miệng niệm Phật lòng lại dễ khi
Niệm bao nhiêu niệm mất đi không còn
Thấy Nam Điện trở cửa Sài Gòn
Chùa công phủ hậu cửa còn hướng Đông
Nói Phong Thần xuất khẩu thinh không
Phật Trời còn ở hướng Đông chưa về
Cổ cắt cổ đầu trước chưa lìa
Long hoa thấy thủ Phật về thưởng công
Ngó thấy sau biển trước minh mông
Nước mặn có chỗ rạch sông ngọt hoài
Ăn thời vắn nói việc lâu dài
Tài xưa có một nay tài mười phân
Phật Trời cho tài phép nội thân
Cho sao nói vậy căn dươn vi tiền
Ai mới sanh đặng lộc quí quyền
Tôi ngây nói dại cảm phiền chớ chê
Người ăn học dạ ngọc ủ ê
Mặc tình thế sự khen chê nại hà
Lâm tử trận bất quí thân già
Cầu cho vĩnh viễn nước nhà an khương
Từ Mạnh Tử ra mắt nước Lương
Nhan Hồi đoản mạng cảm thương Thần Đồng
Tu quốc vương có vợ có chồng
Có con có cháu nối giòng an bang
Tu tuyệt hậu bất kế tu tang
Phật phụ Phật tử nhứt đoan minh tình
Có vui chi Thánh đạo một mình
Muốn cho bốn biển nhứt tình sum vui
Cạn lòng vàng phiền não chưa nguôi
Tứ phương tùng phục mới vui tấm lòng
Phật Trời cho nói việc bao đồng
Nói ra quấy phải nặng lòng nặng lo
Cơm mình ăn mặc ý đói no
Việc mình mình nói khỏi lo việc nào

KIM CỔ KỲ QUAN

Phần 4

Người nịnh trung nghi dạ như Tàu
Tri nhơn tri diện chỗ nào tri tâm
Tri kỳ thực bất tri kỳ thâm
Phật tri kỳ chí đoạn tâm kỳ hình
Vậy mới rằng ngâm sử trắc bình
Thả câu vị thủy trung tình ven mày
Chốn rừng xanh ẩn sĩ ai hay
Cung tên dụng bắn nhạn bay mới tài
Phá tu phần xác tiếc ai hoài
Phục đường Võ Hậu trí tài bao lâu
Cầu Đông Phong tài trí ở đâu
Sao người chẳng xét máy sâu Phật Trời
Tri cổ kim mới biết việc đời
Sao người chẳng tưởng Phật Trời độ thân
Trào dĩ loạn dĩ trị dĩ phân
Trào nào kẻ oán người ân gập ghình
Người gái Nam Tây lấy lộng tình
Một vay mười trả nước mình biết sao
Chà Và đen bạc trắng xứng tao
Gái Nam cũng lấy biết sao nổi người
Nước Chệt qua lấy hết tức cười
Căn dươn xa xứ hại người nước Nam
Trong nước nào lòng dạ buộc tham
Trung trần bất chánh xử giam Phật đày
Đường tội phước có một hội nầy
Có lông có cánh giỏi rày thời bay
Dạ bao đành cây cả gió day
Đất nầy không phải đất Tây mà phiền
Nay phá bạc trước đạt phá tiền
Nói cho các nước chớ phiền lộng tâm
Ngày sau thời không đặng loạn dâm
Nước nào ở nấy loạn thâm đứt đầu
Phật lập chánh chư quốc chư hầu
Bán buôn lui tới phải đầu nước Nam
Phật dạy đều lòng dạ đừng tham
Không sưu không thuế nước Nam thanh nhàn
Mười tám nước ăn ở một tràng
Chợ nào không góp xóm làng an ninh
Tri sự tiền lập hậu chánh minh
Nhà không đóng cửa quảng thinh đêm ngày
Mệt thì nằm nghỉ khỏe cuốc cày
Kẻ chài người lưới đêm ngày như nhau
Kẻ đi trước người thời đi sau
Kẻ về người tới đâu đâu mịt đường
Chợ đêm ngày nhóm cũng thường thường
Chùa công lui tới chật đường người ta
Có xe hơi xe kiếng vào ra
Đường rầy xe lửa chạy xa chạy gần
Dưới sông thời tàu chạy rần rần
Trên bờ xe máy ngựa trần chạy đua
Mười bảy nước đâu đó cũng thua
Lầu đài phố xá thành vua tốt kỳ
Nẻo làm lành nhiều kẻ bất tùy
Noi đường làm dữ dị kỳ cho thân
Năm trăm nhẫn chưa đặng chữ nhân
Phật Trời khó nổi vun phân đắp bồi
Ở chỗ đây tiêu xuất trước rồi
Âm thinh còn mất một hồi thời hay
Phật xử tiêu mất xác mất thây
Khá tua bỏ dữ tùng ngay nên mình
Biết sợ Phật thì giữ đặng hình
Người không sợ Phật lộng tình ra ma
Có mấy khi lời Phật thốt ra
Việc lành việc dữ dạy ta lắm lời
Dưới có đất trên có Phật Trời
Quốc vương thủy thổ vọng lời Phật Tiên
Mảng buồn thầm trách phận sầu riêng
Chừng nào gặp hội Phật Tiên ra đời
Ngọn Cái Dầu trống lổng của Trời
Người hung khó tới đổi đời hiền lương
Nhớ trung thần cám cảnh lòng thương
Chừng nào Long Ấp An Lương thạnh thời
Bạc chi mà bạc lắm bớ Trời
Khổ go thấy đó người đời không tu
Cây mù u trái cũng mù u
Ba đời đạo tặc giơ khu chúng bằm
Ba lớp da trong ruột trắng ngầm
Có ai dụng cúng bữa rằm Hạ Ngươn
Khó kể bạc cũng khó kể ơn
Kể lòng cho tốt cũng hơn bạc tiền
Phật dụng lòng anh chị chớ phiền
Dám khuyên cô bác bạc tiền đãi lao
Chỉ một mối đậu lại hai tao
Bạc tiền trả nợ cù lao cho rồi
Phật xét tâm xét tánh mấy hồi
Xét ngay xét dại việc rồi sạch trơn
Chí anh hùng lấp biển thành sơn
Dụng là dụng nghĩa dụng nhơn trải đời
Trên cha mẹ sửa dạ sửa lời
Phật Bà chỉ sửa cứu đời Hạ Ngươn
Qua ngày sau thiệt nợ thiệt dươn
Đàn bà trinh tiết vi ơn nuôi chồng
Năm bảy vợ hiệp ý một lòng
Thượng hòa hạ lục nuôi chồng làm quan
Có đâu đời ăn ở dọc ngang
Mong lòng làm dữ không toan việc lành
Cây một gốc mọc biết mấy nhành
Nhành tươi nhành héo khó đành tốt y
Mất hết tiền bỏ mất mức ghi
Mười tiền chậm chuỗi trức di năm đồng
Tại vì ai sửa dạ sửa lòng
Cho nên Trời khiến tơ hồng lơi dây
Một trăm nhà không thuận lòng ngay
Một thân trái mặt hai tai khổ mình
Một lỗ miệng quấy phải mấy tình
Ruột thì một ruột một hình hai thân
Người làm quan kẻ lại làm dân
Biết sao cho phải mà phân việc đời
Chồng nói đất vợ lại nói trời
Một nhà không thuận ở đời sao an
Kẻ nghèo khó người lại giàu sang
Lấn thời lấn thế dọc ngang oán thù
Đời nầy bỏ võng dụng đi dù
Cựu trào lọng lạc cựu thù võng khiêng
Không tưởng Phật mà gọi người Tiên
Phật đày mãn giả Tây Phiên trị vì
Khổ Hạ Ngươn bẩm lại cà lỳ
Coi thân cực sướng nỗi gì cho thân
Tây chưa mảng tới việc ưu phân
Ngồi buồn thấy khổ muôn dân não nề
Lương kế Thánh nhơn chí kế hề
Ngậm ngùi Nam Việt nặng nề lao thân
Dĩ trào thần đắc chí kỳ ân
Sóng xao thoàn vững muôn dân tan tành
Bồi mé bãi khổ trải đầu gành
Bồi trên lở dưới khó đành cù lao
Sau đất bằng không thấp không cao
Biển sông không nổi cù lao nữa rồi
Mé sông biển không lở không bồi
Sanh sao y vậy nói rồi sau coi
Có tòa án các tỉnh sâm soi
Không đường ngục thất sau coi để lời
Nước một bực thanh thủy biên Trời
Không ròng không lớn thuận đời chảy xuôi
Biết làm sao trong dạ cho nguôi
Cầu Trời vái Phật gỡ xuôi mối sầu
Để mà coi dạ khó không cầu
Ngày sau ai thảm ai sầu cho ai
Lời Phật Trời ghi để chiều mai
Làm người thời có hai tai nghe cùng
Chẳng phải ai chưng mặt anh hùng
Giác đời giác thể cho cùng mà nghe
Nghèo sắm xuồng giàu có sắm ghe
Để chờ có nước chèo te lên giồng
Sau không chuỗi mà cũng không vòng
Đàng điếm giựt hết lên giồng tay không
Tới đó thì hay việc gió giông
Nhà không người ở ruộng không ai làm
Tiền xử tử Láng cháy mai hàm
Trung xử Đông lộ hết làm hết ăn
Qua hậu xử Văn Giáo giáo văn
Thây phơi ngọn cỏ vô căn Phật Trời
Con trong nhà nói chẳng nghe lời
Huống chi hàng xóm nói đời ai nghe
Xem thấy đời nhiều chỗ éo le
Tu sao như thể bụi tre mới mầu
Nhà có vách rạch lại có cầu
Có thân sao chẳng lo sầu cho thân
Dưỡng tử phương tri phụ mẫu ân
Có tang có tích có phân việc nầy
Sau có tớ trước tưởng việc Thầy
Nằm buồn nghĩ lại việc rày minh linh
Bất tri chay diệc bất tụng kinh
Thường hành niệm Phật tâm linh nhờ Trời
Bất phân hương nay phải nghe lời
Tu tâm tu tánh hơn thời tu ngôn
Tu làm đại học lại làm khôn
Hết khôn tồn dại một môn hết hồn
Có cọp đâu cọp mượn oai chồn
Người tu còn xác còn hồn mới ngoan
Con vua mà lấy kẻ bán than
Duyên ai nấy gặp khôn ngoan nhờ Trời
Khó nỗi than Phật khó ở đời
Trước thì thấy thiệt sau thì giả phi
Người khôn nghèo nhiều kẻ dễ khi
Vai mang túi bạc quấy chi khen dồi
Nhơn tích ác nhơn hậu bại tồi
Bất như tích thiện thác hồi Tây Phương
Chốn giang hà đặt thủy Long Vương
Ngũ hành đặt để oan ương nhiều bề
Kim, Mộc, Thổ, Thủy, Hỏa hội tề
Dưỡng nhơn tích cốc ra bề vi ân
Lập thân phương tri nhơn tân khổ
Con mắt mịt mù hai lỗ tai đâu
Người đời nầy gẫm chẳng bao lâu
Lo bề giữ của lo sau không màng
Có động động la xóm la làng
Kêu trời kêu đất an nhàn tưởng ma
Một người thác một đám làm ma
Nói Phật Phật giúp nói ma ma đời
Lời nói phải thời phải cho lời
Đem lời nói quấy quấy đời khổ lao
Người ở đời nhiều bực thấp cao
Quấy thời biết quấy làm sao có rầy
Việc làm quấy nói phải khổ rày
Khó suy khó xét nỗi nầy dại khôn
Sau lập lại một tổng bảy thôn
Thuận hòa không dại không khôn tranh hành
Trời Phật thương vạn vật lập thành
Thú cầm đem lại vật lành người nuôi
Đường Tây Phương ít kẻ tới lui
Đường về địa ngục thả xuôi một bề
Cõi trung ương sớm dựa tối kề
Oan oan tương báo lập bề phi nhân.
Việc thuốc nam thuốc bắc vô ân
Ngày sau thôi cũng vô phân thuốc rồi
Phật Trời về định chốn an ngôi
Ơn cao trả đặng định hồi sửa tâm
Hoa tứ quí hưởng đắc cơ thâm
Vọng đông tưởng bắc minh tâm vững bền
Tưởng ơn sâu thập ngoạt lâm đền
Tam niên nhũ bộ cho bền chí trai
Đạo quân thần gánh nặng hai vai
Trung quân hiếu phụ làm trai dặn lòng
Đời trở đời như thể bánh phồng
Mấy trăm mối việc giữ lòng cho siêu
Mặc ý ai lòng dạ tà yêu
Việc mình mình giữ cho siêu lòng mình
Đổi tiếng nói chưa đổi tâm tình
Hội nầy khác thể như bình nước nghiêng
Tô nước đầy của Phật của Tiên
Đổ ngay xuống đất hốt riêng sao đầy
Trước hại Phật sau lại giết Thầy
Tầm sư học đạo tội mầy bao nhiêu
Tớ phản sư tội tớ xử tiêu
Học đòi Thạch Hổ bao nhiêu chẳng còn
Điểu thon don lòng điểu hao mòn
Cá nằm giếng cạn dạ còn trong mưa
Cửa Nam Thiên hang đá rào thưa
Tại vàm Ngã Bát dây dưa lâu dài
Có lò gạch hai dãy mé ngoài
Xóm chài xóm lưới ở dài hai bên
Họa bông đồ ký tự sợ quên
Ngã tư chợ quán cận bên chùa Thiền
Cầu bốn mặt chợ Phật lập tiền
Nam thanh nữ tú chuỗi kiềng nhỡm nha
Con mồ côi ít mẹ ít cha
Vợ chồng đều đủ sui gia vô tiền
Không có con đeo mẹ mà phiền
Tám mươi dỉ thượng lập tiền con đeo
Đò tới bến người khá gieo neo
Chí tâm niệm Phật con đeo dắt dìu
Đánh nhiều sòng tiền bạc thua nhiều
Mẹ tới chén cụp đánh liều cầu âu
Bỏ liềm mển tới chén đánh cầu
Đi giáp bốn cửa cầu âu ba lời
Mình làm khổ đừng có than Trời
Gian nan không biết khoe thời rằng vinh
Con mình đẻ rủa lấy yêu tinh
Tại lời bất chánh bất minh lộng tình
Chí mang cung cỡi ngựa một mình
Từ Nam chí Bắc mặc tình dạo chơi
Người còn mệt hơi mệt cho hơi
Cỡi con ngựa đất thoát nơi Phiên trào
Bướm kề ong chen chúc chỗ nào
Qua Tây lấy dấu trở vào khai trương
Ngọn đèn hồng chói rạng nhà Thương
Mở mang đạo Phật Châu Vương ra đời
Kế tương tựu kế ngộ nguyền lời
Chừng nào sáng đất tối Trời Phật ra
Không phải Phật cũng chẳng phải ma
Khác người dương thế khác ta cõi nầy
Nhứt thân nhứt mã việc phải bày
Để lời cho đủ hội nầy ưu tư
Khi bất túc khi lại hữu dư
Phòng cơ tích cốc lưu cư độ người
Bạc bảy nào sánh với vàng mười
Mồ côi sao dám sánh người có cha
Căm giận loài phản tặc lâu la
Giết cha chém chú mới ra đỗi nầy
Trâu của thế người lại bắt cày
Hai người Lục Tỉnh khổ rày trăm phen
Ăn của bạc trở lại làm đen
Thọ tài thọ tiễn khá khen cho người
Trong bụng khóc ngoài miệng tức cười
Vui chi ngọc lụy vàng mười kém phai
Trong hai năm còn lịch tống lai
Còn ba năm nữa kim giai của mình
Chúa trung tín mục khán tri hình
Câu nào thuyết nghĩa thập tình nghiệm chơi
Đi dọng đầu có một con dơi
Ý sao để tích các nơi phượng thờ
Đường một ngày bay đến một giờ
Linh chi bạch hạc phượng thờ án môn
Tôi nói dại người lại làm khôn
Linh thời tại ngã bất tôn thú cầm
Miệng niệm Phật ăn nói cho nhằm
Cải tà qui chánh kẻo lầm quỉ ma
Biết mở miệng niệm Phật ma ha
Phật mà không tưởng tưởng ma làm gì
Tôi thật khùng nói chuyện dị kỳ
Đặt làm một bổn biên thùy cười chơi
Sợ con khóc thơ bé mệt hơi
Cha mẹ già yếu một nơi không cần
Năm mười đứa cha mẹ nuôi gần
Đủ lông đủ cánh bay lần dễ khi
Phụ mẫu chi niên bất khả tri
Ai ai phụ mẫu sợ qui tuổi Trời
Vậy mới rằng vọng tưởng lo đời
Tử sanh hữu mạng tuổi Trời biết sao
Có chữ rằng sanh ngã cù lao
Âm thầm nghĩa trọng làm sao lo đền
Chữ dưỡng nhi đãi lão cho bền
Nữ nam trung hiếu lo đền chỗ nao
Gia bần tri hiếu tử làm sao
Mấy từng mây bạc thấp cao làu làu
Không cho ăn lòng ái đeo sầu
Chí tâm khẩn nguyện vọng cầu Phật Tiên
Có chữ rằng hiếu chí ư thiên
Dám khuyên nho sĩ hiếu riêng chỗ nào
Chẳng lo sống ăn nói hỗn hào
Tôi lo thân thác chỗ nào ở êm
Ở dương gian nói láo nói thêm
Thác về âm phủ sao êm phận mình
Chẳng xét ra hai cõi ẩn hình
Ai ai cũng ở lộng tình dễ khi
Người gian giảo sau thác ngu si
Đem về cõi Phật xử qui thú cầm
Cõi dương gian nhiều kẻ mắc lầm
Coi rồi như thể trăng rằm tháng giêng
Bịnh ngặt bịnh Phật chữa bịnh điên
Bịnh tôi chờ uống thuốc Tiên mới lành
Nói lộn ruột tức bụng no cành
Ngồi buồn nhớ tới nỗi nhành quế hương
Chữ tiền tài ám nhãn bất lương
Nước Nam hai chữ Kỳ Hương để đời
Lòng tham bạc chứng có ông Trời
Đời bạc dụng bạc trải đời chiều mai
Có chi hơn một kiểng Tiên thai
Vui miền Thánh đạo gái trai ân cần
Gia chí khổ nhơn tắc tri bần
Đồ xa tích túc của trần phủi tay
Của người Tây trả lại người Tây
Tân trào phế luật chẳng ngay tẩy tài
Kiểng Tiên nga sau đặng lâu dài
Vô cùng mưu trí phép tài mới nên
Ví cũng như Ngũ Thiệu bị tên
Máu tay thấm giọng phò nên tử hoàng
Nhớ tới đâu nước mắt hai hàng
Ông phò nhị tẩu vẹn toàn đệ huynh
Chừng nào nghe một tiếng âm thinh
Lạ quê lạ kiểng bình minh lạ người
Lạ non núi lạ dạng nói cười
Mặt mày lơ láo như người cuồng phu
Ráng chịu khó cho có công tu
Dồi mài biển Thánh rừng Nhu minh tình
Có chịu khó mới có nên mình
Khó khôn khôn khó lập tình chánh minh
Có ăn học mới biết sử kinh
Chữ đâu đem tới chánh minh cho mình
Có làm khó mới có của mình
Ở không chờ của đem tình cho ăn
Khá lo bề thượng thọ qui căn
Của trần trả thế lo ăn cho trần
Quốc tri phú gia tắc tri bần
Du tri gia thảo hiếu cần mấy ai
Có chữ rằng thiên tứ hậu lai
Nương theo đức Phật chiều mai an mình
Hạ bút Thần ký tự du tình
Vọng cầu đức Phật loạn bình quan minh
Chói đền Nam tỏ rạng Đẩu Tinh
Làu làu tuyết chói quảng thinh cửa chùa
Chí lâm đền hương tích một vùa
Nam mô hai chữ hội chùa Tây An
Vọng đền Nam hai chữ trung cang
Đặt làm một bổn tam bang để đời
Chúc đường trào thọ tuế Phật Trời
Kính dâng tuổi chúa hưởng đời trường sanh

Đức Chúa Trời tha tội chúng tôi
Nam Mô A Di Đà Phật
Sanh tử tử sanh Trời Phật định
Di ngôn đại đạo bịnh tồn lâm
Ất Mão thiên cơ thâm nan biện
Cải tử hoành sanh truyện Tây Minh
Chúa Thánh Nam trào tinh chiếu diện Phật hiện hải đông
Nam Mô Quan Thế Âm Bồ Tát (tam biến)
Đức Phật Trời tha tội chúng

Hết quyển 1 - Kim Cổ Kỳ Quan

GIÁC MÊ

Thừa nhàn gẫm sự giác mê
Phàm trần thoát khỏi mọi bề mới ngoan
Nợ tiền duyên bồ đề gióng trước
Vẹn một mình mới trọn ba thân
Máy thoàn rộng thẩm vô phân
Tri âm lãnh ngộ thấy gần chẳng xa
Lướt phong ba mấy người chí cả
Khỏi ái hà là họa tiền duyên
Tai nghe mắt thấy nhìn tường
Cách nhau một vách mà nên thánh phàm
Nhớ Bắc Nam dưỡng thân tứ đại
Việc tu hành nào nại thủy chung
Sắt mài đã trọn thửa công
Bửu Sơn đã tới tay không dễ về
Dốc một lòng lên non đào giếng
Kẻo lời phàm đem tiếng thị phi
Cam lồ rửa sạch tánh mê
Nước trong thì thấy nguyệt kia xa gì
Danh lợi đề đã nên tiên sãi
Lạc ở mình cớ dễ chẳng tan
Súng kia nhắm đạn đề làng
Thiên cơ dễ biết ngộ duyên quân thần
Đã cầm cân non già từng nhắc
Dạ hai lòng tráo chác đấu đong
Lọc lừa thời đặng nước trong
Ma phật trong lòng lựa phải tầm đâu
Mở cửa lầu ra vào ngày tháng
Một ngọn đèn soi rạng mười phương
Muốn cho thấy chúa tầm vương
Vào non bĩ ngạn kiết tường huê khai
Chí dồi mài công phu lừa lọc
Kết tri âm mảng đọc tâm kinh
Dập mình thức tử tri sanh
Sá chi dế lỗ đành rành đặng mây
Bỏ giống kia mới rằng của lạ
Như bán hàng một giá khó chi
Nhơn nào quả nấy chẳng sai
Ai từng mặt bạc môi chì giống nhau
Bữa cháo rau đã an phận khó
Còn hơn người bán chó treo dê
Khát thời uống nước tào khê
Đói ăn ma phạn tối về canh tân
Thiệt kim ngân sá chi lửa dục
Đặng nhiều đồng khéo đúc thời nên
Miễn là neo nọc cho bền
Gió day mặc gió vững thoàn thì thôi
Đã dồi mài ơn chì mặc bạc
Chi cho bằng xài xạc áo tơi
Cớ chi bán lụa đầu hồi
Hội lành nỡ bỏ mà vui chốn nào.
Muốn ăn cơm mận nước đào
Áo dà gậy trúc tiêu dao tháng ngày
Cám ơn Thầy lòng thờ án ná
Mấy ai hầu đặng cá nhớ nơm
Có cây mới biết huê thơm
Thoàn chèo đến biển nỡ hiềm đò phu
Một thoàn một bạn ngao du
Làm sao đến biển diêm phù gieo câu
Bỏ sang giàu giữ ba điều khó
Lánh khỏi giòng cây cỏ mới ngoan
Ngày hằng mở cửa tam quan
Hương gìn đèn đốt cho ân tư bề
Nương ngụ nhờ ba căn lều mọn
Kẻo một mình nhọc dọn sửa sang
Đi đâu cho khó nhiều đàng
Kìa non Bửu Tự nọ ngàn ma ha
Kiểng nào kiểng chẳng có hoa
Non nào non chẳng có tòa Thiên Thai
Đất nọ liền mượn cầu ai bắc
Bịnh vô căn phục dược làm chi
Đừng nghe lời thế thị phi,
Làm sao mắt thấy tai nghe thời làm

Kim Cang kệ rằng:

Đạo Phật cùng người chẳng bao xa
Lành làm nên Phật dữ làm ma
Quới tiện cũng đua theo đường danh lợi
Nào ai thoát khỏi chốn Diêm La
Người đời chẳng khác ngựa qua cửa sổ
Thiểu niên rồi trẻ lại thấy già
Chi cho bằng an phận đường nhẫn nhục
Ắt là tảo ngộ chốn Di Đà

Thọ truyền giáo đạo Thích Ca
Màu thoàn tâm ấn phép nhà nhiệm thay
Chim cò bay trong rừng sương tuyết
Người vô tình chẳng biết dấu xưa
Một thoàn vượt biển vô biên
Phàm trần thoát đặng về miền Tây Phương
Sự chẳng toan dọn đào giếng trước
Đến cơn nghèo khát nước tầm đâu
Những đời điên đảo dối nhau
Thiệt vàng thì ít giả thau thì nhiều.
Công đã liều ăn sương nằm tuyết
Lên non tầm cho biết Kỳ Nam
Việc chẳng làm than thân rằng khó
Của ở đời ai có cho không
Phật Trời hà dễ tư công
Không tu mà đặng cho thông máy thuyền
Đạo Thánh hiền tầm đâu cho khó
Ai dạy mình mình lại dạy ai
Ngọc nhà luống bỏ chẳng mài
Tiểu tâm vì bởi cậy tài nên xa
Giác suy xa ấy là quân tử
Xét phận mình ngày đủ ba phen
Ai đốt đèn nhà ta đặng tỏ
Kẻ gian tà đâu dám phạm xâm
Loài cầm thú còn hay biết ổ
Huống chi người nỡ bỏ tứ ân
Trách ai bụng lượng vô phân
Để theo tranh tụng giành phần thịt kia
Trọng chi tấm chì vàng mười thì bỏ
Chim ham mồi mắc khó nào hay
Ai trao công quả cho dày
Đất bùn có thuở mọc rày huê sen
Đã gần miền gắng công chèo lấy
Dại chi sao ngồi vậy chẳng toan
Tuy là tấn vị thối nan
Trượng phu kìa hỡi cho bền chí trai
Khối sắt mài nên kim mới kể
Chí anh hùng lấp bể làm non
Sắt kia vào lửa mẻ mòn
Gan vàng tiếc đá lòng son mấy người
Sự nực cười nước kia chảy ngược
Bạch hạc bay lượn trước nhành hoa
Trống kia chập bảy chập ba
Trực nhìn dường thấy Bửu tòa Thiên thai
Chỉn lạ thay trâu cày đáy biển
Người ta cười hở miệng cùng nhau
Màu thoàn đắc ý cũng mầu
Còn hơn chen chúc công hầu vương khanh
Những đua tranh tiền ma gạo quỉ
Của ở đời ai có cho không
Tây phương trước mặt chẳng xa
Cách nhau vì bởi ái hà biển mê
Những chê khen cười nhau lộn lạo
Gẫm ở mình ngay thảo nỗi chi
Dốc lòng niệm chữ từ bi
Lấy dao trí huệ cắt đi cho rồi
Bởi giây dùng không bề khó dứt
Sao trách rằng Trời Đất không binh
Chớ khen những đảng vô minh
Ở mình lại giác thấy mình rằng khôn
Chốn hải môn ra vào ngày tháng
Giữ lái lèo tốt gió thời hơn
Hay buôn mới gọi nhiều tiền
Điên đầu cũng gọi điên người làm chi
Chốn hải môn lánh mình cõi trước
Giả chơn như ai đặng trước huê sen
Có công hay học thì nên
Chẳng cầu ai dễ đem quyền tới cho
Ham ăn chim mới mắc dò
Lưới mê thoát khỏi ngoài vòng mới ngoan
Quyết liều mình dồi mài trí huệ
Kẻo bán đồ nhi phế uổng công
Rối tơ khéo gở thời xong
Lọc lừa thời đặng nước trong khó gì
Há dại chi nên ai phải dạy
Tới cửa thiền thì thấy Đế Vương

Kim Cang kệ rằng:

Thủy thanh nguyệt ảnh hiện tự nhiên
Tảo tận trần ai mãng thế duyên
Thủy nguyệt Quan Âm minh cảnh chiếu
Danh như bổn tánh đoạn tiền khiên
Ngâm thôi vào chốn tam quyền
Nhãn quang định tánh vào thuyền sửa sang
Lấp ba đường để thông một cửa
Thoàn ra vời mặt thửa lộng khơi
Sớm thời nam tìm dạo chơi
Tối về trước quốc gần đời ma ha
Chốn lâm tuyền ngao du cũng toại
Gẫm hai đường cũng toại vừa hai
Bạn thoàn Bát Nhã hôm nay
Chơi huê lấp kiểng dồi mài Kim Cang
Ba xe lửa đỏ rõ ràng
Nước nhà một gáo tưới an tư bề
Nhà gìn để mật ma ha
Phòng khi luyện dược để hòa làm viên
Chiếc đơn điền dõi miền địa hậu
Cõi vô thường còn để trên không
Vào non ngũ uẩn mới thông
Luyện nên linh dược thì lòng mới an
Việc hành thoàn kể đâu cho xiết
Người vô tình chẳng biết chèo bơi
Làm người cho biết sự đời
Tu nhơn tích đức giữ lời thảo ngay
Voi kia ai mượn thày lay
Bởi mình lại khiến lấy giây buộc mình
Chốn quang minh về ta hãy chọn
Muốn tầm hiền phải chọn người khôn
Cùng nhau biển ái nguồn ân
Vui chi một phút lửa phàm cháy ran
Đầu đuôi xét lại cho cam
Trầm hương thời bỏ son chàm lợi đeo
Chốn bỉnh thoại nói rằng thời dễ
Gẫm trong mình như thể cá ươn
Trẻ thơ dụng lượng khá thương
Có đâu biết sự chiến trường chông gai
Mặc ý ai khôn ngoan chèo lấy
Tới liên trì thì thấy huê sen
Sải mùa lỡ dở tèm hem
Chớ nên sức học dám chen khoe mình
Nôm na lộn lạo sử kinh
Dám chê thượng trí dám khinh sãi mùa
Nên hư chẳng tốn tiền mua
Câu nào đắc ý thì chua vào lòng

Liên Huờn:

Riêng chiếm non bồng một cảnh Tiên
Tu trì phép đạo khác màu thiền
Nước kinh rửa sạch lòng trần tục
Phù Phật đành vâng kẻ thiện duyên
Sáu ngã quỉ tăng nhiều chỉ bảo
Ba đường họa phước khắp răn truyền
Từ bi đã có lòng siêu độ
Biển khổ sông mê thấy những phiền

Thấy những phiền cho cuộc ở đời
Xa tầm non núi một phương Trời
Huê tươi trước mặt thơm tho nực
Thú dữ bên mình nhả nhớn chơi
Nghiêng chén hải lang vui chốn chốn
Cụm cây trăng sở dạo nơi nơi
Quen năm Giáp Tý năm nào cả
Luyện thuốc linh đơn tế độ người

Độ người thẳng tới cõi Thiên Thai
Chẳng nhuộm màu đời có mấy ai
Dày cỏ tới lui trời đất rộng
Ao sen xài xạc núi sông dài
Kiểng vui ý hiệp son dồi phấn
Thú lạ tình ưa đá chẳng phai
Nghiêng ngửa cội tòng nghe tiếng gió
Dọc ngang mặc thích thế không hay

Thế không hay có bực người lành
Trên đảnh mình ngâm chữ thái bình
Một tấm lòng nhàn mây sắc trắng
Trăm đường tục lợi nước màu xanh
Dạy đời hằng giữ câu vi thiện
Tưởng đạo vui theo dạ chí thiền
Cửa Phật trau dồi công đức lớn
Ngâm tầm mùi đạo rất tinh minh

Đạo rất tinh minh có dễ đâu
Một Thầy vẫn biết đạo kia mầu
Tụng kinh lạy Phật trừ loài dữ
Họa chú thư phù trị bịnh đau
Dụng phép về Tây nương chiếc dép
Cất thân qua bến cỡi cây lao
Hòa nam đã thấu công phu nọ
Nên Phật mâu ni thế ngõ hầu

Ngõ hầu trở lại chốn Trời nghe
Thong thả tình dầu uống nước khe
Mặc ảnh công danh dường dép súc
Mắt nhìn phú quới thể mây che
Cây cỏ dưới trên đua chào rước
Thú vật cha con thảy sợ e
Miệng đồng ra tay xôi nấu đá
Phật tiên ai biết tấm lòng nghe

Lòng nghe muốn ở đạo tu non
Rảnh việc nào lo nỗi mất còn
Kiểng vật có Trời dành sửa dọn
Giang sơn nhiều chỗ tính vuông tròn
Giàu sang cửa tía nghi thềm bực
Cây trái rừng xanh gẫm rất ngon
Đến chỗ đều vui ai tỏ đặng
Bốn mùa phơi phới phấn dồi son

Dồi son dồi phấn tốt chi đây
Đâu dám kheo cùng thú dị nầy
Niệm chữ Di Đà thình dạ chánh
Soi gương trí huệ cứu người ngay
Bạn cùng nhựt nguyệt vui mùi đạo
Dạo khắp sơn khê nỗi dạ Thầy
Ca khúc huỳnh lương thêm khoái khoái
Trên đời tiền bạc chẳng thò tay

Thò tay lần điểm chuỗi bồ đề
Chẳng biết việc đời gẫm ngỡ quê
Nong nả non Thần dồi luyện phép
Náu nương cửa Thánh sửa sang nghề
Giấy tinh đốt cứu người đau đớn
Nước rửa phun lành kẻ ủ ê
Linh nghiệm hạ trần ai chẳng kỉnh
Công ơn đạo đức sánh trùm che

Đức sánh trùm che bực thánh hiền
Đạo mầu nghĩa nhiệm tấm lòng siêng
Lánh nơi thiền thị tình đời trải
Gặp lúc thái bình giấc ngủ yên
Lăng líu tiếng chim kêu náo nức
Rỡ ràng huê nội trổ tiên thiên
Trân trân danh lợi cưới ai mến
Riêng chiếm non bồng một cảnh tiên

Giảng Xưa:

Làm người kỉnh Phật tưởng Trời
Ơn cha nghĩa mẹ mấy lời đừng vong
Trung quân rày đã hết lòng
Cang thường đạo nghĩa giữ đồng đôi bên
Mai sau về đặng cõi trên
Ngàn năm bia tạc tiếng nên để đời
Tam cang dặn bảo hết lời
Bằng ai giữ dạ cõi Trời đặng lên
Người đời sống cũng chẳng bền
Chí công niệm Phật thác lên Thiên đường
Hiu hiu gió thổi bốn phương
Thầy chưa ra thế cảm thương dân Trời
Dặn trong thiên hạ mọi lời
Đừng quen thói dữ sự đời gian nan
Chừng nào Phật xuất An Giang
Nhơn dân Lục Tỉnh an nhàn tấm thân
Bảo người niệm Phật cho cần
Việc đời đã tới hầu gần tới đây
Mấy người chẳng giữ lời Thầy
Tới chừng nước lụt thác đầy mọi nơi
Phải toan làm phước thấu Trời
Ai mà hành thiện nạn đời thoát qua
Còn người hành ác thậm đa
Đến chừng thiên hỏa khóc la vang vầy
Bởi mình chẳng giữ lời Thầy
Bấy giờ hãn hữu sự nầy hết trông
Phần thời mắc trận đại giông
Đông Tây Nam Bắc đại đồng lấp thây
Ai mà theo đặng từ bi
Đến chừng bát loạn can gì tới ta
Giữ lòng niệm Phật Di Đà
Thời lên sơn lãnh thấy mà thời hay
Lòng ta dạ dốc thảo ngay
Lên non sơn lãnh tìm rày Bửu Châu
Bửu Châu có đó hết sầu
Non tiên từ tạ khấu đầu lui ra
Nguyền xin cho đến làng bà
Xem trong làng ấy tợ mà Bồng lai
Lạ lùng chẳng dám hỏi ai,
Biết làm sao thấu Bồng lai cát đằng
Đến đây dạ dốc khăng khăng
Rán mà tu niệm cát đằng trải qua
Ra về dạ lại xót xa
Cảm ơn người đức ví bằng Thái Sơn
Giữ mình cho trọn nghĩa nhơn
Dầu ai mua oán chác hờn mặc ai
Đêm ngày tưởng niệm Như Lai
Lòng ta dốc quyết hoài hoài đừng quên
Hỡi người niệm Phật cho bền
Mai sau cũng đặng gần bên Phật Thầy
Nói cùng thiên hạ điều nầy
Không tu việc tới lên rày đặng đâu
Ngồi buồn nghĩ lại thêm sầu
Lời Thầy răn dạy ai hầu nhớ đâu
Trong đời nhiều nỗi cơ cầu
Nghèo thời khinh dễ giàu thời trọng thay
Ý người lòng ở chẳng ngay,
Nghĩa nhân chẳng có sa ngay ngục hình
Diêm đình lượng rộng thinh thinh
Mấy ai trung hiếu thì mình đặng siêu
Đến chừng Phật khiến đảo điêu
Nhơn đâu thiên hạ thác nhiều khá thương
Lên đường từ giả thôn hương
Âm thinh ba tiếng bốn phương mịt mù
Thầy răn thiên hạ không tu
Nơi nơi khắp xứ võng dù nghinh ngang
Đến chừng núi lở đá tan
Bốn phương xao xuyến chẳng an dân Trời
Dặn trong bổn đạo mọi nơi
Thầy còn ở núi tới thời mới ra
Khuyên trong lớn bé trẻ già
Gắng lên cho tới kẻo mà không tin
Mấy người ở thế lòng khinh
Ai mà lên tới thấy linh việc đời
Đến sau nước dẫy quá vời
Người ta kinh sợ không lời thiệt hơn
Hay vầy tầm chốn Thất Sơn
Ắt là khỏi nạn chi sờn tới ta.
Đến chừng niệm Phật bôn ba
Phật không thấy Phật thấy ta một mình.
Bây giờ mới biết Phật linh
Tam bành lục tặc dục mình không tu
Khiến xui hồn xuống Diêm phù
Còn nơi Thiên hộ mịt mù thấy đâu
Phần thời thương tiếc bò trâu
Tổn hao ngoại vật biết hầu làm sao
Dân như cá cạn ở ao
Biết mà tầm bực gò cao nương mình
Nào hay Trời khiến thình lình
Nhơn sao thiên hạ gập ghình khóc than
Bao giờ ngọc xuất An Giang
Thái bình thiên hạ bạc tiền nhiều thay
Nhà nhà no đủ bằng nay
Nơi nơi lạc nghiệp toại thay tâm tình
Cửa Trời mở rộng thinh thinh
Bằng ai còn lại thì mình hóa Tiên
Trong đời thiên hạ tốt liên,
Lần theo Đế Thuấn Thánh Hiền cũng nên
Công đồng tam cõi dưới trên
Những đường thiên lộ xuống lên toại lòng
Đường Tây Tiên kiểng song song
Muôn dân lạc nghiệp toại lòng vui thay
Bằng ai chép để ca tay
Coi rồi thì biết thảo ngay làm lành
Thầy còn ở ẩn non xanh
Bảo người dương thế đành rành thì thôi
Hạ Nguơn đã cận người ôi
Nay ta giáng bút để thôi cõi đời

Thú vui thanh thủy đời hằng trải
Ở biển lai minh cải quá giang
Quốc thới dân khương trang điểm tiếc
Tận ý đề thơ biết lục nhâm
Tâm ngoạt thiền hình tâm nhị giác
Thập ngoạt huờn lai đáp tam nhâm
Giáp Tý Giáp Dần thâm Quí Hợi
Lục ngoạt xuân nguơn đãi chánh chung
Láng bà để kiển trung quân tựu
Ngọc xuất An Giang hựu thú vui.

Hết quyển 2 - Giác Mê

CÁO THỊ

Phần 1

(Ghi chú: những chỗ trống ... là do bản gốc bị rách, bị cháy hoặc bị mất chữ)

Nầy lời cáo thị Gia Nghị lời rao
Để ý thấp cao lời rao Gia Nghị
Khuyên tình quê thị anh chị xem chơi
Tôi cũng nương hơi lập nơi cáo thị
Việc chưa bình trị anh chị chẳng tu
Hậu nhựt giơ khu thầy tu người lấy
Tôi mà nói bậy nói vậy chẳng nghe
Sóng gió bể ghe đẩy te vô cỏ
Ma ngồi cho tỏ Phật bỏ chẳng dùng
Cơn đó chạy cùng không mùng mà ngủ
Ngồi khoanh tu rũ phản chủ phản quân
Phật chẳng lòng ưng xây lưng lấp mặt
Nghĩ nhiểu việc ngặt lũ giặc hãm dâm
Thấy việc cơ thâm bị đâm bị chém
Sức tôi nay kém việc ém để dành
Dở ra việc lành tanh bành việc dữ
Để mà coi thử ngôn ngữ người sao?
Ý thấp ý cao ở sao cho biết
Bất kỳ ngôn thuyết Phật biến dạng hình
Kiến thể kiến tình loạn bình đồng kiến
Trước thời nghe tiếng vận biến nghe tai
Nghe chật lỗ tai chiều mai nghe nữa
Nước sôi nhờ lửa con giữa nhờ Trời
Tôi thiệt đôi lời Phật Trời một dạ
Thỉnh đồng hiệp tọa bá dạ là tôi
Ngôi nào một ngôi lòng tôi trăm tiếng
Vậy mà nguy biến Trời khiến lẽ nào
Nói trước lao xao sợ lo sợ khổ
Quốc vương thủy thổ báo bổ khôn cùng
Việc nay phải tùng là tùng theo buổi
Giặc đà gần đuổi giặc đuổi bên tây
Lãnh bức tờ mây trừ Tây trực khứ
Lập lời ý tứ hoặc khứ hoặc không
Nói việc minh mông dư công nói rán
Nói năm nói tháng hoặc tán ra ngày
Nói tớ nói thầy nói thầy nói tớ
Nói mà không nhớ thầy tớ phân ly
Nhiều việc khinh khi phân ly thầy tớ
Nói mà người nhớ việc tớ như Thầy
Các việc tỏ bày việc Thầy như tớ
Phải thời cũng nhớ quấy chớ lòng quên
Để dẹp hai bên hư nên coi thử
Của tiền tích trữ kinh sử không coi
Nghĩa lý không soi lâu coi quên hết
Lập đời câu kết ăn Tết coi chơi
Khi nào thành thơi khỏe hơi sẽ đọc
Sĩ thời ăn học ngang dọc sĩ ai
Đánh lộn lỗ tai hai trai một gái
Thuận tình ân ái sự trái ái ân
Chẳng biết chẳng phân không phân chẳng biết.
Khi buồn thời thiết dạ tiếc thời thương
Bắt ngựa gò cương kéo rương mở khóa
Phật Trời nhiều giá sợ quá buổi trưa
Phải giá cũng đưa ngồi trưa nóng nực
Tiểu nhơn tranh thực trung trực cố vinh
Cố sách cố kinh bất ninh cố oán
Nhiều lời ngao ngán phá tán gia tài
Nhơn nghĩa lâu dài của xài mấy tháng
Của tiền lai láng ở tháng ở ngày
Nhơn nghĩa lâu dài ở rày trong bụng
Việc nào mình dụng trong bụng phải ghi
Việc nào bất tri dầu ghi không nhớ
Lóng tai nghe bớ nghe bớ lỗ tai
Con mình nghe ai con ai không biết
Dầu lăm tử tiết cho biết con mình
Ăn ở khác tình bất bình hai ngả
Cơn buồn thông thả lập quả chí tu
Biết thuở ngao du không tu biển Thánh
... tánh xưa Thánh mấy tu
Nay thiệt thôn phu rừng như chí Thánh
Tu như ăn bánh xưa chí...
Dạ minh tâm trí xuất ý quan phòng
Cho thân làm trâu mà chịu
Việc nhà toan liệu... làm chi
Nhiều việc khinh khi sầu bi tưởng...
... trăm con gái dạ trái không dùng
Tôi thiệt đứa lấp cánh...
Người phàm lòng Thánh ngu tánh thiếu gì
Ở phải phân bì nương tùy đức Phật
Bằng không... của ma bất bụng
Thiết tâm khẩu tụng dỉ phụng thừa ơn
Đãi sắc lịnh tân hoàng ân đạt chí
Thiên đình hội thí...
Tứ hải ngao du công phu luyện tập
Nhơn tình cửa Phật dỉ lập dị đoan
Chư quốc bất cang dỉ sang thính...
... bạo dĩ tạo đạo mầu
Tâm thiết vọng cầu lập lầu Nam Diện
Phật Trời ứng hiện quốc truyện...
... tại đồng cai chư sự
Hội ân thỉnh tọa phi họa Hớn đường
Chư sự khá tường chúc đường...
... trước con bước ngồi sau
Văn võ muôn tâu một câu thọ thọ
Trước bài trăm họ bất thọ...
... đội ơn Thánh giáo
Lập đời tỏ cáo nguyện báo công tôi
Nhiều kẻ bạc vôi thương ôi chí thiết
... chúc ông
Cám tưởng minh mông lòng không xao lãng
Chẳng lo kiếm bản thân nản miệng cười
Chẳng muốn...
Xúm nhau nói bậy nói vậy thời hơn
Thiệt kẻ phi ơn Thất Sơn khó tới
Nhiều người quyền quốc việc mới...
... chèo te buôn bán
Cất lầu cất quán cho tháng cho ngày
Chẳng nhớ lời Thầy đố mầy nên đặng
Thầy xưa lội lặn đã nặng công lao
Sự thế lao xao nay tao lập lại
Chẳng nghe lời dạy tồi bại có khi
Tự ý thị phi...
Nay tôi lội lặn cũng nặng cái lòng
Nói việc bao đồng dự phòng ông tới
Lập làng Hưng Thới...
... người dưng đồng ưng một dạ
Mặt người coi lạ...
... minh lý ngôn phàn
Mới thiệt là dân dỉ ân...
... hết thuốc
Bây giờ nói tuốt không đuốc soi hang
... nan hành
Phật dạy làm lành chưa đành không...
Việc đời thậm tốc dị bốc Tiên tri
Người nào khinh khi hậu ly đạo Phật
... chẳng kỉnh vì phân bì theo thú
Đời ăn cháo lú miệng bú sữa ma
Thiệt ít người ta nói ra...
... cải chẳng phải chỗ nào
Ăn nói ào áo như Tàu dấy loạn
Ví như Kim Đạng vây Trạng đầu sơn
Nhiều kẻ ...
... sao an sự thế
Phật Trời vong phế thiễu tế tử thi
Ít kẻ từ bi liễu tri Tiên Thánh
... Hớn bang
Hết kẻ dọc ngang hiển vang phước thọ
Tiểu thơ mặt lọ hai họ hòa duyên
Lòng người...
Phật Trời tích đức thậm ức đời nầy
Việc nói tỏ bày chê rày bất lực
Hết người trung trực...
... thuở rã rời tời bời thân thể
Nói ngay chẳng kể Phật để chỗ nào
Ăn nói hỗn hào ra vào...
... Trời phế chẳng cầu
Nói việc ưu sầu vô đầu vô vị
Cơn còn bình trị anh chị ỷ thân
Đoạn... quấy
Tôi cho người thấy việc máy thiên cơ
Người cũng ngó lơ tôi ngơ ngẩn dạ
Chê tôi nói lạ...
Chẳng cần ai khen bạc đen lời nói
Giúp nhau cơn đói bằng gói khi no
Trong bụng chẳng lo khó cho phước hậu
... cậu sợ lậu con Thầy
Một lũ ăn mày không bày một đạo
Nói lo cơm gạo sáng tạo cơ đồ
... bồ vôi trắng
Nhiều bề cay đắng phải cắn cái răng
Nhiều kẻ lăng xăng không căn...
... Diêm la
Đều biết cơ gia la ...
... nghị
Chẳng bày bia vị bi lụy tâm ai
Tự ý gái...
... nói cười độ người bất chánh
Phật Trời trị...
... nghĩ sự dĩ bày tường
Người chê việc thường...
... tỏ nhà ngói
Thấy người án nói bụng đói biết no
Đương thuở nằm co phải lo việc...
... thử ngôn
Thân chết chưa chôn nói khôn hơn Phật
Thương con lật đật niệm Phật không lo
Thân thể... ỷ
Chẳng ai tu tỷ xét nghĩ thân sau
Chẳng xét cạn sâu biết đâu mà thấy
Lập lời để... lời
Niệm Phật vái trời thương đời khi nghĩa
Dạ lo sút sỉa nhân nghĩa không tường
Thiệt kẻ ở ...
Dạ lo cơm gạo nhơn đạo không lo
Gập thuở nằm co biết no hay đói
Giả làm thầy bói...
... chẳng biết chi sống đi đâu mất
Người nam nói xấc khó cất cái thây
Tôi nói việc hay ở lặng chịu nặng cái lời
Chắc lưỡi kêu Trời ở đời thậm khổ
Nhiều lần xấu hổ thiệt ngỗ nghịch...
... biết phân sao nữa
Trời mang bụng chữa sấm sửa sổ lòng
Tiêu nghệ dự phòng đạo đồng dường cử
Cho người... xương
Tới đời khó thương cái rương không khóa
Hôi cơm tanh cá vàng đá bấy chầy
Chẳng tưởng đạo...
Nhiều người thông thuộc là cuộc ở đâu
Chẳng tới bực sâu cầm câu nhớ cá
Ngọc còn ẩn đá rồng hóa lên...
... tới đây thời biết
Sau đừng có tiếc hung kiết tại Trời
Ăn nói nhiều lời cãi Trời châu ổi
Ra oai cầm chổi gió thổi phương đông
Lập chí giao phong quan ông xuất trận
Nghe nhiều người giận thế cận...
Đời nầy thiệt dại hết đậy phải bày
Cám tưởng ơn Thầy vào rày lạy Phật
Niệm Trời niệm Phật mỗi tật mỗi lành
Hung dữ Phật hành chành bành hư thúi
Đừng mang áo túi lúi búi trong mình
Mẵx áo bỏ mình thiên đình xử hết
Người lầm mà chết Phật hết dạy răn
Nhiều việc lăng xăng không căn thời chết
Việc đời cận tết thấy chết mới hay
Tuy sống ngày nay thương thay mai thác
Việc tôi nói khác cô bác chẳng dùng
Chê nói tầm khùng dở mùng thấy chúa
Mặc tình tay múa đựng lúa hai lu
Mới hãng sự tu công phu mài sắt
Phân nhau nam bắc kẻ tắt người quanh
Ngó thấy thượng thanh rạng danh tổ đức
Việc này chẳng tức ở bức tại người
Nhiều việc vui cười thương người Phật khóc
Cao mên đánh bóc trọc lóc nhiều ngày
Nam việt chê tây thương thay mình dại
Việc làm tồi bại mình hại lấy mình
Chớ trách thiên đình nhơn tình bất phách
Nói hơi kiêu cách nói sách nói kinh
Mười chuyện bất minh làm thinh chịu dại
Nói đi nói lại thì ngại lòng người
Ngoài miệng nói cười thương người trí huệ
E sau tình tệ U Lệ đa đoan
Khiến việc nghinh ngang tang hoang nhà cửa
Người khôn khó sửa như lửa cháy đồng
Dứt mối tơ hòng sợ lòng nhúm lửa
Không ai dám chửa nhiều bữa loạn tâm
Sau hội binh âm cơ ...
... đa lý tự trí tự ngu
Biển Thánh rừng nhu chỗ lu chỗ tỏ
Dại như con thỏ thấy cỏ thèm ăn
... dỡn trăng mầy giỏi
Ngãi điên chửa giỏi lấy chổi đánh đầu
Hậu nhựt chư hầu vọng cầu Phật Tổ
Người trong thủy thổ ...
... nghĩa nhơn lương nhà Thương mắc đọa
Mới rằng tỏ dạ việc họa việc linh
Để vậy làm thinh bất minh...
... lập tánh dấu phàm
E kẻ ăn làm tiếng đàm cuồng ngữ
Thân ai nấy xử sự thử nan tình
Chẳng chắc việc ... hỏa
Phật còn nhồi nhã các ngả ứng thinh
Việc ở cao minh trung tinh rằng phải
Quân dụng tứ hải ...
... minh lập nghiêm Cổ Kim hội ý
Việc đời đa lý ngụ trí bình phân
Lập đạo nghĩa nhân ...
... tin bực hiếu trung
Tùng ý gia thung bất ...
... khổ giáo
Nhiều người nói láo cơm cháo chẳng đền
Thiệt khó vào ra người ta chẳng có
Phải như không thấy chầy bấy thì thôi
... nói dại khờ bây giờ khoan chấp
Trường thi Long Ấp dạ đấp mã cao
... suy nghỉ sự dỉ tuyệt đoan
Ý chẳng lo toan thế sang gánh khác
Người không tờ trát chạy giác nghiêng thoàn
... lập hiền nhượng chánh
Ai đặng lòng Thánh lập tánh làm nhưng
Tôi chẳng dám xưng vi quân vi tướng
Nhiều người... thuê
Tôi thiệt rất quê chỉn e lỗ miệng
Thật tình minh truyện đi kiện do hà
Tới chốn Phổ Đà ...
... minh đế dạ phế Di Đà
Mậu Ngũ bất hòa nước nhà mất hết
Khiến nên việc chết ăn hết hai ...
... chua phiền lắm
Cầu Trời Phật tấm tay nắm làm sao
Cho biết thấp cao công lao dư nguyệt
Trước... còn xương
Người dễ chẳng thương oan ương một thuở
Vạc nghiêng nưng đỡ bao thuở để nghiêng
Thậm trách...
Nước nào có trạng trách bạn không phân
Để loạn khổ dân phi ân người Trạng
Thiên tiên thấy cạn đa loạn ...
... bang họa tử
Lập đời tiền ngữ không chữ vi ngôn
Người thác khôn chôn nhứt môn bá quốc
Việc xem vong thất...
... để lời ghi hậu tri các việc
Lập đời tùng thiệt dỉ tuyệt sự nan
Chư quốc hiển vang bình an võng...
... lãnh hiếu hạnh lễ nghi
Không kẻ ngu si dĩ tri phụ mẫu
Thế nầy nan tẩu gia ngẫu loạn tình
Khiến... sát hại
Việc làm nhiều dại mình lại hại mình
Các nước bất bình xác hình mới thấy
... tiếng công thâu đâu đâu ngủ hết
Nằm như...
... người cá giao thây
Lòng ở chẳng ngay sau nay...
... ngăn trở.
Ba năm quên thở niệm đỡ nam mô
Phật xách bỏ ra quỉ ma nó vật
... cần kịệm chiêm nghịệm xét suy
Gập thuở loạn ly Phật tri lại độ
Bấy lâu hào hộ giả ngộ...
... ru niệm khổ
Miệng kêu Tiên Tổ nguyện bổ công thân
Xét việc phi ân hậu thân thậm ngặt
Đời này đại tặc ...
... cứu Thánh Tiên bình yên bình cửu
Vi nhơn tri sử linh cửu đổ tình
Làm việc bất bình xà kình giảo nhục
Mê ... dục đa đoan
Nhiều việc chẳng an thở than chí khổ
Nhập lâm kiến hổ móc cổ phân thây
Mới biết ...
Việc đời khó gói Phật nói không sai
Cũng mặc ý ai chiều mai không dễ
Việc làm đổ bể Tây kể như Tàu
... về Tàu chẳng đặng.
Nhiều người tội nặng đều lặn sách trơn
Cây mục thoa sơn nhiều cơn phải tróc
Việc... tiên sanh
Hậu nhựt lập danh niên canh Phật định
Đồng tuân nhứt lịnh Gia Định cựu tồn
Phật đổi phần hồn...
Chẳng lo còn mất cà khất còn chi
Quân tử vận suy đều khi hết trọi
Trời cao vọi vọi người gọi bất...
... người khi chẳng biết
Tâm hoài thiết thiết hung kiết dị nan
Tiểu nhơn bất an dọc ngang chẳng dễ
Chơn cư... ơn
Chẳng tưởng người thân chẳng phân tà chánh
Thấy người bạo tánh phải tranh cho xa
Bất Phật bất ma...
Nhiều người mọi rợ chẳng sợ Phật ta
Lòng Phật Phật a lòng ma ma buộc
Xem lòng nhiều cuộc...
... nó không nghe trong hoe hết thấy
Đương làm sơ xảy phúc gãy phúc chung
Việc lành chẳng...
... tục sở dục thiện tâm
Nhiều chỗ ca ngân... trường bản
Gia bần tri đảng đồng quãng thới...
Phật nói bất tùy còn gì nhơn nghĩa
Lòng như...
... cùng Tiên Tổ xấu hổ song thân
Chẳng muốn...
... lương khổ trương nhơn nghĩa
Rủi tay bể dĩa nhơn nghĩa lâu dài
Sao chẳng tranh tài...
... cực tâm trực mới ngoan
Lòng kẻ giàu sang nghinh ngang thời khó
Phật Trời nói có chẳng ngó nói không
... tông thiếu cánh
Muốn cho bá tánh hiểu Thánh mới mầu
Ý sao chẳng cầu để sầu tôi chịu
Không ai ... bất thường
Chẳng nguyện Hớn trường can cường chi mạo
Chẳng lo lập đạo hung bạo làm chi
Vận còn suy vi phải đi cầu Phật
Nói chi súc vật dễ Phật khi Trời
Dạ chẳng lo đời theo thời chiến thắng
Chẳng e con rắn nó cắn nhức mình
Trời khiến thình lình vô tình tức tối
Một mình hai gối ai thối mặc ai
Nhớ thuở rau trai chông gai cá nướng
Mặc người sung sướng làm tướng trào Tây
Tôi nói vạy ngay phương Tây chiếu cố
Đừng lòng ái ố thách đố làm chi
... hiệp tử ly làm chi cho tốt
E khi hoảng hốt ta cốt mình mang
Lúc hiếp lúc tan hỏi han chẳng tỏ
Tiếng là con thỏ Phật rõ con trâu
Thương thuở đất sâu lo âu con chuột
Ba con một cuộc chưa thuộc đuôi đầu
Lòng có vọng cầu dạ sầu khúc giữa
Khó chi một bữa người sửa lòng tôi
Nhiều chuyện than ôi! mồ côi thiết yếu
Nói thời líu tíu kẻ níu người trì
Chẳng kỉnh chẳng vì sau quì bái quỵ
Tận tình cáo thị bi lụy cá tôm
Cách trở sao hôm dạ ôm sao mọc
Khéo tra thuốc độc chẳng học Thánh hiền
Nhiều việc cảm phiền vong tiền phế hậu
Đều kêu bằng cậu cơ hậu không lo
Đánh lớn thua to chẳng lo cơm gạo
Tầm sư học đạo dỉ bạo giáo sư
Nhiều dạ cẩu trư hỏa lư phạt chỉ
Nhiều người vô ý miệng lý lu là
Lầm thuở rừng già bất hòa đạt vận
Yếm mang quần vận hầu cận Đế Vương
Đờn ông càng cương khó thương văn tự
Lòng còn dụ dự đa sự nghi nan
Người nghĩ việc sang dạ toan bất phục
Dạ nguyền lánh đục phèn phục thời trong
Dở ổ chòm ong cuồng phong đại bại
Nói đi nói lại nhiều dại nói hoài
Đánh trống liền hoài chẳng tài chi trống
Gia Nghị còn sống nhà Tống vững bền
Gia Nghị...
Lo bề anh chị Gia Nghị đừng lo
Dầu thác tiêu tro thác no sống đói
Cơm khô còn gói việc...
... tối đầu, Nam lầu tây tự
Tại nhơn sanh sự hà sự hữu sanh
Nhiều việc khôn lanh đua tranh chầy bấy
Lo bề... lỗi nầy
Dám xưng Phật Thầy lỗi ngài Gia Nghị
Thầy xưa chánh vị lập Nghị đầu cơ
Bá đạo sư sơ...
Phật ra khó dối thầm tối bày ngay
Đường mực phương Tây nẻ ngay mất vạy
Gian ngay khó đậy dở ...
... xưng liền chằng huyền chẳng khảo
Từ ấu chí lão Phật khảo phải khai
Hoặc gái hoặc trai tội ai nấy ...
... thói hung hoang
Tới cửa tam quan dọc ngang chẳng phải
Việc nầy thừa tải quấy phải giao tôi
Cha mẹ... vậy
Loạn đới lấy bậy phải đậy cho lâu
Nước mắt tay lau tay lau nước mắt
Kẻ Nam người Bắc thiệt đắc một ...
... một lòng một dạ
Mình làm tá họa vu vạ cho ai
Việc chớ đôi hai phải ai tay nấy
Ruột già nát...
Giả điếc làm câm mấy năm khô héo
Nói tròn thời khéo việc méo tại ai
Trách Phật Như Lai...
... quặn đau nặng teo gan
Lời nói dọc ngang khó toan cứu cấp
Nghe người bộ ấp muốn đắp mả cao
Bị việc... rặt
Tránh đường Tây tặc thậm ngặt anh hùng
Nói việc vô cùng khi bùn khi sạch
... mắt biết đâu tai trâu còn mỏng
Nhớ lời...
... lỡ dại nghe ai
Đường cũ đạp gai lòng...
... bần trí đoản
Nhứt thâm lập khoản dạ quản...
Thấy việc người khôn chư thôn e sợ
Phật lo bất phế Hớn trào...
Thương nỗi anh hào ra vào vắng mặt
Nghỉ thân quá ngặt vắng bặt ...
... đè xuống dốc
Người tu cất cốc chẳng bốc quẻ chi
Bạch Phật cung ly thức tri cho biết
Việc đời hung kiết ...
... một hai đôi than ôi lo đạo
Phải lo cơm gạo giữ đạo lương điềm
Phải lập thơ niêm cổ kim hội trí
... sự lý vi hương
Cho biết thiện vương hay là ác đế
Chẳng dụng lập kế say thế làm sao
Cẳng thấp cẳng cao ... nhảy
Không ăn mắc bẫy hết thảy mắc vòng
Chẳng biết đặng lòng bánh phồng hay trở
Tôi ba lổ thổ...
... bạt tai còn ai về nấy
Tôi làm có giấy chẳng thấy thời thôi
Nghỉ phận mồ côi chưa ngôi ăn ...
... người quyết tối Trời
Sao chẳng lo đời thương thời con dại
Thế cường vận bại Tây lại về Nam
Đạt chức...
Chẳng e bản hạ ngứa lạ cùng mình
Trách kẻ vô tình giữ mình an ổn
Ngày đêm xắn xõn thơ...
... hòa trẻ già chẳng nghĩ
Thế suy vận bỉ năn nỉ một mình
Ngưỡng cáo Thiên Đình xét tình phàm tục
E ... lo ăn
Đi tới vừng trăng không săn nai gạc
Còn mang túi bạc hết nạc mất xương
Gặp thuở... gỡ lưới
Cây khô chưa tưới héo dưới ngọn tươi
Hổ thẹn cho ngươi dám bươi lần nữa
Bụng tôi như lửa ai chửa...
... quần yêu phi tiêu mới đáng
Dạ lo ngày tháng ngao ngán năm dài
Chưa có phép tài nằm dài ...
... chi ai
Dầu gặp họa tai Phật ... phải chịu
... phàm chẳng thấy chầy bấy Phật hay
Giữ đặng thảo ngay ...
... dạy khỉ
Dạ lo thủ thỉ tịnh dỉ quan phòng
Phật chửa định phân việc ân việc oán
Dạ lo...
... nghị bất vị chớ khi
Một lũ ngu si Phật tri chi bậu
Cựu trào bất lậu...
... mặc dà chi vậy
Quản Cơ lòng đậy quở vậy biết sao
Trời Phật còn lao phải sao chịu vậy
... phải dậy sửa thân
Nhiều việc phi ân dễ phân khó tỏ
Đất thời sanh cỏ cặc lõ sanh con
Nói việc... dạ sắt
Việc đời nói gắt lòng Bắc dạ Nam
Mười việc mười tham tội giam để đó
Thấy... lem lia
Người chẳng phân chia chửi lia chửi lịa
Thấy trường Phật địa Tây rịa một bên
Các việc... giỏi
Con nhà thượng cõi ai hỏi đừng ừ
Phải chữa thần thừ giả từ bệnh ngặt
Miệng niệm nam mô Gia Tô phải bỏ
Lời ngay không tỏ ngọn cỏ phơi thây
Chẳng nhớ lời...
... nhiều việc lạ chung chạ một khi
Nghe sấm cung ly cách chi kỳ phận
Phật Trời mắc lận quần vận...
... căn của ăn không hết
Người đừng câu kết mà chết không ngăn
E thác nhăn răng không ngăn lòng thảo
... lão tri ngôn
Mới biết lời khôn đừng tôn trẻ dại
Dạ lo ngại ngại thiềng bại chưa xuôi
Không chỗ... trong dạ
Phải lo phước họa đẳng tọa phi thường
Nói việc đưa đường ai tường trong bụng
Ngồi thời tim lụng miệng...
... nhớ Di Vô nhớ mô bồ tát
Nhớ ngồi chiếu lác xưng bác xưng cô
Chẳng phải nam mô...
...giấy chẳng thấy chư dưng
Bây giờ người xưng...
... đam quí đạo
Ngổn ngang nghịch bạo qui đạo...
... học cho xuôi
Mặc kẻ tới lui mù đui...
Con chuột...
Học hành mới thuộc bạch tuộc sao...
Dầu đánh mấy roi không coi không biết
Dầu mà mắng nhiếc tai điếc trơ trơ
Nói việc ngẩn ngơ...
... có ổ người có tổ tông
Chẳng phải minh mông nhà không cha mẹ
Việc quan nhậm lẹ nạnh hẹ bất kham
... cam chư sự
Tận tình ngôn hạ dĩ tạ thượng thân
Vi nhựt tuế tân nhơn dân mỷ diệm
Xuất trình chiêm nghiệm mỷ diệm...
... tỏ phân vi nhàn minh chánh
Lập nhơn tâm Thánh lưỡng tánh thuận hòa
Hiệp dạ trẻ già thượng hòa hạ lục
Phong... đồng tâm
Tam Giáo hội thân quan dân việc nước
Vi quân tử trước vi phước vi lương
Tích thiện quốc vương...
Nhứt đoan Gia Nghị lưỡng thị châu trần
Hữu phước hữu phần vô phần vô phước
Song đăng dưng trước việc ...
...tóm thâu xã tắc
Trước thời nam bắc nay chắc Hớn bang
Điềm ứng thiên nhan hiển vang vạn tuế
... tâm phế thiện vương
Vô quốc thâm cương dân nương dạ bạo
Dạ xao lãng đạo hung bạo tề tề
... tử hậu
Thiên cơ tri lậu tử hậu loạn tâm
Chẳng mấy trăm năm cơ thâm xử thất
Lập đời vạn thất ...
...cõi hiển van cư an Trời Phật
Vô tà vô vật nhơn Phật tịnh tình
Nhứt thống Trời đình tàng hình biến hóa
... vận hóa Thánh Tiên
Một cõi thượng thiên hòa viên tâm thống
Bắt còn nào sống chất đống lại nhà
Lòng dạ thuận hòa...
Con nào thác yểu Phật biểu bỏ ra
Con Phật Phật la con ma ma dắt
Nhiều lòng gay gắt...
... khó vào chỗ sống
...nghe chỉ
Người dắt Phật đi từ bi để Phật
Xúm nhau mắng đại nghĩ lại chẳng khôn
Hàn Tín lòn trôn...
... nghĩa nhơn bạc ơn con chó
Chẳng tường dễ khó...
... con nhảy con đi
Thiệt chẳng biết chi khinh khi một lũ
Thiệt đồ phản chủ chỗ cũ không quên
Bay hơi thúi khét lại ghét chỗ ăn
Cả lũ không căn xích xăn không đặng
Dạ môn lánh lặn...
...tối không tranh ham ăn ham ngủ
Thiệt loài phản chủ ai rủ muốn theo
Đói nằm chèo queo thấy heo thèm thịt
... lịch mù mịt đôi người
Cây héo mà tươi thấy tươi mà héo
Muốn ăn cho béo nợ kéo mà trừ
...biên thùy giỏi nữa
Thấy hư thời sửa dơ rửa cho rồi
Để vậy khó ngồi bồi hồi trong dạ
... dạ ô ma
Ai biết lòng ta con ma lòng Phật
Đừng noi thú vật cãi Phật chẳng nên
Đau mà... Trời Phật
Gẫm đời nhiều tật Trời Phật chẳng màng
Ăn nói đứng đàng đầu làng cuối xóm
Đi thời lóm nhóm...
... dư công minh mông chẳng thiếu
Về nhà đàm tiếu tối níu chị nầy
Nói chuyện cù xầy nghe rày không...
... lặng chê cười
Thấy vậy nhiều người chê cười sanh chuyện
Kẻ thưa người kiện sanh chuyện chối đôi
Lại tốn trầu vôi...
Chẳng bì ông Cống văn thống ông Nghè
Nói chuyện sau hè không dè trước cửa
Ăn cho có bữa sấm...
... làm xàm chàm nhàm trong bụng
Sanh tâm ăn vụng trong bụng ngu si
Chẳng biết việc chi mà suy mà nghĩ
Nói... bát kim
Thiệt khó lập nghiêm sự kim đa cải
Muốn làm cho phải đa cải khổ...
Nói thời nghe đặng lắng lặng còn nghe
Như tiếng...
... soi khó coi của thế
Tuy là bán ế hương...
... mấy hồi
Lo việc chưa rối ăn ngồi lặng...
Hỡi chưa quá lão còn khảo còn tra
Trường kinh cầu nghinh hiền Thánh...
Soi lòng bá tánh vi cánh sum vầy
Trước bước lạy Thầy...
... còn nhớ lời nghi
Đừng dạ ngu si bất tri Tiên Thánh
Cầu cho bá tánh tâm Thánh tri tường
Nhứt lễ cúng dường...
Vạn gia hỉ hạ đáo tạo chùa công
Lễ bái vọng đông thinh không khấu bái
Cầu hồn hoàn tái miệng vái Tiên...
... mình huờn linh hưởng thọ
Cầu cho hai họ thượng thọ qui căn
Cầu Trời cầu trăng thiệt căn thiệt...
... hội mây trần
Mê Thánh mê Thần mê trần Trời bỏ
Ngày sau ít cỏ thiệt rõ nhiều cây
... mắc tội
Nhớ ơn một hội tấm gội chúng sanh
Xác phàm hôi tanh nhơ danh chầy bấy
... phải thương
Cứu thuở oan ương Tây phương chí nguyện
Chí tu phương tiện dĩ biện nan công
Lâm tràn... nảo
Chừng nào quá lão hết bảo minh mông
Người khá gắng công học trong phép luật
Dỉ tình...
Cho biết ở đời phải thời hay phải
Quấy thời biết cải nói phải biết nghe
Có mắt cây tre gió...
... sanh giặc việc ngặt hiểm nghèo
Phò chúa qua đèo vận nghèo Ngũ Thiệu
Phật không để chịu người liệu đời nầy
... chầy quả nầy trước mắt
Nói ra gay gắt nước mắt gập ghình
Xem thấy cái hình cái tình khó thấy
... không thấy thời thôi
Việc Phật người bôi thương ôi khó lắm
Xương thời một nắm chịu đấm...
... Gia Nghị
Các ngôi đồng thị Gia Nghị Thành
... tư
Chú Bảy phân dư an cư Gò Sặt
Lâm cơn nguy biến vận khiến hỏa thiêu
... khó phân nhờ ân Trời Phật
Nhơn đồng dữ vật...
... miệng bất nhơn
Nói chuyện phi ơn bất nhơn thất đức
Nói nhiều chuyện tức cách bức lòng Trời
Tôi theo không kịp tội nghiệp đời nầy
Sống ở chờ ngày thác rầy không bữa
Nhà không đóng cửa ...
Ngó núi ngùi ngùi sụt sùi biển ngọt
Nước không nổi bọt Cần Đọt muối nhiều
Việc hư bỏ liều ...
Người nào gian nịnh họ nịnh siêu thoàn
Muôn việc cảm phiền làm hiền Phật độ
Chánh Thần ủng hộ ...
... Ngư Tiều chín chiều ruột thắt
Kẻ Nam người bắc nói mắc khó nghe
Lo việc mua be đóng ghe ...
... biết thuở nào bồi
Khó đứng khó ngồi bồi hồi việc hậu
Cám thương thân cậu lo hậu quốc vương
... nương mây bạc
Vận tề bất đạt xiêu lạc hai phương
Nhiều nỗi oan ương lưới vương cho kẻ
... tên
Đặt để hai bên ở trên có chúa
Ăn cơm phải múa việc chúa cho đàng
Bạo phát bạo tàn...
... ngây mũi nhiếm chúm chím lắc đầu
Ba hồi mõ hầu mở lầu không có
Miệng thời la ó bắt nó ...
... nạp Tây vấn tội
Nhiều lòng phản bội lập hội hương điền
Kết sửa bạc tiền cảm phiền làng tổng
Bụng người ... khổng không dò
Dạ muốn làm trò dặn dò lòng tớ
Việc nào cũng nhớ thớ thớ ngoài môi
Trong bụng tích vôi...
Thân tôi xiêu lạc hai hạt đều cười
Chẳng biết vàng mười thương người mắt bịt
Tâm sầu mù mịt...
... ngang lòng toan nói phách
Nhơn ác nhơn phách...
... bất hòa
Sao chẳng...
... đóng ke mắt ve tầm bậy
Lòng không muốn...
... vác mỏ cày
Làm tớ nghe Thầy chịu rày lúc đọa
Phật Trời phép lạ trần hạ khó hay
Thúi hơi ngầy ngật lột trần còn non
Lòng sắt dạ son nước non vòi vọi
Đường cao vòi vọi...
... tới chưng rừng ngó chừng nẻo tắc
Tôi nam chúa bắc gay gắt nhiều phen
Bạc trắng mà đen khó khen cho bạc
... bạch hạt biết thơ
Một mình bơ vơ ngẩn ngơ non núi
Dưới thời khe suối trên núi chang chang
Nhiều... thấu
Hổ trang thơ ấu miệng tấu cửu trùng
Nước chảy đúng đùng anh hùng thất vận
Áo mang quần vận...
... thọ tai trách ai mính quấy
Phật Trời ngó thấy phải quấy chăng không
Đứng nói minh mông phạm trong điều luật
... chịu cực nói ngoan
Đừng dạ thở than trung cang sao phải
Muốn vi tứ hải người phải tri ân
Dạ muốn...
Quí chi lê lựu tri cựu mãng cầu
Việc quấy nhức đầu thảm sầu đau bụng
Nói thời lụng dụng bất tụng bất...
... thiệt khi không biết
Nói thời tha thiết chỗ biết chỗ không
Chẳng chổng mông lạy ông mình lỗi ...
Chẳng ưa cây...
Phật đã dạy hoài ỷ tài chi vậy
Phật mà nói bậy người cậy thì rồi
Cũng chẳng nên ngồi thôi rồi mắt thịt
... mặt ngồi trịch một bên
Hai tay chấp lên việc quên nhớ lại
Bấy lâu ngây dạy nay lạy đức Thầy
... theo Thầy giữ Đạo
Bỏ lòng hung bạo giữ đạo từ bi
Phật dạy việc chi tôi...
... nan phân
Nước lớn thương dân khó phân nước nhỏ
... dạng
Xem đời thiệt loạn việc cạn khó phân
Nhiều việc xảy xàng xóm làng xính vính
Việc...
... chủ ăn ngủ thời hư
Sanh dạ cẩu trư thời hư...
... chẳng đặng
Đứt lìa hai chặng việc nặng khổ go
Lo hỡi là lo một kho đất sét
... thấy tài hớn hài nhiều lắm
Muốn ra ai cấm muốn tấm ai gàn
Sợ có xóm làng nhà hàng thiếu của
... giúp của khó trông
Chó sủa lỗ không vội trông thấy bóng
Ta mau chóng chóng nhà Tống hưng binh
Để vậy làm thinh...
Phải lo lập thất hội quốc cầu linh
Vọng đắc vạn binh hội minh trợ thế
Đêm nằm nghe dế...
Thảnh thót nam lầu ve sầu vắn vỏi
Cầu linh thượng cõi về hỏi quốc gia
Nay ngó thấy cha hòm...
... mang tật cầu Phật cứu kỳ
Thương việc biên thùy không quì không lạy
Việc lành không đậy việc vạy...
... nghe chắc the mặc ý
Ở cho có trí hơn lý trèo cao
Nhiều gánh lao xao biết sao kể...
... gay gắt khó đi
Muốn lại cụng ly ngặt đi không đặng
Gánh không mấy mặn ruột quặn đau lời
... chưa thấu
Sá chi châu chấu bay đấu chống xe
Tiếng nói chẳng nghe pháo tre nổ tốt
Một mình... rơm
Một tiếng nói thơm nhiều thơm gặp thúi
Nói nhiều mệt đúi túi búi băng xăng
Nói chuyện không căn khó ngăn...
... dám chửi nào lưỡi làm hung
Tự ý nịnh trung nó xung khẩu thiệt
Xuất ngôn nhiều việc hoặc thiệt hoặc phi
Khiến ... thừa dụ
Nhơn tâm bất cụ chư dụ bất kham
Mười việc mười tham phải giam vào sổ
... khó ôm nói om khó chịu
Trước dựng chậu kiệu...
... tét bét khó lòng
Diêm chúa dự phòng để...
... tiên Thánh
Một trăm món bánh bá tánh đều ăn
... ma
Thấy việc người ta Phật không đặng...
Thúi thây khảo lúa bằng lúa khảo tiền
Heo sống chông tiền cảm phiền mấy lạy
Sống ăn...
Trò tay che xướng nghe cúi lạy...
Thiệt làm tầm bậy hiếu đậy trong lòng
Sánh... hiếu nghĩa
Tế chi cổ dỉa hiếu nghĩa của mình
Tầm việc bất bình e tình mắc đọa
... những đường tai họa
Tội phước cạn sâu biết đâu mà tránh
Phước thời hiển Thánh họa tránh đi xa
Tội xuống Diêm la ra...
... phải nghỉ phải tỷ phải suy
Sự tất thức tri sự phi sự phước
Phải lo tội phước có...
... lâu nhiều tội
Cũng như hát bội đầu đội vai mang
Trong bụng dọc ngang thôi mang khổ lớn
... mất ngôi
Nam Việt thả trôi thương ôi không chúa
Bắc kỳ tay múa là chúa bắc kỳ
Nam Việt chịu...
... ong lộn kíp người tiếp nơi vua
Nam Việt nhịn thua thiệt chua xót dạ
Nam kỳ mắc đọa hạ...
... tôi dạy chưa thôi mấy kíp
Nước nào ăn hiếp người tiếp bợ bưng
Trở mặt đấm lưng giam chưn...
... sợ té có khi
Trời Phật thức tri đừng khi nước đọa
Phật Trời phép lạ gỡ họa nước Nam
Lòng người đừng... điện
Còn e tu luyện hiển thiện phép tài
Diệu thuật bất hoài nằm dài liệt địa
Miệng người niệm lịa thị...
... thấy chuối tiêu hỏa thiêu ung mục
Chờ khi nước đục tẩy tục tu phần
Tay kể lần lần tẩy trần...
... chưa tan
Việc nầy đào hang không toan xuống đất
... ai mua quế bán ế ngồi nài
Sao chẳng thấy...
... chẳng nhớ con chữ son hai mặt
Trong...
... trực sự cực chí lao
Nhiều thuở chiêm bao...
... làng hàng uổng
Chẳng dụng cuốc xuổng cho uổng cái thây
Lòng tôi chẳng ngay tiêu thây cho mất
Sống cũng khó ngồi nguyện hồi Tiên động
Trời cao lồng lộng đất rộng thinh thinh
Soi sét chứng minh trung tinh lời...
... hiện kiến diện minh tường
Dạ bạo tâm cường sa đường âm phủ
Nguyện vọng việc cũ âm phủ khán tường
Diêm... tường khán quá
Nguyện cầu tiêu đá non hóa điện đền
Tôi chứa vững bền một nền phước hậu
Nguyện cầu...
Một dạ ưu tư phước dư vạn thọ
Trách thay trăm họ bất thọ giáo truyền
Nhiều việc cảm phiền...
Cơ Gia là cậu kế hậu là tôi
Tình bậu muốn thôi việc tôi không ép
Sách in thơ chép có...
... anh hào việc nào cũng tốt
Chẳng ngon thuở sốt không tốt mới tinh
Để vậy làm thinh không linh...
... Phật rặt tiếng la
E nỗi quỉ ma can qua hỗn chiến
Trước là nguy biến nhờ tiếng tại Trời
... dời không có
Đi đâu đứng đó tôi ngó thiệt đà
Hay việc bất hòa tới mà giựt gạo
Tôi... đạo điên
Ai chẳng dám khuyên đạo điên khuyên lại
Dạ lo tồi bại lo dại làm vầy
Chẳng dám ngủ ngày...

CÁO THỊ

Phần 2

(Ghi chú: những chỗ trống ... là do bản gốc bị rách, bị cháy hoặc bị mất chữ)

Đừng ngồi tu rũ ăn ngủ mà hư
Trầm tóc trong lư bất tư tiêu hết
Dạ lo câu kết bạc hết hay còn
... mòn thân thể
Đời nầy khó để đổ bể nhiều khi
Việc nào bất tri hỏi đi hỏi lại
Đừng nghe...
Kẻ giận người phiền việc hiền gây dữ
Đa ngôn...
... dục lời tục khó nghe
Cây ngã bể ghe nát...
... mang áo bó
Hai tay chóng tó mặt ngó coi
... Đồng Nai
Sài Gòn có oai con ai dữ vậy
Tôi nay Ba Thới Tùng Quới Mỹ Trà
Tên Thạnh Phật bà chủ nhà Sa Đéc
Nhiều người ghen ghét mở bét bạc bôi
Nhiều việc thương Vôi thương ôi ông Bướm
Việc đời tụy ướm như bướm gầy ong
Tên Thánh là ông Quan Công thuở trước
Phò vua giúp nước thuở trước rất miêng
Phật Thầy Trần Nguyên dạy yên lê thứ
Trần Nhu chiếm cứ nhị tứ Láng Linh
Hai Lãnh trung trinh độ binh Gò Sặt
Hai Ngôn thậm ngặt oán giặc hỏa thiêu
Cam hờn quần yêu bao nhiêu chẳng sử
Chú Tư biện sử tích cử tòa chương
Nhiều việc tủ thương lưới vương Châu Đốc
Hai Nhơn tử tốc vị bốc cáo trình
Nhiều việc bất bình thương tình chú Bảy
... dám bì
Nói chuyện phấn chì biên thùy chữ dạ
Vợ tôi người đọa đồng tọa tên Thìn
Nhiều việc bất bình thương tình...
... tôi nói không nghe
Mẹ con một phe be be lòng giận
Để tôi lận đận chẳng giận vợ con
Đời cũng thon don...
... Trời định lý hiệp ý thời nhờ
Có thuở dại khờ có giờ minh lý
Hậu tồn tự ý thị quí...
... vị thân sao phải
Nói ra ải ải như chệt hải hon
Sỡ nỗi vợ con nước non thẹn lắm
... cho
Những việc đói no để cho Phật định
Đừng lòng trung nịnh thậm bịnh đa mang
Dứt đạo tào khang hung...
... gia lòng cách thậm trách bất văn
Lo việc ở ăn lăng xăng thời khổ
Cửu quyền thất tổ biết khổ hay...
... huờn căn đem lại
Biết thiền hay bại biết hại hay nên
Chẳng tưởng bề trên cho nên quên...
... suy
Niệm chẳng xét suy lưu ly khó niệm
Vinh...
... cửa khổng các tổng qui môn
Một người biết không...
... đi làm Phật
Đất sanh vạn vật Trời Phật...
... riêng
Chỗ điểm chỗ khuyên quấy riêng phải...
Có ông Thiện đế có kế Ác vương
Có lập nhà Thương có vương Hớn thất
Có cất chùa công có ông đi lo
Có bạc dằn kho có lo thầy kiện
Có chuyện Tây Minh có kinh giữ đạo
Có gạo hai lu có tu thiền Phật
Có vật tái sanh có anh Thiên đức
Có tức nhà thờ có cờ Ông Thẻ
Có kẻ không soi có người coi thấy
Có phải có quấy muốn khuấy cho hôi
Có chúa có tôi có ngôi Bồ Tát
Có non Ngã Bác có cát Vàm Nao
Có lập lầu cao có giao họ tiết
Có đường hung kiết có Tiết Ửng Luông
Có tròn có vuông có truông có núi
Có sông có suối có núi có cây
Có thấy người hay có Tây bên cẳng
Tai nghe văng vẳng người chẳng cầu siêu
Ý muốn xử tiêu làm yêu dương thế
Hồn ma bóng quế mưu kế phong thần
Người phải ân cần Thánh Thần chứng chiếu
Dạ lo nước yếu nhơn tiếu ưu sầu
Thấy việc buồn rầu đầu cầu Phật ...
Đời nầy thiểu Phật đa vật đa ma
Người chẳng xét ra việc ta khó xét
... ít thương
Chẳng nói quốc vương ăn tương với ớt
Đầu quăn môi trớt chịu ớt chịu gừng
Ăn nói không chừng...
... nhiều bí rợ không sợ bí đao
Việc phải có dao lao xao đủ lẽ
Biết thời ít kẻ nói lẻ nhiều đường
... xanh quanh biết họ
Cứu kỳ hai họ thượng thọ qui căn
Tuy nói lăng xăng lo ăn cho chúng
Người không... bị đau
Trời Phật giải lao biết sao cứu độ
Kẻ xưng Phật ngộ đời độ Phật Thầy
Chim ăn mắc bẫy chim sẩy nhẹ lo
Kẻ đói buội tre việc e phải trùng
Việc nầy nói túng...
... Cao Lãnh Phật phiền
Bất dụng lương tiền dĩ hiền...
... hồi Nhâm Tý
Cờ thời nước bí lượng ý thấp cao
... qua
Kêu bớ nhà cha tu mà về bển
Con bò lển nghển về bển đem theo
Để đây...
... ăn lễ tết không chết không còn
Càng hao càng mòn không dòn một bửa
Nước Nam dậy bữa khó chữa ...
... xăm lăng mạt căn tận số
Tu xao xưng cố chức ố thượng thiên
Nói việc Tây Phiên ngửa nghiêng thân...
... đổ bề từ manh
Tu thời khôn lanh hôi tanh không thấy
Chẳng thà cày cấy dơ dáy chẳng nài
... hoài khổ hủy
Tu không biết nghĩ tu vĩ tu vơ
Tu đạt thiên cơ tu ngơ ngẩn...
... tội mình
Sao chẳng tu tình tu hình chi vậy
Tu chi tầm bậy tu vậy uổng công
Tu... thương
Tu sao bất lượng bất trượng bàn linh
Cửu huyền thất kinh Phật linh ngồi ván
Thấy việc ngao ngán...
... ngó đông ngó không đặng tỏ
Tây ngồi cho rõ để cỏ xỏ nhà
Trước lạy ông bà sau hòa...
... Phật cho mau
Áo tẩy khăn lau rửa mau sạch mặt
Giữ lòng cho chặt nước ngặt khó soi
Kẻ thấy... cọp
Sài Gòn câu lọp không cọp ở rừng
Nói việc lẫy lừng ngó chừng Tây Điện
Việc nào hiển diện...
... việc trồng tre người nghe không hiểu
Tiền trình vị liễu thượng biểu tờ chương
Nhiều nỗi oan ương phụ vương khai khán
... ngán năm tháng ngày giờ
Chí dốc phụng thờ huỳnh cờ an vị
Đồng Nai Gia Nghị nhứt vị thanh long
... phước thọ
Cầu cho hai họ Tý Ngọ bất vi
... miễu suy vi thức tri hương ấp
Đào sâu khó lấp Long Ấp hỡi bây
Trách Thạnh Mỷ Tây không ngay một đứa
Trai thời lứa lứa nhiều đứa hỗn hào
Các tê bài cào...
... thầy lũ mầy kèo hủi
Rủ nhau chạy lũi kẻ...
... ăn
Còn của lăng xăng tranh ăn thời khó
Việc ăn thời có việc ó thời không
Cầu chệt sơn đông...
... cú miệng thú chỉnh ghê
Thấy kẻ tu tê chỉnh ghê chỉnh sợ
Miệng kêu cậu mợ mua bợ bán bưng
... chưng trái bước
Tuy là nói trước thấy nước mới hay
Thậm khổ việc nay thương thay Gia Nghị
Nhiều người... hung
Nhiều việc suy lung kẻ trung người nịnh
Mỹ Tho Gia Định nhứt lịnh Định Tường
Tân An cang cường...
Long Xuyên cắm cốc vị tốc Cần Thơ
Nhiều việc ngẩn ngơ su sơ Rạch Giá
Tây Ninh phong hóa bể đá...
... cất am cất cốc
Cà Mau dục tốc cắm cốc chùa vo
Việc thế không soi chẳng coi Ba Giác
... đại tây
Cầu tàu qua đây búa tay dao bảy
Ba nam chưng nhảy Phật tẩy Trà Vinh
Thấy việc thất kinh...
... hò hét đều ghét bổn sư
Bổn đạo phân chư lo tư Lục Tỉnh
Nam Vang bất vĩnh thác nghỉnh Cần Thơ
... giọng hò bải cải
Bến tu làm phải người cải Ba Xuyên
Tới án Hà Tiên sầu riêng Cần Dọt
Nói... Bạc Liêu
Ông Cấm đá tiêu Thuấn Nghiêu tỏ rõ
Phật Trùm Tây bỏ nhiều ngõ Tà Keo
Người sợ mang eo không...
... đồn trục trặc dục dặc Biên Hòa
Nhiều kẻ cần cà cất nhà Xà Tón
Việc làm nhiều món không ngón bắc nam
... vàm đất bạc
Vận còn bất bạt xiêu lạc Vĩnh Long
Sa Đéc lòng trong minh mông đồng...
Gò Công mang tai chịu hai trận bão
Tử đa ấu...
...thị sơn chà
Tra án bất hòa tại tòa Châu Đốc
...trường cải bé Bến Nghé trương giương
Cá cóc oan ương...
...khôn nhứt môn kế khổng
Bất an chú tổng trống...
...lượng cả đầu
Ngả Bát bắt cầu dạ sầu sơn lãnh
Các nơi coi bảnh ba...
...lăng xăng Hồng Ngự
Việc làm dụ dự bất tự Vàm Nao
Nói thấp nói cao lao xao Cần Lố
Xuất long trào phố...
Những việc lo ăn lăng xăng Cải Sách
Ăn no đánh phách thậm trách Mái Dầm
Lòng chẳng âm thầm sợ lầm Vàm...
...phấn dạ tấn Chắc Đao
Nói việc làm sao Vàm Nao ở lại
Tôi thời nói dại người lại nói khôn
...cải lớn
Chân hài chân hớn Chợ Lớn Trà Tân
Cái bé hiếp dân ỷ thân quan lớn
Chê... con
Rạch Kiến Kỳ Son núi non Thị Rịa
Nam bang Tần địa nói lịa Mặc Dưng
Ông văn lở...
...mười lo đạo giả mạo chiếu chương
Hết kẻ vận lương oan ương Tứ Sở
Bắt đai mắc cỡ nhà...
...du mù u Láng Thé
Ăn no ó ré vạch xé Láng Hầm
Tôi thiệt ăn nằm, ăn nằm...
...xào hết Trà Niên
Cù lá sợ Phiên cất riêng Rạch Sỏi
Ông Hiển thiệt giỏi chạy khỏi Sóc Suông
...tuông núi lấp
Việc làm bất cập phải lập Ba Thê
Nhiều người đều chê lập quê Tân Đức
Việc mình mình... lao
Nước chảy lao xao xa ao khó lội
Bằng Tăng là cội khó lội Bắc Giang
Thóc Nóc là làng...
Vịnh Tre lộn kiếp chạy tiếp Cỏ Bon
Vĩnh Tế núi non đề son Cầu Muốn
Nuốc...
...mệt đừng quên ở trên Tam Cấp
Miệng đừng lấp...
...tức Thủ Thiêm
Thủ Một cổ kim lập nghiêm Bến Thế
Rạch...
Vĩnh Thông vật quới đi tới Tịnh Biên
Vàng cú...
...lỗi lầm hỏi thầm Cái Lộc
Nhiệc nhiêu ăn giải phải thảy Trà Bư
Lửa để trong lư bất cư Thị Đại
Tuy là nói bậy khó đậy...
...đi qua Tổng Cáng
Dạ lo ngao ngán chớ oán Dầy Tho
Bảy Xào chưa no còn lo Quản Phát
...sợ nát Thu Hồ
Kể hết cơ đồ một hồ xóm mới
Bạch Ngưu vận tới hỏi nới Trà Lòng
Phải...nước đục
Tứ phương tùng phục nước lụt Láng Linh
Dạ dốc thỉnh nghinh quản thinh Trà Kiết
Dạ lo...
Xa Keo thảm phiền tìm miền Bố Thảo
Năm Di chí lão vĩ bảo Giang Cơ
Nhiều việc ngẩn ngơ...
...thơ thẩn chỉ dẫn Cái Thia
Hai cái phân chia nói lia Cái Tắc
Một đường gay gắt ngó tắc...
...chê vàng ham bạc
Bến Tranh mặn lạt nước bạc Giồng Huê
Nhiều việc khen chê người ê Tân Định
...Rau Răm
Miệng vái lâm râm cơ thâm Bến Bạ
Phèn đen chê lạ chung chạ Năng Gù
Cái Dầu...
Cái Thế như đầm Ông Cấm như son
Bà Đội không con ở non thành đá
Cái Sơn Cái Lá...
...cưa minh mông kể không đủ hết
Hòn Tre mới kết sợ chết Hòn Giờ
Nhiều việc vật vờ gần...
...sau mất vong đất chẳng còn
Tuy việc hao mòn dai giòn chưa tỏ
Chữ nầy chê bỏ không ngỏ qua truông
...uông lụy tuôn nước mắt
Việc đời gay gắt nam bắc một tôi
Nhiều nỗi thương ôi khó thôi...
...Cơ Gia
Nay phải nhắc ra quỉ ma khủng...
...Gia Nghị
Mậu Dần, Kỷ Tỵ Gia-Nghị đồng đăng
... có hương lân làm thân sao đặng
Than bề ông...
...thả sợ ngã Ba Vinh
Chẳng nói làm thinh...
...của kho chẳng có
Hóa Cù la ó người ngó Cái Tiêu
Sở hạ buồn hiu sao siêu sở...
...việc trọng Long Đà
Nói việc thiệt thà sợ mà không thiệt
Nói thời phân biệt sợ việc không phân
Bàn cũng đồng... phước
Việc nào nói trước chưa bước than
Đồng điền khô khan thở than sao thấu
Thượng văn biểu tấu lão
...đao binh gươm linh Thần Huệ
Tử sanh số hệ nhứt nghệ nam mô
Mặc kẻ ra vô nam mô...
...khép nép thưa qua
Hữu Phật hữu ma phân qua tà chánh
Diêm Đình lập tánh Thượng Thánh lập danh
Tri... bạo
Tri nhơn thức đạo tri bạo thức gian
Đi tới Cải Ngang trở sang Mỹ Thiện
Cái Lân...
...lợi ở đâu chẳng thâu Rạch Ruộng
Cổ đau cuồn cuộn muốn guộng lên đàm
Quen mặt coi nhàm
...Cái Nổ chịu khổ Tháp Mười
Bắc Chiên nhiều người quên cười biếng khóc
Tây phiên nã tróc bắt tốc...
...cường thọ trường dân bộ
Đa binh nhứt ngộ nhập mộ đa điền
Làng bắt đi liền kinh tiền Vĩnh Tế
...tận thế đa nhơn
Quan cựu vô phân hành dân nhựt dạ
Minh quân dĩ đọa sát hạ Phật hình
Cầu tử... bất chừng
Bịnh con chẳng đứng nghi chứng sanh cờ
Truyền phá nhà thờ mấy giờ tan hết
Việc còn câu... về
Nhiều việc phân lìa trở về Tây Trước
Thập tự vô phước bắt bước ngang qua
Việc tại quốc gia...
...chịu cực chịu cực nhiều phen
Chịu khó mới khen...
...không trơn cũng phải
Nói sao không cải quấy phải...
...giữ của cho ai
Người khỏi họa tai ơn ai...
...ăn cho uổng
Con mèo thiệt nạn ăn uống...
Có tình Ngã Bác có giác vạy ngay
Đi tới phương Tây mới hay công chuyện
Gỏi qua Nam Điện mười...
...năm hỏi thăm một tuổi
Cớ sao bỏ chuỗi theo buổi đeo kiềng
...lạc thiệt bạc cũng tiêu
Thiệt dạ Thuấn Nghiêu còn tiêu phần xác
Có ai ham rác ham cát ham bùn
...chẳng dùng tiền của
Có ai ham đũa bỏ của bỏ cơm
...lộn xà
Thấy thiệt kỳ đà la mà rắn mối
Sáng trời như tối có mối như chưa
Nằm võng... hết
Nói ra câu kết nhiều nết khó lường
Kẻ thời tâm cường người thường dạ nhược
Thương cường sao...
...hai bên muốn nên nhĩ thính
Thiện ngôn chỉ tính bất thính ác ngôn
Mười việc mười khuyên không điên không...
...tri lý tri tâm
Tri siểng tri thâm tri lâm tri thị
Mới tri việc chị mới vị việc em
Mới ...hung
Mới biết việc trung mới tung tùng nịnh
Mới định việc nhà mới hòa nhơn thế
...mới kế nhơn lương
Mới tỏ anh hùng mới tùng hào kiệt
Mới thiệt trung lương mới thương trong dạ
Mới tạ nhứt môn biết tôn lễ...
...dĩa nhơn nghĩa tuyệt đoan
Dạ người tham gian làm quan sao phải
Tri hòa tắc cải quấy phải tắc phân
Bất vị... phải vậy
Làm người nói bậy nói vậy làm sao
Kẻ thấp người cao lao xao cười nói
Nói ra...
...biết nói hoài nói hoài quên mất
Nhơn giai hữu...
...khẩu kiết hung
Cầm thú suy lung vật hung vật kiết
Lập tiền Gia Định đại lịnh cải danh
Sài Gòn...
...ly quỉ việc quỉ
Ở đời không nghỉ việc thủy việc quỉ
quỉ bể rồi
Tàu Tây phản hồi chưa rồi bể nửa
Chớ sơn theo bữa gặp lửa phải tiêu
Bộ hành lịnh quỉ
...nằm lăn trở than thở chẳng an
Thấy dấu mà than mà than cho dấu
Có ai muốn xấu vật báo...
...không ham lòng ham tiền bạc
Thẳng qua cực lạc cho đạt tánh linh
Chẳng trải sử kinh cho minh nhơn thế
Tóc trần chi...
Nghèo mới bán đi giàu khi nào bán
Thế chân ít tháng chịu nán năm nay
Năm tới thấy Tây...
...nhắc dắt tới ma mới dắt đi
Giữ chắc lời ghi lời ghi cho chắc
Lòng nam dạ bắc nó...
...ngồi việc hồi năm mới
Con ai đẻ nới tuổi mới hăm lăm
Trời Phật tích tăm hỏi thăm thời...
...hỏi việc chi
Quì trước cung Ly tội chi xưng tội
Ơn người ơn đội việc tội phải cai
...ai mà ỷ
E như con đĩ hủ hỉ không con
Chẳng dạ sắt son nước non tiêu hết
...sân si
Phật ngồi cung Ly nói chi thời nói
Trước nhiều cơn đói việc nói cơ Gia
Nhiều nổi... hiếp
Đời nầy lộn kiếp ăn hiếp cơ Gia
Thấy thời người ta quỉ ma tại đó
Kêu chồng bằng nó kêu...
...Phật ma người ta nghe rõ
Trâu bò ăn cỏ không ngỏ tội chi
Người ta sân si e khi tội dữ
...tội dữ chẳng hèn
Trời mới đỏ đèn gói phèn chưa dạ
Người chung của chạ người chạ của chung
Sanh... chớ hỏi
Làm hung thời giỏi tớ khỏi hỏi...
...lòng
Căn nợ cái lòng vợ chồng hiệp ý
Tam...
...nửa lời chửa muốn thôi
Dụng nước chế vôi chao ôi...
...đó
Ăn thời muốn ngó việc khó muốn không
Phước tội...
...quân ân lập thân Hưng Thới
An Giang quyền quới thấu tới cửu trùng
Quản cơ anh hùng phục tùng quan...
...quan lớn nào hay
Lòng chẳng đầu Tây giữ ngay một dạ
Nay tôi làm lạ lưỡng dạ bá tâm
Chỗ nào... có chỗ
Hổ thời miệng hổ giữ chỗ sơn lâm
Có miệng mà câm có thâm tại vỉ
Dạ lo đắp lũy...
Cho thấu lời nguyền tới miền Ngọc Đế
Hoàng ân thập tuế ngự chế mười hai
Tích thiện huờn lai...
Việc đời tứ thứ chiếm cứ ba ngôi
Tam thứ thương ôi khổ thôi là khổ
Một ngày một trổ...
...đạo lưỡng binh sự ninh sự loạn
Hoàng ân con trạng sự loạn khó phân
Mối nước chăn dân
...đời chưa hỏi tai giỏi thời nghe
Đốn một bụi tre sạch hoe váng nhện
Xanh quanh vằn vện...
...phách vật vờ bàn cờ khó đứng
Tướng ngồi làm chứng sĩ đứng một bên
Hai nước hư nên...
...mê biển khổ mà thổ quá giang
Gặp thuở hiển vang trung cang nghĩa khí
Phật Trời lập ý...
...tưởng ma mà nói mà giả ngộ
Nói vui cười rộ việc ngộ khó han
Nói móc trong gan soi...
...cà nát bấy chưa thấy Tây vô
...sống xô phơi khô dân chúng
Động đau lòng súng thời
Ta chẳng thương ta thương ma mới khổ
Động đau lòng gỗ thời gỗ mới kêu
Lời nói trớ trêu miệng kêu châu ổi!
Thiên cơ sao chổi gió thổi tiêu ma
Ta chẳng tưởng ta tưởng ma mời dắt
Tri dỉ tri ân tri thân nan dị
Thức kỳ Gia Nghị nam dị tiền căn
Giặc dậy lăng xăng lăng xăng giặc dậy
Đánh nhau tầm bậy tầm bậy đánh nhau
Nước nào ở đâu ở đâu đánh đó
Vận nghèo thấy ngó thấy ngó vận nghèo
Người thác bá bèo bá bèo người thác
Đâu đâu tan nát tan nát đâu đâu
Đặng chỗ ruộng sâu ruộng sâu ở đặng
Mặc tình lội lặn hết nặng tới nề
Chưa đặng tròn bề việc hề sung sướng
Hữu nhơn vi tướng đất mướn ruộng thuê
Nhiều việc thiệt quê còn tê còn dại
Tạm an lều trại nhứt bại cửu thiền
Dĩ biện qui tiền dỉ hiền qui chánh
Lập tâm vi Thánh lập tánh vi hiền
Lòng phải chi tiền làm hiền mới nổi
Nói ra biết lỗi khó nỗi ăn ngồi
Lòng phải trau dồi nương hồi ly loạn
Ngộ nhơn ngộ loạn dỉ đoạn ngôn phân
Đức Thánh lương nhân dĩ ân phế oán
...oán phế ân
Phàm ngộ ngôn nhân dĩ phân nhơn nghĩa
Ví như chén dĩa nhân nghĩa phi ân
Hai... thuở
Nói ra nói dở theo thuở loạn ly
Chớ nói sân si dễ đi khó ở
Lo ăn...
Ngao ngán cho đời nhiều lời thậm khổ
Nói ra xấu hổ thậm khổ Cơ Gia
Hữu Phật hữu ma...
Du lâm đa vật hữu Phật hữu ma
Tiên trị kỳ gia hậu ta xử bỉ
Tiên kỳ xử kỷ hậu ...
...phân quan dân bất luật
Nhơn dân dụng thực trung trực dụng ân
Quân tắc dụng dân dĩ ân tứ hải
...phục tùng
Lập trí anh hùng tương phùng tứ hải
Biết thời rằng phải dạ cãi rằng ngu
Khó tỏ rừng như... Thánh
Bá nhơn bá tánh bá tánh bá tâm
Xuất khẩu như lâm xuất tâm như khẩu
Cao phi viễn tẩu
Phật ngồi từ bi nhơn khi khó trốn
Đoài ly chấn tốn nan tốn càn khôn
Sự cựu...
...Khá dãm hậu cảm sương phong
Bất kiến phương...
...ban nhơn an Tây điện
Xuất ngôn cựu truyện đông...
...thọ ấn minh quân
Các sự đồng tuân thiện quân
...đồng gia Tứ Thánh
Tam tài nhứt tánh vi Thánh tam...
...Trời
Dĩ hậu lập đời phân Trời phân Phật
Nhị thiên túc vật ngoại Phật nội Trời
Tây đặt thuận thời...
...lòng nội mẹ việc nhẹ ngoại cha
Tuyệt cõi Diêm La tâu cha Thượng cõi
Ở đời dễ hỏi người giỏi...
...thân nghĩa nhân phòng khẩu
Lập Thần Thiên cẩu mang khẩu bất tề
Bất oán thiên hề bất tề diêu nhơn
...nhơn phải hỏi
Hay sao qua khỏi chẳng hỏi hay sao
Hai ngọn lại giao cái cao cái thấp
...nát hướng Tây
Canh Tuất đều hay góc Tây sau hậu
Thiên cơ dĩ lậu cơ hậu nan tường
Người... sự thế
Thiên cơ lập kế trần thế bất tri
Kẻ ở người đi kẻ ly người hiệp
Giao... An Giang
Tây đắc thắng bang dạ mang thất ước
Thức tri việc nước việc nước lo sau
...quân tử
Dựa ngôn Hứa sử ngôn ngữ Mục Liên
Tri sự Tây Phiên tri Tiên Nam-Việt
Tri ... nghiệm
Tri cổ tri kim lập nghiêm mới nổi
Xuất điềm sao chổi khiến nổi Tây qua
Chẳng xử... trở lại
Tiền vinh hậu bại tiền hại hậu vinh
Nước nào đắc linh chư binh ủng hộ
Phật...
... cứu độ phò hộ chư gia
Tích ác phùng ma thiện gia phùng Phật
Nhơn thân tri vật vật bất...
...cựu dễ phân việc tân khó nói
Bất tri dạ chói lời nói như không
Nghe nói bên đông dạ trông bên bắc
...gay gắt chưa chắc lo âu
Lúa thóc ở đâu...
...chê đây người nay nói quấy
Tôi thời ngó thấy...
...giấy ngó thấy chữ son
Bút mực nước non...
...mai rau trai rau muống
Trước trong muốn uống...
...nhà bạo hết cơm
Úp chạ hư nôm trái thơm nhiều mắt
Đông Tây Nam Bắc có mắt ngó...
...ngó cùng bốn phía
Ngó tiền ngày vía thấy phía đàng sau
Thấy việc mới lâu trước sau thấy hết
...sống chết thấy hết trong Trời
Thấy đủ việc đời thấy thời chưa thấy
Thơm dầu thúi bấy ai...
...chẳng ăn cơm chê thơm rát lưỡi
Sức the như bưởi rát lưỡi ăn nhiều
Chẳng nhớ mai chiều...
...công ăn học hữu lộc hiển vang
Hữu phước làm quan hữu gian làm mạt
Thời suy vận đạt...
...quả trầm luân mắc chưng tuyệt hậu
Tiền tràng Kỷ Dậu không đậu cũng ưng
Ất Sữu lỡ ...
Nhiều đường gay gắt Tây mắc Mẹo Dần
Tôi phải nói lần rần rần Thìn Tỵ
Phật Trời bình trị...
...lớn lụy vương thảm thương giây lớn
Bất tri Hậu Hớn làm lớn Hớn Tần
Hạ mục gia bần vi ...
...Nhứt Hổ là tôi
Da chó thả trôi thương ôi nhiều khúc
Tức mình hạ bút đặt lúc ngu tâm
...loạn chí
Vi nhơn bất ý mạt trí kỳ thân
Tri tắc kim ngân mạt phân kỳ lực
Quốc gia dụng...
Tri đắc càn khôn tri tôn Thánh đạo
Non Thần hằng dạo Thánh đạo hằng xem
Mắt ghèn tèm hem... rõ
Dấu thời xem tỏ rế xỏ lộn guồng
Nước chảy trên nguồn dưới xuồng chở khẳm
Chữ... hành
Bạch Phật việc lành chờ dành việc dữ
Trước dùng chữ Bửu giữ dấu tranh Hương
Đặt...
...về
Còn hỡi ở bìa phân lìa phụ tử
Nhiều người nghịch bạo bất đạo bất nghi
Bất thức...
...nghĩa nhân nan phân đạo Phật
Việc nhà lật xật việc Phật bất trì
Nhiều kẻ ngu si hậu ly...
...loạn bất trạng bất dân
Vô mục bất phân vô thân cư thế
Giả điên lập kế độ thế cứu dân
...nói rân khó chịu
Việc nào không liệu dạ chịu việc nay
Sợ khó cái thây cái thây sợ khó
...chó chịu khó là tôi
Người ỷ cao ngôi thương ôi người ỷ
... vang tự đoan bất chánh
Phật Trời đồng tánh đức Thánh đạo chung
Tiền ao cội thung tri trung tri nịnh
... định bất lai
Gia Nghị huờn trai ai ai tùng phục
Phật vô sở dục phàm tục thức tri
...tâm bất độ
Quan Âm bảo hộ nhi ngộ bà hai
Già trẻ gái trai ai ai khá tưởng
Ông làm xã trưởng an dưỡng Thới Hưng
Hiển Thánh trường xuân lập Hưng Thới xã
Đồng chương Hai Cả lập xã trường xuân
Dân chúng đồng ưng kỉnh dâng phước thọ
Trung ương Tý Ngọ hai họ ứng điềm
Trần Nguyễn trọn niềm ứng điềm kiết túc
Hư nên có lúc hạ bút đề thơ
...kiến cơ tri thơ văn tự
Thế gian vô sự ...lự vô nguy
Hậu nhựt bất tri người đi cõi khác
Tất tồn tích ác lời giác hậu lai
Tự ý gái trai chiều mai cũng thấy
Cuộc đời... tài mưu trí
Lộc Trời trợ ý có trí...
...cảng ý ai
Chẳng dùng rau trai thọ tai...
...vào túi áo
Ăn no lo báo nói láo không...
... chánh sách kinh
Nhơn cư bất minh loạn kinh phò
... bất cố
Vi nhơn bất tố Lữ Bố sát gia
Tiền nhựt oán tha Đổng Gia sát phụ
...oán xưa
Tiền nhựt chẳng ưa trận thưa lập kế
Lập lời tri thế tiền phế Đinh Nguyên
Lữ Bố lòng...
... hai mạng
Tận tình phản đoạn khuấy loạn Tư Đồ
Tiền nhựt giả hồ cơ đồ báo hậu
Bất ưu ... sư quân
Oán để sau lưng lỡ chân trước mặt
Nhà Ngô sanh giặc trục trặc Hớn Gia
Tá... ước
Việc mình lỗi trước Tây trước lỗi sau
Hai việc lỗi lâu Phật đâu trả quả
Việc rằng hai...
Nhắc lại việc rồi từ hồi tuyệt Hớn
Qua Tần làm nhớn nhà Hớn không vua
Nam Việt... quốc
Nước nhà thiệt mất phế quốc cũng lâu
Tôi chẳng thấy đau trước sau Phật dắt
Nhiều đường gay gắt...
... ỷ thần hiếp Tần hủy hoại
Chê Tần rằng dại tồi bại Hớn khôn
Bất quí càn môn hiệp khôn...
... vô đế tới nay
Thiệt chẳng ai hay từ nay lập lại
Người khôn tôi dại tôi lại miệng người
...bất lực
Vô nhơn trung trực nhiều bực trí tri
Nhiều bực trí tri nhiều tri nhiều ghét
Nói ngay nhiều ghét...
Nhiều giận nhiều hờn tiếng đờn Nam lạc
Người Nam ở bạc xiêu lạc người Tần
...ơn Tần chẳng tưởng
Tây Tàu bất dưỡng người tưởng bạc nhiều
Thất đức việc chiều bạc nhiều nhiều bạc
Còn... dâu nhiều hung
Tức dạ người trung nói hung khó nói
Tân trào đa quỉ cựu dĩ đa ma
Phép Phật...
... tỉ phương châu muốn tiêu trần thị
Thiên cơ bất vị...
Đêm nằm thiếp thiếp nhớ kiếp thuở xưa
Nhiều...
Nay lập trung tinh lỡ ninh tôi nọ
Tri kỳ thượng thọ tội nọ thức tri
Mấy kiếp thác đi thức...
... làm hại việc dại việc khôn
Đem lại nhứt môn càn khôn đại đạo
Tổng đồ cơ tạo đại đạo nhứt môn
Tam giáo qui...
Phật tâm ứng hiện dĩ biện giáo truyền
Lập hậu tri tiền tích hiền tri Thánh
Bá nhơn nhứt tánh bá Thánh loạn...
...đa tâm loạn khẩu
Nhứt túc mạt tẩu nhứt khẩu nan ngôn
Nhị khẩu tri khôn mã bôn tứ túc
Đệ huynh bá thúc...
... dữ lành chưa bành hai việc
Làm người tuấn kiệt hư thiệt không phân
Sao chẳng an dân không...
...trước hưởng phước trào nghi
Quan bất xét suy phước ly họa chí
Nhị niên Giáp Tý...
...sau thương trước thương sau ghét
Trời năng sấm sét soi xét lăng xăng
Chớp chớp bủa giăng...
...chân bước rước nước ba vua
Không nói hơn thua trên chua dưới chát
Lòng nào ở khác...
... hiển vang nay tan mai hiệp
Dạ lo chưa kịp cơ nghiệp chưa an
Đêm nằm thở than...
... cư vô chủ nước cũ phi quân
Pháp sư truyền xưng vi quân tử trước
Chữ son để trước...
E nỗi nhiều kinh người rinh không nổi
Tay liền cầm chổi quét thổi lá đa
Quét mãn đời cha...
Con vua chờ bữa miệng sữa làm vua
Vua chẳng tranh đua con vua tống thất
Người nghèo... tượng
Nước cờ bí trượng sĩ tượng không gần
Binh... lương
Nào dạ có thương tướng vương hỏa trận
Tiền thù... nghị
Dạ mông á dị Gia Nghị bị vây
...thiện tử tôn nhứt môn Gia Nghị
Trước bình cáo thị anh chị khán tường
Sau lập thế thường cang cường thánh...
... thánh nhơn nan
Miệng chấp ngu ngoan nhơn nan cuồng khẩu
Mã bôn viễn tẩu xuất khẩu tắc tri
Thiểu lực bất khi...
Đa văn thiểu chữ đa ngữ thiểu ngôn
Đa cuồng thiểu khôn đa ngôn thiểu trí
Đa tri đa lý đa trí...
...dọc ngang đa mang khổ não
Đa nhơn tâm thảo Phật bảo hộ thân
Đa sự hiếu ân tàn thân...
...bốn biển một kiển rõ ràng
Nhà rách Phật vàng vẹn toàn kinh sử
Đa tài ngoạn ngữ đa
...tử tôn ngoại môn Gia Nghị
Tử tôn Gia Nghị quy tị quy tà
Niệm Phật Di Đà...
...vọng kiết khẩu thiết vọng linh
Tùng sử tùng kinh tùng linh tùng Thánh
Tứ tùng hiệp tánh tứ Thánh minh...
...Thánh đạo
Bất tri hung bạo bất tạo quỷ ma
Bính Thìn Thánh ra Diêm La chuyển động
Thiên... môn
Lời nguyện cầu ông đắc công Thầy chứng
Nhờ ơn giáo huấn an đứng an ngồi
Sóng dập gió dồi...
... nan bất kiết kim khuyết bất tường
Ngao ngán thế thường bất tường chê Nghị
Dầu lâm tử thị bất tị...
...gian tử an sanh nhục
Dạ nguyền lánh tục sống đục bất an
Ách nước còn mang thở than chưa thấu
Sống... quốc vương
Sống bất xuất lương thảm thương việc sống
Dạ lo giúp Tống qui thống Hớn đường
Vọng Phật minh tường...
Thập nguyện nhị bái quốc thái dân khương
Nguyện đắc an...
...đường miên trường cửu thọ
Phước lai hai họ cửu thọ...
...bửu trường cửu quan dân
Chúc thọ hoàng ân tuế...
...ban hiển vang lạc nghiệp
Chúc dân sum hiệp lạc nghiệp...
...mỹ lân chỉ trình tường
Hiến thoại kiến trường sự tường nhứt phát
Rồng đoanh lầu các Bồ tát...
...gia Diêm La Thượng Đế
Hội trần xử thế nhứt tuế ngoại niên
Họa gởi Nam phiên Thánh Tiên phản bộ
Phật... độ chư bang
Xử kẻ dọc ngang cứu an nhơn thiện
Phật Trời ứng hiện Nam điện ưu sầu
...ưu sầu vọng tưởng
Phật Trời bảo dưỡng hương trưởng nguy bang
Sanh lúc gian nan thở than khẩn...
...Nam điện ưu sầu
Chư quốc bất cầu Phật sầu tha thiết
Công khanh lạc tiết chẳng biết...
...riêng chẳng yên bá quốc
Khán tường gia thất chư quốc bất tồn
Nan tích cựu hồn thiện...
...quân quốc đắc thất việc cầu
Bất chí ưu sầu bất cầu lỗi đạo
Đa nhơn hung bạo bất đạo...
...tu thiện du địa tán
Việc còn xao xác thiện ác thọ tai
Chư quốc chông gai không ai...
...trưởng bảo dưỡng cơn nguy
Không chốn cung ly thiện qui an ẩn
Chịu bề thơ thẩn đói lẫn tam niên
Hóa kẻ khùng điên việc yên...
... sửa xa môi
Nam Việt có ngôi thương ôi các nước
Không lo việc trước cầu phước thiện duyên
Sanh tặc... họa
Biết rằng mắc đọa dấy họa xưa nay
Phép Phật khó thay thiệt hay phép Phật
Khó nhơn khó vật Trời Phật...
...biết cõi ta người la không Phật
Đời tham tài vật Tròi Phật không màng
Lo việc quan làng lo...
...Ba Thới có tới Phật Trời
Xem hết trong đời...
...theo đời ma quỉ
Bất tri thủ vĩ bất tỉ cổ...
...thuộc tâm
Bất nghiệm lý thâm xuất tâm lợi khẩu
Nói như...
...tử hoạn tam nạn hỏa thiêu
Người thác không tiêu...
...người coi không tỏ
Minh tâm chữ tỏ dạy rõ ở đời
Người chẳng nghe lời khi Trời mới...
...dỉ hạt mạt thương
Gia... Nghị thọ ương mang vương tứ quốc
Tán gia bại thất hại quốc sát ngô
Gia... tô sát hại
Nhiều cơn tồi bại nghĩ lại mà coi
Trời Phật xét soi đều coi Gia Nghị
Ai... tán thân
Đa quả nan phân Trời cân tội phước
Nghị lo mối nước hại trước hại sau
Hại... trâu lai
Trâu mình phá hại tồi bại lâm nguy
Trâu Phật dĩ qui thức tri Thánh đạo
Lẽ ...hoài
Gia Nghị hết tài lo hoài sao nổi
Nước xuôi nay đổi nước ngược nổi lên
Hai nước...
Nước ai không uống dạ luống thủy tinh
Lỗi thửa cao minh trung tinh sau đặng
Chữ trung xem...
...hiếu lòng thương ơn lương phải nhẹ
Tưởng tình cha mẹ nặng nhẹ sanh thiền
Trung quân vi tiền
...phiền anh chị Gia Nghị xét suy
Đạo lý trọng nghi thực chi thủy thổ
Thân tôi chịu khổ...
...kẻ lo ăn lăng xăng lích xích
Ăn nhiều vô ích tuyệt tích biệt căn
Học đạo võ văn nên căn...
... mà khó nói đó mà đây
Nước lộn qua Tây chảy ngay Nam Việt
Bất tường hư thiệt trăm việc suy...
...trung suy lung tâm trí
Thờ thân hiếu chí tận lý kỳ quan
Phụ mẫu bất ưng tùng quân thế phụ
...ân hành
Gia cư dữ lành dạ đành vương thổ
...hiếu
Liên thinh đại tiếu khẩu kiếu phản thần
Quốc loạn...
Phật độ cao ngôi thương ôi tôn trưởng
Quân thần...
Sát trào nhiều thứ ý tứ tại Thiên
Tứ quốc đảo điên...
...Phật truyền hiền tùng tiền Gia Nghị
Hậu huờn kế vị Gia Nghị xưng hùng
Tứ hướng phục tùng anh hùng...
...đại kiếu phú tiếu phản thần
Xá phú cầu bần vi thần tận lực
Xá gia vi trực nhiều bực thương ôi !
...vôi thấy thôi ngao ngán

CÁO THỊ

Phần 3

(Ghi chú: những chỗ trống ... là do bản gốc bị rách, bị cháy hoặc bị mất chữ)

Tu ngày tu tháng trở oán Phật ta
Niệm quỉ niệm ma ghét ta niệm Phật
...cãi Phật tùng ma
Phụ tử hội ca thiết tha nhà Hớn
Ôm lòng đau đớn phò Hớn ngũ gia
Người ... chỉnh sợ
Khó hiền tư trợ giàu bợ ai màng
Lời chánh hơn vàng bạc ngàn cũng hết
Cơ ...còn
Cải tiến Sài Gòn đem lòn Gia Định
Lộn căn họ Trịnh Phật định họ Tề
Tiễn thổ ...
Tiền đường chí công Tiên thống phế canh
Tân Hợi Đại Thanh biết danh cai trị
Hớn Tần Gia Nghị...
...Tí lập riêng bình yên ngũ tuế
Ngũ niên chí thế tục tuế khai cơ
Bá tánh bơ vơ...
... gắt nói chắc không sai
Cầu Phật Như Lai lập khai khán quá
Tân Thiền bể đá địa tá kinh châu
...trâu cỡi mã
Sanh tiền thứ cả hậu khả thứ hai
Hoặc gái hoặc trai hậu lai hai trẻ
Ở đời ...chi
Khuôn phép lễ nghi thức tri phụ mẫu
An tâm tế tẩu thuận khẩu tử thân
Mười người nữ nhân thai...
...bình an tam nhị thọ thai
Lục thất như trai không ai chửa nghén
Nhiều người vung bén như chén nước đầy
...Thầy Gia Nghị
Phật Trời tọa thị chánh trị trung phân
Gẫm việc khó thay việc nay làm bậy
Phải lo làm sao vậy...
một cuộc bạch tuột tấm lòng
Gái dạ lộn chồng trai...
...bánh chè đều hảo
Lòng không biết thảo dạ hảo...
...thời nịnh dõng cường
Trời Phật khán tường Hớn Đường suy bại
Mấy năm đem lại tận bại hồi thiền
Vinh... miền dương thế
Trí mưu dụng kế tận thế sự nan
Ẩn chí trung cang tâm nan nghĩa khí
Dụng nhơn minh lý...
Rằng Phật dụng tình thương hình khó nổi
Ai đều châu ổi nói lỗi khó nghe
Hiệp ý bụi tre nói nghe...
...Phật khiến để tiếng hơn vàng
Quân tử nhiều đàng la làng một tiếng
Lâm nguy vận biến Phật khiến...
...Phật sang cứu độ
Đa nhơn hành lộ viễn bộ truy tầm
Giúp cháu cúng rằm không nhằm cũng cúng
... cúng cầu minh
Phước chí tâm linh lịch kinh tại ý
Kiết nhơn hữu trí kim lý hữu minh
... hữu biên
Cổ niên hữu truyện kim biện hữu thơ
Tiên đắc tri cơ hậu thơ tri Thánh
Cổ ...cơ
Tri hậu tri sơ lập cơ Gia Nghị
Lập tiền an vị trào Nghị xưng danh
...vô nghệ
Tân trào nhứt lệ nhứt nghệ quan quân
Thượng trí hưởng xuân quan quân cọng lạc
...tận sầu
Thập bát chư hầu hàng đầu Hớn thất
Giao hòa chư quốc dạ bất phản chinh
Sư ...vô liệt
Quốc vương nhiều việc người thiệt mệt lo
Tôi thiệt nằm co dạ lo trăm việc
Chưa... riêng còn điên chưa hết
Nói không thuận hết...
... trong dạ sắt đinh
Nước ngược độ ninh chỗ kinh...
... không xem chê cũ
Trời không dám rủ Phật cũ...
... Kim Cổ Kỳ Quan
Quí Sửu phá tan thọ oan...
... phừng hai mốt
Quản đem binh chốt hai mốt phá gia
Gia Nghị không la người la Gia Nghị
Nhơn... Nghị dưỡng hình
Ẩm thực phỉ tình bất bình hại ngã
Hai mươi bốn cả sát ngã báo ân
Nó đã... bắt mổ
Đem về tra khổ tội mổ cơ đồ
Một lũ Trịnh Hồ dựt bồ ải ải
Bây lại xưng trung tứ tung lũ nịnh
Bây mong đạt lịnh sát nịnh phụ vương
Bây gọi ...
Tôi huờn tùng ngụ nó dụ vô vòng
Tôi chẳng bằng lòng nó hòng thù oán
Thấy bây...
Kỷ Dậu lưu cư đánh dư một tháng
Một nhà sanh oán phá tán phân hai
Phá rối mấy...
... từ khởi lý lập ý tháng năm
Sơ tứ cơ thâm tháng năm sơ nhị
Hiệp đồng lưỡng vị phân nhị thủy...
...theo đường kèo hủy
Âm mưu xua đuổi nghĩ tủi nhiều phen
Sơn đông đều khen ghét ghen niệm Phật
...phiền
Chi ghét người hiền dạ phiền nhân nghĩa
Của trời rút rỉa nhân nghĩa thôi rồi
Quân tử bồi hồi...
... làm chứng nước đứng người coi
Hào kiệt phải soi chẳng coi sao thấu
Anh hùng thơ ấu Triệu Cấu mấy...
...hậu lai tri nữa
Ăn cơm có bữa việc lửa không chừng
Nói chuyện ở rừng chớ đừng kêu oán
Người chẳng... rằng mạnh
Bỏ đường hiếu hạnh ngang ngạnh xa miền
Ái quốc ưu phiền nhiều miền bất luật
Xem người... đoan
Người chẳng lo toan hỏi han Di Lặc
Đem vàng...
Phật Trời không biết nhơn thuyết thế gian
Tứ bổn tri căn...
... tâm linh cải thế
Tùng kỳ hoàng đế tri thế chánh tà
...tùng thiên
Tri thế tùng Tiên tri Phiên tùng đạo
Dị đoan tâm đạo
Nam Tần số cực phi lực Nam Tần
Tri Thánh tri Thần gia bần nhứt sĩ
Hớn Tần nhứt thủy...
...tạo đoan lập an chư quốc
Chẳng hay nước mất đa quốc loạn thâm
Nhơn hà vô tâm xiển thâm bất thức
Cận...
... đức tri thiên.
Cận Phật tri Tiên cận Phiên tri thể
Của mình đổ bể mất dễ chẳng than
Như vậy quân oan...
Hư đâu không sửa ở bữa ở ngày
Ăn uống lại bày dẫy đầy bát chén
Không trồng cho...
Cỏ mọc lăng xăng không năng làm cỏ
Chi lang quyến thỏ con nhỏ quyến thương
Nhứt nhựt vô vương...
...đao súng dân chúng thọ ương
Tri sự cổ vương lòng thương kim đế
Tri tình hương quế tri đế...
... cổ kim Gia Nghị
Thượng kim an vị Gia Nghị đồng tân
Hưởng thọ hoàng ân vạn quân...
... họ thánh thọ cửu trường
Vạn phước Hớn Đường Hớn Đường thọ phước

Dụ vẫn không màng đàng nói chạy
Nôm na tầm bậy vậy mới chê
Gẫm thiệt nhiều tê quê hơn thổ
Dao đành cắt cổ lỗ còn đây
Chưa biết dại ngay thây còn đó
Tử sanh dễ khó có biết đâu
Mang họa con trâu đâu cũng chửi
Căm hờn cái lưỡi chửi không đau
Nước mắt tay lau đau nước mắt
Lưỡi mềm còn chắt gắt cái răng
Lũ Tạ Thiên Lăng săn hơi thịt
Không chờ vua tịch nghịch tâm can
Chồn cáo một hang can thiêu hết
Kỷ còn hay chết nết nên đời
Dám cãi Phật Trời đời quá nghịch
Mây đen mù mịt nghịch bất tồn
Tiêu tận phần hồn tồn gì xác
Không nghe lời giác nát mười thây
Huờn lại cho bây đây xử nữa
Đến ngày dậy lửa cửa tiêu tan
Cả lũ tham gian mang nói xấc
Tiêu tài tiêu thất rất khôn ngoan
Nhớ thuở tà khan mang tận khấu
Nhớ khi tranh đấu xấu ngồi đây
Nương ẩn cội cây đây bay nổi
Đằng vân gió thổi cổi xác phàm
Người giỏi lo làm hàm nhai thiếu
Áo quần túm tíu khiếu không kim
Thiếu việc phù diêm kim thiếu mễ
Việc đời thậm dễ để ba năm
Kiết thúc hải lâm thâm cao sử
Phật Trời trí cử tử quân sư
Phụ mẫu ưu tư chư tài quốc
Lập đường gia thất bất tùng ngôn
Tiền đắc tài khôn môn hậu dại
Trả đi vay lại bại thiềng liêng
Đứng nước cao niên yên lịch trị
Cảm phiền anh chị vị không vì
Ỷ thế bất tùy chì không chảy
Ngồi nghe các vãi nhảy không cao
Nước chảy lao xao sao nước đứng
Cuộc đời nhiều cứng chứng nói cao
Cá cạn trong ao sao giỡn nổi
Xem đời châu ổi lỗi trăm ngàn
Mong hốt bạc vàng làng mắt mở
Nghĩ cơn mắc cỡ ở trong hang
Đồng cỏ cháy hoang mang tiếng nhục
Ăn chui ở đục dục bỏ quần
Ra khỏi chưng rừng đừng nói quấy
Nào ai ngó thấy máy Thiên Cơ
Lập hậu hồi sơ cơ Gia Nghị
Bất bình dám trị thị anh hùng
Phép Phật lạ lùng tùng mới biết
Tri thời hung kiết thuyết cam đoan
Hữu loạn hữu an can huờn nhược
Tiền tri nước ngược nhược huờn xuôi
Thế bại tình lui nguôi mặc ý

Người ở đời có trí thời hơn
Dạ bao đành vong kiểng Thất Sơn
Chí bất luận phủi ơn đại đế
Vong hương cựu tri tầm hương quế
Ý vi hà vong phế bội sư
Trách Hồ Nhung lạc dạ an cư
Loài phản tặc tâm tư phản chúa
Kế lưu hậu gươm linh tay múa
Ăn cơm ai việc chúa không cần
Quân sát thần quốc loạn gia bần
Thần sát chúa phi thần sát chúa
Chúa sát thần phi chúa sát quân
Nẻo hạ ngươn lộn kiếp trầm luân
Đường ân oán sau lưng trước mặt
Sau lưng trước mặt ngặt không tường
Đố ai biết đặng nẻo đường lộn căn
Khéo leo lăng xăng ăn rồi ngủ
Lợi tăng gia ngủ đủ đường thạnh suy
Xuất ý vị tri suy phá lý
Đố ai tri túc nhơn tình trí ngu
Ý sự nhơn tu phu tử vấn
Phước tài thôi tấn vấn tội sâu
Phá bậy ruộng sâu đâu không phá
Sắt mòn e đá há cũng mòn
Để tiếng thời còn đòn ăn hết
Dầu lâm nạn chết hết đọa trần
Kiến thế hầu gần Dần Mẹo Phật
Tị trần oán vật Phật liên can
Xét lý hổ han trang hào kiệt
Lánh trần vô biệt việc tiêu tan
Vô Phật chư bang hang khó trốn
Phá ngu một vốn bốn năm lời
Thấu đặng lòng Trời lời thấu Phật
Dụng lòng quới vật Phật Trời ưa
Sấm dậy gió đưa mưa vuốt mặt
Ở đời quá ngặt mặt không lòng
Tre trước không trồng giồng muốn cuốc
Ghét trung trao thuốc vuốt ngực dằn
Chắc lưỡi thằn lằn bằng hơn nửa
Nhà người mở cửa sửa sang ngang
Của thế dị đoan hoan đặng hưởng
Nghèo nương lưởng thưởng tưởng của người
Bạc bảy vàng mười cười thông lổng
Chằng tinh đại động rộng mấy ngôi
Chắc lưỡi than ôi tôi thiếu sức
Tu nhơn tích đức thức dậy coi
Bực hẩm còn soi moi lỡ nửa
Dạ âu bồi sửa bửa cội văng
Ăn nói không căn năng ăn nói
Rước Thầy coi bói nói hơn Thầy
Lời cãi qua ngày Thầy không cãi
Muốn vầy tứ hải phải tích lành
Giáo đạo lưu hành đành bia tạc
Quân thần cọng lạc bạc bỏ rơi
Bắt lỗi nói chơi hơi mỏi mệt
Nói nghe như Chệt mệt hơi dài
Bởi chẳng có tài mài vẽ chịu
Khó toan khôn liệu điệu quân thần
Dầu trí gia bần trần chẳng kể
Nghĩ người vô lễ dễ bề đi
Bất thức bất tri khi rằng giỏi
Biết rằng hồ hỏi giỏi hồ tai
Tay làm hàm nhai ai cũng đó
E khi giông gió khó niệm trừ
Tiền tích thiện từ trừ hung bạo
Tà ma ngộ đạo bạo lui ra
Bất quí tà ma ta xử quỉ
Nhơn gian bất tỷ thủy lưu liên
Tri kỷ Thánh Tiên riêng một cõi
Có ai xưng giỏi cõi nào hơn
Nhứt điện Thất Sơn ơn Phật để
Người mà muốn dễ để phần cho
Trong dạ không lo kho của tới
Thiếu gì quyền quới tới bên chưn
Quyền tới sau lưng chưn lỡ cỡ
Sợ Trời Phật quở thuở tà khang
Thuở tà khang ngay gian chưa biết
Ít ai mà trực tiết vọng đông
Lòng vọng đông việc không như có
Quyết một lòng nương gió qui Tây
Quyết qui Tây tới đây thấy Phật
Đố ai tường nhơn vật đủ hay
Biết đủ hay chim bay cá lội
Đố ai tường phước tội làm sao
Tội làm sao cá ao cá biển
Đố ai tường một kiểng mấy quê
Kiểng mấy quê phu thê mấy nghiệp
Đố ai tường cơ nghiệp về ai
Nghiệp về ai mấy trai mấy gái
Đố ai tường sông cái vô phu
Gái vô phu không tu có chữa
Chí trên đầu được nửa trứng con
Dĩ biện núi non con mấy chục
Việc đời phàm tục dục ai bày
Các việc có Thầy bày chỉ bảo
Giáo truyền ấu lão bảo vẫn tâm
Nhơn vật dục dâm thâm một việc
Ở ăn bất thiệt việc bất hòa
Những trẻ tới già nhà bất thuận
Dục dâm nhứt luận tận nhứt tâm
Dâm dục u thâm tâm bất giáo
Sanh đa quỉ báo tráo chắc đời
Nam nữ đa lời dời đổi tiếng
Hạ nguơn cận biến khiến bất an
Bất kiến gian nan tà khan kiến
Nạn dân thế biến khiến nguy đa
Hột ngọc quỉ ma đa thiểu liễu
Tăng sa gẫm nhiễu biểu khoe khoang
Bất cố ngay gian tà khan tốt
Loạn ly hoảng hốt thốt rằng nan
Phật chẳng nói gian mang tiếng láo
Nhãn tiền quả báo láo thiệt coi
Biết mấy vịnh voi soi sông rạch
Ở đời chưn sạch bạch tuộc tình
Cây cả một mình tình muốn đốn
Đời nầy hao tốn khốn khó hoài
Kim lụt biếng mài tài khối sắt
Lòng nam dạ bắc chắc không ưa
Phật muốn dây dưa trưa đừng héo
Ít người nói khéo éo le nghe
Đốn phá bụi tre le cắt mục
Sự hung sở dục tục huờn hung
Vương đạo bình trung cung kỉnh đạo
Vị tri đoan tạo đạo hòa gia
Bất ngữ quỉ ma ca môn Thánh
Xuất tình ngôn chánh Thánh hòa hưu
Nhơn nguyện tùng lưu hưu hưu sạ
Ưu kỳ nhựt dạ họa phước riêng
Nhựt bế nhựt kiên nhiên nhiên họa
Nhị nhiên đáo tọa họa khởi sanh
Kiên nhựt vô canh danh bất vọng
Tứ phương khởi động lộng cường oai
Giác chấp Phật lai cai trị thế
Từ trưa tới xế thế nực nồng
Bán cú dự phòng lòng phi ngữ
Thế vô quan xử tử thị oan
Thế thị Tàu man gian năm mối
Sanh cờ phản bối rối vò tơ
Bất kiến thiên cơ trơ trơ lý
Bất tri Giáp Tí ý Giáp Dần
Nói chuyện lần xần trần bịt nhĩ
Mong lòng tranh thủy nghĩ không xuôi
Có mắt như đui lui vào lửa
Dạ mong ngồi giữa lửa cháy trùng
Gió thổi đùng đùng dùng vách gạch
Đá văn sách bạch sạch tam thinh
Quốc ám linh đinh huynh Hạng Võ
Ra ngồi đồng cỏ ngó mắt xem
Hàn Tín làm em xem kho bạc
Buộc gà đứt lạt Nhạc Quân chê
Cao xạ điếu đê chê cá cạn
Gặp cơn khô hạn sạn lòng hang
Túi búi lo toan hang hứng nước
Hữu thân lo trước phước mưa vào
Nước nổi dẫy trào vào ra khỏe
Mấy ngôi cha ghẻ khỏe cha nuôi
Ăn ở không xuôi nuôi cũng mất
Phật Trời ngài cất mất phần ăn
Bất luận sãi tăng năng tu niệm
Nhơn tình mỹ diệm niệm thơm tho
Ấm lạnh đói no lo sao nổi
Những đường quấy lỗi hổi tới giờ
Hồn phách vật vờ chờ hội phá
Hai trâu ví thá phá mới hay
Nhiều lớp gian ngay nay xử hội
Bất kỳ ngoại nội tội phước phân
Hối lộ kim ngân trào tân dụng
Cựu tình khẩu tụng dụng nhơn lương
Hám hoán nhà Thương lương bất chánh
Lập vi nhà Thánh tánh còn tà
Chẳng kẻ thiệt thà già chí trẻ
Nói ra chẳng lẽ kẻ tu tà
Thuyết giáo bất hòa nhà tu ngủ
Trồng thêm đu đủ thủ ăn căn
Tròn khuyết mặt trăng tăng đừng khuyết
Đừng khoe mình biết khuyết bất tri
Một thuở ngu si ly biệt tuyệt
Giáo truyền tùng thiệt việc thế nan
Ý trí ngổ ngang cang bất phách
Dị hà thậm trách sách không son
Dưới nước trên non con rửa sạch
Đít ngồi bàn thạch bạch tu chi
Tây điện trước ghi tri Thánh bạch
Nước trong rửa sạch bạch cung ly
Nhượng ý bất khi tri tắc nhượng
Cung ly cõi thượng tượng hạ nhơn.
Bạch Phật thi ơn nhơn hạ đọa
Cõi trần đại họa dạ bồi hồi
Sống dập gió dồi nhồi nhập quả
Nhuyễn nhừ nhồi nhã bã ngã nga
Vô phước dầu sa ma nào hiếp
Cho tường lộn kiếp tiếp dẫn đâu
Cá cạn khó câu âu nước đục
Dạ nguyền lánh tục đục biết sao
Như thể chiêm bao sao chưa nhớ
Ngủ mê miệng mớ sớ sết cuồng
Nghĩ việc lòng buồn tuồng tập rách
Dòm vô kinh sách cách đôi câu
Khó nỗi lo âu đau lành lại
Nói lời khờ dại trại ở dài
Đủ việc phép tài ngài thượng trí
Đa nhơn thông lý ý khắc nhân
Lưỡng giáp chiếu phân tân niên thọ
Nhị niên Tí Ngọ thọ miên trường
Hậu đắc can cường thường vĩnh bảo
Nhơn giai bất lão tảo vinh huê
Lũ bảy hằng chê quê kim diện
Đường ba bất tiện thiện tâm can
Hai lũ hòa gian mang nguy ách
Đệ huynh tâm cách sách hằng ghen
Như lửa mới nhen xen mấy bếp
Đèn dầu một thếp bếp ba căn
Nhơn tử đầu săn căn huờn thổ
Bất ưu cứu khổ đổ hồn linh
Hồn đặng quảng thinh linh chi xác
Phật vương Bồ tát các trị vì
Thiện phụ an tì kỳ Di Lạc
Hai sao linh đạt Nhạc quân sư
Tích thiện hà như dư khánh hỉ
Vận tề tồn bỉ sĩ tồn vinh
Bất khả chiến chinh ninh huynh đệ
Văn tùng U Lệ hệ sự chăng
Tự bất sãi tăng căn đóng cửa
Hết ai cải sửa bửa tồn sư
Nhơn dục sự tư sư phế đoạn
Khán tường nhơn loạn bạn ác đa
Quán khách vào ra ma lấn lướt
Xem đời tri trước nước phước lai
Mới gọi làm trai lai mai quế
Niệm tình tri thế kế Đế vương
Tùng thế bất lương trương sao nổi
Cuộc đời thay đổi nổi như phao
Thế loạn lao xao Bao Công chẩn
Thời suy dạ quẩn vẫn bền lòng
Thấy phải dự phòng lòng đừng phải
Quấy mà chẳng cải phải đừng khen
Thấy trắng rồi đen khen rồi quấy
Thấy như không thấy quấy đừng chê
Hai lẽ vinh huê chê hằng lỗi
Nước chưa dậy nổi lỗi hằng ngày
Thấy việc đời nầy rầy rà lắm
Ăn cơm với mắm thấm về lâu
Làm ruộng trồng dâu đâu cũng vậy
Đời nầy nói bậy đậy chưa xuôi
Tiếng nói không xuôi xui thời bể
Nghe theo cho dễ để ngày sau
Chưa biết rễ dâu đâu quấy phải
Con sanh còn cãi ngãi nhơn gì
Theo việc biên thùy kỳ vị ý
Dạy răn tận lý ý bất dùng
Chê nói tầm khùng tùng bất trí
Mẹ con tự ý trí hà phân
Chí nguyện lập thân thân chí nguyện
Phước minh tích thiện thiện phước minh
Phước chí tâm linh linh phước chí
Cầu quân đắc lý lý đắc quân
Hưởng thọ trường xuân xuân hưởng thọ
Nguyện cầu hai họ họ nguyện cầu
Nhớ chúa thảm sầu sầu nhớ chúa
Huờn lai hai lúa lúa huờn lai
Thuận gái hòa trai trai thuận gái
Đồng tâm lễ bái bái đồng tâm
Đạt vận hải lâm lâm đạt vận
Việc đời thuyết tận tận việc đời
Khó dễ để lời lời khó dễ
Cho ăn rồi kể kể cho ăn
Lời nguyện bủa trăng trăng lời nguyện
Phật Trời minh thiện thiện Phật Trời
Nước mắt ra lời lời nước mắt
Việc nào chưa chắc chắc việc nào
Trong dạ như bào bào trong dạ
Lo đời phước họa họa lo đời
Lòng tưởng Phật Trời Trời lo tưởng
Cao minh bảo dưỡng dưỡng cao minh
Cứu độ quốc ninh ninh cứu độ
Chữ thời nhi ngộ ngộ chữ thời
Trời Phật trao lời lời Trời Phật
Nhơn kỳ dưỡng vật vật dưỡng nhơn
Tưởng nghĩa người ân ân tưởng nghĩa
Hao mòn rút rỉa rỉa hao mòn
Ăn hết để còn còn ăn hết
Sống chôn người chết chết hết chôn
Đại đạo càn khôn khôn đại đạo
Tam hoàng dĩ tạo tạo tam hoàng
Chẳng nghỉ nhiều đàng đàng chẳng nghĩ
Thương người chẳng tỉ tỉ thương người
Nước mắt miệng cười cười nước mắt
Con trâu người dắt dắt con trâu
Việc thế chẳng lâu lâu việc thế
Lập kỳ mưu kế kế mưu kỳ

Thôi thôi chẳng biểu ai tùy
Gẫm trong thiên hạ chê kỳ là tôi
Nguyện cầu thiểu tuế kế ngôi
Cao niên lịch trị làm tôi trung thần
Ngâm nga biển Thánh non Thần
Trâm anh nam nữ cõi trần thanh tân
Mành mành dân hỡi là dân
Phụng loan ứng ngữ mỹ thân Long Cù
Ngọc trầm hải để Diêm Phù
Xuân thu chiếm dắt Long Cù phi lai
Vững vàng lòng gái dạ trai
Chớ đừng xao lãng mang tai bất kỳ
Láng Linh nhiều kẻ tâm tùy
Bể biên khai chậu chạy kỳ không hay
Ý sao nửa mặn nửa chay
Nửa chừng người lại bỏ đây sao đành
Người sao chẳng nghĩ việc lành
Phải đây làm dữ không đành cũng ưng
Trước xem Gia Nghị lời xuân
Truyền hiền một dạ đồng ưng kế hiền
Chẳng phải thân thích người phiền
Tích thân hữu trí hậu hiền kế lai
Ở đời tự xử ý ai
Kìa dâu nam giáng nọ trai đông sàng
Bữa nay khéo léo lỡ làng
Nhóm nương ẩn chí tùng làng ẩn thân

Sĩ ẩn thân vô phân sự thế
Trách ai làm đại đế đảo điên
Đế đảo điên sầu riêng ảo não
Ảo não hờn từ lão chí nhi
Lão chí nhi bất bi thủy thổ
Thủy thổ hờn Tiên Tổ chôn đâu
Tổ chôn đâu lớp lâu lớp mới
Dụng tây tà bĩ thới chẳng theo
Thới chẳng theo cheo leo duyên thiện
Mặc thế tình liệu biện thâm cao
Biện thâm cao biết sao cho tỏ
E thây nằm đồng cỏ thúi hôi
Cỏ thúi hôi thây trôi lỉnh nghỉnh
Hết mê rồi người tỉnh thấy mê
Tỉnh thấy mê ủ ê gia đạo
Những mấy người hung bạo chẳng lo
Bạo chẳng lo ấm no một thuở
Nghỉ thẹn thùa mắc cỡ thiện gia
Tích thiện gia trải qua biển Thánh
Ngộ kỳ thời đồng tánh dắt đi
Tánh dắt đi cung ly tạm trú
Để ngoài vòng cầm thú tương tranh
Thú tương tranh khôn lanh tự ý
Người ở đời có chí thời hơn
Chí thời hơn Thất Sơn đặng tới
Trước lập làng Hưng Thới quá đông
Thới quá đông tích ông lập trước
Nước thạnh thời hưởng phước Thầy ghi
Phước Thầy ghi hết suy tới thạnh
Chí lo đời đói lạnh sá bao
Lạnh sá bao minh cao ứng hiện
Thế loạn nầy nhịn miệng làm nên
Miệng làm nên lo trên lo dưới
Cây héo xào Phật tưới phải tươi
Tưới phải tươi dạ ngươi giữ dạ
Đổi hai lòng dấy họa đừng than
Họa đừng than ngay gian chung chạ
Muốn làm người một dạ đừng sai
Dạ đừng sai chiều mai cận Phật
Bỏ những loài thú vật súc sanh
Vật súc sanh hôi tanh đừng chuộng
Chốn thiên đường như ruộng bỏ hoang
Ruộng bỏ hoang lo toan việc đói
Sự nực cười biết nói không ăn
Nói không ăn lo căn mới đặng
Người ở đời lánh nặng sao xuôi
Nặng sao xuôi dạ lui việc khó
Sướng sức bằng con chó sướng hơn
Chó sướng hơn vô ơn ai kể
Người ở đời muốn dễ để cho
Dễ để cho dạ lo khô héo
Để đứa khùng nói khéo nói khôn
Khéo nói khôn tử tôn Gia Nghị
Trước ngoan lời cáo thị ẩn thân
Thị ẩn thân dĩ nhân vi đức
Trách ai làm cách bức ly căn
Bức ly căn đa văn đa võ
Kế liên huờn như thỏ giỡn trăng
Thỏ giỡn trăng sơn băng thủy kiệt
Biết người lành dạ thiệt đừng khinh
Thiệt đừng khinh linh đinh thuyền bá
Sóng ba đào tình hóa mây đen
Hóa mây đen mắt quen thời tránh
E những người lưỡng tánh đảo sang
Tánh đảo sang đa mang mới biết
Chí anh hùng trực tiết biết xa
Tiết biết xa lầm ma quỉ khuấy
Công phu nầy chầy bấy biết không
Ba thứ thi công không cần cán
Lâm nàn chớ oán cán không dao
Lời nói chiêm bao dao phục nghiệp
Giỏi theo cho kịp nghiệp Châu Thiên
Phật khiến hòa Phiên riêng tâm chánh
Bất tùng tà tánh chánh làm gương
Xưa có Đổng Khương dương danh thế
Nay tường mưu kế thế không hay
Gọi đấng làm trai ai không xét
Người ngay mà ghét xét căn phần
Trời Phật cõi trần phần thậm khổ
Tưởng kim tưởng cổ chỗ Tây phương
Tiểu mã thắng cương vương Hương Bửu
Chỉnh xoan trường cửu Bửu Hương vương
Bá phước thiên lương trương vạn đức
Hoàng Thiên phong chức thức tri thiên
Tri Thánh tri Thiên nhiên tri thế
Lập kỳ mưu kế thế không hay
Thế không hay gái trai thiểu lực
Khiến việc mình chịu cực thế suy
Cực thế suy lâm nguy bất lự
Sự bất tường dụ dự bất linh
Dự bất linh tịnh thinh văn biểu
Sự bất tường dị liễu nan phân
Liễu nan phân cựu tân lưỡng tội
Trách ai lòng vong bội Láng Linh
Bội Láng Linh âm binh cũng vật
Trách ai làm Trời Phật xa nhau
Phật xa nhau bịnh đau không dứt
Chắc lưỡi lằn thậm ức Hớn gia
Ức Hớn gia mẹ cha hứa lộc
Đoái giang hà nước độc trùng tân
Độc trùng tân muôn dân khao khát
Ít ai tường lời giác u mê
Giác u mê chỉn ghê lời giác
Khuyên tấm lòng cô bác phiền chi
Chớ phiền chi ngu si nói quấy
Bút lông mành mực giấy vẽ viên
Giấy vẽ viên khùng điên cuồng ngữ
Có chữ rằng ứng cử khoa thi
Ứng khoa thi lấy chi làm dấu
Đăng bản đề tranh đấu văn chương
Đấu văn chương quốc vương phong chức
Hưởng tước quyền phế đức vi oai

Nỗi đời cay đắng chông gai
Dân trời như gỗ nào ai tranh giành
Chẳng thương dân khó cũng đành
Gặp cơn phước đức tu hành thảnh thơi
Ngẫm đời vị ý xem chơi
Kìa là cổ tích nọ nơi kim trào
Lăng xăng chẳng biết chỗ nào
Cơ thơ không kể ra vào thâm tâm
Một mình lẩn thẩn ca ngâm
Điên khùng tính đã bảy năm đủ rồi
Dương gian sao hỡi còn ngồi
Hồn quê chi bấy sóng dồi rã thây
Phật Trời cha mẹ thương đây
Cho tôi giấu cất cái thây bầy nhầy
Tử sanh cứu độ bớ Thầy
Quả chi ở lại cõi nầy đắng cay
Xác trần lộn lạo ghê thay
Biết sao phưởng phất phương Tây thanh nhàn
Hạ sanh nhiều nỗi chàng ràng
Khó sao khó xóm khó làng khó quan
Dân thủy thế nhược dân cang
Não nề than thở thở than vái Trời
Người ở khác thế khác thời
Dậm chưn dưới đất kêu trời trên cao

Nước lao xao kêu cao chẳng dễ
Tại nơi mình đổ bể bấy lâu
Bể bấy lâu việc đâu còn đó
Đến chừng nào thấy khó thời hay
Khó thời hay bỏ thây đừng tiếc
Đến bây giờ mới biết Phật linh
Biết Phật linh làm thinh mà ngó
Đến hội nầy dễ khó tường tri
Khó tường tri khinh khi hồi trước
Phật ghi rằng việc nước ách đa
Nuớc ách đa dư ma thiểu Phật
Một cuộc đời nhơn vật đổi xoay
Vật đổi xoay từ đây sấp tới
Kẻ bần hàn phú quới như nhau
Quới như nhau bấy lâu Thầy dạy
Kẻ hạ trần nhiều dạy khó an
Dạy khó an lòng toan chớn chở
Cơn bát loàn quên thở miệng la
Thở miệng la ông cha về độ
Đoái vị hà gia lộ khói đen
Lộ khói đen đăng ven tứ phía
Kẻ mất hồn người vía bay xa
Vía bay xa người ta còn lại
Phật đem huờn vía dại thủ thân
Dạy thủ thân hiếu ân toàn vẹn
Khôn bây giờ hổ thẹn nước non
Thẹn nước non cha con khác dạ
Trách ai làm người đọa sầu bi
Đọa sầu bi cung ly thêm thảm
Bịnh thắng phần không giảm chút nao
Giảm chút nao phải sao chịu vậy
Nói tầm phào tầm bậy khó nghe
Bậy khó nghe chèo ghe qua biển
Dựng tứ tường đôi liễn tăng long,
Liễn tăng long gia công tứ đại
Hết khôn rồi tồn dại bại khôn
Cửa quyền môn trí tôn khôn lạ
Đâu đâu đều tục hạ hàng đầu
Nhớ bắc nam dạ luống ưu sầu
Đãi sắc lịnh cúi đầu thọ ấn
Tiền bịnh lộ dạ hành nhựt tấn
Nẻo thịnh suy son phấn vi bang
Kết thảm sầu giấc ngủ không an
Lòng sở nguyện Hớn bang đồ sộ
Người thất vận bần ly bế hộ
Vái Phật Trời phò hộ người ngay
Lắt nhắt thay người Tây mảy múng
Lẻ loi lòng tên súng lăng xăng
Súng lăng xăng ham ăn mắc nợ
Trả không rồi ở đợ liền căn
Đợ liền căn năng ăn năng đói
Thế hằng rằng năng nói năng sai
Nói năng sai lỗ tai cho biết
Nói bất tường như điếc như câm
Điếc như câm ngu tâm bất lượng
Nói lăng hoằng bất trượng bất khinh
Bất trượng khinh minh minh ý lý
Người ở đời minh trí cẩn ngôn
Trí cẩn ngôn tri khôn tri dại
E lỗi lầm tồn bại nhơn nan
Bại nhơn nan hổ trang quân tử
E lỗi rằng loạn ngữ cuồng ngôn
Xuất loạn ngôn dẫu khôn như dại
Nói đi rồi nói lại nan phân
Lời nan phân nói rân rồi chối
Tới lui lời bối rối bất tin
Rối bất tin làm thinh thời ngặt
Đôi co rầy lời giặc loạn tâm
Giặc loạn tâm thiển thâm không nhớ
Quấy phải rằng lòng chớ tri ra
Chớ tri ra hai ta như một
Gẫm nhiều lời dại dột gọi ngoan
Dại gọi ngoan thế gian nhiều lắm
Xung tâm cường tay đấm trợt đau
Đấm trợt đau nghĩ đau còn giận
Đắc thế thời ỷ tận dứt ngay
Tận dứt ngay tầm dây vấn đạo
Xem gia bần thiểu gạo khi đây
Trước tầm đây chấp tay xá bái
Xem gia bần gãi dái cười nhăn
Dái cười nhăn có căn nhiều kẻ
Gẫm cuộc đời một lẽ khinh khi
Lẽ khinh khi sầu bi thời vận
Mình trách mình bạc phận vô duyên
Phận vô duyên khùng điên lánh phận
Khéo đem lời oán hận buộc thêm
Hận buộc thêm nằm đêm nghĩ tức
Phật tầm người lòng dứt cải qua
Dứt cải qua dạy ta nhiều việc
Lễ nghi nầy tôi thiệt bất tri
Thiệt bất tri ngu si một phận
Mình trách mình thời vận đảo điên
Vận đảo điên chưa yên chỗ ở
Thấy lòng người phấn trở làm vôi
Phấn làm vôi dức tôi ức lắm
Vũng nước bùn lội tắm tèm hem

Thuở nằm buồn hoe thị còn xem
Nay ra thấy mặt tèm hem không dùng
Như vậy thời khùng cũng thằng khùng
Vui chi sanh việc lạ lùng lễ nghi
Vận lưu ly phải chịu ngu si
Bực nào hơn nữa mà khi bực nầy
Con có cha làm tớ có thầy
Vinh chi có một hội nầy khoe khoang
Một người phải cả lũ tham gian
Nước khô cạn đáy giấy quan xuất điều
Phải hay không ham nói cho nhiều
Sông sâu ngựa lội ngập kiều quá giang
Bèo ẩn bèo khi hiệp khi tan
Nỡ nào Phật để tham gian nuôi hoài
Yểm người trung Phật chẳng cho tài
Thời thình dị đáo Phật ngài chưa phân
Thôn du thân xích độ du thân
Sự tình mình lượng mình phân trong mình
Ở làm sao hữu nghĩa phi tình
Học sư sư biểu học mình mình tri
Đường tội phước nào có khó chi
Làm lành làm dữ khác đi đường nào
Cửa thông minh sao chẳng đi vào
U thâm ám lý như Tàu hưng binh
Dụng kỳ đạt bất dụng kỳ vinh
Làm sao để tiếng quảng thinh cõi trần
Dụng kỳ quân tận lực kỳ thần
Đại giang sức yếu chèo lần quá giang
Ý người sao mà chẳng lo toan
Tai ba nạn tám bay ngang qua đàng
Họa lạ đâu ghé xóm ghé làng
Tham gian phải chịu những đàng đắng cay
Nẻo éo le tức tối ngồi đây
Biết mà không biết gốc cây hơn mình
Người thế gian khó dạy cái tình
Ý ai theo nấy chê mình rằng ngang
Cõi dương trần trí ỷ khôn ngoan
Phật sầu khô héo lá gan như dần
Khôn ngoan chi khi Thánh chê Thần
Xem người quyền tước phú bần dọc ngang

Quá đại giang mạnh yếu mới an
Đường non núi vinh sang quan chức
Sông doi vịnh lở bồi sợ dứt
Kỳ Hương Sơn hương chức hòa lâm
Thậm trách đời sầu chí ca ngâm
Ngoài chư quốc sơn lâm ít có
Trước mắt ngọc rừng xanh liếc ngó
Đài các vương ai có biết đâu
Than là than biển thẳm sông sâu
Cám là cám cù đâu dậy lở
Sự Kim Cổ bất triêm hai thuở
Việc nay là thiệt lỡ người ôi
Căm hờn thay thế ở bạc vôi
Trời Phật khiến loạn ngôi chí loạn
Tam khoản lịch hồi dồi thế cạn
Ngũ niên liên hữu trạng trị bình
Khán kiến thiên dị sự dị hình
Xem gia đạo hỉ tình khoái khoái
Trung quân thị phản hồi ái ái
Độ Hớn gia quốc thái dân khương
Mới hẳn rằng quân chánh thần lương
Bỏ thói trước nhà Thương loạn sử
Trào phiên quốc nay rằng loạn chữ
Tàu phi ngôn kinh sử bất bình
Khiến nhơn dân tùng ý loạn tình
Tội đa tội Thiên Đình lưỡng số
Tàu bất đắc phản hồi cựu thổ
Tây đắc huờn tận khổ hậu lai
Trách hồ đồ lộng ngữ gái trai
Trào Gia Nghị không ai tri thức
Nhen đuốc hòng xem tường nhơn đức
Để lưu ly cách bức thánh hiền
Ở phải nhơn Phật nỡ trách phiền
Giấc mê muội quên hiền nhớ dữ
Thầy khán hậu chúng sanh nan sử
Tưởng sông mê nhớ dữ quên hiền
Giữ đạo Trời chỉ ý ngôn tiền
Bất tam sự Phật phiền dối thế
Kinh chay hương nhơn trần gọi quế
Phật Trời chê nhơn thế bất thông
Xem chúng sanh hữu lực đa công
Xét trí ý người không vọng tưởng
Cúng đa thiểu Phật Trời bất hưởng
Phật dụng lòng không tưởng cúng ai
Cúng cho nhiều miệng xách đôi ngoai
Ham ăn nói có ai cầu khẩn
Tiền tràng phang thơ thẩn chờ ngày
Hậu hữu cái lời Thầy ký nghị
Thập nhị bái lời truyền bổn thị
Nhơn quả tu bi lụy nguyện cầu
Chí tu phu thảm thảm sầu sầu
Lời ghi dạy dập đầu cầu Phật
Công danh lợi xa Trời vắng Phật
Đường Tây phương tích vật khó đi
Mê dương trần ít kẻ hồi qui
Phật đặt để cung ly ý lý
Cõi Tây điện đông thiên nhựt ký
Chúc Nam trào minh lý nhơn dân
Gia Nghị đồng đăng bảng Tiên Thần
Thiên tử lạc nhơn dân cọng lạc
Vậy có thơ rằng bằng dạ ngọc
Đoái xem ngang dọc thủy độc trùng

Vô hữu anh hùng phùng yểu tử
Hương nhơn bất ngữ tử bất phân
Độc mộc trào thân thân bất xử
Nhơn dân bất ngữ tử cuồng thân
Thượng hạ bất phân thân vô dụng
Sử kinh khẩu tụng dụng sự chi
Bất niệm từ bi phi nhơn thế
Thiểu nhơn hữu kế thế hằng chê
Hệ phức vinh huê chê dụng bụng
Việc đời bất tụng dụng việc ăn
Tre lão còn măng ăn nuốt mất
Ngọt ngon để cất mất lại còn
Người thác hao mòn còn lời trước
Nạn dân ách nước phước Trời cho
Bảy liệu ba lo cho thiền Phật
Nhơn gian dục vật Phật Trời thương
Tâm dục Tây phương đương phước lộc
Nhơn lâm thủy độc lộc ly hình
Sa xuống Diêm Đình hình khổ não
Phật Trời dạy bảo lão ấu chê
Biển khổ sông mê dê bé hé
Chòm ong để ké mé rừng già
Chẳng tưởng ông bà nhà bất luật
Hồ Dương bất trực luật nào khen
Chẳng muốn làm quen khen Tào Tháo
Nghe thằng Bích Báo láo khó thương
Tiểu mã thắng cương lương đắc lộc
Tân kỳ thủy độc lộc hà như
Diêm Chúa phước dư tư tại thế
Ngọc Hoàng đại đế thế vô nguyền
Quỉ cốc chiếu tiền phiền quỉ cốc
Châu-vương vị bốc khốc Châu Vương
Tam giáo đồng thương dương vắn hoại
Xử nan tồi bại tại phần tham
Trí cử hoàng tam cam thủy vĩ
Vi thơ kế quỉ tỷ mưu ma
Đại Thánh ngài ra ba ngày lễ
Khó đời làm dễ để tiếng thơm
Cúng kiến quảy đơm thơm tho nực
Hòa tâm mỹ trực nực cười thầm
E biết mà lầm cầm như bỏ
Trong mùng đèn đỏ tỏ xa long
Gặp thuở đông phong long tiền kiến
Xà bì xử biến tiếng âm thinh
Tuy thế minh minh linh tri liễu
Bể tô trúng kiểu biểu tiên sanh
Vị pháp thượng thanh tranh tượng thượng
Thế nhân bất lượng trượng nhi khinh
Vô kiến tiền linh khinh hậu pháp
Vi thơ đối đáp pháp tài năng
Thức trí nhứt căn tăng vương thiện
Sách ngoài ký truyện biện khảo tra
Trung thượng Diêm La ba cõi xét
Trung trần thương ghét xét tỏ tường
Tội phước hai đường thường mỏng mẻo
Dạ người lắc lẻo đẻo mòn da
Cây héo dạ ta la người đẽo
Héo khô đứng mẻo nẻo nào lành
Da nát hoành hành lành mát dạ
Con vua giấy họa dạ nào vua
Thần tử nhịn thua vua sát tử
Đấu tranh lộng ngữ tử hành bàn
Ngao ngán nhiều đàng hàng tử xử
Tây dương dạ dữ xử hại dân
Thương xót tiền phân dân lâm nạn
Việc nầy tỏ rạng bạn không xem
Bất ý anh em xem rằng khó
Thầy xưa nói đó có như không
Chẳng sót mảy lông trong trời đất
Việc lành nỡ cất mất không khai
Phật ở Thiên Thai ai nói thốt
Nhơn trung hài cốt thốt nhọc nhằn
Nhược ngộ Thánh rằng hằng an quốc
Như vô sự thất bất tồn vương
Tổng quái lương khương vương ẩn nặc
Quốc vô đạo tặc nặc gia cường
Châu, Tống, Hớn, Đường cường thống chử
Thái bình thiên tử xử bình dân

CÁO THỊ

Phần 4

Chắc lưỡi miệng lằn rằng mình giỏi
Thằng con thượng cõi hỏi thăm Trời
Tráo trác cuộc đời lời tròn méo
Đạo hằng giữ khéo héo lòng son

oOo

Chấp đạo tạo hiền tiền nhựt tý
Giác mê hữu lý ý nhựt tân
Tí Ngọ hiệp phân tân vấn cựu
Tí Thìn tề tựu hựu nhứt niên
Tí nhựt bất yên niên hư phá
Xuất thời vận tá hóa Long Châu

oOo

Tí Ngọ bất vi tri lục giáp
Âm dương đối đáp pháp bá biên
Vận chuyển vị niên thiên giáo dục
Hội ơn trần tục phục thông thơ
Tri đắc thiên cơ sơ kiến vĩ
Tiền hiền tri thủy tỉ hậu hiền

oOo

Khối sắt mài hoài thiền kim án
Chí anh hùng ngày tháng tiêu diêu
Lòng dặn lòng ai dỗ đừng xiêu
Lấp biển cạn vi Nghiêu quân tử
Lập tiền tích ai làm ra chữ
Chí kim hà đa sử loạn kinh
Đạo tinh minh trung hiếu tinh minh
Đa kinh sử bất minh bất dụng

oOo

Loạn an an loạn nhơn bất thức
Vô tri thậm tức ức hoàng thiên
Bất dụng Thánh Tiên riêng tâm phổi
Bạc tình châu ổi lỗi lời phân
Thuyết sự nghĩa nhân thương thân thế
Dạ nào vong phế kế tận ưu
Xử tử tiền mưu hưu hưu tưởng
Dục tình dâm hậu dưỡng dưỡng ân
Bồi hồi ngũ tạng phân phân đoạn
Mục kiến quan tường loạn loạn nhân
Nan biện vi tân ân ân chí
Nan tường mình lý trí trí mưu
Bất nghiệm đạo huờn hưu lưu xứ
Đạt ký thiên tứ trứ trứ quan
Hậu nhựt tam đoan sơn sơn thủy
Tương phùng lập kỷ hỉ hỉ đa

oOo

Mới ngộ kỳ thời đời lại loạn
Nam kỳ hữu trạng đoạn phân minh
Thấy Phật hiển linh thinh bất xuất
Thấy đời thậm tức ức lòng ngu
Mỏi da thôn phu tu chí trực
Tâm ưu thiểu lực thực hà tu
Lao lý bảy thu ngu tồn tích
Đệ huynh thân thích ít nhìn xem
Khuẩn đạo lấm lem xem mắc cỡ
Mã long gặp thuở gỡ rối mành
Ăn hết để còn hòn giữa biển
Thượng kim tam kiển viễn cận ngôi
Nước mắt thương ôi tôi mệt dạ
Quả căn mắc đọa lạ không tường
Những thuở ở vườn đường rậm rịt
Nay tường quan lịch mịt vận thời
Biết đặng việc đời lời khó nói
Nước nghèo chịu đói bói qui kỳ
Xem việc biên thùy kỳ ý vị
Ai bi thống lụy trị thiểu nhơn

oOo

Ta Phật nói ma ta cũng biết
Thương người dạ tiếc biết làm sao
Cá cạn ở ao lao không tưởng
Không mồi cấp dưỡng hưởng hơi sương
Khó ngọc lòng thương nương một dạ
Thấy cơn lâm đọa hạ sao đành
Gian thế Phật hành lành mới cực
Nhị nhơn tâm trực lực lưỡng nhơn
Tri đắc thâm ân thân tử tiếc
Quân thần mới biết tiếc lòng ngay

oOo

Ăn ít no dai ai có nói
Ăn nhiều mau đói thói u mê
Người ở rất quê chê tri liễu
Việc đời không hiểu biểu lại ta
Vinh nhục thiểu đa ra sau trước
Phải lo tội phước trước hay sau
Trị loạn chậm mau đâu chưa tỏ
Nói ra người bỏ ngỏ không màng
Trong dạ chàng ràng đàng dư lý
Vi nhơn thiểu trí ý hà thông
Chí Phật thi công mong thi đức
Cứu nhơn sở ức thức lòng người
Một bữa vui cười mười hai mất
Vi nhơn hữu thất rất tuyệt gia

oOo

Xuất rồi làm Phật mật sự thần
Mắc quả nợ trần bần thất tuế
Xuất đa giáo tuế kế không hay
Cổ vãng kim lai khai như thử
Quốc gia tri cử lữ phùng xuân
Ái quốc ưu quân chân quân tử
Huỳnh mai điểu ngữ chữ minh linh
Dị thú đam tinh nghinh kiết phước
Ân lo việc trước phước huờn lai

oOo

Phong kiểng nhơn trần quân thần vị
Khổng Minh, Lưu Bị trị hà an
Phật pháp dị đoan trang hào kiệt
Sát nhơn vô thiệt việc huờn nan
Phước phước trùng quan bang gia Thánh
Thiện từ tâm tánh Thánh gia minh
Bất sát nhơn ninh linh linh hiển
Sơn hà phong kiển viễn cận an

oOo

Gia Nghị đồng tâm thâm họa phước
Ân cần việc nước trước huờn sau
Kỷ Dậu bao lâu đâu Kỷ Dậu
Hội đồng ưu hậu đậu Bửu Sơn
Gia Nghị vi ân hơn bá phước
Lời Thầy ra trước nước còn xao
Nhiều nỗi khổ lao xao Gia Nghị
Quan tường mục thị trị vấn năng
Gia Nghị lo căn ăn nào có
Chịu bề việc khó ngó rằng quê
Đường đạo người chê mê biển khổ
Cửu huyền thất tổ thổ huờn căn
Thập nhị nguyện tăng căn lục giáp
Mười hai lạy đáp giáp can chi
Tí Hợi bất ly tri thân thú
Thượng thiên tinh tú phú nhựt minh

oOo

Nhà rách Phật vàng làng không thấy
Chỗ nào như nấy ấy lòng son
Lời để núi non con nước đất
Lập thiền gia thất rất khó khăn
Miệng dại kén ăn năng chê vật
Trời cho đa tật Phật không xem
Chuyện vậy anh em xem chẳng biết
Phiền tâm trực tiết thuyết đa đoan

oOo

Nam sĩ trải miền tiền hậu thế
Dị đoan lập kế phế trào ma
Miệng niệm Thích Ca ma ha tưởng
Càn khôn bảo dưỡng chưởng càn khôn
Gia Nghị kế tôn môn đại đạo
Niệm trừ hung bạo đạo tinh minh
Nhứt sĩ anh linh minh quốc sự
Nhơn gian vô lự dự phòng thân

oOo

Linh tại ngã bất linh tại ngã
Cõi trần vay trả quả báo thương
Tam tuế bất lương dương xà mã
Hai năm Giáp Tí cả một năm
Dần Mẹo loạn thâm tâm Thìn Tỵ
Đa đoan lưu lụy bị oán thù
Không có lao tù cù dậy lửa
Vô quan chỉnh sửa lửa cháy lan

oOo

Hết sức vẫy vùng bùn đặc sệt
Đôi ngươi mờ mệt chệt lấy mi
Nhiều kẻ ngu si mi lấy chú
Thế thường dị thú chú lấy mi
Cháu mới biết đi khi chú dạy
Thiệt đồ vô loại tại thúc tôn
Tiền bạc làm khôn môn lộn kiếp
Ỷ sang húng hiếp kiếp thú cầm

oOo

Đại quốc hiếp người cười Tây trước
Bắc chinh chơn bước lướt ngọn lau
Quần nút gài bâu đâu đàng trước
Gẫm mình vô phước nước chảy xoi
Tây chẳng xem coi soi mắt bịt
Nữ nhơn đồng tịch nghịch chi mi
Người thấy nước suy qui dâm dục
Xét trong thế tục dục lục bang

oOo

Thị phi quân tử năng sử anh hùng
Mục kiến sự cùng tất tùng nhiệt nhược
Bịnh nan vô dược tâm trực tu trì
Thánh đạo tương tùy họa bì vô chí
Trung tuần Nhâm Tí hữu lý kỳ minh
Phật giáng trần linh quảng thinh đại đạo
Cơ đồ dĩ tạo khử bạo tiêu ma
Tứ hải nhứt gia thiện hoa tối lạc
Vận tề minh đạt các hạt quy lai
Quốc thới hưng oai tiêu tai viễn họa

oOo

Kiến sự thế gian nan ngữ giáo
Kim kỳ quả báo đáo oán ân
Phật giáo tu thân phân tâm chánh
Thân phàm tâm Thánh tánh thông minh
Hình Thánh tâm linh minh đạo lý
Hà nhơn hiệp ý trí cao cường

oOo

Thân Tí Thìn tình hình dị thế
Xuất Tiên ẩn Đế kế Thiên Đình
Nhất sơn loạn hình bình lưỡng diện
Tử sanh ứng hiện điện Tây phương
Nhứt quốc khai trương dương cang đạo
Phát thinh vị bạo đạo tinh minh

oOo

Tráo chác đổi dời đời mới vậy
Ít ngay nhiều vạy bậy làm vầy
Tớ cách ly Thầy ngày khiến biếng
Hạ nguơn hư khiến tiếng dạ mê
Một cuộc chỉn ghê dê gặp rắn
Khỉ nhăn răng trắng cắn miệng rồng
Sóng gió chập chồng đồng loạn thú
Gia nhơn trú phú an kế

oOo

Đất Thuấn Trời Nghiêu bao nhiêu kẻ
Thiệt con sanh đẻ lẽ cãi lời
Xưa thiệt nhiều đời lời dối trá
Nay tường vận hóa khá một đời

oOo

Một nắm cốt tàn ngàn năm biệt
Người trung lời thiệt việc để lâu
Sông biển cạn sâu đâu ngó thấy
Lòng người xa mấy thấy hay không
Thế nhược ra công không đặng mạnh
Việc còn đói lạnh mạnh Trời cho
Thấy đói lòng lo no không đặng
Ở đời lạt mặn nặng nhiều bề
Quốc sự bất tề bề sao phải
Bì theo tứ hải cãi lời răn
Sỉ khó bần tăng ăn có độ
Bì theo phú hộ độ không siêu

oOo

Nực cười chước mọn dọn không trơn
Bất quí Thất Sơn nhơn bất lực
Ưu quân tâm trực cực không phiền
Tri hậu tri tiền hiền thần mỹ
Hung đồ bất dĩ tỉ trào cơ
Tri đắc thiên cơ thơ dạt ý
Minh kỳ đạo lý trí huờn tâm
Tri đắc hải lâm thâm xiển thị
Kiến tường loạn trị vị hà sanh

THIÊN LÝ THUẬN NHIÊN THUẬN NHIÊN
Phật tích tâm tâm thâm tích Phật
Thiên sanh biến tật vật đăng huê
An dắt tân kê lê dân thuận
Chư châu chư quận luận kim lai
Nhơn thiện hữu oai khai mỹ ý
Tạo thiên nhân trí ký phần linh
Lập địa khương ninh huynh đệ thuận
Nhơn hòa nghị luận quận công tân
Thiên địa hòa dân lân lý ý
Quân thần mưu trí ký đồng tâm
Hậu bất loạn dâm tâm huờn quỷ
Gia tề cang kỷ dĩ an phần
Gia nghiệp quan thần Trần Gia Nghị
Nguyễn gia lạc vị thị trào quân

oOo

Bất quí hổ sanh tam cá khẩu
Nhơn hành ngộ cẩu tẩu miễn nan
Lưỡng bạo sanh cang nan lưỡng bạo
Bất như tích đạo bạo đa bần
Đức trọng quỉ thần cần kinh cụ
Hoàng thiên bất phụ hảo tâm nhơn

oOo

Chỉ khủng nhơn tình lưỡng dạ tâm
Lưỡng đan tâm nhơn tâm bất thuận
Đấng anh hùng phải luận trí mưu

oOo

Lầm kẻ khôn ngay hay nói phép
Miệng khua như tép chép hơi hôi
Gẫm thể chỉnh vô bôi đóng cục
Há người theo tục hụt cõi Tiên
Sáu nước người riêng yên một đất
Tần bang khai thất cất phần hơn
Chẳng tưởng nghĩa nhơn thân hổ thẹn
Vô tê tiếng thổ khổ líu lăng
Cứ giữ lo ăn không căn Phật
Lợi đa tích vật tật không tiêu
Các chú viễn chiêu yêu dầu sốc
Gẫm nhiều đánh bóc hóc khét ngầm

oOo

Đại nghĩa tuơng tranh danh thanh mỹ
Lập kỳ cang kỷ thủy thổ an
Lưu thủy trường giang quan đạo phước
Gia quan tấn tước trước huờn căn
Nhứt bổn siêu thăng tăng phuớc thọ
Hậu đường lưỡng họ thọ hoàng ân
Tấn đức tiền phân dân bất dục
Tứ phương tùng phục dục hòa nam

PHẬT TIÊN TÙNG ĐẠO CHÁNH
Việc nước ngó chừng gừng để dạ
Người xem không lạ dạ không quen.
Phật thấy ít khen chen chúc bạc
Vận còn xiêu lạc vạc dời ken
Thế sự đua chen ghen ghét thiện
Phật Trời xem truyện chuyện khó an
Nhà dọc dãy ngang sang chi bạn
Gặp cơn bát loạn cạn lòng Tiên
Khôn quỷ chê điên Phiên ngồi ghế
Xuất tình tận thế kế Khổng Minh
Bất sát nhơn trinh binh ủng hộ
Phật Trời cứu độ ngộ trường sanh

oOo

Nhà bạc vẫy vùng tùng đức Thánh
Dục tình vi cách tránh bạo tàn
Nay thiệt nhiều đàng ràng buộc dạ
Kiến tường việc lạ họa không ngăn
Giữ đạo lo căn săn sóc đạo
Bỏ lòng hung bạo đạo tinh minh
Người chửi làm thinh ninh tâm nhẫn
Mười hai bảo dẫn nhẫn mười hai

THIÊN HÒA ĐỊA HÒA NHƠN HÒA
TAM HÒA MỸ TRÀ THANH TRỊ
Bửu Sơn kế thế Đế Kỳ Hương
Gia Nghị Mỹ Lương khương đế vị
Hội đồng Gia Nghị thị thế kim
Chí sĩ lập nghiêm liêm thượng cổ
Cáo tường Tiên Tổ thổ dưỡng nhơn
Thiên địa thân ơn phân dị tố
Tuyệt miêu Phật cố ố tà nhơn
Tiền hậu tiên phân dân nan họa
Bính Thìn chí hạ đọa lưu niên
Kiến thức Thánh Tiên niên Long Hội
Vấn kỳ phước tội nội nhứt niên
Thân già gánh gạo đạo làm con
Chữ mực điểm son non nớt lắm
Ăn cơm với mắm thấm về lâu
Người chẳng biết đâu trâu Phật dắt
Lời ghi thiệt chắc gắt không nghe
Săn sóc bụi tre nghe quốc truyện
Như Lai Phật hiện biện thân nan
Tỏ đặng ngay gian an thân thể
Phật Trời chẳng kể để mắc gai
Chiều chín một mai giai ngàn ngạn
Đời nầy đa nạn loạn tam niên

oOo

Ôm bụng tức cười người phi thiệt
Ham công cướp việc tuyệt nghĩa nhân
Văn chương bắt chắc ngặt mìnht hay
Lời dạy nói ngay nay mai mốt
Ra lời biểu thốt tốt hơn hay
Đất Hớn nên cây nay xanh lá
Thiền vàng dựng đá hóa rồng xanh
Nam Bắc đua tranh danh đâu mất
Đông tây lập thất cất tòa sen
Thơ gởi ý quen khen dấu cất
Nỡ nào phế thất bất lời ghi
Nghĩ thiệt đời khi tri thơ lẻ
Có ai lỗ nẻ đẻ người ra
Quốc đạo trào ca hoa vinh hiển
Bất ưu lập kiển viễn hồi quê
Tình nghĩa phu thê chê rằng quấy
Phật Trời đều thấy mấy việc gian

oOo

Bất túc hữu dư cư bất bịnh
Thế thường đa lịnh bịnh bất an
Gẫm nghĩ nhà hoang ngang quá dữ
Thế đa kinh sử ngữ bất trung
Mười việc nói hung sung ý trí
Nghĩ người phi lý trí bất ngoan
Học sách nói ngang quan bất đạo
Dân tùng nghịch bạo dạo lục cung
Lục giáp trì trung hung dưỡng nịnh
Tâm sầu hòa vịnh định hòa thi
Nửa ghét nửa thương lương kỳ ác
Giải buồn lời giác nát lòng son
Đá nát môn non son đề hiệu
Hữu thân lo liệu triệu bất tường
Chê nói phi thường đường cỏ rậm
Tây phương xa dặm thậm tâm sầu
Chưa thấy nam lầu cầu Phật hiện
Nhơn dân kiến diện biện số phần

oOo

Say tỉnh tỉnh say đay gió vật
Quả nầy Trời Phật tật trả cho
Sáng tính tối lo tro một dải
Trái muồi đưa đẩy sẩy không hay
Bốn phía gió day bay tóc trán
Thấy đời ngao ngán bán lời ăn
Chẳng thấy lo căn săn sóc Phật
Thảm sầu nhơn vật tật đa mang
Hỏng hẻo nương đời lời nói ít
Chí thâm cổ bít tích Phật tâm
Ngụ trí ca ngâm thâm chí diệu
Thế không để chịu liệu trả mau
Cuộc thế hai trâu đâu thấy một
Con ăn con cột một con nên
Con cỡi ngôi trên quên đường xá
Con nầy dắt quá tá lại cây
Mục kiến càn khôn môn khai quảng
Vị hà hương đảng giảng hòa Phiên
Tri thức Thánh Tiên yên gia thế
Phật Trời nhơn phế đế vô ưu
Thihểu ý trí mưu lưu vạn đại
Thế nhân tâm hoại bại suy thân
Cư thực vô phân thân lâm nạn
Phàm trần hữu trạng mạng tri Thiên
Bán lộ hòa Phiên thiên đạo lý
Nhược nho tâm trí lý hà ngu
Lưỡng đạo đồng tu ngu hoặc trí
Thức tâm đạt lý trí trung cang
Tích thiện thọ oan nan vi đức
Kim lai tri thức đức cổ phần
Phật ái đồng dân thân bất sát
Niệm cầu Bồ tát phát thiên quân
Thân tôi nằm dài tài chi tưởng
Vợ con di dưỡng lưỡng tâm nan
Bá tánh chẳng than mang quả vậy
Chê tôi nói bậy cậy người ngoan
E phận thế gian mang ách nước
Người rằng có phước trước thì nhờ
Tôi thiệt dại khờ chờ thiên định
Sở sanh sở định bịnh tận tồn
Bắc kỳ rằng chắc mắc gãy chồi
Sóng dập gió dồi rồi đài các
Thiên quân hậu phát tác ma ha
Mục kiến đông hoa ma khởi loạn
Tây quy kiến trạng đoạn tà tinh
Nam bắc phân binh chinh thiên tặc
Tiền kỳ sự nặc ngặt xuât ngôn
Than thở lỡ bề hề bất cố
Tài như Lữ Bố ố trung thần
Nghĩ tưởng gia bần thần vi tướng
Cơ hàn làm mướn sướng chi thân
Thế mạnh không phân dân hườn quỷ
Tu ăn tu ỷ nghĩ việc nào
Cửa Thánh ra vào đào lộn hột
Thế xem dại dột một bằng mười
Bạc bảy lo làm Vàm Nao lở
Lòng ông mắc cỡ thuở làm xuôi
Phải thuận lời xuôi nuôi nước mắt
Đi quanh về tắt dắt lạc nhau
Một bụng mới đau câu Thánh giáo
Khác lòng lơ láo báo nhọc lo
Chẳng phải của kho no mấy bữa
Dạ như nhúm lửa bữa nào hừng
Xuôi bạn loạn đời rời xuôi bạn
Dạ ngu trí cạn đoạn quả trần
Bất thức quân thần gần sao đặng
Mích lòng lời nặng mặn nồng cay
Một trả mười vay nay ngồi thấy
Biển khô bày đáy thây vẫy vùng
Trước ở vất tùng hùng muốn chết
Thấy người sợ hết Tết tỏ đèn
Thấy việc tôi hèn bèn khi dễ
Sau dầu có kể lể bể biên
Khó diễm khó khuyên yên chí cả
Xem người bất khả thả trôi sông
Tới đây diệu vợi lợi dắt vàm
Cướp của lường công mong sanh lợi
Phong trần diệu pháp giáp Hạ ngươn
Nương ẩn lâm sơn hơn bá vạn
Thế suy khởi loạn cạn đời ra
Tiên Thánh quỷ ma ta lộn xộn
Thiện từ hung bạo đạo đều xưng
Trước mặt sau lưng chưng hùng cứ
Đa nhơn bất trứ thứ hà minh
Diệu pháp hiển linh kinh tâm cụ
Chiêu nhơn quy tựu dụ hườn binh

TÍCH THIỆN PHÙNG THIỆN
TÍCH ÁC PHÙNG ÁC
Bồ đề lần đó ngó không tường
Mở mắt thấy đường vườn cây rậm
Chí tu trì thậm dậm Tây phương
Biết thuở nào trương vương khoa bảng
Cơ hàn ngữ đoản lảng ngôn nhân
Niệm chí lập thân cân tội phước
Người đời việc nước trước làm đầu
Chí nguyện niệm cầu sầu gia đạo
Liếc xem cơ tạo đạo non bồng
Một rạch hai vàm làm không rảnh
Kìa nơi sơn lãnh thảnh thơi hơi
Trí ý lộng khơi nơi am tự
Mặc tình thế sự lự nguy nan
Nhiều việc tham gian an sao đặng
Chỉ treo đá nặng dặn ở ngay
Bỏ việc đời nay may đặng phước
Phải lo thân trước phước mai sau

oOo

Tam tử tam sanh tranh tam tượng
Ngọc Hoàng cung thượng lượng dữ hiền
Cổ tự Thánh hiền phiền kim vị
Bính Thìn an trị Đinh Tỵ hung
Phản khắc nịnh trung hung kiết kỵ
Mậu Thìn bất trị Kỷ Tỵ bình
Ai biết nước xuôi nuôi nước ngược
Bịnh căn vô dược được thọ trường
Dị thế dị thường tường dị lộ
Phật Trời cứu độ ngộ Phật Trời
Dị cư dị thời lời dị thuyết
Dị đoan dị tiết kiết dị minh
Dị sự dị ninh linh dị pháp
Vô nhơn đối đáp pháp thinh không
Đức Thầy đức Ông công đức Cậu
Hội đồng cơ hậu đậu trào minh
Phép phép linh linh ninh quốc sự
Nhơn dân vô lự tự an khương
An quấc an vương khương thời nhạc
Di Đà Di Lạc đạt Vô Vi
Lòng Ông hai miệng chuyện nhiều người
Thâm thẩm tức cười người chẳng nghỉ
Bất suy bất tỷ ỷ văn nho
Đam dạ giữ no lo đừng đói
Lòng buồn chớ nói thói phàm phu
Dám sợ người tu u ám dạ
Chừng nào thấy đọa hạ mình đây
Trực khứ phương Tây đây gần tới
Lập đàng Hưng Thới mới biết ta

TẤT KHỞI THIÊN TAI
KHỞI VÔ QUẢ BÁO
Thế thị Phật trời lời nói mị
Di ngôn bất thị tị lời truyền
Chớ trách chớ phiền hiền xuất thế
Vùa hương thọ tuế quế mai khai
Tại thế kim giai tai nghịch tận
Áo che quần vận phận ở truồng
Nhiều việc sầu buồn guồng chỉ rối
Ghe hàng bị bối tối không canh
Người sợ nhơ danh canh nghiêm nhặt
Ngủ mê có giặc ngặt không hay
Xưa sợ người Tây nay hết sợ
Việc đời trả nợ trợ thời suy
Bố đức thi ân nhân tại ý
Phú gia bố thí lý khoe danh
Nhứt nhẫn thập tranh thanh huờn trược
Bình kỳ cầu được dược linh đơn
Cám tưởng mười ơn sơn thiền điện
Chí tu Phật hiện diện vô phân
Cám tưởng nghĩa nhân thân phiền não
Lỡ bề mất thảo tảo bất trung

THIÊN LÝ VỊ NHIÊN VỊ NHIÊN
Phật ái chúng sanh như mẫu ái tử
Tử giai kỳ tử con dữ con hiền
Con dữ Phật phiền con hiền thương xót
Mười ơn giữ trót chua xót lòng thương
Ái đạo quốc vương lòng thương xót dạ
Phật Trời còn đọa dấy họa tới dân
Trần hạ xét phân thương thân Trời Phật
Nhiều lời cẩn mật Trời Phật thốt ra
Trời Phật là ta nói ma thời nói
Mẹ cha nhịn đói con nói rằng no
Đem dạ lo âu lo đói no bá tánh
Minh tâm rằng Thánh ngu tánh rằng ma
Việc ấy chẳng qua tà ma ám nhãn
Xử tâm xao lãng trí lãng bất tường
Sự thế bất tường cang cường khi Phật
Bá tánh một lòng trồng cây đước
Thiên quan tứ phước trước làm gương
Thập nhị khai trương dương thái tuế
Trào kim Thánh đế kế can chi
Thiểu trí bất tri vy vấn ngữ
Văn chương kinh sử ngữ nhi văn
Học đạo cần năng tăng cần Phật
Vị hà nhơn vật Phật ma đồng
Phu xướng phụ tùy bì chí cốt
Ít ai ở tốt thốt rằng trai
Ít kẻ gái mai hai lòng thảo
Mẹ cha tuổi lão bảo không minh
Nhứt thất bất linh thinh nghịch chí
Một người một ý lý quả lai
Sợ nỗi chiều mai hai lòng cách
Hữu sư hữu sách trách ở đời
Hữu Phật hữu Trời lời huấn dụ
Nhơn gian bất cụ phụ hoàng thiên
Đèn sách dĩa nghiên yên phận sãi
Lo bề tứ hải cãi Phật trời
Lánh đục tầm trong long vi thủ
Việc đời chưa đủ ngủ còn mê
Bạch thố kim kê ê thúc giữa
Thủy long chữa lửa sửa chưa siêu
Bá vạn quần yêu tiêu sao hết
Trời cao việc chết hết quần yêu
Còn lại bao nhiêu tiêu lòng quỉ
Biết ăn biết nghỉ phỉ lòng Tiên

HOÀNG THIÊN HỮU NHÃN
NHƠN HỮU DỤC ÁC
THIÊN DIỆC HỨA CHI
Dụ vẫn không màng đàng nói chạy
Nôm na tầm bậy vậy mới chê
Gẫm thiệt nhiều tê quê hơn thổ
Dao đánh cắt cổ lổ còn đây
Chưa biết vạy ngay thây còn đó
Tử sanh dễ khó có biết đâu
Mắc họa con trâu đâu cũng chửi
Căm hờn cái lưỡi chửi không đau
Nước mắt tay lau đau nước mắt
Lưỡi mềm còn chắt gắt cái răng
Một cuộc sum vầy Thầy đứng trước
Phật Trời nhỏ phước nước dồi gương
Cao rộng xét thương lương dân đọa
Một người làm họa đọa muôn dân
Tùng lý nan phân ân oán tán
Kể ngày kể tháng oán kể năm
Mười chục một trăm năm chẳng lẻ
Phật Trời sanh đẻ lẽ chẳng thương
Dạ ở bất lương cương tất cải
Phật thương người phải cãi tà ma
Sớm Cam La sớm gặp cũng xinh
Muộn Khương Tử cũng vinh một thuở
Đời trở lại đời nầy thiệt dở
Người không tu mà đỡ cái thân
Tu là tu thủ nghĩa vĩ nhân
Niệm là niệm tri ân Phật Trời
Phụ mẫu tình thâm tâm tích thiện
Tử tôn bất biện tiện nan tôn
Bất đắc nhứt môn ôn cố lý
Sự kim tự ý lý thậm đa
Phí mẹ phí cha gia phí tử
Bất kinh bất sử thử bất chương
Khó ghét khó thương ương lỡ thế
Lỡ dùng lỡ phế thế lỡ quân
Lỡ bế lỡ bưng chân lỡ bước
Lỡ lo tội phước trước lỡ sau
Lỡ rể lỡ dâu đâu lỡ hết
Lỡ sanh lỡ chết Tết lỡ ngôi
Thấy dễ người khi đi địa phủ
Con nhà không chủ ngủ không phân
Chí Phật thương dân thân cam khổ
Dân xem như gỗ đổ lại lăn
Phế Phật tùng tăng năng dọn dẹp
Ý ai nấy đẹp hẹp hòi chi
Nhiều kẻ ngu si khi Trời Phật
Nhơn đồng giữ vật Phật đồng ma

NHƠN HỮU THIỆN NGUYỆN
THIÊN TẤT TÙNG CHI
Cố sự tầm sư tự thiền sĩ
Dầu hay xử quỉ tỷ phong thần
Mắt bịt phong trần Thần như quỷ
Cổ kim suy nghĩ quỷ Thần trần
Hữu phú hữu bần Thần minh mẫn
Gia nhơn bất nhẫn lẫn suy môn
Hữu hạnh trí tôn ngôn ngữ trực
Nhơn gian hữu trực thực phạn ma
Bất ý sát tha ma tâm thể
Vi nhơn vô lễ dễ xuất ngôn
Vi nhựt tế tân phân tân lễ
Hồ tai vị thể mể cam châu
Bệ ngọc muôn tâu câu chánh sự
Nhơn dân bất lự sự thanh nhàn
Tâm chánh vầy đoàn làng chí xóm
Mỗi tuần đều nhóm xóm đồng tâm
Thánh thọ ca ngâm lâm chiếu ngọc
Thiên đường hứa lọc đọc văn thơ
Tri đắc Thiên cơ thơ ký tự
Luận xem thế sự lự nhứt nhơn
Lời nói bất quân không bằng ngũ
Trí đời chưa đủ ngủ mà hay
Người giỏi đời nay hay ăn vặt
Bất tri thiên tặc ngặt không xem
Khuyên chí anh em xem sự thế
Tri thiên trí đế quế anh hùng
Tri túc mới dùng hùng độ thế
Xem đời mưu kế thế không hay
Đứng đọt làm trai oai sấm dậy
Độ đời nói bậy vậy độ ai
Lời ghi giữ múi túi miệng ngang
Thế chẳng lo toan mang dạ múi
Kìa non nọ núi suối cùng khê
Người khổ nói tê chê Nam Việt
Không ai ở thiệt việc hay rầy
Tận thế có Thầy bày khúc trực
Đa sự bất lực thực vô căn
Chẳng sợ búa trăng quăng thây thúi
Lời ghi giữ múi múi còn ghi
Sáu bảy còn y ly thể phước
Hai nghe sau trước phước đổi hình
Tiền hậu nhứt tình hình sửa đó
Người điên mắt ngó có biết đâu
Thấy việc tu hành lành ít lắm
Cốt tàn một nấm thấm hồn mê
Sống kiển thác quê ê địa ngục
Người phàm lánh tục dục Tây phương
Muốn cận gia lương thương Trời Phật
Tanh hôi ngầy ngật Phật không dùng
Ngôn chánh bất tùng phùng quỉ mị
Phật Trời bi lụy thị đa tham

NHỰT NHỰT HÀNH PHƯƠNG TIỆN
THỜI THỜI PHÁT THIỆN TÂM
Dũ lý bảy năm tâm cam cực
Bất tri điều luật cực rồi chưa
Thượng biểu tấu thưa mưa cùng gió
Nguyện Trời Phật có ngó lại chăng
Chưa biết mảng căn tăng sãi vãi
Lẽ nào dám cãi phải theo Trời
Dũ lý vận thời Trời khiến vậy
Văn Vương không bậy chạy lý hình
Lỗ mặt bực nầy Thầy bày tỏ
Lòng nào chẳng rõ ngõ bỏ rơi
Chẳng phải ăn chơi nơi cửa Khổng
Chư ngôn ký tổng Khổng Tử Trình
Lo liệu trong mình tình cẩn thận
Dầu lâm tử trận vận thời Trời
Ăn nói một lời đời chỉ tính
Nhứt tâm một kính tính kim bằng
Ẩn sĩ mai danh tranh đế nghiệp
Lòng hiền theo kịp nghiệp Thánh minh
Phước chí tâm linh tinh chiếu kiến
Phép tài thiền biến khiến siêu thăng
Sáu ngả quỉ tăng ăn rồi trước
Ba đường tội phước trước tồn phân
Khổ khổ thân thân lân lý ý
Tu tu trí trí ý hà ngu
Sách có chữ rằng bằng hữu tính
Bất ưu mật kính tính cùng ai
Lo việc gái trai mai lỡ vận
Phừng tâm nổi giận phận mình suy
Giả kẻ bất tri suy thế quế
Nguyện cầu Thánh đế phế dọc ngang
Mối nước rối tan mang khuấy rối
Ngủ quên bị bối lối nầy đây
Quân tử oán bá niên chưa yên thù oán
Lâm nguy trệ án tử táng dạ còn phiền
Tiều nhơn oán nhãn tiền dầu hiền sanh dữ
Thiên nam tín nữ dạ chữ ngữ phân tâm
Thù oán nguyện cao thâm trăm năm chưa xử
Nguyện tùng như thử thiện ngữ chữ minh tâm
Đừng oán thù thâm một năm lăm một tháng
Sát gia tiêu tán ngao ngán oán cuồng nhơn
Ngồi quán bán cơm thơm cùng thúi
Xào chiên túi búi muối không nêm
Khôn dại nằm đêm thêm nghiệm nghĩ
Người nào ở ỷ tỷ không ra
Nhà Phật nhà ma Gia Nghị thị
Thiệt tình anh chị thị rằng ma
Trời Phật cho ta tra xét thế
Tiền xem hương quế hậu phế ta
Trước Phật sau ma ta biết tỷ
Thiệt người ở ỷ hủy bạc ta
Trời Phật dụng lòng phòng nguyện vái
Nam nham lễ bái tái hồn sanh
Bớt bớt đua tranh danh chi đó
Việc đời thiệt khó có biết đâu
Lo việc ruộng sâu âu tận lực
Số trần nhiều cực trực thung dung
Giữ dạ hiếu trung hưng quế quốc
Vô vương đảo thất cất lầu chi
Lòng sách để dành lành chữ ý
Văn chương thượng trí lý phải chê
Chữ dở đặc quê chê nôm trật
Theo xưa nói thật Phật nôm na
Đạt nghĩa xét ra tra chữ mắc
Nôm na nói tắt mắc đi quanh
Sự thế khôn lanh tranh nhiều chữ
Phật chê kinh sử ngữ đa cuồng
Phật khiến lòng buồn tuồng tiêu hết
Sử kinh không kết nết tự sanh
Trời Phật minh minh linh tại ngã
Nhứt thân hữu tả dã lưỡng thân
Một ruột đa phân nhân thù oán
Nợ đời năm tháng ngán hơn thua
Người biết ơn vua chua lời Phật
Ngỗ ngang súc vật Phật Trời chê
Giáo giác thấy ê mê trần quả
Bất linh tại ngã nhã tâm nan
Có chữ tâm canc nan nhơn thế
Ngũ thường hương quế phế phi nhơn
Dạy học làm khôn ngôn trí độ
Học sư tiền ngộ lộ tri bằng
Không dạy biết rằng hằng đạo đức
Học bằng trí thức đức hay bàn
Mới gọi ra đàng chàng hiếu hữu
Tri tân vấn cửu hữu hay tà
Thức lộ tri nhà hòa Thầy dạy
Biết ngay biết dạy bậy đừng màng
Thầy dạy không hàng tràng bất phục
Trải xem phàm tục đục hay trong
Sư đệ toàn lòng trong lóng đục
Phế kỳ phàm tục đục ngầm ngầm
Khẩu niệm nam mô vô hung bạo
Tam hoàng đạo đạo tạo tam đang
Ý sách làm gian mang lỗi tội
Tam nguơn nhuần gội hội mười hai
Hòa khí thọ thai lai kế nghiệp
Âm dương tương nghiệp hiệp sanh năng
Bất đắc siêu thăng căn tham thú
Công danh tranh phú thú không tu

VI THIỆN TỐI LẠC
ĐẠO LÝ TỐI ĐẠI
Chẳng kể Phật Trời lời nói đó
Tại mình sanh khó có biết ai
Bịt mắt điếc tai ai cũng vậy
Phải như nói bậy vậy như nhau
Quen mặt bấy lâu đâu mà lạ
Khác nhau cái dạ lạ mà quen
Ai hiểu người khen quen nhứt cõi
Có ai là giỏi cõi thượng thiên
Anh hùng đã say thấy không lạ
Nàng Tiên mắc đọa dạ khó xem
Lời để anh em xem chê quấy
Ruột cùng cho thấy quấy thì thôi
Tôi cũng như tôi ôi ôi bỏ
Khỏi vòng ngọn cỏ bỏ mà ngoan
Nói việc ngay gian toan giác thế
Người xem còn phế thế vô năng
Giả dại qua ngày bày lòng trí
Người không bố thí ý điếm đàng
Nhà rách Phật vàng đàng vắng khách
Ngồi buồn thậm trách cách lòng ngay
Chim đậu trên cây bay ai cản
Rừng già lỉnh lảng đảng thú ngao
Cá cạn trong ao sao nhảy đặng
Nước bùn lội lặn đặng chờ mưa
Nhiều kẻ chê tôi hôi tanh gắt
Ỉa ra thúi oắc nhắc nói đời
Hạ giới biết Trời lời nói mị
Nhiều người ỷ thị nghị rằng quê
Có sức người chê quê Gia Nghị
Lo bề anh chị thị điêu tàn
Chẳng phải điếm đàng chàng ở vậy
Cũng không nói bậy vậy bỏ đành
Hai chỗ như nhau đâu khéo kết
Tới đời Cậu chết kết tớ vào
Hai chỗ hỗn hào vào ra lạ
Khiến người mắc đọa dạ không kiêng
Chẳng biết Thánh Tiên liên đồng lý
Thiệt người vô ý trí phàm phu
Tam bổn thơ du tu khùng khiệu
Nhơn gian lo liệu triệu bất tường
Quan thị tri đường tường nghĩa lý
Tôi nay mạt trí ký làm tôi
Huynh đệ lên ngôi tôi quỳ lạy
Ai mà nói bậy lại làm tôi
Chẳng đặng lên ngôi làm tôi khó
Lòng đâu để đó có phần ăn

TÙNG THIỆN NHƯ ĐĂNG
TÙNG ÁC NHƯ BĂNG
Tiền trọng hậu khinh linh cũng dấu
Xấu thời cho xấu đấu vận thời
Thay mặt đổi lời dời đi nữa
Ở đây khó chữa lửa muôn xe
Nói chẳng ai nghe xe pháp tháo
Sĩ vô tướng cáo láo tượng lên
Nghĩ chẳng người nên bên Phật tráng
Ít người chốn Láng ngán ỷ vinh
Phép Phật biết tường phép vườn không biết
Bá gia dầu nhiếc không biết phải nghe
Nhiều việc sợ e nói nghe không đặng
Nhiều người lội lặn rất nặng tội kinh
Sự thế bất minh làm thinh ngồi ngó
Chỗ ở khó rồi ngồi ngó thấy
Lâu lâu chầy bấy thấy rầy rà
Không kẻ thiệt thà đà thấy đó
Phép nhiều việc khó ngó sầu bi
Phải tính việc đi khi khó ở
Lại đây đục đỡ thuở bần hàn
Chí dốc lập làng tràng Hưng Thới
Xem người quyền quới tới ỷ sang

QUÂN TỬ MƯU ĐẠO BẤT MƯU THỰC
QUÂN TỬ ƯU ĐẠO BẤT ƯU BẦN
Bắt ốc hái rau đâu biết dạ
Người lành mặt lạ dạ hằng quen
Phú quới thường khen đen bạc ý
Dục đa lợi lý ý hằng vui
Gẫm thiệt mắt đui vui chẳng phải
Làm người biết cải phải bớt tham
Đa lợi tâm cam tham tất hại
Tận thời tồn bại hại vô căn
Cậu trước tôi sau đâu y vậy
Long Châu chỗ cậy bậy bề hai
Miệng nói có cai tai dày bịt
Lại thêm mắt bịt dịt bỏ đi
Trước mắt còn khi chi sau Quới
Tôi nay Ba Thới tới giả ngu
Biển thánh rừng nhu tu tận ý
Thấy người đa lý ý buồn hiu
Bỉ cực thới lai mai trước quốc
Bình thời gia thất tất lai kinh
Chánh đạo thuyết minh huynh đệ phục
Phế trần vong tục lục nhâm thâm
Nhứt lý nhứt tâm thâm nhứt phụ
Văn ngôn huấn dụ phụ tử bình
Tứ hải đồng tình bình dân quốc
Tứ niên tồn thất quốc an khương
Dị thú đam điềm tìm chúa soái
Minh quân lễ bái ái tiền căn
Trả quả gió trăng năng lộn kiếp
Đa thê đa thiếp kiếp thú sanh
Đầu thú lập danh thanh huờn trược
Sông mê rửa được trược bất thanh
Chiếu rách một manh thanh mới quý
Nhựt thời thiên lý Tý Ngọ sanh
Căm hờn súc sanh tranh khôn dại
Làm cho tồi bại hại nước nhà
Đam việc bất hòa trà hương mất
Ngọc lành giấu cất rất ai hay
Quyết dạ theo tây bây rất dại
Tao nay trở lại bại đầu Tây
Kiếm diệt cho hay thay mặt giặc
Đau lòng quá ngặt giặc về bây
Không có lòng ngay hay chi vậy
Khéo làm tầm bậy dậy hôi tanh

oOo

Nhứt sĩ thử thời nhơn
Vạn dân phân hà sự

oOo

Dưỡng tử phương tri phụ mẫu ân
Lập thân phươg tri nhơn tận khổ
Cần trước chỉ gai oai lưỡi sắt
Từ nam chí bắc vắt mồi cơm
Nè nè hơi thơm cơm nhồi cám
Tháng giêng tháng tám cám lời Trời
Có Phật ra đời thời đạt chấn
Hòa nam phát tấn chấn gia thinh
Trời Phật hiển linh thinh phát cát
Lẽ nào điên trác diệc câu đồng
Tích của để dành hành thân thể
Thiện tâm tích để ý dễ hơn
Dĩ đức thi ơn hơn tiền của
Lưới thua Phật bủa đũa so le
Ngó thấy đám tre e khó bước
Việc đời nói trước nước lao xao
Nhiều kẻ trí cao sao có vậy
Tầm khùng nói bậy cậy tin chi
Phật chẳng ép ai lai tưởng Phật
Đền vàng báu vật Phật Trời Vua
Tam giáo lòng chua đua thiện nghiệp
Mọc hình thanh diệp nghiệp liên huê
Điều luật Phật phê ghê lỗi tội
Phật Trời xử hội tội tam niên
Cầu đắc Thánh Tiên yên lễ bái
Thái bình Thiên Tử thái bình dân

oOo

Đừng lòng vái quỉ vái ma
Vái tà tà độ Phật xa dậm ngàn
Phật Trời dạy đã rõ ràng
Chúng sanh chẳng nhớ lập đàn Thánh Tiên
Vái quỷ quỷ độ không yên
Là người nghiệm nghĩ ý riêng ở đời
Niệm Phật vái Phật vái Trời
Vái Tiên vái Thánh độ đời Hạ nguơn
Vái cầu chư vị cao sơn
Vái binh vái tướng thi ơn trợ thời
Vái cầu Tiền vãng cứu đời
Vái cầu Hậu vãng trợ thời Hạ nguơn
Vái Thầy bố đức thi ân
Vái ông cứu nghỉa độ nhơn lỡ thời
Vái cầu Phật Tổ độ đời
Phật Bà giáng thế trợ thời quảng khai
Vái Quan Âm Phật Như Lai
Du Thần du Thánh trợ tay Phật hiền
Nam mô Di Đà Thánh Tiên
Nam mô Bồ tát kế hiền hậu lai
Nam mô Thích Ca Như lai
Bồ đề mục thị quảng khai Hớn Đường
Nam mô hội Phật minh tường
Hội Trời Thánh Chúa qui đường định bang
Nam mô Di Lạc độ an
Vô Vi trở lại nhứt bang thuận hòa
Vái cầu Trời Phật một nhà
Trên vua vững đặng dưới hòa nơi nơi